Morgunblaðið - 23.01.1962, Blaðsíða 10

10
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 23. jan. 1962
M flutti Ir.gólfur Jónsson, einnig vera stóran atburð í sögu
Mikla norræna ritsímafélagsins,
Bend Suenson, og lét í ljósi á-
nægju sína með góða samvinnu
milli félags síns og íslenzku og
brezku símamálastjórnarinnar
um framkvæmd hins nýja tal-
símasambands. Loks töluðu rit-
stjórar Reykjavíkurblaðanna við
ýmsa aðila á Norðurlöndum og
yíðar í Evrópu.
Á borðinu fyrir framan síma-
málaráðherra, stóðu þrír bútar
af sæsímastrengnum frá Skot-
landi til Vestmannaeyja. Sá gild
asti þeirra, sem er úr landtak-
inu við Vestmannaeyjar, er um
6 cm. í þvermál. Annar bútur-
inn var 3,5 cm. í þvermál og
hinn þriðji, sem er djúphafs-
strengurinn, var grennstur. Er
hann 3 cm. í þvermáh
Aðdragandi framkvæmdanna
Áður en opnunarathöfnin
hófst, fluttu póst- og símamála-
stjóri og símamálaráðherra
stuttar ræður, þar sem þeir
ræddu undirbúning framkvæmd
anna og þá þýðingu, sem hið
nýja talsímasamband hefði fyr-
ir íslenzku þjóðina.
Gunnlaugur Briem, póst- og
símamálastjóri, sagði að fyrir
rúmlega sex árum hefði póst-
og símamálastjórnin farið að
undirbúa endurbætur á síma-
sambandinu við útlönd, sem þá
var talið orðið ófullnægjandi,
bæði vegna tíðra bilana á gamla |
Fjórir af forráðamönnum Landssímans, talið frá vinstri: Bragi Kristjánsson skrifstofustjóri,
Jón Skúlason yfirverkfræðingur, Sigurður Þorkelsson yfirverkfræðingur og Gunnlaugur Briem
póst- og símamálastjóri. Á borðinu fyrir framan þá eru bútar af sæsímastrengnum.
Nýja talsímasambandið
sæsímanum frá 1906, sem veitti
aðeins eitt ritsímasamband, og
svo vegna truflana á stuttbylgju
sambandinu frá 1935. Ræddi
póst- og símamálastjóri hinn
tæknilega undirbúning og við-
ræður, bæði milli ríkisstjóma
og Alþjóða flugmálatofnunarinn
ar. Ýtarlegur samanburður hefði
verið gerður á rekstrargrund-
velli microbylgjukerfis og sæ-
síma. Þó stofnkostnaður sæsíma
væri talinn helmingi hærri en
microbylgjukerfis væri rekstr-
arkostnaður hans miklu lægri
og hann talinn tæknilega heldur
betri. Niðurstaðan varð því sú,
að ákveðið var að velja sæsím-
ann.
1300 km. langur
Póst- og símamálastjóri sagði,
að sæsíminn milli Skotlands og
íslands um Færeyjar væri um
1300 km. að lengd. Framhalds-
sæsími vestur um haf um Græn
land til Nýfundnalands, væri
yfir 3000 km. og mundi hann
verða lagður í haust og væntan-
lega tekinn í notkun í nóvem-
ber næstkomandi.
— Hinn nýi sæsími til Is-
lands, hefur, sagði póst- og síma-
málastjóri, 24 talrásir en hverja
talrás má nota fyrir allt að 22
ritsímarásir með sérstökum
búnaði. Þegar í byrjun hefur
verið ráðstafað héðan tveimur
talrásum, þar af einni fyrir Al-
þjóða flugmálastofnunina en
hinar fyrir talviðskipti milli
Norðurlanda, Færeyja, Bret-
lands og Evi'ópu yfirleitt. Sextán
ritsímarásum hefur nú verið
ráðstafað, þar af tveimur á
þessu ári fyrir Alþjóða flug-
málastofnunina, en fjórum á
næsta ári, en hinum fyrir al-
menn skeytaviðskipti, fjarrita-
viðskipti o.þ.l.
í sæsímanum frá Vestmanna-
eyjum til Skotlands á Mikla
norræna ritsímafélagíð um 70%,
brezka þóst- og símamálastjórn-
in um 20% og danska póst- og
símamálastjómin um 1/10 hluta.
