Morgunblaðið - 19.09.1964, Blaðsíða 23

MORGU NBLAÐIÐ
22
Laugardagur 19- sept. 1964
iiiiiiiiiHiiiimituiuismiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiimiiitKiHHiiiHHiiiiiiiiiiiiiiiiUiiiimiiiimiiiiiiiiiiiimiiiimHiiiiiiuitiiiitiiiiiiiitiiiiiiiiitimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Skýrt var svo frá í blað-
inu í gær, að síðastliðinn mið
vikudag setti Hilmar Krist-
jánsson íslandsmet í hækkun
ar- ag hæðarflugi á svifflugu:
Náði hann 6,300 metra hæð,
eða um 21 þús. fetum, án þess
að hafa súretfni. í>ess má geta,
að Viscount-fcélamar fljúga
yfirleitt talsvert neðar. Morg
unblaðið átti í gær samtal við
Hilmar og spurði hann um
flug þetta.
„Er ekki glæfralegt að fara
súrefnislaus í svona mikla
hæð?“
„Jú, það er dálítið glæfra-
legt. I>að er talið að nota eigi
súrefni í yfir 3000 metra hæS.
Ástæðan fyrir því, að ég tók
ekki með súretfni var sú, a*

Hiittur Kristjánsson i einni af svifflugum SVFl.
S1
Náði 21 þús. feta hœð í
sviffíugu án súrefnis
Rætt vib Hilmar Kristjánsson
strákamir voru búnir að fara
nokkur flug og tókst ekki að
komast upp fyrir 2,500. Að-
eins ein sviffluga etr með súr
efnistæki, svo að mér fannst
ekki ástæða til að fara á
henni. “
„En lenturðu svo I sérstak-
lega mikiu uppstreymi?“
„Já, ég notaði bylgjuupp-
streymi, sem þama var, og
flaug fram og til baka milli
Sandskeiðs og Vífilsfells, þar
tii ég hafði náð 4000 m hæð
f»á fiaug ég út yfir Þingvalla-
vatn og tók síðan stefnu á
Esjuna. Er að Esju kom var
ég í 2500 m, en þá komst ég
inn í bylgjuuppstreymið aftur.
Mælirinn, sem sýnir hækkun-
ina er ekki gerður fyrir meira
en 5 m á sekúndu. Hann var
í botni alveg þangað tii ég
Hilmar Kristjánsson.
Var kominn í 6300 m, þorði
ekki hærra og filauig vestur úr
bylgjunni. Vindillaga ský,
sem eru merki um bylgjuupp
streymi, voru í 5000 til 7000m,
svo að ég hefði sennilega kom
izt upp í 8000-9000 hefði ég
haft súrefni meðferðis."
„Varstu ekki orðinn hrædd
ur við súrefn isskort ? “
„Jú, ég var það nú. Ég hef
aldrei reykt og ég vissi, að ég
gat synt lengur í kafi en flest
ir aðrir, svo að ég lét mig haf a
þetta. Annars var éig stöðugt
á verði og reyndi að finna
á sjáifum mér merki um súr-
efnisskort. f>að er svo hætt
við, að menn sofní fyrirvara-
laust undir sLíkum kringum-
stæðum og þá er ekki að sok-
um að spyrja. Ég horfði sí
fellt á negiumar á mér, því
að þær eiga að verða fjólufedá
ar, ef súrefini vantar. Annað
einkenni þekkti ég. Það er,
þ /e menn verða sljóir og sein
ir að hugsa. Ég margfaldaði
því í gríð og erg hvert reikn
ingsdæmið á fiætur öðru, til
þess að komast að, hvort ég
væri að sljóvg.ast.“
„Var ekki kalt þarna uppi?“
„Það var yfir 30 stiga frost,
en ég var mjög vel búinn. Þó
var mér kalt á fótunum og
týndi alveg támuim. Þær ætl-
aði ég aldrei að finna aftur.
