Morgunblaðið - 20.03.1962, Blaðsíða 12

)
Í2
MORGVNBLAÐ1Ð
Þriðjudágur 20. marz 1962
I

CTtgefandi: H.f. Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (át>m.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Aug'iýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askríftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
FRIÐUR
¥Tm helgina bárust þau
ánægjulegu tíðindi, að
samninganefndir Frakka og
Serkja, sem setið höfðu á
fundum í Evian, hefðu kom-
izt að samkomulagi um
vopnahlé í Alsír.
Þrátt fyrir stöðug hefndar-
verk hinna fasistisku OAS-
samtaka og árekstra franskra
og serkrieskra öfgamanna,
virðist de Gaulle halda næg-
um völdum, bæði heima fyrir
í Frakklandi og eins í Alsír,
til þess að koma fram áform-
um sínum og tryggja sjálfs-
ákvörðunarrétt Alsírbúa. —
Ekki er að efa að OAS-menn
munu enn gera tilraunir til
þess að hindra áform de
Gaulle, en hann hefur þegar
sýnt, að hann er staðráðinn
í að hopa hvergi.
Fregnirnar af samningun-
um í Alsírmálinu gleðja
menn um allan heim. Þó eru
til þeir hópar manna, sem
óska áframhaldandi illdeilna
í landinu, annarsvegar komm
únistar og hinsvegar sálufé-
lagar þeirra í OAS-samtök-
unum. Þessir tveir flokkar
manna þykjast að vísu vera
helztu andstæðingar hvers
annars, en skyldleiki þeirra
birtist m.a. í því, að báðir
aðilar nærast af átökunum
og hvorugur vill, að stillt sé
til friðar.
De Gaulle hefur mjög
vaxið af afskiptum sínum af
Alsírmálinu og stjórnsem-
inni síðan hann tók við völd-
um. Menn óttuðust nokkuð
að fela aldurhnignum
manni svo gífurleg völd, sem
de Gaulle hefur haft, en
hann hefur sýnt, að hann
hyggst ekki misnota þau,
heldur einungis leiða þjóð
sína yfir eitt erfiðasta tíma-
bil í sögu hennar, koma á
friði og styrku lýðræðislegu
stjómarfari.
ÖSIGRAR FRAM-
SÓKNAR OG
KOMMÚNISTA
|>andalag Framsóknarmanna
" og kommúnista í verka-
lýðshreyfingunni hefur beð-
ið hvert afhroðið af öðru í
stjórnarkosningum í verka-
lýðsfélögunum. — Fram að
þessu hafa kommimistar og
Framsóknarmenn þó barizt
hetjulega á flóttanum og
hvarvetna lagt til atlögu. Nú
er hinsvegar svo af þeim
dregið, að þeir reyna ekki
einu sinni að bjóða fram í
einu stærsta verkalýðsfélag-
inu, bifreiðastjórafélaginu
Frama, heldur eru lýðræðis-
í ALSÍR
sinnar sjálfkjörnir.
Eins og kunnugt er hefur
lengst af verið mjótt á mun-
unum við kosningar í þessu
félagi, og náðu stjómarand-
stæðingar til dæmis yfir-
höndinni, þegar siðast var
kjörið á Alþýðusambands-
þing. Nú hefur sjálfsagt ver-
ið talið skárra að taka áfall-
inu af því að bjóða ekki
fram, en að láta koma skýrt
í ljós, hve fylgishrunið í fé-
laginu er mikið. Sú ákvörð-
im er samt einhver mesta
gjaldþrotayfirlýsing, sem
stjómarandstæðingar hafa
gefið um sjálfa sig.
Af úrslitunum í verkalýðs-
félögunum má í fyrsta lagi
draga þá ályktun, að laun-
þegamir geri sér grein fyrir
því, að líklegra sé til ávinn-
ings að fylgja kjarabótaleið-
inni og afneita hinni úreltu
verkafallastefnu kommún-
ista.
í öðru lagi em úrslitin
glöggur vottur um það, að
launþegar eins ogaðrirsjáað
rétt er nú stefnt í íslenzkum
stjómmálum og viðreisnar-
stefnan nýtur almenns fylgis.
Loks hefur glöggt komið í
ljós, ekki sízt í Iðju, að æsku
lýðurinn afneitar kommún-
isma og vill engin samskipti
við hann hafa. Og meðan
Framsóknarmenn eru í
bandalagi við kommúnista,
forðast unga fólkið þann
flokk líka.
HÆTTIR KREPPU-
SÖNGURINN?
TTvarvetna eru menn farnir
að brosa að þeim barna-
lega málflutningi Framsókn-
armanna, að hér ríki nokk-
urs konar kreppuástand,
samdráttur og móðuharðindi
af manna völdum.
