Morgunblaðið - 28.12.1962, Qupperneq 3

Föstudagur 28. des. 1962
MORGVNBLAÐ1Ð
3
Línurit aí síldartorfunni, eins og hún kom fram í fisksjá Hafrúnar. Rönðin efst á myndinni er sjávarflöturinn (strik-
in á henni sýna hvar Hafrún kastaði), en neðst sést botninn. Á milli eru 65 faðmar.
Jólagjöf sjómanna
Metafli í fyrrinótt
I FYRRINÓTT fengu síldar-
bátar á Faxaflóa metafla. 73
bátar komu í gsermorgun til

Hrólfur Gunnarsson, skip-
stjóri á Sólrúnu.
ms
hafna með um 86 þúsund tunn
ur. Höfðu sjómenn á orði,
að þetta væri jólagjöf þeirra
til íslenzku þjóðarinnar. Voru
þeir mjög hýrir og veiðiglaðir
er við hittum þá um borð í
bátum sínum í Reykjavíkur-
höfn. Landað var af kappi í
allan gærdag, enda lá mjög
á að komast sem fyrst út á
miðin aftur.
Er við göngum fram Faxa-
garð, standa þar í senn yfir
löndun Og útskipun. Verið er
að landa úr aflahæsta bátn-
um, Sólrúnu frá Bolungarvík,
og skipa út síld í togarana
Jón Þorláksson g Frey. Sólrún
liggur við bryggjuhausinn,
drekkhlaðin, en heljarstór
krani er notaður við löndun-
ina, sem er nýhafin. Skip-
stjórinn, Hrólfur Gunnarsson,
stendur í brúnni og tökum
við hann tali.
— Hvað eruð þið með mik-
inn afla?
— Ætli það nái ekki 2500
tunnum.
— Hvar fenguð þið þetta?
— Svona þriggja og hálfs
til fjögurra klukkustunda
stím í norð- norðvestur héð-
an
— Köstuðuð þið oft?
Benedikt Ágústsson, skipstjóri við fisksjána í stjómklefa
Hafrúnar.
Landað úr Sólrúnu.
Fimm sinnum. Nótin rifn
aði í fyrsta kastinu, og við
fengum eintóma smásíld í
öðru.
— Eruð þið ekki orðnir
óþolinmóðir að komast aftur
út?
— Jú, þú getur nærri, en
ég er hræddur um, að það
verði ekki fyrr en í nótt, sem
löndunin verður búin.
— Hvað eruð þið margir
á bátnum?
— Við erum tólf.
— Hvað er báturinn stór?
— Hann er 250 tonn, smíð-
aður í Austur-þýzkalandi.
Þetta er einn af smátogurun-
um. Þeir eiga eftir að verða
frægir, þótt þeir séu dálítið
vinstri sinnaðir.
— Hvernig gekk ykkur á
síldinni fyrir norðan í sum-
ar?
— Við fengum 15.400 tunn-
ur.
— Hvað verður um síldina,
sem þið eruð að skipa upp
núna?
— Hún fer um börð í Þor-
móð goða, sem siglir með
hana til Vestur-þýzkalands.
★
Næst förum við út í Haf-
rúnu, systurskip Sólrúnar, en
hún mun hafa verið næst afla-
hæst. Löndun er lokið úr Haf-
rúnu, en nokkrir skipsmanna
eru á afturdekki að gera við
nótina, sem rifnað hefur lítil-
lega. Skipstjórinn, Benedikt
Ágústsson, tekur okkur vel og
býður til klefa síns, sem er
aftan við stjórnklefann.
— Hvað voruð þið með
mikið?
— 2400 til 2500 tunnur.
— Voruð þið á sömu slóð-
um og Sólrún?
— Já, flestallir bátarnir
voru þarna á sama stað og
Framh. á bls. 23.

