Morgunblaðið - 26.11.1961, Blaðsíða 10

10
UORCUNLLAÐIÐ
Sunnudagur 26. nóv. 1961
JL
Þrír loftskeytamenn viff fjarritara. Næstur er Bolli Ólason,
þá Björn Nielsen og Hörffur Felixson.
sér um að kóma skeytum til
og frá flugumferðarstjórn og
flugvéla, um veðurskeyti til
og frá flugvélum og skeyti
milli flugfélaga og flugvéla.
Öll er þessi öryggisþjónusta
látin ókeypis í té.
Hver greiðir þá fyrir alla
þessa þjónustu? Það gerir Al-
þjóðaflugmálastofnunin. 84
ríki eiga aðild að henni, en
þau 14, sem eiga hagsmuna að
gæta a norðanverðu Atlants-
hafi, greiða kostnaðinn sameig
inlega. ísland greiðir 5% kostn
aðarins, og má það heita vel
sloppið. Skipting ársgjalda á
að miðast við flugfjölda á
svæðinu. Á árinu 1960 veitti
Gufunesstöðin þjónustu við
2245 íslenzk flug Og 1865
bandarísk Næst komu Hol-
land, Bretland, Norðurlönd
(SAS), Kanada, Þýzkaland og
Frakkland. Árið 1957 var þjón
usta veitt í 2601 skipti við
við Bandaríkin og 1803 skipti
við ísland. Þess má geta, að
hér er eingöngu átt við flug
farþega- og flutningaflugvéia;
herflugvélar eru taldar sér.
Alþjóðaflugmálastofnumn
hefur tekið á leigu 4 fjarrita-
rásir Og 1 talrás í hinum nýja
sæsímastreng. Skipting rás-
anna var ákveðin á þingi stofn
unarinnar í París fyrir
skömmu, en Bjarni Gíslason
stöðvarstjóri og Sigurður Þor-
kelsson yfirverkfræðingur
sóttu þingið af hálfu Lands-
síma íslands. Verður talrásin
tengd beint til flugumferðar-
stjórnarinnar, en 3 firðritarás-
ir tengdar til Gufuness. Leysa
þær af hóimi núverandi radíó
samband við Lundúni, Gander
og Prinz Christianssund.
Skeytaþjónustan skiptist
þannig niður á árinu 1960 eftir
því hvaða aðilar fengu af-
greiðslu:
Flugstjórn 47%
Veðurþjónusta 42%
Flugfélög 11%
Þjónustan verður sífellt fuö
Tvö línurit, sem sýna aukningu starfsemi Gufunesstöffvarinnar. Eins og sést á líniuritinu til
hægri, fóru rúmlega 3X5 þús. skeyti um radíósambönd stöðvarinnar. Viff það bætast 400 þús.
skeyti innanlahds, 85.000 skeyti við flugvélar og 31 þús. veffurútsendinigar. Alls gerir þetta um
830.000 skeyti á ári.
Þetta landabréf af Norffur-Atlantshafi sýnir flugumsjónarskiptingu svæffisins. Stóra svæffiff frá
Grænlandsströnidum og vestur undir Noreg, merkt REVKJAVÍK CTA/FIR er umráðasvæði flug-
umferffarstjórnarinnar hér.
útvarpsmanna og útvarpshlust
enda, því að á fjarritum ber-
ast fréttir til landsins, svo að
segja jafnóðum og þær ger-
ast.
