Morgunblaðið - 13.12.1962, Blaðsíða 16

16
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 13. des. 1962
Námskeið a hag
ræðingartækni
á vegum IHISÍ

HTNN 16. nóv. sl. var slitið nám-
skeiði í hagræðingartækni á veg-
um Iðnaðarmálastofnunar ís-
lega 20 frá fyrirtækjum, stofnun-
lands. í»átttakendur voru rúm-
um og samtökum. Meðal þátttak-
enda voru verkfræðingar, iðn-
fræðingar, yfirverkstjórar o. fl.,
sem að loknu námi munu nú
taka til við hagræðingarverkefni
á vinnustöðum sínum í því skyni
að bæta nýtingu vinnuafls, fram-
leiðslutækja, hráefna og annarra
framleiðsluþátta með skipulögð-
um og kerfisbundnum athugun-
um á vinnubrögðum og rekstrar-
skipulagi.
Námskeið þetta, sem er hið
fyrsta sinnar tegundar, sem hald-
ið er hér á landi, var 270 klst.
alls og skiptist í þrjá jafna hluta.
Fyrsti hluti þess fór fram dagana
30. okt. til 17. nóv. 1061 og var
höfuðviðfangsefni þess vinnu-
rahnsóknartækni: Vinnueinföld-
un, tímamælingar, tímatapsat-
huganir og tíðnirannsóknir.
Annar hluti námskeiðsins fór
fram dagana 19. marz — 6. apríl
í ár og voru höfuðviðfangsefnin
launagreiðslukerfi, verksmiðju-
skipulagning, framleiðsluskipu-
lagning og birgðahald og flutn-
ingatækni á vinnustöðum.
Þriðji hlutinn, sem fór fram nú
í haust, dagana 29. okt. — til 16.
nóv. fjallaði um kerfisbundið
starfsmat, rekstrarhagfræði, við-
hald framleiðslutækja, stjórn-
skipulag fyrirtækja, tölufræði-
legt gæðamat, takmörkun gerða-
og tegundafjölda í framleiðslu og
öryggisráðstafanir á vinnustöðum
o. fl. Kennarar á síðasta hlutan-
um voru: Árni Vilhjálmsson
próf., Arthur Eide og Jakob
Hárvei frá Industrikonsulent
A/S, Friðgeir Grímsson verkfr.
frá Öryggiseftirliti ríkisins, Sig-
urður Ingimundarson verkfræð-
ingur og Sveinn Bjömsson
verkfr., en einstaka fyrirlestra
fluttu Kristján Sturlaugsson
tryggingafræðingur, Aðalsteinn
Guðjohnsen verkfr., Pétur Páls-
son verkfr., Sören Sörensen eft-
irlitsmaður og Ólafur Helgasön
læknir. Sveinn Björnsson frkvstj.
IMSÍ stjórnaði námskeiðinu.
í sambandi við allar aðal-
kennslugreinar námskeiðsins —
voru þátttakendum fengin til úr-
lausnar raunhæf verkefni í fyrir-
tækjum. Gaf þessi kennsluaðferð
mjög góða raun auk þess, sem
úrlausnir gáfu stjórnendum ým-
issa fyrirtækja gagnlegar bend-
ingar um rekstrartæknilegar end-
urbætur. Auk fyrirlestrarhalds
var kennsla að öðru leyti fólgin
í úrlausnum á raunhæfum dæm-
um úr atvinnulífinu. Kvikmynd-
ir og sýnikennsla voru nötuð
eftir því, sem við var komið.
Er námskeiðsslit fóru fram sl.
föstudag, og þátttökuskírteini
voru afhent, flutu m. a. ávörp
Magnús Ástmarsson formaður
stjórnar Iðnaðarmálastofnunar
íslands og Jakob Gíslason raf-
orkumálastjóri, form. Stjórnun-
arfélagsins íslands, en nám-
skeiðshaldið var að nokkru leyti
undirbúið í samráði við félagið.
