Morgunblaðið - 23.01.1962, Page 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 23. jan. 1962
Otgefandi: H.f Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: ÍVðalstræti 6.
Auglýsingar og avgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 «intakið.
STOR VIÐBURÐUR
í SÍMAMÁLUM
Frá þorpinu Evolene, sem er í 1500 metra hæð
í einni sveit í Sviss þykja ferðamenn
Furðuiegt fyrírbæri
EIN af þeim fáu sveitum í
Sviss, þar sem ferðamenn
þykja enn furðulegt fyrir-
bæri, er Val d’Herens í Valais
kantónu. Þar ganga kúagæzlu
stúlkurnar ennþá í öklasíð-
um pilsum með flauelshatt.
Ókunnar konur í knésíðum
kjólum og nælonsokkum
verða aðalumræðuefni þorp-
anna í nokkra daga. Einkum
á þetta við\ um vetrarmán-
uðina, þegar vegirnir frá Sí-
on, sem er næsti bær, eru
ófærir af snjóum eða hálku.
< Aðalþorpin í Val D’Herens
eru fimm: Vex og Euseigne
* í 1000 metra hæð, Evolene
og Les Hauderes í 1500 m
hæð sg Arolla í 2100 metra
>hæð. Skemmtilegust eru hin
þrjú síðastnefndu.
Húsin í þessum þorpum
hafa óvenjulegt byggingar-
lag. Þau eru há og mjó, reist
úr furu eða lerki á stólp-
um. Þau eru hnotbrún og
veðurbarin, og alltaf skreytt
útskornum vindskeiðum og
blómakistum við glugga.
Naprir næðingar
Húsin standa í þéttum
hnöppum og einu gluggarnir'
»eru oftast þeir, sem snúa að
veginum. Ástæðan er sú, að
) kaldir Alpavindarnir ná sér
vel upp í Val d’Herens, og
því færri op sem eru á hús-
i unum, því hlýrra er í þeim
á veturna. 1 mörgum hús-
anna er emn veggurinn ur
steini og við hann er byggð-
ur riststór arinn, þar sem öll
matreiðsla fer fram.
í jöðrum þorpanna eða
framan við húsin standa
kyndugar smærri byggingar.
Kringlóttum hellum er kom-
ið fyrir milli stólpanna og
gólfsins, sem á þeim hvílir.
Þetta eru kornforðabúr þorps
búa og þau eru reist á þenn-
an hátt til að hindra rott-
urnar í að klifra upp stoð-
imar og naga sig inn til að
stela korninu .
Engu að síður eru það
þjóðbúningarnir í þessum dal,
sem gera þetta hérað heim-
sóknarvirði fyrir venjulega
ferðamenn.
Að sjálfsögðu er sunnu-
dagur heppilegasti dagurinn
til þess að horfa á þorps-
konurnar í efnismiklum svört
um pilsum og silki— og
satínsvuntum. Um hálsinn
bera þær litríka klúta og
hárið er fagurlega sett upp
og skreytt með hvítum
kniplingum eða vafið borð-
um. Hjálmlaga hattar með
borðum úr rauðum, svörtum
eða hvítum borðum sitja á
hverjum kolli.
Karlmennimir í vinnufötum
Börnin eru einnig klædd
litríkum fötum með fomu
sniði, aðeins karlmennirnir
virðast undanþegnir erfða-

venjunni. Þeir ganga yfirleitt
í venjulegum vinnufötum.
Gestir í Valais ættu ekki
að láta sérrétt héraðsins
(raclette) fara fram hjá sér.
Hann er búinn til með því að
bræða hvítan, mjúkan ost,
venjulega Bagnes eða Con-
ches, framan við eldinn og
rífa hann svo með tréhníf
á kartöflur, soðnar með hýð-
inu. Þetta er borið fram með '
örþunnum sneiðum af þurrk-
uðu nautakjöti, ásamt glasi
af hvítvíni og örfáum bitum
af sýrðu grænmeti. Þjónustu-
stúlkurnar merkja fjölda rac-
lette-skammtanna á borð-
dúkinn og leggja síðan sam-
an, þegar máltíðinni lýkur.
Ferðamönnum bregður alltaf
í brún, þegar þeir komast
að því hvað þeir hafa borð-
að mikið af raclette.
Þetta á ekki sízt við, ef
hann hefur farið í göngu í
fjöllunum fyrir málsverðinn.
Flestir ferðamenn, sem til
héraðsins koma, eru göngu-
men.. eða fjallamenn. Loftið
er hreint og hressandi og
útsýnið stórfenglegt. Furur,
pílviður og lerki fella nálar
sínar á haustin, svo að hver
stígur er sem gulli þakinn.
Haustlitir
Á haustin má sjá fagur—
rautt og grænt bera við
gráa steina, á vorin má alls
staðar sjá baldursbrár og
sóleyjar, og á vetrum glóa
hvítir fjallatindar í sólinni.
Valais er ein stórbrotnasta
kantóna Svisslands og íbúar
þess frægir fyrir sjálfstæði
sitt. Það sameinaðist ekki
svissneska ríkissambandinu
Framhald á bis. 15.
/\pnu hins nýja sæsíma-
" taijambands milli ís-
lands og Skotlands er stór-
viðburður í íslenzkum síma-
málum. Fram til þess tíma
hefur t ’sambandið við ís-
land fai.o fram á stuttbylgj-
um og oft verið mjög ófull-
komið. Auk þess hefur að-
eins verið hægt að afgreiða
símtöl lítinn hluta sólar-
hringsins.
Símtöl við útlönd verða nú
truflanalaus og þjónustan
verður opin allan sólarhring-
inn.