Ein mikilyægasta starfsem-
in, sem þarna er rekin, er á
vegum Alþjóðaflugmálastofn-
unarinnar. Tvíátta fjarritasam
band er við Lundúni og Gand-
er-flugvöll á Nýfundnalandi,
fjarritamóttaka við New York
Og morse-samband við Meist-
aravík og Prinz Christians-
sund á Grænlandi. Gufunes-
stöðin tekur á mótí skeytum
og sendir til þessara staða, og
sér um samband þeirra hér við
flugumferðarstjórnina, flug-
velli, veðurstofuna, flugvélar,
flugumsjónina á Keflavíkur-
flugvelli, varnarliðið og rit-
símann og á milli þessara
staða innbyrðis. Veðurskeyta-
þjónustan er bæði fyrir flug-
ið og hina almennu veður-
stofuþjónustu. Gufunesstöðin
Bjarni Gíslason, stöffvarstjóri í Gufun.esi.
stöðin 1 Gufunesi. Blaðamaður
Mbl. og ljósmyndari bfugðu
sér þangað inn eftir um dag-
inn- og höfðu tal af stöðvar-
stjóranum, Bjarna Gíslasyni,
og fulltrúa hans, Stefáni Arn-
dal, til þess að fræðast lítils
háttar um þá starfsemi, er þar
fer fram.
Stöðin er upphaflega reist
árið 1934 og tók til starfa árið
eftir. Hún var byggð vegna
radíó- Og talsambandsins við
veitt móttaka á talsambandi
frá Kaupmannahöfn, Lundún-
um og New York. Þá er séð
þarna um stuttbylgjusamband
við skip, og í undirbúningi er
að flytja loftskeytastöðina,
sem nú er suður á Melum, inn
í Gufunes. Ennfremur er fjar-
ritasamband við útlönd að
mestu starfrækt í Gufunes-
stöðinni. Það er hvað
mikilsverðast frá sjónarhóli
blaðamanna og blaðalesenda,
Heimsókn í Gufunesslöðhu
f SÚ tíff er liðin, aff samband ís-
lands viff umheiminn var svo
stopult, að til hreinna unidan-
tekninga taldist, ef fréttir bár
ust hingað að utan frá haust-
nóttum og fram til vors. Eiu-
angrun landsins hefur veriff
rofin, og meff hverju ári, sem
líffur, minnka neikvæff áhrif
hinnar landfræffilegu legu
landsins á samband þess við út
lönd. Hins vegar hefur lega
landsins n.ú mikla þýffingu
fyrir samband milli landa og
samgöngur á Norffur-Atlants-
hafssvæðinu. Flugumferffar-
stjórnin á íslandi sér um ferðir
flugvéla og gætir öryggis
þeirra á mjög stóru svæffi,
eins og sjá má af landabréf-
inu, sem fylgir þessum lín-
um.
Ein helzta þeirra stofnana,
sem annast samband íslands
við umheiminn, er loftskeyta-
útlönd, Og sá Gufunesstöðin
um viðtöku, en Vatnsendastöð-
in um sendingu. Þær voru
reistar á þessum stöðum til
þess að forðast truflanir af
völdum rafmagnstækja í bæn-
um.
Þarna störfuðu tveir loft-
skeytamenn fram til ársins
1946, þegar radíóflugþjónustu
var bætt við. (Bretar höfðu
hafið rekstur slíkrar þjónustu
á stríðsárunum á Reykjavíkur
flugveiii). Nú hefur öll starf-
semí aúkizt svo mjög, að þar
starfa nú um 60 manns beint
við stöðina; 48 loftskeytamenn,
5 varðstjórar 4 viðgerðamenn,
fulltrúi og stöðvarstjóri. Stöð-
in starfar allan sólarhringinn
á þrískiptum vöktum, Og eru
níu til fimmtán á vakt í senn.
Þjónustan, sem þarna er
veitt, er margþætt Og algerlega •
ómissandi. í fyrsta lagi er
3KEYTAFJ0LDÍ
Q ract/osom bonc/um
s/a ávar/nn ar ár/'n /95o ~/96o
FJ0LD/ FLltGVELA
/V0rz./u s/0óvar/nnar o
dr/n /95o - / 96o:
«3

YU?:1?S0 'S/ ’SZ 'S3 S4 SS 'S6 'S7 'S8 'S9 60
'A&: /9So '5/ '52 '83 'SJ 'SS '56 'S7 'Sð 59 '6l