Við þetta tækifæri fórust fram-
kvæmdastjóra Iðnaðarmálastofn-
unar íslands m. a. orð á þessa
leið:
„Á því leikur vart lengur vafi,
að talsv.erður áhugi hefur skap-
azt hér á landi á því að taka
hagræðingartækni í þjónustu at-
vinnulífsins. Það verður æ ljós-
ara, að tryggasta leiðin til varan-
legrar bættrar afkomu fyrirtækja
og starfsmanna er fólgin í sí-
bættri nýtingu framleiðsluþátt-
anna, þ. e. aukningu framleiðni.
Það er einmitt þetta, sem er til-
gangur hagræðingartækninnar og
eigi verulegur arangur að nást
verðum við að hafa mc lum á
að skipa í hinum ýmsu atvinnu-
greinum, sem búa yfir kunnáttu
í þessari tækni. Til þess að þekk-
ing á þessu sviði nýtist, er þó
ekki nóg að eignast sérkunnáttu-
menn, heldur verða jafnt stjórn-
endur sem óbreyttir starfsmenn
að öðlast áhuga og vissa lág-
marksþekkingu á grundvallar-
atriðum hagræðingartækninnar.
Þess vegna ber að fagna því,
að á fót hefur verið komið stjórn
unarfélagi, sem helgar sig því
hlutverki að útbreiða þekkingu
á stjórnunarfræðum og’hagræð-
ingu og sömuleiðis, að hafin er
skipulögð verkstjórnarfræðsla,
sem m. a. miðar að aukinni þekk-
ingu á hagræðingarmálum. Brýn
þörf er þó á, að fleiri leggi hér
hönd á plóginn og mó í því
samibandi m.a. nefna mennta-
stofnanir þjóðarinnar og sömu-
leiðis hagsmunasamtök vinnu-
markaðsins, sem miklu geta af-
rekað í þessum efnum með
fræðslustarfsemi fyrir meðlimi
sína.“ (Frá IMSÍ).
Angliu-fundur
SÍÐASTLIÐINN fimmtudag hélt
félagið Anglia fyrsta skemmti-
kvöld sitt á vetrinum. Var það
haldið í Sjálfstæðishúsinu, en
þar voru Angliuskemmtanir og
fundir jafnan haldnir áður fyrr.
Fjölmenni var á skemmtikvöld-
inu og gengu margir nýir fé-
lagar í Angliu við þetta tæki-
færi.
Formaður félagsins, Dr. Gunn
ar G. Schram, flutti ávarp og
greindi frá félagsstarfinu, sem
fyrirhugað er í vetur. Auk
skemmtikvölda mun félagið
halda sýningar á kunnum brezk-
um kvikmyndum fyrir félaga
sína. Þá verða fengnir fyrirles-
arar frá Bretlandi til fslands á
vegum félagsins og hefir þegar
einn slíkur fyrirlestur verið
haldinn í vetur. Anglia mun á
næstunni gangast fyrir allmörg-
um tónleikum, þar sem brezk
tónlist verður kynnt og verður
nánar greint frá því síðar. Bóka
safn félagsins er nú daglega opið
milli kl. 4—5 í brezka sendiráð-
inu við Laufásveg.
Seinni hluta sl. sumars og í haust vann stór krani frá vitamálastjórninni að hafnarbótum á ísa-
firði. Hefur kraninn grafið upp mikið af sandi sem notaður hefur verið til landmyndunar sem
kunnugir geta séð á myndinni. Myndina tók ísak E. Jónsson.
Foreldrafundur
I Isaksskóla
Fundarstjóri var Sveinn Bene-
diktsson, framkvæmdastjóri.
Fundarritari Helga Magnús-
dóttir, æfingakennari.
fsak Jónsson, skólastjóri,
skýrði frá störfum skólans, hag
og horfum:
í skólanum eru í vetur 615
börn á aldrinum 6—8 ára í 21
deild. Skólinn er þrísettur og
starfar daglega frá kl. 9—17,30.
