Morgunblaðið - 20.02.1963, Blaðsíða 6

6
MORCUISBLAÐIÐ
Miðvikudagur 20. febrúaT 1963
ísland á mikilla hagsmuna að gæta
á báðum markaðssvæðunum
IVfietum míkifis að hafa sem nánasta samvinnu
við stjórnir hinna IMorðurlandanna
Útvarpsávarp Olafs Thors forsætisráð-
herra í gærkvöldi
EFTlRFARANDI ávarp flutti í þessa.ri viku, og verði mál-
Ólafur Thors, forsaetisrá<ðherra, í ið þá afbur tekið til umræðu í
útvarpið í gærkvöldi: j ráðinu. Ymprað var á því á ráðs-
11. þing Norðurlandaráðs var fundiniuim, hvort nú vaeri ekki
setrt laU'gardagicnn 16. febrúar kl. ástæða til þess að taka aftur
11 árdegis í þinghúsinu í Osló. j upp hugimyndina um tollabanda-
Að loknu forsetakjöri var finnska ' lag Norðurlanda, en undirtektir
rithöfuindinum Linna afhent
bókmenntaverðlaun Norðurlanda
ráðs.
Au:k hinna kjörnu fulltrúa sitja
þetta þing Norðurlandaráðs marg
ir ráðherrar, þ.á.m. voru við hin-
ar almennu umrseður í þingbyrj-
un viðstaddir forsætisráðherrar
allra landanna og tóku þeir all-
ir þátt í þeim.
Tvo fyrstu daga þingsins áttu
að vera almennar unvræður um
samstarf Norðurlanda á ýmsum
sviðum. Innleiddi formaður
sænsku sendinefndarinnar, próf-
essor Ohlin þær á breiðum grund
velld, en síðan snérust umræð-
urnar að langsamlega mestu
leyti um viðhorfið í efnahags-
málum Norðurlanda, með hlið-
sjón af því, að siitnað hefur
upp úr viðræðum Breta við
Ef nahagsban dalagið.
Þótt menn væru mjög var-
færnir í orðum og forðuðust
stefnuyfirlýsingar varðandi fram
tíðina ,létu flestir leiðandi menn
á þinginu í ljós vonbrigði yfir
þeim atburði og nokkurs kvíða
varð vart um þróunina á næsit-
unni. Annars stendur yfir full-
trúaráðisíundur í fríverzlunar-
bandalaginu, til þesis að ræða við
Ihorfið efltir viðræðuslit Breta
og Efnahagsbandalagsins. Br gert
ráð fyrir að ráðherrar þeir frá
Norðurlöndum, sem sitja fríverzil
unarbaindalagsfundinn, mæti á
fundi Norðurlandaráðsins síðar
Fylgist með því, sem g(?r-
ist heima á Fróni. Með
hverri flugferð Faxanna
til Kaupmannahafnar, nu
fjórum sinnum í viku,
kemur Morgunblaðið sam
dægurs í ,’Aviskiosken í
Hovedbanegárdén“.
voru mjög neikvæðar. Var á það
bent, að öll Norðurlöndin, nema
ísland væru aðilar að fríverzl-
unarbandalaginu og eðlilegast
væri, að hin norræna efnahags-
samvinna yrði innan ramma
þeirra samtaka. Lagði forsætis-
ráðherra Noregs m.a. sérstaka
áiherzlu á, að það væri ekki í
samræmi við ha-gsmuni Norður-
Landa að aðhafast neitt á þessu
sviði, sem gæti einangrað Norð-
urlönd frá öðrum löndum fríverzl
únarbandalagsins. Ræddi hann
jafnframt nokkuð um aðstöðu
fslands, sem ekki er í fríverzl-
unarbandalaginu, og benti á, að
íslamd hefði á sínum tíma ekiki
tek'ið þátt í umræðunum um tolla
bandalag Norðurtainda. Hefði þá
ekki verið talið, að slíkt tolla-
bandalag leysti vanda íslands.
. Víl -
-
aEaifeí íí
■ ■ -mk&kÉLv ■-■
■ :'ý‘i--'K. ' -
S-
Ólafur Thors.
Kvað hann hins vegaor Noreg ein
dregið mundi styðja aðild ís-
lands að fríverzlunarbandalaig-
inu, ef eftir henni yrði leitað .
Forsætisráðherra Svía lagði á-
herzlu á að efla friervrzlunair-
bandalagið og taldi árangur
þeirrar samvinnu þegar vera orð
inn mjög jákvæðan fyrir Norð-
urlöndin. Hann taldi mikilvæg't
að tryggja sem nánust tengsl
Efnahagsband.alagsins og fríverzl
unarbandalagsins.