Hins vegar kostar íslenzka póst-
og símamálastjórnin sambandið
milli Vestmannaeyja og Reykja-
víkur, sem er radíófjölsími.
Símtöl án tafar
Gunnlaugur Briem sagði, að
gert væri ráð fyrir að reyna að
afgreiða símtölin sem mest bið-
tímalaust, eða um leið og beðið
er um símtal. Hann ræddi einnig
um það aukna hagræði, sem væri
•að hinu nýja talsímasambandi,
t.d. yrði fljótlega tekin í notkun
svokölluð telex-þjónusta, sem
verður sérstaklega hentug fyrir
stór fyrirtæki. Við hana eru not
aðar fjarritvélar hjá notendum
hér og í öðrum löndum, og geta
þeir fengið samtoand milli vél-
anna, sem er greitt fyrir eftir
notkunartíma, líkt og við samtöl,
og er yfirleitt gert ráð fyrir að
verði um 60% af símtalasamband
inu.
— Fyrir flugöryggið verður
sæsíminn mikill fengur með fljót
ari og öruggari sambandi milli
flugstjórnarstöðvanna, sagði
póst- og símamálastjóri. Þá verð-
ur og hægt að nota sæsímann
fyrir flutning mynda. sjónvarps
og fleira, á öruggari hátt en áður.
Þá skýrði póst- og símamála-
stjóri frá því, að rétt í þessu
hefði verið gengið frá samikomu-
lagi um, að símtöl um sæsímann
til Bretlands geti farið áfram
með sæsímanum þaðan til Ame-
ríku án þess að gjaldið hækki og
raunverulega lækki það dálítið,
en búizt væri við að unnt væri
að opna þá leið til almennings-
nota kl. 15,40 í gær. um leið og
almennu tal- og skeytaviðskiptin
Hans G. Aandersen
9 að kvöldi og ekki síður á þvi
að sambandið væri eins og
verið væri að tala í innan-
bæjarsímann í París. Hann
kvaðst auðvitað oft hafa tal-
að til íslands og venjulega
gengið mjög erfiðlega, ekki
heyrzt nema annað hvert orð.
Áðspurður um sprenging-
arnar, sem sífellt heyrist um
í París, og þá einkum sprengj
Símtal við París —
eims og innanbæ|ar
UM SJÖLEYTIÐ í gærkvöldi
eftir íslenzkum tíma pantaði
Mbl. sámtal við sendiherra ís-
lands í París, Hans G. Ander-
sen, og eftir lö mínútur var
sendiherrann í símanum, undr
andi yfir að fá aUt í einu
símkvaðningu frá íslandi kl.
una er sprakk í gær í utan-
rkisráðuneytinu, sagði sendi-
herrann að nýjustu fregnir af
henni hermdu að tveir væru
látnir og 30—40 minna særð-
ir. Ánnars yrðu menn lítið
varir við þessar sprengingar,
heyrðu aðeins um þær í öðr-
um bæjarhlutum. Þó hafði allt
skolfið og ncjtrað í sendiherra
bústaðnum eitt kvöldið. Þá
hafði verið komið fyrir
sprengju í húsi í nágrenninu,
þar sem einhver hershöfðingi
bjó. Hús hans skemmdiat tals
vert, en engan sakaði.
Sendiherrann sagði, að veðr
ið í París hefði verið gott að
undanförnu 'en nokkuð kalt.
Þó ekki svo að íslendingum
fyndist neitt til um það.
Þá sagði hann að í París
væru nú 20—30 íslendingar,
flestir við nám. Þar væri til-
tölulega nýstofnað íslend-
ingafélag, sem kæmi saman
þegar tilefni gæfist. En áður
hefðu íslendingar lengi haf.t
óformlega fundi í París, bó
ekki væri þar neitt íslendinga
félag.
Að lokum bað sendiherr-
ann að heilsa vinum og kunn-
ingjum.
um sæsímann til Evrópulanda.
Póst- og símamálastjóri lét í
Ijós þá von, að hinn nýi sæsími
mundi valda þáttaskilum í síma-
sambandi íslands við umheiminn
og reynist eins vel og til er ætl-
azt.
Ræða Ingólfs
Jónssonar símamálaráðherra
hinna miklu þæginda af hinu
bætta sambandi fær Landssími
fslands talsverðar tekjur fyrir
þjónustu, sem látin er í té. Má
þvi fullyrða, að framkvæmd
þessi verði þjóðirmi auk þess
öryggis sem hun \ — ir nokkur
tekjuauki."
