Morgunblaðið - 21.02.1962, Blaðsíða 2

2
MORGVISBL AÐ1B
Miðvikudagur 21. febr. 1962
K
— Geimferðin
Framh. af bls. 1
Stórkostlegt útsýni
Geimskip Glenns ofursta var skotið upp með Atlais-eldiflaMg kl.
9:47 í morgun eftir bandarískum tíima (13:47 ísl. tími). Nokkrum
miínútum seinna tiiikynnti geimlfarinn í senditæki geimskipsins, að
allt hefði gengið að óskum, sér liði vel og útsýnið væri stórkost-
legt. Á leiðinni upp í geiminn, náði eldiflaugin rúmlega 28.800 km
hraða á klukkustund og fór geimskipið á braut timhverfis jörðu
með 28.072 fem hraða. Braut skipsins lá austur yfir Atlantshaf,
inn yfir Afríku, hjá börginni Kano í Nígeríu, síðan út yfir Ind-
landshaf við Zanzibar, þá yfir suðurhluta Ástralíu og Kyrrahafið,
norður fyrir miðbaug nálægt Canton-eyju og lofcs yfir Bandarík-
in. Kl. 11:21 eftir bandarískum tíma (15:21 ísl. tíma) hatfði Gdenn
lokið fyrstu hringferðinni umhvertfis jörðu.
„Mér líður vel"
Fylgzt var með ferðum geimskipsins frá hlustunarstöðvum viða
um heim, og hafði Glenn ofursti stöðugt samiband við þær. Er
hann var í fyrstu ferð sinni yfir Atlantsíhatfið, tiikynnti hann: „AMt
gengur vel, loftþrýstingur í geimskipinu er jafn“. Yfir Kanaríeyj-
um sagði Glenn: „Mér líður vel. Sjóndeildarhringurinn er skær-
blár, ég sé Kanaríeyjar út um guggann ogTyrir aftan mig sé ég
skýin yfir Góðravonahiöfða“. Þegar Glenn fór ytfir hilustunarstöð-
ina í Kano, Skýrði hann frá því að hann hetfði snætt nautakjöt og
grænmeti, er hann hatfði meðferðis í hylkjum. Hann sagði, að öll
tæfci geimsfeipsins reyndust vel, loftþrýsingurinn og keelitoertfið,
og hann tók við stjóm skipsins ög vaggaði því samtovæmt fyrir-
fr«m gerðum áætlunum. Glenn margendurtók að sér liði ágæt-
lega og á skotstaðnum á Canaveral-höfða fylgduist lælknar með
líðan hans á mælitækjum.
Yfir Ástraliu
49 míraútuim eftir að geimskipinu var sfeotið á loft, nálgaðist
Glenn Ástralíu, en þar var þá nótt. í 'hlustunarstöðinni í Woomera
í Ástralhi var einn þeirra Bandarikjamanna, sem sérstaklega hafa
verið þjálfaðir til geimferða, Gordon Cooper. Glenn ræddi við
þennan félagþ sinn og skýrði honum frá, að hann sæi fjölda Ijósa,
sem sennilega væri borgin Perth. Bað hann Cooper að skila kæru
þatoklæti til borgarbúa fyrir að hatfa bveitot ljósin: „Þetta er
stytzti dagur, sem ég hef nokkurn tíma lifað“.
Glitrandi smáagnir
Efftir 68 mínútna flug nálgaðist Glenn Canton-eyju, en þar er
ein hlustunarstöðvanna. Og þar sá Glenn atftur dagsljós. Þegar
sólin kom upp, Skýrði Glenn frá þvá, að hann sæi smáagnir fyrir
utan glugga geimskipsins, sem færu með saana hraða og skipið
og glitruðu í sólinni, „lýisandi smáagnir í þúsunda tali“, sagði
hann. Yfir suðurhluta Bandarikjanna sagði Glenn, að smávegiis
bilun hetfði orðið á sjáltfstýringu geimskipsins, en honum tókst
fljótlega að lagfæra hana. Lauk hann fynstu hringferðinni á 88,29
mfnútum.
Alan Shepard, geimfari, var staddur í hlustunarstöðinni á
Canaveral-höfða og ræddi við Glenn, er geimskipið fór þar yfir.