Um allt land er full at-
vinna og hagur manna góð-
ur, meira að segja betri en
Viðreisnarstjórnin þorði í
upphafi að lofa, því að hún
lýsti því skýrt og greinilega
yfir, að allir yrðu að taka á
sig nokkrar byrðar til að
rétta við efnahag landsins.
Samhliða berast svo fregn-
ir af því, að aldrei hafi ver-
ið jafnmikil sparifjáraukning
og á síðasta ári, aldrei jafn-
hagkvæmur viðskipta- og
greiðslujöfnuður síðan á
styrjaldarárunum, að hafin
sé greiðsla skulda þeirra,
sem vinstri stjórnin hlóð á
íslendinga og fjárhagur okk-
ar í heild út á við styrkist
með hverjum mánuðinum
UTAN ÚR HEIMI 1
----
Sameinuöu þjóð-
irnar og Tshombe
FOBMÆLANDI Sameinuðu þjóð
anna gaf eftirfarandi yfirlýsingu
á fundi við fréttamenn í Leopold-
ville hinn 23. febrúar s.l.:
„Eftir að Kitona-sáttmálinn
hafði verið undirritaður, var svo
að sjá sem Tshomibe hefði tekið
sáttfúsari afstöðu til Sameinuðu
þjóðanna. Hann sagði að hann
hefði fastákveðið að leysa vanda-
mál leiguliðanna. Ennfremur ósk
aði hann þess, að lögfróður mað-
ur frá Sameinuðu þjóðunum
„skyldi rannsaka form og orða-
lag þeirra ályktana, sem fylkis-
þingið gerði meðan það fjallaði
um Kitona-sáttmálann“.
Eftir fundi Katanga-þings
(frá 3. janúar til 15 febrúar) var
orðið ljóst, að hin sáttfúsa af-
staða Tsihombes er að snúast í
kænlega útreiknaða andstöðu við
stefnu og aðgerðir SÞ í Katanga:
f fyrsta lagi með því að fá þingið
til að samþykkja hvorki né hafna
Kitona-yfirlýsingunni, heldur
biðja um ýtarlegri viðræður í
„anda yfirlýsingarinnar". í öðru
lagi með því að fá ættarhöfð-
ingajna til að leggjast gegn
Kitona-yfirlýsingunni. heldur
biðja um ýtarlegri viðræður „í
öðru lagi með því að fá ættar-
höfðingjana til að leggjast gegn
Kitona-yfirlýsingunni og gegn
ferðafrelsi starfsmanna SÞ í
Suður-Katanga; og í þriðja lagi
með því að hefja að nýju lög-
regluaðgerðir í Norður-Katanga
jafnframt því sem Sameinuðu
þjóðunum var synjað um leyfi
til að flytja liðstyrk sinn til
Kipushi, Kolwezi, Jadotville o. s.
frv. í því skyni að koma í veg
fyrir að leiguliðarnir sneru aftur.
í vikunni áður en þingið kom
saman átti Tshombe að ganga úr
skugga um, að hve miklu leyti
yrði gengið að Kitona-sattmál-
anum án skilyrða. Hinn 7. janúar
hafði „stjórnmálanefnd" þings-
ins samþykkt álitsgerð þar sem
lýst er yfir samþykki við yfir-
lýsinguna með ákveðnum fyrir-
vara. Þegar lögfræðiráðunautur
Sameinuðu þjóðanna kom á vett-
vang leyfði forsetinn þinginu að
halda áfram umræðum, með
þeim árangri að nefndin, sem
fjallar um pólitísk og utanríkis-
mál, samþykkti hinn 13. febrúar
með 13 atkvæðum gegn engu (en
einn meðlimur sat 'hjá) ályktun-
artillögu, sem lögð skyldi fyrir
þingið, þar sem nefndin sam-
þykkir Kitona-yfirlýsinguna án
nokkurs fyrirvara. Ályktunin
hafði sama orðalag og bréfin
sem fóru milli dr. Bunche,
Adoula og Tshombe, þar sem
lýst er yfir, að verði skilyrðum
Kitona-sáttmálans fullnægt, gæti
það skapað grundvöll fyrir lausn
Katanga-vandans. Hinn 14. febr.,
þegar nefndin átti aðra umræðu
um málið, var ályktunartillög-
unni frá deginum áður breytt í
mjög veigamiklum atriðum. At-
enn viðurkennd. en nú er talað
um „anda“ þeirra í ályktuninni.
Næsta dag samþykkti þingið
nýjar breytingar, sem drógu enn
úr áhrifum Kitona-yfirlýsingar-
innar. f staðinn fyrir samþykkt
þingsins á Kitona-yfirlýsingunni
fékk Tsihombe sem sé umboð til
að halda áfram viðræðum við
miðstjórnina í Kongó „í anda
yfirlýsingarinnar".
