Morgunblaðið - 18.08.1963, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
1
Sunnudagur 18. ágúst 1963
ErEendur Guðmundsson, flugmaður:
Engisprettuleit yfir eyöi-
mörk Saudi Arabíu

I BEIRUT í Líbanon hafa Sam
einuðu þjóðirnar höfuðstöðvar
fyrir svokallað „Locust cont-
rol“, en það er sú stofnun,
sem hefur það verkefni með
höndum að rannsaka, fylgj-
ast með fjölgun og sjá um
útrýmingu a locust í Austur-
löndum. _Sú tegund af locust
eða engisprettum sem deild-
inni hefur aðallega verið falið
að sjá um eru svokallaðar
eyðimerkuengisprettur (des-
ert locust) en þær alast upp í
eyðimerkum frá fæðingu og
þangað til þær fá vængi en þá
fljúga þær inn yfir gróðra-
söm og ræktuð lönd í stórum
hópum sem vega stundum allt
upp í 50.000 tonn. Algengast
er að engispretturnar séu í
hópum sem vega um 5000
tonn, og hvert dýr étur um
það bil þyngd sína á hverjuro.
degi af gróðri. Að útrýma eyði
merkurengisprettum er mjög
erfitt verk og er reynt að
gera það áður en engisprett-
urnar fá vængi til að fljúga.
Frá Beirút eru þess vegna
skipulagðir leiðangrar til
ýmsra landa og eru venjulega
sendir fyrst rannsóknai'leið-
angrar til leitar að eyðimerk-
urengisprettum. í hverjum
rannsóknarleiðangri eru venju
lega tvær flugvélar, ein stór
flutningaflugvél og ein minni
leitarvél. Þar sem yfir stór
landssvæði er að leita eru ein-
göngu notaðar flugvélar bæði
við leit og einnig eru notaðar
sérstakar flugvélar sem útbún
ar eru úðunartækjum, við út-
rýmingu á engisprettum.
Eins og í flestum stofnun-
um Sameinuðu þjóðanna
starfá í deildinni menn frá
nær öllum hlutum heims, fyr-
ir utan mig vinnur einn ís-
lendingur, Birgir Jónsson, flug
maður, einnig hjá deildinni en
hann er nú staðsettur í Tri-
poli og flýgur þar einni af
úðunarflugvélunum.
Ég hef verið í rannsóknar-
leiðangri s.l. mánuð og flýg
2ja hreyfla leitarflugvél af
gerðinni Piper Apache. Ég
flaug fyrst frá Beirut til
Jeddah í Saudi Arabiu og
hafði viðkomu í Amman í
Jordaníu. Mismunurinn finnst
mér álíka mikill á lifnaðar-
háttum og veðurfari að fara
frá Beirut í Líbanon til Saudi
Arabiu, eins og að fara frá
Reykjavík til Beirut. f>ví þar
sem Beirut er fyrst og
fremst samgöngu og ferða-
mannaborg með næturklúbba
í öðru hverju húsi og verzlan-
ir á hverju horni, sem allar
eiga það sameiginlegt að
verzla með vínföng hvort sem

kæmi fyrir. Einnig er alltaf
með í flutningaflugvélinni
belgiskur læknir sem sérstak-
lega er þjálfaður í fallhlífar-
stökki, ef til nauðlendingar
kæmi hjá mér. í flutninga-
flugvélinni er ennfremur allt-
af franskur veðurfræðingur,
þar sem deildinni er einnig
falið að sjá um veðurathug-
anir.
Við flugum frá Jeddah út
yfir eyðimörkina í 6 daga en
fórum þar næst til Riyadih
og þaðan til Dhaahran eða
þvert yfir Saudi Arabíu. Frá
Dhahran flugum við yfir eyði
mökinni í 6 daga. Frá Dhahr-
Þessar eyðimerkurengisprettur eru um þrír þumlungar að
lengd og vænghafið 5 þumlungar. Þyngdin er um þrjú grömm.
Kamaran er eyja um 4 mílur
frá strönd Yemen, og eru íbú
ar eyjarinnar um 2000.
Er ég lenti á flugvellinum
á Kamaran um kl. 10 um morg
uninn eftir staðartíma var
brezki flugherinn í Aden ekki
búinn að samþykkja að láta
mig fá benzín, en brezki flug-
herinn hefur benzínbirgðir á
eynni Brezki landstjórinn á
Greinarhöfundur
það er bakarí eða demants-
verzlanir, er Beirut alger and-
staða við borgir í Saudi Ara-
bíu. Þar sem í Saudi Arabíu
er bannað að drekka áfenga
drykki og ef vín sést á manni
þar, er hann sektaður um
14000 Riyals eða um 135 þús-
und íslenzkar krónur. Engin
kvikmyndahús eða skemmti-
staðir finnast í Saudi Arabíu.
Kvenfólk heldur sig innan
dyra og ef þær fara út hylja
þær andlit sitt, að sið austur-
landakvenna, með svörtum
slæðum. Mjög fáir ferðamenn
koma til Saudi Arabíu, enda
er mjög erfitt að fá vegabréfs
áritun þangað.
Er ég lenti á flugvéllinum í
Jeddah eftir 5 tíma flug frá
Amman, var þar fyrir flutn-
ingaflugvél frá „locust cont-
rol“ af gerðinni C-46 með
aðra leiðangursmenn og útbún
að.
Daginn eftir flugum við svo
. á báðum flugvélunum í rann
sóknarferð inn yfir eyðimörk
Saudi Arabíu. Með mér í vél-
inní er brezkur engisprettu-
sérfræðingur sem staðsetur og
greinir í sundur engisprett-
urnar.
Þar sem Meeca er í flugleið
frá Jeddah og inn yfir eyði-
mörkina urðum við alltaf að
taka stóran sveig fram hjá
Mecca, því allt flúg innan 30
milna radíusar frá Mecca er
bannað.
Nýlentur á eyjunni Kameran.

