Morgunblaðið - 04.09.1964, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 04.09.1964, Blaðsíða 14
14 MORCVNBLAÐIÐ Föstudagur 4. sept. 1964 fltaðgmtfrlftfrifr Útgefandi: Framkvaémdastjóri: Ritstjórar: Auglýsingar: Útbreiðslust j óri: Ritstjórn: Auglýsingar og afgreiðsla: Áskriftargjald kr. 90.00 1 lausasölu kr. Hf. Árvakur, Reykjavík. Sigfús Jónsson. Sigurður Bjarnason frá Vigur. Matthías Johannessen. Eyjólfur Konráð Jónsson. Árni Garðar Kristinsson. Sverrir Þórðarson. Aðalstræti 6. Aðalstræti 6. Sími 22480. á mánuði innanlands. 5.00 eintakið. VANDAMAL NORÐLENDINGA uzJtAm Fréttir frá S.t1.: Þróunarsjððurinn fær nýtt fjármagn 17'aupstaðir og kauptún á Norðurlandi vestra og við Húnaflóa eiga nú við veru- lega atvinnuerfiðleika að etja, í senn vegna aflatregðu á þorskveiðum undanfarin misseri og síldarleysis í sum- ar. Þau byggðarlög sem þarna er um að ræða eru fyrst og fremst Siglufjörður, Sauðár- krókur, Skagaströnd, Hólma- ■ vík og Drangsnes. Á sl. vetrarvertíð var afli með eindæmum tregur í þess- um landshluta og dró það að sjálfsögðu mjög úr atvinnu fólks í landi. í sumar hefur svo síldveiði verið sáralítil fyrir Norðurlandi og síldar- söltun t.d. stórum minni á Siglufirði en að jafnaði áður, þegar Siglufjörður hefur ver- ið miðstöð síldariðnaðar og síldarsöltunar í landinu. Bæjarstjórnir og hrepps- nefndir á þessu svæði hafa gert sér þetta vandamál Ijóst. Einstök byggðarlög hafa þeg- ar fengið nokkra fjárhagslega aðstoð vegna erfiðleika þeirra, en sjálft vandamálið af völd- um aflatregðunnar er óleyst. Verður vitanlega að snúa sér 'að því af fullri festu að leysa það eftir því sem mögulegt er. Það er að vísu ekki ný saga, að léleg aflabrögð valdi ein- stökum landshlutum erfiðleik um á landi hér. Öllum er ljóst, að það er verulegum vand- kvæðum bundið að bæta í skjótu bragði úr atvinnuerfið- leikum af völdum aflabrests. Fiskiðnaðurinn er undirstöðu atvinnugrein í flestum ef ekki öllum þeim kaupstöðum og kauptúnum, sem áður voru nefnd. Þegar hann fær ekki hráefni er vá fyrir dyrum. Engú að síður er margt hægt að gera sem léttir þess- um byggðarlögum erfiðleika þeirra. Umfram allt verður að snúa sér að því að gera at- vinnulíf þeirra fjölbreyttara og afkomu fólksins ekki eins háða sjávarafla eins og verið hefur. Á Siglufirði þarf til dæmis að leggja höfuðáherzlu á að Tunnuverksmiðja ríkis- ins, Síldarverksmiðjur ríkis- ins og Niðurlagningarverk- smiðja þeirra verði starfrækt- ar. Er síður en svo óhugsandi .að aflá hráefnis til fiskiðnaðar fyrirtækjanna með því að flytja það frá öðrum lands- hlutum. Síldarflutningar milli landshluta hafa verið tíðkaðir og eru tíðkaðir. FLEIRI STOÐIR jRrýna nauðsyn ber til að þessi vandamál öll verði tekin til eins skjótrar úrlausn- ar og frekast er kostur. Eins og áður er sagt er hér ekki að- eins um að ræða vandamál Siglufjarðarkaupstaðar, sem er stærsta byggðarlagið á þessu svæði, heldur annarra kaupstaða og kauptúna á Norðurlandi. Sjávarútvegur- inn mun að sjálfsögðu verða undirstöðuatvinnuvegur þess- ara byggðarlaga framvegis sem hingað til. En renna þarf fleiri stoðum undir atvinnu- líf þeirra. Þar þarf að byggja upp ný iðnfyrirtæki og tryggja rekstur þeirra, sem fyrir eru. Yfirleitt má segja, að höfuðnauðsyn sé á því að auka iðnrekstur út um landið. Víða er hægt að gera það með því að vinna betur úr sjávar- afla, hagnýta hráefni útgerð- arinnar miklu betur en nú er gert, auka niðursuðuiðnað og gera afurðir sjávarútvegsins verðmætari en þær eru í dag. Það er staðreynd, sem ekki verður sniðgengin, að skjót- virkasta leiðin til þess að auka útflutningsverðmæti þjóðar- innar og gjaldeyrisöflun er efling fiskiðnaðarins