Forsætisráðlherra Dana lýsti
miklum vonbrigðum yfir þróun
málanna í Brússel og kvað það
mjög alvarlegt fyrir Dani, ef
þeir ekki fengju aðild að Efna-
haigúbandailaginu.
Forsætisráðherra Finna lagði
mesta áherzki á hina miklu þýð-
ingu norrænnar samvinnu, enda
þótt hvert Norðurlandanna fyrir
sig taki afstöðu til annarra landa,
eftir því sem bezt hentar þeira-a
hagsmunum hverju sinni.
Sjálfur gerði ég grein fyrir af-
stöðu ríkisstjórnar íslands með
svohljóðandi yfirlýsingu:
„íslenzka ríkisstjómin hefur
á undanförnum árum atbugað
gaumgæfilega þau vandamáil,
sem myndun markaðbandalag-
anna í Evrópu skapar íslandi.
Hún hefur einnig kynnt sér eft-
ir hvaða leiðum væri hugsanlegt
að leysa 'þessi vandamál. Islenzk-
ir ráðherrar og embættismenn
yrði aðili að Efnahagsbandalag-
inu, gaf ríkisstjórnin Alþingi
skýrslu um niðurstöður athug-
ana sinna. Verndun fiskistofn-
anna og vald yfir hagnýtingu
annarra náttúruauðlinda er ís-
landi lífsnauðsyn. Af þessum
sökum og vegna fiámennis þjóð-
arinnar er íslendingum nauðsyn-
leg,t að hafa þann ákvörðunar-
rétt yfir atvinnurekstri og yfir
innflutningi fjármagns og vinnu-
afis, sem ríkisstjórnin taldi ekki
geta samræmzt fu'llri aðild að
Efnahagsfbandalaginu.
Þær tvær leiðir, sem þá kormu
til greina, voru annað hvort auka
aðild samkvæmt 238. gr. Rómar-
samningiains eða samningur á
grundvelli GATT um gagnkvaem
ar tollalækikanir, fyrst og fremst
með það fyrir augum að fá fram
iæikikun á tollum Efnahagsbanda-
lagsins á sjávarafurðum. Af-
staða ríkisstjórnarinnar var sú,
að ekki væri tímabært að gera
endanlega upp á milili þessara
leiða og að rétt væri að fresta
ákvörðun þar til niðurstöðurnaiT
af samningum Breta við banda-
lagið væru kunnar.
Nú er viðhorfið að sjálfsögðu
breytt fyrir ísland eins og fyrir
önn.ur lönd. Hinar gagnkvæmu
hafa í þessu máli haft nána sam- tollalækikanir innan bandalag-
vinnu við starfsbræður sína á anna eru þegar farnar að hafa
hinum Norðurlöndunum. Sú sam
vinna hefur verið okikur mikils
virði. Þá hafa vandamál íslands
og sjónarmið verið kynnt fyrir
framkvæmdastjórum beggja
bandlaganna og fyrir ríkisstjórn-
um aðildarríkja þeirra.
slaem áihrif á viðskipti Islanda
við lönd þeirra. Á þetta eink-
um við um nokkrar vörur, sem
eru þýðingarmiklar fyrir ísland,
svo sem frystan fisk. ísland á
mikilla hagsmuna að gæta á báð-
um markaðssvæðunum og hlýt-
Á s.l. hausti, þegar ennþá var. ur þess vegna að óska eftir því,
gert ráð fyrir því, að Bretland | Framhald á bls. 23
Velvakanda hefir borizt
fróðlegt bréf frá „íþróttaunn-
anda“ um skemmtanalíf í borg-
inni. Oss finnst hann ætti að
sjá þá „mannslagi“, sem stund-
um eiga sér stað fyrir utan
þekkta skemmtistaði hér í borg
áður en hann ofhælir vissum
skemmtistöðum borgarinnar.
Hugleiðingar um dans-
skemmtistaði og
„F élagsheimili“
Það er mikið skrifað og
rætt, um þessar mupdir, hvar
og hvenær æska Reykjavíkur
getur bezt og ódýrast notið
dansskemmtana.
Af sumum þessum skrifum
er svo að skilja, að ungt fólk í
höfuðstaðnum eigi hvergi at-
hvarf nema á vínveitingahús-
um hér í borg. Það eru þó 4
til 5 almennir dansstaðir hér,
sem veita ekki vín og gera sitt
ýtrasta með ströngu eftirliti,
til þess að það sé ekki haft um
hönd.