Skólaítjóninn kvað þrísetning-
una valda örðuleikum í starfi
og stjórn skólans, og væri það
mál. sem hin nýkjörna skóla-
nefnd þyrfti fljótlega taka til
meðferðar. Við skólann starfa
16 kennarar (að meðtöldum skóla
stjóra), auk þess: læknir, hjúkr-
unarkona, sálfræðingur, húsvörð-
Bækur, dýr og börn
LÉLEGASTI kennari, sem ég hef
nokkru sinni haft, var spreng-
lærður maður í sinni grein. Hann
gerði sjálfstæðar rannsóknir,
skrifaði um þær í erlend vísinda-
rit og hlaut doktorstitil við Hafn
arháskóla. Hann skrifaði ekk1
neina kennslubók, sem betur fór,
því að hún hefði áreiðanlega
orðið til að vekja andstyggð
ungs fólks á fræðigrein hans.
Hann vantaði sem sé þann skiln-
ing á sálarlífi nemenda, sem
getur orkað á ímyndunarafl
þerra og vakið áhuga þeirra á
því, sem þeir eru að lesa um.
Líklega er það flestum börn-
um kvöl að læra að lesa, a.m.k.
ef þau ættu að starfa á gamla
lögbók eins og Páll lögmaður
Vídalín. Það þarf að finna þeim
lestrarefni, sem þeim þykir gam-
an að, svo að þau reyni af sjálfs
dáðum að brjótast fram úr við-
fangsefninu. Það þarf að glæða
hjá þeim þann andlega eigin-
leka, sem framar flestu öðru
hefur aukið þekkingu mannanna,
en það er forvitnin. Sem betur
fer eru flest börn forvitin.
Börnum þykir yfirleitt gaman
að dýrum og dýrasögum og ef
þau mættu ráða, væri hundur,
köttur og páfagaukur í hverju
húsi. Mínum börnum var einu
sinni gefinn páfagaukur og ég
hef varla séð sárari harm en
þegar hann át yfir sig af kálfs-
keti og dó.
Norður á Akureyri er maður,
sem heitir Hjörtur Gíslason.
Hann vinnur þar víst á flugvell-
inum, en þess á milli ræktar
hann tré í kringum húsið sitt,
yrkir kvæði og stökur og sem-
ur dýrasögur fyr*r börn. Þær
hafa nú komið út þrjú ár í
röð og heita Salómon svarti, Saló
mon svarti og Bjartur og GarS-
ar og Glófaxi. Ég hef lesið þær
allar og þótt gaman að þeim,
því að það er einkenni góðra
barnabóka, að krakkarnir þrosk
ast við að lesa þær, en fullorðnir
lifa við það upp bernsku sína.
Ekki spdlir það þessum bókum,
að Halldór Pétursson hefur teikn
að í þær myndir af sinni al-
kunnu snilld. Án allra frekari
orðalenginga vil ég ráðleggja
foreldrum eða frændum að gefa
börnum sínum, sem byrjuð eru
að lesa, þessar bækur Hjartar.
Með því eru tvær flugur slegnar
í einu höggi: Börnin æfast í
lestri án allra leiðinda og kom-
ast jafnframt í nánari snertingu
við náttúruna. En hvernig væri
það annars, að Ríkisútgáfa náms
bóka boðaði til samkeppni meðal
skálda um það að skrifa hentug-
ar kennslubækur í steinafræði,
eðlisfræði og stærðfræði í stað
þess að láta þurra fræðimenn
auka á námsleiða krakkanna með
því að skrifa tyrfnar og leiðin-
legar bækur um þessi efni?
Páll V. G. Kolka.
ur og hreingerningarkonur, alls
23 menn, en auk þess fólk í for-
föllum.
Skólastjórinn sagði, að leitazt
væri við að beita hagnýtum
kenns' ðferðum fyrir hugnám og
verknám og sjá fyrir góðri náms
aðstöðu, svo sem húsrýsni, tækj-
um, áhöld r, bókum og efni-
við. Á hverju ári yæri keypt
eittJhvað nýtt, sem bætti aðstöðu
við kennslu og nám. Markmið
sikólans kvað skólastjóri vera að
koma öllum til nokkurs þroska,
þ.e. að hver og einn gæti and-
lega og lí'kamlega tekið út þann
vöxt, sem honum væri áskapað.