og betri hagnýting þess hráefnis, sem aflað er á íslenzkum fiskimið- um. AF UTLU AÐ STÁTA 17’ ommúnistar og Fram- sóknarmenn hafa vissu- lega af litlu að státa,, þegar um er að ræða framkvæmdir vinstri stjórnarinnar í land- helgismálinu. Stærsta sporið sem stigið hefur verið til vérndunar íslenzkum fiski- miðum var stigið, þegar Ólaf- ur Thors gaf árið 1952 úr reglugerðina um lokun flóa og fjarða og fjögurra míina fisk- veiðilandhelgi frá grunnlín- um. Þá þýðingarmiklu ráð- stöfun tókst með fyrirhyggju og lagni að framkvæma án þess að til teljandi árekstra kæmi við erlendar fiskveiði- þjóðir, sem sótt hafa á íslands mið. Allir fslendingar voru að sjálfsögðu sammála um 12 mílna fiskveiðitakmörk. — En sjávarútvegsmálaráðherra vinstri stjórnarinnar hagaði framkvæmdum sínum þannig, að gildistaka 12 mílna tak- markanna leiddi stórkostlega hættu yfir íslénzka sjómenn og stefndi friðunaraðgerðum íslendinga á fiskimiðum sín- um í mikla hættu. Lúðvík Jós efsson hafði meiri áhuga á því að skapa illindi og úlf úð milli Alþjóðlegi þróunarsjóðurinn (IDA) tilkynnti 8. júlí sl., að formsatriðum í sambandi við aukningu sjóðsins um 750 milljón ir dollara hefði nú verið full- nægt 12 rikí höfðu þá tilkynnt," að þau mundu leggja fram yfjr 800 milljónir dollara, en sú lág- marksupphæð var skilyrðið sem sjóðstjórnin hafði sett fyrir aukningu hans. Af ríkjunum 12 ætluðu Bandaríkin að leggja fram 312 milljónir, Bretland 96,6 mil'ljónir, og Vestur-Þýzkaland 72,6 milljónir dollara. Framlag Danmerkur nemur 7,5 Noregs 6,6 og Svíþjóðar 15 milljónum doll- ara. Búizt er við að fjögur lönd til viðbótar tilkynni síðar væntan- ieg framlög sín, þeirra á meðai Finnland með 2,29 milljónir doll- aya. Upphaflegur höfuðstóll Allþjóð lega þróunarsjóðsins var 790,9 milljónir aollara. Til þessa hefur sjóðurinn veitt vaxtalaus lán, sem nema 778,3 milljónum doli- ara, til vegagerðar, áveitugerðar, skólabygginga, orkuvera og- ann- Skólamót DAGANA 6.—8. ágúst var haldið skólamót í Árósum í Danmörku og þess minnzt sérstaklega, að á þessu ári, eða nánar tiltekið hinn 29. júlí, eru liðin 150 ár frá því að fyrst var sett almenn skóla- tilskipuh í Danmörku. Danska kennarasamibandið hafði veg og vanda að móti þessu í samráði við Menntamálaráðuneytið og nokkurri fiárhagslegri aðstoð úr rikissjóði Dana. Mjög var vandað til móts þessa. Konungshjónin voru við- stödd við opnun mótsins ásamt tveimur dætrum stnum, en rfkis- arfinn var við fornleifagröft ein- hversstaðar í Danaveldi. Mennta- málaráðherrann, Helveg Peter- sen og Stinus Níelsen, form. kennarasambandsins, fluttu ræðu við opnunina. Barnakór og blandaður kór kenrtara söng all- mörg Ijóð og lög, er notuð höfðu verið í skólum á þeim 150 árum, sem liðin eru síðan skólatilskip- unin var sett og vakti sá fi-utn- ingur mikla athygli. Fkitt voru nokkur erindi á íslendinga og bandalagsþjóða þeirra en að koma 12 mílna fiskveiðilandhelgi á með frið- samlegum og skaplegum hætti. Þegar vinstri stjórnin hrökklaðist frá völdum ríkti vandræðáástand á íslenzkum fiskimiðum. Það kom í hlut Viðreisnarstjórnarinnar að léysa það vandamál eins og fjölmörg önnur. Henni tókst að afla viðurkenningar Breta og annarra fiskveiðiþjóða á 12 mílna fiskveiðitakmörkun- um og halda jafnframt öllum arra áþekkra framkvæmda í 22 vanþróuðum löndum. Framlenging á eftirliti í Jemen Eftirlit Sameinuðu þjóðanna í Jemen var framlengt um tvo mánuði til 4. septemiber eftir við- ræður við ráðamenn í Saudi- Arabíu og Arabíska sambands- lýðveldinu og við meðlimi Ör- yggisráðsins, segir í skýrslu sem U Thant framkvæmdastjóri birti 2. júlí. Ástandið í Jernen var með tiltölulega kyrrum kjörum