Það mun því sanni nær, að
hvergi hér í nálægum löndum
okkar, bæði austan og vestan,
mun jafn frjálslegt og auðvelt
fyrir ungt fólk og þó sérstak-
lega stúlkur, að skemmta sér
„úti“, eins og það er kallað,
sem hér í borg og reyndar alls
staðar á landinu. Og frá al-
mennu uppeldissjónarmiði séð,
þá mundi hverju meðal menn-
ingarheimili t. d. í Skandinavíu
þykja nóg um það frjálsræði og
þá peningaeyðslu sem hér tíðk-
ast 'meðal ungs fólks innan 21
árs aldurs.
Auðvitað er nauðsýnlegt að
æskan skemmti sér — það eru
allir sammála um, en erum við
ekki á góðri leið með að fara
út í öfgar í þessu efni, sem
fleirum er að æskunni snúa.
Við heimtum að bær, ríki og
ýmis félagssamtök taki algjör-
lega í sínar hendur tómstunda-
og uppeldismótun unglinganna.
(*} Forsmá heimilið
Ég held við séum á góðri
leið með að forsmá og van-
rækja að fullu helgasta vígi
sannrar menningar, þ.e. heim-
ilið okkar og þeirrar kynslóðar
sem er að vaxa upp hverju
sinni.
Allt sem aflaga fer hjá ein-
stökum unglingum er þess op-
inbera, skóliinum, félagsmála-
fræðslu eða öðrum almennum
aðstæðum að kenna.
Virðing og friðhelgi heimilis-
ins, meginstoð mannlegrar þró-
unar er hér brotin á bak aft-
ur. Heimilið er að verða nokk-
urs konar matar- og svefnstöð
fjölskyldunnar í alltof mörgum
tilfellum.
Vegna fyrri starfa minna fyr
ir og meðal unglinga og þeirra
blaðaskrifa sem fram hafa far-
ið undanfarið um hegðun
Reykjavíkuræskunnar, þá hefi
ég gert mér far um að fylgjast
með skemmtanalagi hennar hér
í borg og út um land. Þá sér-
staklega í þeim mörgu Félags-
heimilum sem leigð hafa verið
ýmsum hljómsveitum og fleir-
um til að halda'almenna dans-
leiki.
Þessar athuganir hafa því
miður leitt í ljós að allir um-
gengnishættir dansfólks, þ.e.a.s.
nokkurs hluta þess, hafa verið
vægast sagt mjög slæmir og
eftirlit lélegt. f mörgum tilvik-
um er það staðreynd að fram-
koma sumra samkomugesta, t.d.
hjá stórglæsilegum félagsheim-
ilum í Árnes- og Rangárvalla-
sýslu, sem hyggð hafa verið
upp að miklu leyti fyrir al-
mannafé, hefur oft verið til
stórskammar.
Aftur á móti er það virð-
ingar- og þakklætisvert að und
ir forustu lögreglustjóra, hefur
með ströngu eftirliti og góðu
samstarfi við starfslið skemmti
staða hér tekizt að bægja frá
að mestu, uppvöðslu og ólát-
um í danshúsum Reykjavíkur.
f þessu sambandi er einnig
sanngjarnt að benda á, að svo
glæsileg salarkynni og aðbún-
aður allur, sem er í Lídó og
Þórscafé, ættu að verða til þess
að bæta umgengishefð og leiða
samkomugesti til betri, prúð-
mannlegri framkomu en ella.
Aðrir tveir dansstaðir serni
fólk sækir hér í borg, s. s. „Bú3
in“ og „Gúttó“ eru mjög þokka
legir staðir en móttöku gesta
og afgreiðslu er þó fremur á-
bótavant vegna þrengsla í and-
dyri og óhagkvæmra innrétt-
inga.
En þá skulum við koma a9
kjama málsins. Hvers eiga borg
arar Reykjavikur að gjalda
varðandi styrk við byggingu
æskulýðs- og félagsheimila. —.
Væri óeðlilegt að unga fólkið í
Reykjavík fengi bróðurpart at
þeim milljónum króna sem stór
ir skemmtistaðir s.s. Þórscafá
greiða í „FélagsheimiUssjóð*4
ríkisins.
Hvort þeir peningar yrðu
notaðir til að flýta fyrir bygg-
ingu íþrótta- og æskulýðshall-
ar, sem nú er verið að reisa I
Laugardal eða til hyggingar
fleiri dansskemmtistaða í borg-
inni látum við ósagt í þessu
sambandi, en um knýjandi
þörf borgarbúa á þeirri bygg-
ingu hljótum við að vera sam*
mála.
Íþróttaunnandl.