Seinfærum börnum í lestri hefði
um mörg ár verið veitt sérhjálp,
og einn kennari væri ráðunaut-
ur í teikningu í öllum bekkjum
skólans.
Fyrirkomulag ' rekstri skólans
kvað skólastj. með þeim hætti að
ríki og bær greiddu föstum kenn
urum laun. Annan reksturs-
kostnað veröur skólinn að sjá
um sjálfur, auk þess hús, leik-
völl, húsgögn, kennslutæki, á-
höld, bækur o.fi., allt án nokk-
urs styrks. Skólagjald er nú kr.
100,00 á mánuði í því er fólgið
allt efni til daglegrar vinnu í
skólanum, svo sen. pappír, leir,
litir, blýantar, stiiabækur o.-.frv.
Reynt er jafnan að stilla skóla-
gjöldum í hóf, sem bezt sést af
því, að á fjórum undanförnum
árum hefur tvisvar orðið halli
á rekstri skólans: annað árið um
kr. 3.000,00, og hitt árið rúm-
lega 16 þúsund krónur. Þar sem
erfiðar ástæður eru fyrir hendi,
eru skólagjöld gefin eftir. Slik-
ar eftirgjafir hafa sum árin orð-
ið á annan tug þúsur.da. Auk
skólagjaldsins er stofngjald, sem
innheimt er í eitt skipti fyrir
öll, þegar fyrsta barn er inn-
ritað frá fjölskyldu. Skólinn er
PILTAR
EFÞlÐ EISIC UNNUSTUNA
ÞÁ A Ée HRINOANA /

RAGNAR JONSSON
bæstaréttarlögmaSur
Lögfræðistörf og eignaumsýsla
Vonarstræti 4. VR-húsið
búinn að starfa sem sjálfseign*
arstofr.un frá 1146 (áður einka-
skóli í 20 ár). Á þessum rúmum
16 árum hafa 1772 foreidrar og
aðstandendur t rna innritað oörn
í skólann og greitt stofngjöld
að upphæð um kr. 890 þúsund,
eða um kr. 500,00 til jafnaðar
á fjölskyldu. Sumar hafa greitt
minna aðrir meira og einstaka
fjölskylda ekkert stcrfngjald. Um
3000 börn hafa innritazt á þessu
tímabili. Sé stofngjöldunum deilt
með dvalarmánaðafjölda allra
barnanna þennan tíma, kemur
í Ijós, að stofngjaldið nemur um
kr. 20,00 á manuði til viðbótar
við skólagjaM.
Eignir skólans nú kvað skóla-
stj. vera: Skólahús með öllu til-
heyrandi (m.a. íbúð húsvarðar),
leikvöllur, sérstök íbúð úti í bæ,
innanhúss-sími og hátalarakerfi,
bókasafn (handbækur og bóka-
flokkar barna), húsgögn, kenn-
sluáhöld og efniviður, vélar o.fL
Kostnaðarverð eigna þessara hef-
ur orðið nærri nákvæmlega kr.
2.600.000,00. Kvað skólastjóri, að
byggingafróður maður hefði tjáð
sér, að miðað við gildi peninga
nú, muni þetta vera um 7 millj.
króna virði.
Skuldir eru kr. 125 þúsund
(kr. 100 þús. skuldabréf, kr. 25
þús. vextir).
Að lokum bar skólastjóri fram
þakkir til opinberra aðila, ein-
staklinga og starfsliðs skólans.
Skólanefnd Skóla Isaks Jóns-
sonar er nú þannig skipuð:
Sveinn Benediktsson, formaður,
Gunnlaugur Ó. Lriem, varaform.
Kristí:. Guðmv ndsdóttir, ritari,
Aðalbiörg Sigurðardóttir og ísaik
Jónsson.
Hvernig væri að láta
Cld English
Rednil
(Rauðolía)
gera gömlu húsgögnin
sem ný ?
Rauðolían
hreinsar ótrúlega
vel — og skilur eftir
fagurgljáandi áferð.
NOTIÐ REDOIL, eingöngu !
FÆST ALLSTAÐAR!
Umboðsmenn:
Ágnar IUorðfjörð & Co hf