í maí og júní, segir í skýrslunni, en framkvæmdastjórinn kveðst sann færður um, að ekki muni miða í átt til betra samkomulags, frið- ar og aukins samstarfsvilja nema því aðeins að hægt verði að koma til leiðar samningsviðræðum milli fulltrúa ríkisstjórnanna í Saudi-Arabíu og Arabíska sam- bandslýðveldinu, þ.e.a.s. milli Feisals krónprins og Nassers for- seta. Ekkert bendi þó til þess, að slíkra viðræðna sé að vænta í náinni framtíð. U Thant telur að eftirlit Sam- jr í Arósum skólamóti'nu og þá fyrst og fremst urii aðdraganda að setn- ingu skólatilskipunarinnar og þá þróun, er orðið hefur í fræðslu- málum þjóðarinnar í.hálfa aðra öld. Gestir mótsins sátu fagnað hjá menntamálaráðherra og for- manni danska kennarasambands- ins og borgarstjórn Árósa bauð öllum þátttakendum, sem voru um 1100, til kaffidrykkiju í ráð- húsinu. Helgi Elíasson, fræðslumála- stjóri og Skúli Þorsteinsson, form. sambands íslenzkra barna- kennara voru boðnir sem full- trúar íslands. Dagana fyrir mót- ið sátu þeir einnig fulltrúaþing danska kennarasambandsins. Haldin var athyglisverð sýning á ýmiss konar kennslutækjum í sambandi við mótið. I lokaræðu sinni á skólamótinu gat Stinus Níelsen, formaður danska kenn- a rasa mibandsins þess, að á næsta sumi'i yrði í fyivsta sinn haldið norrænt skólamót á- íslandi og hvatti hann iheyrendur sina til þess að sækja það mót. dyrum opnum til áframhald- andi friðunaraðgerða. Kommúnistar og Framsókn armenn höfðu haft í frammi allskonar fáránlegar fullyrð- ingar um það, að Viðreisnar- stjórnin hyggðist veita Bret- um áframhaldandi heimild til þess að veiða á takmörkuðum svæðum innan 12 mílnanna, þegar samningurinn við þá frá 1961 rynni út. Vitanlega reyndust þessar staðhæfingar staðlausir stafir. Samningur- inn við Breta er runninn út, réttur íslendinga til fiskveiða einuðu þjóðanna hafí stuðlað aS því að bægja frá hættunni á ófríði í Jemen, enda þótt þaS hafi verið mjög takmarkað. Han.n benti hins vegar á, að sér mundt reynast torvelt að mæla með áframhaldandi eftirliti SÞ REBECCA WELL.ES, nítján ára dóttir Ritu Hayworth og Orsoa Welles, kynntist Michael Flores í Pasadena í Californíu þar setn þau ganga bæði á leikskóla, (því Rebecca vill verða leikkona eina og Rita) og nú eru þau trúlofuð cg ætla að giftast bráðum. Unn- usti Rebeccu er tveimur árum eldri en hún. • De Gaulle ræðir við Laosprinsana París, 2. sept. (NTB). DE GAULLE Frakklandsfor- seti hefur ákveðið að ræð* við Souvanna Phouma, prins, hinn hlutlausa forsætisráð- herra Laos, n.k. miðvikudas og á föstudaginn mun forset- inn ræða við Soupanouvong, prins, leiðtoga Pathet JLa® kommúnista. Prinsarnir frá Laos hafa aS undanförnu ræðzt við í París, en þeim hefur ekki tekizt aS ná samkomulagi um lausn deilumálanna i Laos. Gert er ráð fyrir að De Gaulle mnni l«SSja fram málamiðlunartil- lögur þegar hann ræðir viS leiðtoga hiutlausra og konirn- únista, en hann hefur ens ekki boðað hægrisinnaða prinsinn Boum Oum á ><nn fund. HVEITISKORTUR Nýja Delhi, 1. sept. (NTB) Mikill hveitiskortur ríkir & Indlandi, og hefur stjórnin skorað á Breta og Bandaríkjn menn að snúa við kornskipuoo á leið til annarra landa *c senda þau tit Indtands. innan 12 mílna markanna ar óskoraður, grunnlínur haf» verið færðar út og friður rík- ir milli íslendinga og ná- grannaþjóða þeirra um þessi mái. . Þetta eru þær staðreyndír sem mestu máli skipta. Fram- sóknarmenn og kommúnistar ættu að fjölyrða sem minnsfc um frammistöðu sína í land- helgismálinu. — íslendingar muna ráðleysi þeirra og þau vandræði, sem þeir leiddu yf- ir þjóðina með ábyrgðarleysi vinstri stjórnarinnar.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.