Þetta er svo mikil breyt-
ing og framför frá því sem
var, að við byltingu jaðrar.
Mun þessi umbót verða til
stórkostlegs hagræðis fyrir
hverskonar viðskipti milli ís-
lands og umheimsins.
íslenzk blöð og frétta-
menn hafa ekki sízt ríka
ástæðu til þess að fagna
hinu nýja talsímasambandi.
í öllum löndum byggjast
fréttasendingar í vaxandi
mæli á notkun sjálfs talsím-
ans. Hingað til hafa íslenzk-
ir blaðamenn lítt eða ekki
getað notað hann við er-
lenda fréttaöflun eða frétta-
sendingar.
Eins og kunnugt er, er
gert ráð fyrir að ný sæsíma-
lína verði lögð frá íslandi til
Ameríku á komandi hausti.
Mun einnig sá viðburður
verða til þess að bæta sam-
bandið milli íslands og um-
heimsins að miklum mun.
Fyllsta ástæða er til þess
að óska íslenzku símamála-
stjórninni og þjóðinni allri
til hamingju með það stór-
kostlega skref, sem nú hefur
verið stigið í símamálum okk
ar. Það mun verða landi
og þjóð til hagræðis á fjöl-
marga vegu. Einangrun ís-
lands var að vísu fyrir löngu
rofin. En afstaða þess til
umheimsins er í dag allt
önnur en hún var í gær, áð-
ur en hið nýja sæsímatalsam
band var opnað.
DEILA MOSKVU
OG PEKING
Atökin milli kommúnista-
stjórnanna í Moskvu
og Peking færast stöðugt í
aukana. — Blöð kínverska
kommúnistaflokksins segja
nú orðið hiklaust frá hinum
hörðu árásum albönsku
kommúnistaleiðtoganna á
kommúnistaflokk Sovétríkj-
anna. Þau draga heldur ekki
dul á það, að samúð þeirra
er öll með Albönum.
En um hvað snýst raun-
verulega þessi deila milli
Moskvu og Peking?
Um það er að vísu margt
á huldu, en almennt er talið
að Krúsjeff vilji fara varleg-
ar í alþjóðamálum en Mao
Tse Tung. Hinn fyrrnefndi
er sagður trúa því, að hann
geti lagt allan heiminn und-
ir einræðisskipulag kommún-
ismans, án þess að til kjam-
orkustyrjaldar komi. Hann
treystir á fimmtu herdeildir
sínar í lýðræðislöndunum, og
bendir á þann árangur, sem
hann hefur náð með því að
beita stöðugt hótunum um
heimsstyrjöld, ef þetta og
hitt verði ekki gert að skapi
hans.
Mao og kínversku komm-
únistarnir segja hinsvegar
hreinlega að þeir telji að
heimsstyrjöld sé óumflýjan-
leg milli hins alþjóðlega
kommúnisma og hinna vest-
rænu lýðræðisþjóða. Tímarit
kínverska kommúnistaflokks-
ins hefur talað opinskátt
um það, að Kínverjar séu
eina þjóðin sem geti lifað af
kjamorkustyrjöld. Þeir kunni
að vísu að missa 300 milljón-
ir manna í slíkri styrjöld, en
á rústum hennar ættu þó að
standa um 400 millj. lifandi
Kínverja, sem færir væru
um það að taka að sér stjórn
heimsins og ryðja kommún-
ismanum braut um heim
allan.
Um það skal engu spáð
hver þróunin verði í sam-
skiptum kínverska og rúss-
neska kommúnistaflokksins á
næstunni. En átökin milli
þessara afla eru hörð, og
fara stöðugt harðnandi. Vax-
andi klofnings verður vart
innan kommúnistaflokka
flestra- landa vegna afstöð-
unnar til þessara deilna. Er
mjög líklegt að af því leiði
þverrandi fylgi kommúnista
víða um heim á næstunni.
ÁHYGGJUR
FRAMSÓKNAR
GÖMLU
fjin gamla Framsóknar-
** maddama hefur þungar
áhyggjur um þessar mundir.
Hana dreymir dapurlega
drauma. Það er ljóst, bæði
af áramótagrein formanns
flokksins um síðustu áramót
veldur hinni gömlu maddömu
kvíða er sú staðreynd, að
Sjálfstæðisflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn hafa unnið
saman af heilindum að fram-
kvæmd þeirrar viðreisnar-
stefnu, sem ríkisstjórn þeirra
markaði að loknum seinustu
kosningum. — Maddömunni
verður ósjálfrátt á að bera
saman ástandið innan vinstri
stjórnarinnar á sínum tíma.
Þar logaði allt í deilum og
sem að lokum
leiddi til þess að stjórnin
klofnaði og hrökklaðist frá
völdum, þegar kjörtímabil
hennar var rúmlega hálfnað.
Hafði þó Hermann Jónasson
huggað sig við það nokkrum
mánuðum áður, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði nú
verið endanlega einangraður.
En ekki dugði það hinum
mikla vinstri hertoga til
þess að halda sínu eigin liði
saman. Jörðin gliðnaði und-
ir fótum stjórnar hans. Hún
sökk í fen þess úrræðaleysls
og upplausnar, sem hún sjálf
hafði skapað. Og nú er sá
maður vandfundinn, utan
raða steinrunnustu Fram-
sóknarmanna og æstustu
Moskvusinna, sem getur lát-
ið sér til hugar koma að ný
vinstri stjórn verði mynduð.
Myndun slíkrar stjórnar er
þó sú von og trú, sem Tím-
inn og málgagn Moskvu-
manna á íslandi huggar sig
við. —
og forystugrein Tímans sl.
sunnudag. Það sem einkum j illindum,