Skýrði Glenn Shepard frá ýmsum tæknilegum atriðum í sam-
bandi við geimferðina og bætti því við, að allt gengi að óskum.
Þrjár umferðir
Fram að þessu hafði ekki verið tekin endanleg ákvörðun um
það, hvort Glenn ætti að fara oftar en einu sinni umhverfis
jörðu. Eftir að fréttist um stýrisbilunina, var talið sennilegt að
geimskipið yrði látið lenda eftir fyrstu hringferðina. En vegna
þess hve giftusamlega Glenn tókst að lagfæra bilunina, var
ákveðið að láta hann halda áfram og fara þrjár umferðir.
önnur hringferðin gekk eftir áætlun. Þó tilkynnti Glenn, er
hann var í annað skipti yfir Astralíu, að geimskipið lægi ekki
rétt í loftinu. En er hann nálgaðist Bandaríkin, var ákveðið
að þetta kæmi ekki að sök og hóf því Glenn þriðju umferðina.
í þetta skipti ræddi Glenn við annan félaga sinn, Walter
Schirra, sem staddur var í hlustunarstöðinni í Point Arguello.
Sagði Glenn: „Mér líður prýðilega, Wally. Það er alls ekkert
að.“ Og Schirra svaraði: „Vel gert. Tala við þig í næstu hring-
ferð.“
Yfir Florida sagðist Glenn sjá vel til jarðar og að Florida-
skagi væri útflattur fyrir neðan geimskipið eins og landakort.
Kvaðst hann sjá Canaveralhöfða og allt norður til Missisippi-ósa.
Lendingin
4 klst. 56 mín. og 26 sek. eftir að Glenn hóf ferð sína, lenti
geimskip hans á fyrirfram ákveðnum stað á Karabiskahafi, að-
eins 6 sjómílum frá bandaríska tundurspillinum Noa. Og 18 mín.
seinna var tundurspillirinn kominn að geimskipinu og tók það
um borð. Lendingin hófst, þegar geimskipið var yfir vesturströnd
Bandaríkjanna, eftir að hafa lokið þriðja hringferðinni. Sneri
Glenn þá skipinu við í loftinu og kveikti á hemlaeldflaugum á
bakhlið skipsins. Eru þær þrjár talsins og kveikti Glenn á
þeim með 10 sekúndna millibili. Dró þá mjög úr hraða geim-
skipsins, sem jafnframt lækkaði flugið. Mikil eftirvænting ríkti
á Canaveral-höfða, þegar geimskipið nálgaðist lendingarstað, og
áttu menn von á að sjá til ferða skipsins, er það kæmi niður
í 10 þúsund feta hæð, en þá átti gríðarmikil fallhlíf að opnast
og draga enn úr hraðanum. Ekkert sást svo til skipsins frá Cana-
veral-höfða, en radarstöðvar tilkynntu að fallhlífin hefði opnazt
Og lendingin virtist ganga að óskum. Tundurspillirinn Noa náði
loftskeytasambandi við geimskipið, meðan það var á niðurleið, og
sigldi skipið þegar í stað að áætluðum lendingarstað.
„Vel gert John
Frú Glenn í
Síðasta orðsendingin, sem Glenn barst, áður en hann lenti heill
á húfi á sjónum, var frá félögum hans á Canaveralhöfða, sem
sögðu: „Vel gert, John, við kveikjum í vindlunum." Þegar Glenn
var kominn um borð í tundurspillinn, kom þangað þyrla frá
flugvélamóðuskipinu Randolph. Var hann fluttur um borð í flug-
vélamóðurskipið, þar sem hann fór í nákvæma læknisskoðun. Frá
flugvélamóðuskipinu var hann seinna fluttur flugleiðis í sjúkrahús
á Grand Turk-eyju, sem er ein Bahamaeyja. Þar verður hann í
tvo daga í læknisskoðun, en eftir það fluttur til Bandaríkjanna.
Ekki hefur verið tilkynnt, til hvaða staðar í Bandaríkjunum Glenn
verður fluttur, sennilega annaðhvort til Washington eða Canaveral-
höfða, og mun hann þá hafa fund með fréttamönnum.
