Morgunblaðið - 23.01.1962, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 23. jan. 1962
MORGUISBL AÐIÐ
13

SWÍ
ÉÉmÉÉI

s
¥ • > . ••• •-. w.. . .

;■■ ■- V';':ý-ý'\ó
-
....... -W
II •

gSMfMS
Um turna og tækni
JÁ, ekki er lágt á því risið, að
fara nú að skrifa um turna.
í>ví ekki það, að minnsta kosti
aetla ég ekki að láta undan
ganga að skrifa þetta þrítugasta
ítogalandsbréf til Morgunblaðs-
ins áður en árið er á enda,
hvað svo sem vinnst til um að
það komist á framfæri við les-
endur blaðsins, þá sem slíkt
lesa, litlar líkur til þess að það
verði fyrr en eftir áramótin,
enda er nóg nóttin, því eigin-
lega á þetta að vera vor-bréf,
þréf vors og nýrra úrræða.
i Síðastliðið sumar reyndi enn
á tæknina við að bjarga heyj-
mn í garð, víða um land. Og nú
þegar þorri kemur reynir á töðu
stabbann og forðann í votheys-
votheysgeymslur nokkuð minni,
heldur en einn turn mikill og
stór. Vil ég reifa það mál lítið
eitt.
Tilgangur votheysverkunar
getur verið tvenns konar. Ann-
ars vegar er blátt áfram að
bjarga heyi, þegar illa viðrar til
þurrkunar, á hvaða tíma sláttar
sem er. Geta þá oft orðið afföll
frá því sem helzt yrði ákosið,
grasið verið ofsprottið — úr sér
sprottið — ljá jafnvel nokkuð
legin o. s. frv., en samt verið
ráð að aka í vothey, bjarga því
sem bjargað verður, betri hálf-
ur skaði en allur, og illt að
deyja ráðalaus. Hinn meginþátt-
ur votheysgerðar er, eins og
allir bændur vita nú orðið, að
\iS vlnnu eru lagðir hlerar úr timhri ofan á. járnkrossinn,
sem sýndur er á fyrstu mynd. Á þeim er staðíð' þegar steypan
er látin í mótin.
Möðunnl. Er ólíklegt annað en
eð margur bóndinn sýsli þá um
það í huga sínum að standa
betur búinn til að mæta stirðu
tíðarfari næsta sumar, heldur
en hann var sumarið sem leið.
— Menn undirbúa að koma sér
npp votheysgeymslum í ein-
hverri mynd. Kemur þá margt
í hugann.
Tuma-trúin, að það eitt sé
eð fullu nytsamlegt að byggja
turna sem eru 10—12 metra há-
ir, og að því skapi kröfuharðir
um dýran vélakost til þess að
koma grasinu í þá, hefur verið
fyrirferðamikil undanfarið. Lík-
lega er heldur að slá á þá
trú (?) En svo er þetta ýmist í
ökla eða eyru. Nú hafa verið
gerðar „vísinda“-tilraunir með
votheysgeymslur úr pappír og
vírnetum, eru það gamlar
iummur og dapurlegt til að vita.
Jafnframt því að viðurkenna
»ð fullu réttmæti hinna háu
turna á mörgum stórbúum, hef
ég alltaf talið þá lítið einhlýta
*em úrræði. Ber fleira tiL Turn-
ar ofviða og ofdýrir fyrir
marga bændur, oftrú á þá verð-
ur því til þess að draga kjark
úr mörgum minni bændum um
allt er heitir votheysgerð, þeir
'hugsa sem svo: votheysgerðin
er ekki fyrir mig, ég get ekki
byggt turn. Annað er það, að
þótt þörf sé fyrir turn, eða því
sem turni nemur á búi bónd-
ens, og geta fyrir hendi að
toyggja stórt, má færa mikil rök
®ð því, að bónda, þótt allstór sé
í stykkjunum, henti betur tvær
verka snemmslegiff gras sem
vothey, án tillits til tíðarfars, en
með það fyrst fyrir augum að
eiga ávallt til gjafar forða áf
ágætu fyrsta flokks votheyi, er
sparað geti fóðubætiskaup og
verið hið bezta hollustu-fóður.
Þeir sem þannig búa og svo
sem títt er um votheysgerð hér
pnnaTQtttarííir n "Wnr?Snr1nnrliirY>
hefja sláttinn snemma og fylla
eina votheysgeymslu af snemm-
slegnu grasi þegar í sláttarbyrj-
un, án tillits til tíffarfars, jafn-
vel þótt brakandi þurrkur sé.
Þetta eru vafalaust rétt vinnu-
brögð og búskaparlag. En svo
líður sumarið og óþurrkar ger-
ast svo að út yfir tekur. Þá
þarf bóndinn, sem býr svo vel,
að eiga fulla geymslu af úrvals-
votheyi frá því í sláttarbyrjun,
helzt á annarri votheysgeymslu
aff halda, til þess aff bjarga því
sem bjargaff verffur. — Málið
liggur þá þannig fyrir:
Súgþurrkun er ekki einhlýt,
þótt ágæt sé og sjálfsögð, og
óskandi að allir bændur geti
orðið hennar aðnjótandi. Það
þarf líka og verður að verka
vothey, bæði til bjargar og af
fóðurfarslegum ástæðum. Bónd-
inn er betur settur og mikáu ör-
uggari með tvær votheysgeymsl-
ur, vænar að hófi, heldur en
eina — einn turn — mikinn.
En það hlýtur að vera dýrara
að koma sér upp tveimur vot-
heysgeymslum minni heldur en
einum turni stórum, munu