Meðan Tshombe beið eftir
þessari ályktun frá þinginu, hafði
hann þegar skipulagt fundinn,
sem hann átti við ættarhöfðingj-
ana 17. febrúar í þvd skyni að
tryggja sér fylgi þeirra við sína
eigin túlkun á Kitóna-yfirlýs-
ingunni og fá þá til að neita her-
mönnum SÞ um aðgang að Jadot-
ville, Kolwezi, Kipushi o. s. frv.
Um svipað leyti gaf hann fyrir-
skipun um nýjar hernaðaraðgerð-
ir í Norður-Katanga.
Það að hernema Kongolo að
nýju og fljúga DC-4 flugvél til
Kongolo með matvæli eða her-
gögn handa herlögreglunni er
andstætt og brýtur í bág við þau
skilyrði, sem Sameinuðu þjóð-
irnar hafa sett. Tsihombe hélt því
fram, að íbúar Kongolo hefðu
verið illa á sig komnir og beðið
um hjálp. SÞ tilkynntu mið-
stjórninni og Tshombe, að ætl-
unin væri að senda sérstaka
nefnd til Kongolo til að rann-
saka ástandið og útvega hjátp,
er mauðsyn krefði, en Tshomibe
hefur ekkf samþykkt þá hug-
mynd.
Sú staðreynd að herjeppar og
vopnuð herlögregla komu aftur
í ljós í Elisabethville bendir til
'þess að átt hafi sér stað hernað-
arrekstur strax eftir að þingið
hafði samþykkt tillöguna um
Kitona-yfirlýsinguna. E.t.v. vissu
þeir meðlimir Katanga-þings
sem í skyndi náðu sér í „passa“
Og heimtuðu að komast frá Elisa-
bethville, áður en „orustan“
hófst, hvað stjórnarvöldin 1
Katanga höfðu ráðgert. Eigum
við að draga þá ályktun af þess-
um viðburðum, að Tshombe og
félagar hans vilji ekki friðsam-
lega lausn vandans? Eða er þetta
Ný skip til
Færeyja
Thorshavn, Færeyjum, 18.
marz. Einkaskeyti til Mfol.
FÆREYSKA stjórnin hefur tek-
ið tilboði frá Vestlandsk Far-
tygsbyggerlag í Bergen um Ián-
veitingu vegna smíða á allt að
15 125 feta fiskiskipum úr stáll
á norskum skipasmíðastöðvum,
Lánið nemur 70% af snráðakostn-
aðinum og endurgreiðist á sjö-
árum með 7% vöxtum.
Þá hefur stjórnin undirritað
samning við Skala Skipasmiðja
í Færeyjum um smíði á björgun-
ar og eftirlitsskipi, sem áætlað er
að kosti 2,5 milljónir króna (ísl.
15,7 millj.) auk vélar. Skipið
verður byggt sem skuttogari og á
að afhendast í ágúst 1963. Þetta
verður fimmta stálskipið, sem
smíðað er í Færeyjum.
e
FYRSTI hæstaréttardómarl af
veika kyninu hefur nýlega verið
skipaður í Mexíkó. Dómarinn er
frú Salmoran de Tamayo.
Tshombo
riðin í Kitona-sáttmálanum eru {bar nýtt tilbrigði i helgidansl
Katanga? — (Frá SÞ).
sem líður.
Þegar þannig er umhorfs
í þjóðfélaginu eftir áratuga
halla og margháttaða spill-
ingu af uppbóta- og nefnda-
farganinu, er sannarlega
bjálfalegt að ímynda sér, að
fólk fáist til að trúa því, að
hér sé allt að farast í sam-
drætti og kreppu. — Það er
saga út af fyrir sig, að heill
stjórnmálaflokkur, sem telja
verður lýðræðissinnaðan,
skuli álíta það heppilegustu
bardagaaðferðina að beita
fréttafölsunum, þögn um
mikilvægar fréttir af efna-
hagslífinu eða beinum blekk-
ingum. Það eru sannarlega
lítil meðmæli með stjórn-
málaflokki og dagblaði. En
þó kastar fyrst tólfunum,
þegar reynt er að sannfæra
almenning um andstæðu
þess, sem hann hefur dag-
lega fyrir augunum.
Ef Tímamenn vilja halda
slíkri túlkun áfram, þá geta
þeir auðvitað gert það og við
andstæðingar þeirra látum
það okkur í léttu rúmi liggja.
En í fullri vinsemd skal
blaðinu bent á, að virðing
þess mundi vaxa, ef það
reyndi a.m.k. að hafa hlið-
sjón af staðreyndunum.