Bragi Björnsson, stýrimaður
á Hafrúnu, dyUar að nót-
inni.
tM
SIHKSTtlMR
Skammdegisminningar
Steindór Steindórsson, mennta-
skólakennari á Akureyri, ritar ný
lega grein er hann nefnir
„Skammdegisminningar“ í tíma-
ritið „Heima er bezt“. Bekur
hann þar minningar frá bemsku
sinni, lýsir tímanum milli vetur-
nátta og jóla, undirbúningi hátíð-
anna og baðstofulífinu í íslenzkri
sveit. Kemst hann m. a. að orði
um þetta á þessa leið:
„— Svo kom hin langþráða
stund, að Xjósið var kveikt og
kvöldvakan hófst. Ekki held ég
að ég hafi síðar á ævinni orðið
hrifnari af skrautlýsingum eða
ljósadýrð stórborganna, en ég
varð af litla olíulampanum í bað
stofunni heima. En það var ekki
ljósið eitt, sem gladdi. Allir sett-
ust nú upp og tóku til við vinnu
sína. Sem mestu af söluprjónlesi
varð að koma upp fyrir jólin. Á
hverju rúmi var táið kembt,
prjónað eða jafnvel spunnið, ef
rokkarnir voru ekki alltof hávaða
samir. En við ljósið sat lesarinn
og las hátt fyrir allt fólkið og
hans starf skapaði meginunað
kvöldvökunnar“.
Hvað var lesið?
Steindór Steindórsson heldur
síðan áfram hugleiðingum sínum:
„Og hvað var lesið? í stuttu
máli sagt allt sem til náðist ís-
lenzkra bóka. Sögur og ljóð ís-
lenzku skáldanna, þýddar skáld-
sögrur, fomritin, timaritin Eim-
reiðin og Skimir, Alþingistíðind-
in, að ógleymdum vikublöðunum
fsafold og Lögréttu, svo að eitt-
hvað sé nefnt. Ýmsar þessara
bóka vom lesnar vetur eftir vet-
ur. Þegar ekkert var til nýtt, til
dæmis sögur þeirra Einars Kvar-
ans og Jóns Trausta, Njála, Sög-
ur herlæknisins og margt fleira.
Og stundum voru kveðnar rímur
til hátiðabrigða. En í raun og
veru var ekki aðalatriðið, hversu
margt eða mikið var lesið, held-
ur hversu vel var lesið og vcl
hlustað. Þótt kambarnir svöruðu
rokkarnir þytu og prjónarnir tif-
uðu var hlustað opnum eyrum,
jafnframt því sem verkið gekk
hraðar og betur en ella. Þreytan
lét ekki á sér bæra og svefninn
flýði út í fremsta skot fyrir hinu
lesna orði. Og þegar lesarinn tók
sér stutta hvíld til að væta kverk-
arnar með blöndusopa eða mjólk-
urlögg, var tíminn notaður til að
ræða efnið, dæma viðbrögð sögu-
hetjanna og spá í eyðurnar og
framtíðina, eða rifja upp vísuorð
og heil erindi, sem einkum höfðu
snortið hugann. Og ekki sízt voru
umræðurnar fjörugar eftir lestur
blaðanna, með allar fréttimar
utan úr þeim stóra heimi.
Eining huga og heimila
Steindór Steindórsson lýkur
hinni athyglisverðu og skemmti-
legu grein sinni með þessum orð-
um:
„En kvöldvökurnar gerðu
fleira en veita fróðleik inn í hugi
fólksins. Þær sköpuðu einingu
hugans og vafasamt er, hvort
nokkuð hefur átt jafnrikan þátt
í að skapa hina miklu einingu
margra hinna gömlu og góðu
heimila en einmitt kvöldvökum-
ar, fyrst með skemmti- og fræði-
lestri sínum og síðan með
hinum stutta húslestw, sem allir
tóku þátt í, áður en gengið var
til hvílu.
En tími kvöldvakanna er liðinn
og kemur ekki aftur fremur en
vér fáum snúið hjóli tímans. Því
valda breyttar aðstæður í þjóð-
félaginu. En við sem murnira þær
hvörflum huga til þess tíma, er
við sem böm eða unglingar hlökk
uðu til þeirra sem unaðsstunda
og ef til vill verða fróðleiksmolar
þeir, sem vér námum þá, það
sem lengst geymist í fylgsnum
hugarins af öllu því, sem við
höfum lært um ævina“.