Áður en geimferð Glenns hófst, hafði hann beðið í geimskipinu
efst í Atlas-eldflauginni í rúmar 3 klukkustundir.
Smágallar
Skömmu áður en ferðin hófst, komu smávegis gallar í ljós á
eldflauginni, en úr þeim var bætt á síðustu stundu. Upphaflega var
ætlunin að skjóta geimskipi Glenns á braut hinn 20. desember s.l.,
en fresta varð tilrauninni vegna bilunar á eldflauginni. Síðan
hefur hvað eftir annað átt að framkv. tilraunina, en henni jafnan
verið frestað, oftast vegna veðurs. Hinn 27. janúar s.l hafði Glenn
beðið í geimskipinu í 5 klukkustundir, þegar veður versnaði svo
mjög að fresta varð tilrauninni, aðeins 18 mínútum áður en för
sjöundo hinuii
Arlington, Virginia og
New York, 20. febr (AP)
ÞETTA er dásamlegasti dagur
lífs míns, sagði frú Glenn, eigin-
kona bandaríska geimfarans, eft-
ir að eiginmaðurinn hafði talað
við hana í síma að lokinni ferð
hans. Sagði hún að fjölskyldan
öll væri mjög hreykin af afreki
manns hennar og ánægð yfir að
ferðinni hafi lokið svo giftusam-
lega. Árnaðaróskir berast fjöl-
skyldunni í striðum straumum
víða að úr heiminum.
Adlai Stevenson aðalfulltrúl
Bandaríkjanna hjá Sameinuðu
þjóðunum lýsti í dag ánægju
sinni yfir velheppnaðri för
Glenns. Kvaðst hann vona að
Sovétríkin færu að dæmi Banda,
ríkjanna næst þegar þau skjóta
manni út í geiminn og láti tilraun
ina fara fram fyrir opnum tjöld-
um.
hans átti að hefjast.
Lýsinguni á geimskotinu var sjónvarpað frá Canaveral-höfða
um öll Bandaríkin og útvarpað þaðan um allan heim. VOA-útvarps-
kerfið útvarpaði lýsingu á geimskotinu á rúmlega 40 tungumálum
til 106 landa.
SÍS gefur milljón til
jarðvegsrannsókna
1920. Framkvæmdastjóri skriff-
stofunnar í London er Sigurður
Markússon.
Fjöldi heillaskeyta hafa Sam-
bandinu borizt erlendis og innan-
lands frá í tilefni af sextugs
afmælinu.
Fréttatilkynning
frá SÍS.
★ OSLÓ, 19. febr. (NTB). —
Utanr,íkisráðherra Noregs, Hal-
vard Lange og kona hans munu
heimsækja Arabíska sambands-
lýðveldið í marz n.k. í boði stjórn
ar sambandslýðsveldisins. Með
heimsókmnni endurgjalda þau
heimsókn utanríkisráðherra Ara-
bíska sambandslýðsveldisins til
Noregs í september 1960.
Aðalframkvæmdastjórl SÞ,
U Thant, sendi Kennedy forseta
heillaóskir og Valerian Zorin að-
alfulltrúi Sovétríkjanna sagði við
fréttamenn: Til hamingju. Ég
óska ykkui góðs gengis í friðsam
legri könnun himingeimsins.
Framhaldsaðalfundur F. U. S.
Varðar á Akureyri verður
haldinn n.k. mánudag 26. febr
kl. 8.30 e.h.. í lesstofu íslenzk
ameríska félagsins.
Þá fer fram kosning stjórn-
ar og fulltrúaráðs og enn-
fremur verða önnur mál
rædd. Þá verður og kvito-
myndasýning.
Félagar eru hvattlr til að
fjölmenna á fundinn.
Pólska stjórnin sendi svar við
tillögu Krúsjeffs í dag. Lýsir
hún sig samþjHkka henni.

/" A/A 15 hnúfor V: SnjHomo > úhi«m V Shúrir mis^tssLtaJ
FÁUM hefði þótt trúlegt I
blíðviðrinu á mánudag, að
kominn yrði suðaustan storm-
ur strax í gærmorgun.