Ráðherra þakkaði síðan póst-
og símamálastjórnum BretlandS
og Danmerkur og Mikla norræna
ritsímafélaginu fyrir góða sam-
vinnu og margvíslega fyrir-
greiðslu. Lauk hann síðan méli
sínu með þessum orðum:
„Margt hefur breytzt í atvinnu
málum þjóðarinnar á rúmri
hálfri öld, sem liðin er síðan
síminn var tekinn í notkun hér
á landi. Síðan hefur þjóðin verið
sigursæl og stöðugt á framfara-
braut. Má segja, að lausn síma-
málsrns 1906 hafi verið undan-
fari margra stórframkvæmda,
hafi verið boðberi mikilla sigra,
sem unnizt hafa, þjóðinni til hags
bóta. ,
Það er ósk okkar og von. að
á komandi árum megi þjóðin enn
verða sigursæl i því að efla at-
vinnuvegina, byggja upp fram-
kvæmdir, bæta hag almennings
og tryggja sjálfstæði sitt efna-
lega og pólittskt. Megi sú fram-
kvæmd, sem nú er minnzt, sæ-
síminn nýi, sem færir þjóðinni
marga nýja möguleika, verða
tákn nýrrar sóknar og framfara,
líkt og hinn fyrsti sími var 1906.
Megi sú framkvæmd, sem nú er
minnzt, reynast tákn og boðberi
velgengni og aukinna framfara,
þjóðinni til hagsældar um alla
framtíð" sagði Ingólfur Jónsson.
Bend Suenson, forstjóri Mikla,
norræna ritsímafélagsins, flutti
því næst stutt ávarp. Þakkaði
hann boðið hingað til lands og
kvað hið nýja talsímasamband
Á símastöðinni í þjóðleikhuskjallaranum í gær, Valdemar
Einarsson varðstjóri á talsanr.bandi við útlönd les símskeyti.
símamálaráðherra, ræðu og gat
þess í upphafi að hinn nýi sæ-
símastrengur væri mikil og dýr
framkvæmd og mundi hafa kost-
að um 170 millj. kr. Þakkaði
hann póst- og símamálastjóra og
starfsmönnum hans fyrir mikið
og gott starf við þessar mikil-
vægu framkvæmdir. Hann kvað
Alþjóðaflugmálastofnunina hafa
átt góðan þátt í þvi að málið
komst fljótt í kring.
Ráðherm komst síðan að orði
á þessa leið:
„Hinn nýi sæsími til Skotlands
markar tímamót í sögu símasam-
bands íslands við önnur lönd, og
er þýðingarmeiri en menn gera
sér fulla grein fyrir í dag. Með
þessari nýju framkvæmd fæst
næstum eins gott samband við
hin ýmsu þjóðlönd, eins og þegar
menn tala saman innanbæjar. Af
greiðsla á skeytum og samtölum
verður allan sólarhringinn en
var aðeins 3—4 klukkustundir
áður. Á eftir því sem nú hefur
gerzt, mun fylgja enn stærri og
dýrari framkvæmd, sem er lagn-
ing sæsíma milli íslands og Ný-
fundnalands, um Grænland. Auk
félagsins. Hann minntist á ýms-
ar símaframkvæmdir þess, m.a.
lagningu ritsímans til Suðaustur-
Asíu. Hann kvað Mikla norræna
hafa haft ágæta samvinnu við
íslendinga allt frá því að síminn
var fyrst lagður hingað til lands
árið 1906. Þakkaði hann starfs-
mönnum Landssímans góða sam-
vinnu og lét í ljós þá ósk, að
hið nýja samband yrði til gagns
og gleði fyrir ísland, þjóð þess
og alla þá sem viðskipti ættu við
íslenzku þjóðina.
Síðan hófust opnunarsamtöl þau,
sem áður er getið milli símamála
ráðherra, póst- og símamála-
stjóra héðan að heiman og ráð-
'herra og embættismanna í Bret-
landi og Danmörku. Ingólfur
Jónsson opnaði sambandið með
samtali við ungfrú Pike, aðstoðar
símamálaráðherra Breta, og
Gunnlaugar Briem talaði við
Pedersen, símamálastjóra Dana
og Sir Ronald German, símamála
stjóra Breta. Ennfremur talaði
símamálaráðherra við P.
Mohr Dam. lögmann Færeyja og
er skýrt frá samtali þeirra á
öðrum stað í blaðinu.