an flugum við til staðar sem
nefnist Bishah, og er inni í
miðri eyðimörkinni. Frá
Bishah flugum við áfram í
leitarflugi og höfðum flug-
takstíma oftast 3 tímum fyr-
ir sólaruppkomu og lentum
einum tíma eftir sólarupp-
komu, vegna hitans sem fór
upp í tæplega + 50 °C um
hádegisbil. Við flugum út frá
Bishah í eina viku og flugum
þar næst til Jeddah. Frá
Jeddah flugum við báðum
vélunum til Aden. Flutninga-
flugvélin flaug beint en ég
hafði viðkomu í Brezku Kam-
aran til þess að fá eldsneyti.
eynni var staddur í Aden, svo
að ég var eini Evrópumaður-
inn á eynni, því að allir brezk
ir hermenn eru búnir að yfir
gefa eynna og aðeins búa þar
Arabar. Allt samband við
eynna er á morse svo öll við-
skipti við Aden eru mjög
seinleg. Ég beið eftir skeyti
til kl. 4 um daginn, en þá kom
skeyti þess efnis, að ég yrði
að vera nótt í Kamaran, bæði
vegna þess að leyfi fyrir elds-
neyti væri ekki komið og
ennfremur vegna þess að
sandstormar væru í Aden. Ég
var látinn hafa hús brezka
landstjórans til afnota, og um
Flugstöðin i Kamaran.
kvöldið var mér haldin heil-
mikil veizla, sem ég veit
varla enn í hvaða tilefni var
haldin. Morgun eftir fékk ég
skeyti þess efnis að flutninga
flugvélin, sem hafði komið
til Aden daginn áður, væri
lögð af stað frá Aden með
eldsneyti handa mér. Stuttu
seinna kom svo skeyti frá
brezka flughernum þess efnis
að ég mætti fá eldsneyti. Enn
fremur var flutningaflugvélin
sem komin var hálfa leið til
Kamaran, beðin um að snúa
við þar sem leyfið væri veitt.
Ég fyllti vélina af eldsneyti
og hélt svo áfram niður eftir
Rauða hafi, eins langt frá
strönd Yemen og ég gat eða
unz ég var öruggur um að
verða ekki skotinn niður. Er
ég lenti á flugvellinum í Aden
var þar fyrir flutningaflugvél
in og ennfremur leitarvél frá
„Locust control" af gerðinni
Aero commander, er hafði ver
ið við engisprettuleit í Aden,
sem við nú vorum komnir
til að leysa af hólmi. Við
stoppuðum í Aden í 2 daga
en fórum þar næst til bæki-
stöðvar, sem nefnist Ryan og
er um 300 mílur austur af
Aden. Frá Ryan flugum við
áfram inn yfir Saudi Arabíu
eyðimörkina, og erum við þá
búnir að fljúga yfir mestan
hluta eyðimerkur Saudi Ara-
bíu í leit að dýrum sem koma
frá eyðimörkum inn yfir rækt
uð lönd í stórum breiðum
og éta upp allan gróður sem
fyrir hendi er og valda þar
með meiri skaða en nokkur
önnur dýr í heiminum.

Þar sem ég flýg alltaf um
50—100 fet yfir eyðimörkinni
er flutningaflugvélin alltaf
fylgd með mér, með matvæli
og björgunartæki ef eitthvað

Sumargistihús
í Skógaskóla
NÝLEGA hefur verið opnað
aumargistihús í Skógaskóla á veg
um Ferðaskrifstofu ríkisins og
þannig leyst að nokkru leyti að-
kallandi gistivandamál á þessum
slóðum.
í nágrenni Skóga eru margir
fegurstu og sérkennilegustu stað
ir sunnanlands og má þar nefna
Þurrkað mahogny
Mahogny nýkomið úr þurrki.
T imburverzlunin VÖLUNDUR
Skógafoss, Kvernugil, Skóga-
sand, sem nú er verið að rækta
UPP> og Seljavallalaug í stór-
brotnu umhverfi við rætur Eyja-
fjallajökuls. Frá Skógum er ör-
skammt um Fimmvörðuháls í
Þórsmörk og þaðan er einnig
stutt til Víkur og Dyrhólaeyjar.
Að Skógum er auk þess merki-
legt byggðasafn.
Á hótelinu er hægt að fá góða
og ódýra gistingu og morgun-
verð, en ekki er enn unnt að
veita gestum heitar máltíðir. Á
sunnudaginn mun gistihúsið
skipuleggja öku- og gönguferð
upp í háelndið fyrir gesti sína. , ar nánari upplýsingar um gist-
Ferðaskrifstofa ríkisins veitir all I ingu og ferðir.
Jniðýtu og ýtuskóflo
til leigu. Uppl. í símum 16053 og 14965.
- Bezt oð auglýsa i Morgunblaðinu —