margir segja. Rétt má það vera,
en þó ekki afdráttarlaust rétt.
Háir tumar verða ekki byggðir
nema með nokkuð dýrri tækni,
sem erfitt er að beita á hag-
kvæman hátt þar sem strjálbýli
er, og ekki auðvelt að ganga á
bæjaröðina við byggingu turn-
anna. Þar við bætist að auð-
veldara getur verið fyrir meðal-
bónda að snara út 10 þús. kr.
tvívegis, t. d. með tveggja ára
millibili, heldur en 18 þúsund
krónur í einu, svo einhverj-
ar tölur séu nefndar. Loks er
það sem ég þó tel mest um
vert. Hinir mjög háu turnar
krefjast dýrrar og aflfrekrar
tækni við að koma grasinu í
turn, á ég þá við 10—12 metra
háa turna. Turn sem ekki er
nema 6—8 metrar ofanjarðar,
en ef til vill er 7—9 metrar eða
vel það til geymslu, sökum þess
að hann stendur töluvert í jörð,
er miklu auðveldari til fylling-
ar, krefst minni og ódýrari
tækni við það. Lyftihæðin er þá
ekki nema 5—7 metrar, ef fyllt
er að turninum að utan svo að
nemi einum metra, sem oftast
Fimm manns voru drepnir í byltingu hersins í Dómíníkanska
lýffveldinu á þriffjudag, og rúmlega 30 særffust. Myndin er af
óeirffum á götu í Santo Domingo.
Fréttabréf ur Holtum:'
Mikill kloki í jörðu - leiksturf-
semi í ofturför - fúeinur kindur
vuntur uf fjulli
MYKJUNESI, 14. jan. — Nú er
sólin tekin að hækka á lofti enn
á ný. Skólamir teknir til starfa
eftir jólaleyfið og þeir fáu, sem
að heiman komast farnir eða á
förum á „vertíð“, eins og það
var kallað áður fyrr.
Hér hefur yfirleitt verið sæmi-
legt tíðarfara í vetur, tæpast fall
ið snjór svo hoitið geti, en frost
oft hörð — komst mest í 21 stig
28. des. Vegir eru allir færir og
samgöngur eins *g á sumardag-
inn. En vegna hinna miklu frosta
og þess hve snjólétt hefur verið
er mikill klaki kominn í jörð —
og má búast við að ef svo heldur
fram er horfir, verði þessi vetur
talinn með þeim kaldari nú um
árabil.
Hér er heldur fábreytt félags-
líf í vetur, helzt eru það spila-
kvöld og innþyrðis samkomur
félaga. Ekki er mér kunnugt um
að neitt leikrit hafi verið sett á
svið hér í Rangárvallasýslu í
vetur af heimamönnum. En að-
komuleikflokkar hafa heimsótt
tvö hús í sýslunni og er það
nokkur úrlausn á þessu sviði. En
telja verður það afturför ef leik-
starfsemi leggst með öllu niður
hér, þar sem hún er yfirleitt hollt
viðfangsefni fyrir þau félög, er
við það fást. En víða í sveitum
Bóndinn á Jaffri kemur sér upp góffri votheys geymslu á tiltölulega ódýran hátt, og án þess aff
því fylgi mákið umstang og erfiffi.
er nú svo mannfátt að ekki er
tiltök af þeim sökum að sinna
leikstarfsemi.
Mjög harðindalegt er nú aff
sjá til fjalla. Allt einn jökull,
þótt snjór sé ekki ýkjamikilL
Nýlega kom kind frá Skamm-
toeinsstöðum í Holtum, sem vant-
aði af fjalli í haust, að Koti á
Rangárvöllum. Var hún þannig
útlits að hún mun hafa búið við
þröngan kost í seinni tíð. Ennþá
vantar fáeinar kindur af fjalli og
fer nú að dofna vonin um að þær
heimtist lifandi.
, — M. G.
Snjór í Hreppum
Geldingaholti, 20. janúar
TÖLUVERT snjóaði í nótt, sv»
að hér er dálítill snjór núna. Hér
hafa verið nokkur harðindi lengi.
Þá var hér heljarmikið þorrablót
í gærkvöldi. en það hefur verið
haldið á 1. degi í þorra í upp
undir 30 ár nær undantekningar-
laust. — Jón.
Milt en
umliieypingasamt
Borgarfirði eystra, 20. jan.
VEÐRÁTTA hefir verið hér um-
hleypingasöm frá áramótum en
fremur miid og er því sæmilega
góð sauðjörð nema á fremstu
bæjum í sveitinni. Mikið þorra-
blót verður haldið hér í kvöld.
Álfadans var haldinn hér 2. jan.
og barnaskemmtun á laugardag-
inn var. Félagslíf er því eftir
öllum vonum þótt margt fólk
hafi leitað héðan til atvinnu og
er ýmist farxð eða á förum.
Hfikli ýsa fyrir
vesfan
Þingeyri, 20. jan. — Hér hefk-
sjaldan gefið á sjó frá áramótum,
eða tvisvar snemma í mánuðin-
um og tvisvar nú síðari hlutann.
Afli hefir verið góður hjá Vest-
fjarðabátum þegar á sjó hefir
gefið. Mest mun ísafjarðarbátur
hafa fengið 20 tonn í einum róðri
á 40 bjóð. Hæsti báturinn hér
fékk tæp 13 tonn í róðri og voru
8 tonn af því ýsa, en slík ýsu-
ganga hefir ekki verið hér fyrr.
Mönnum þykir lítið um þorsk-
inn miðað við það sem áður var.
AR NI G. FYLANQS SKRIFAR