Svo fór samt, og klukkan 8
voru komin 11 vindstig á
Stórhöfða. Hér 1 Reykjavik
varð hvasst um níu-leytið. Þá
varð veðurhæðin 11 til 12
vindstig í mesta rakanum.
Klukkan 14 voru 10 vindstig
og 8 stiga hiti á Sauðárkróki.
Það má kalla asahláku.
Tín múnnðir síðnn iyrstn
aeimferðin wnr fnrin
f GÆR var í ELMSHORN í Vest-
ur-Þýzkalandi lagður kjölur að
nýju 11 hundruð lesta oliuskipi,
sem er sameign Sambandsins og
Olíufélagsins. Skipið verður af-
hent í október næstkomandi.
Á fundi sínum í gær samiþykkti
stjórn sambandsins að láta
byggja nýtt vöruflutningaskip,
2500 lestir að stærð. Nauðsynleg
leyfi hafa fengizt.
í tilefni af 60 ára afmæli Sam-
bands íslenzkra samvinnufélaga
ákvað stjórnin á fundi sínum í
dag, að flytja tillögu á næsta aðal
fundi Samibandsins, um að það
leggi fram 1 milljón króna, er
greiðist á næstu 5 árum, til styrkt
ar jarðvegsrannsóknum í þágu
landbúnaðarins.
í dag hefur Samtoandið opnað
skrifstofu í London. Jafnframt
verður skrifstofan í Leith lögð
niður, en hún hefur starfað síðan
OAS færðist
ekki í aukana
ALGEIRSBORG, 20. febrúar. —
Ektoert bendir til þess að OAS-
hermdarverkamennimir ætli að
reyna að koma af stað uppreisn
í Alsír eftir samkomulag frönsku
stjórnarinnar Og stjórnar upp-
reisnarmanna. Aðgerðir OAS
vöru ekki meiri í dag en undan-
farið. Voru a.m.k. 12 drepnir í
átökum OAS Og andstæðinga
þeirra — og er það nú orðið dag
legt brauð.
Samelnað Alþingi miðvikudaginn 21.
febr. 1962, kl. 1:30 miðdegls.
1. Fyrirspurnir: a. Vörukaupalán í
Bandaríkjunum. — Ein umr. — b.
RáSsitöfun 6 millj. dollara lánsins. —
Ein umr. — c. Ríkislántökur 1961 —
Ein umr. — d. Framkvæmdaáætlun —
Ein umr. — 2. Landþurrkun, þáltiU.
(Atkvgr.). — 3. Endurskoðun skipta-
laga. — Hvernig ræða skuli. — 4.
Viðurkenning Sambandslýðveldisins
Þýzkalands 12 mílna fiskveiðilögsögu
við ísiand. — Frh. einnar umr. — 6.
Landafundir íslendinga i Vesturhelmi,
þáltill. — Ein umr. — 7. Sjönvarps-
mál, þáltill. — Ein umr. — 8. Útflutn
ingur á dilkakjöti, þáltill. — Frh. einn
ar umr. — 9. Hlutdeild atvinnugreina
í þjóðarframleiðslunni, þáltill. — Ein
umr. — 10. Aukin aflcöst og bættar
geymsluaðferðir síldarverksmiðja,
þáltill. — Ein umr. — 11. Þyrilvængj
ur til landhelgisgæzlu, ..álUlL, — Fyrri
umr.
ÞAÐ eru liðnir rétt rúmir
tíu mánuðir siðan Rússar
sendu fyrsta mannaða geim-
farið sitt á braut umhverfis
jörðu. Það var Júri Gagarin
sem fór í hina fyrstu slíka
ferð — 12. apríl 1961. Hann
fór þá aðeins eina hringferð
og var 108 mínútur í allri
ferðimii. Mesta fjarðlægð
geimskips hans, Vostok t
frá jörðu var 299 km en
minnsta fjarlægð 175 km.
Seinui geimferð Rússa fór
Cherman Titov 7. ágúst sL
Hann fór alls sautján sinn-
um umhverfis jörðu, og var
25 klst. í því f erðalagi. Geim
skip hans nefndist Vostok
H. Mesta fjarlægð þess frá
jörðu var 257 km ent minnsta
fjarlægð 179 km.
Þeir lentu báðir á landl
einhversstaðar í Sovétríkj-
nnnm.
1