Mæiaborðið varð allt hrímað
og þegar ég lenti kx>m héla á
vængina.“
„Hvert fórstu, þegar þú
komst út úr uppstreyminu í
21,000 feta hæð?“
„Þá flaug óg yfir skýjum
til Reykjavíkiur, en sá hvergi
niður, nerna í gagnum smá
gat að Gufunesi. Þar gat ég
áttað mig á því, hvar ég var
og tók steifnuna í austur. Það
fyrsta, sem ég sá eftir þetta,
var ÖIÆuisá. Þá hef ég líklega
verið yfir Hveragerði í 5,500
m hæð. Ég sá þá autt svæði
til að komast niður fyrir ský-
in og fór í sturtufluig á 140
km hraða með íullum brems
um á 5 mínútum yfir Hafnar-
fjörð og var þá feominn niður
í 1300m. Síðan flaug ég að
Sandskeiði undir skýjum og
Ienti. Það var synd að eyða
þessari miklu hæð í sivo stutt
flug, því hún hefiði nægt til
200km, flugs í stiiltu veðri.
„Hvað hefurðu komizt hátt
áður?“
„Ég náði 4,300m hæð, þeg-
ar ég tók siifúr-C fyrir ein-
um mánuði.“
„Hvað er næsta próf?“
„Það er guil-C og síðan
eru til 1, 2 og 3 demantar.
í gull-C þarf að fljúga 450
km vegalengd og hækka sig
um 3000m.“
„Hvað hækkaðir þú þig mik
ið?“
„Um 6000m. 1 damiantspróf
er 5000m hækkun, svo að ef
ég næ gull-C, þá fæ ég dem-
antinn sjálfkra.fa.“
ummuiiimiimmmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiitmiuiiiiiiimiiiiiii uiiiiimiiimmmiiiiimimmmiiiiiiiiiiuimiiimimiiiiimiiiiiicmmimiiifmiiiiiiiitt
— Forsætisráðherra
Framh. af bls. 1.
Ihina erlendu blaðamenm og
Eagði að ánægjulegt vséri, að
iþeir hefðu heimsótt ísland og
það væri von íslendinga, að þeir
eettu hér góða drvöl þann stutta
tíma sem þeir yrðu hér á landi.
Fyrsta spurningin, sem forsæt-
isráðherra var spurður að, var
á þá leið, hver væri ásteeða þess
eð sambúðin milli varnarliðs-
manna og íslendinga hefði ver-
ið, betri imdamfarin þrjú ár, eins
og fullyrt hefði verið, en oft
áður. Forsætisráðherra svaraði
epurningunni á þessa leið:
„Ég held að það sé orðum
aukið að ástandið hafi verið svo
elæmt áður fyrr sem sagt hefux
verið. Ég mundi segja, að sam-
búðin sé góð þegar á alit er lit-
ið og áigætur skilningur riki milli
varnarliðsins og íslendinga. Hitt
er rétt,“ hélt fiorsætisráðlherra á-
fram, „að samlbúðin hefur verið
bebri síðustu árin en nokkru
einni fyrr. Sumir segja að betra
eé að hafa flotamn hér á landi
en flugherinn af því að flotinn
hefir víðar farið um heiminn og
því vanari. að umgangast erlend-
ar þjóððir. En það er sannfær-
ing mín að auðvelt verði að
íinna iausn á þeim vandamálum
eem upp koma hverju sinni ef
ekilningur ríkir á báða bóga,
bætti hann við.
Þá var forsætisnáðherra spurð-
ur að því hvort algengara væri
nú en áður að vamarliðstnenn
giftust íslenzkum konum. Hann
evaraði því til, að nokkrir varnar
liðsmenn hefðu kvænzt ísl.
konum, en hitt væri sönnu næar
að slíkum giftingum færi fækk-
andi heldur en hitt.
F.NGIN ÁSTÆÐA AB
BREYTA TIL.
' Síðan minntist fiorsætisráðlherra
6 þær hömlur, sem lagðar hafa
verið á ferðir vamarliðsmaruna
utan Keflavíkurstöðvarinnar og
sagöi, að það væri álit flestra
ísiendinga, að nauðsynlegt væri
*ð hafa þær reglur sem gilt
hefðu. „Éig tel óráðlegt að breyta
þeim regium, sem settar hafá
verið um ferðir vamarliðs-
*nanna“, sagði hann. „Við búum
í litlu landi og áhrifin af dvöl
erlends hers eru þvi meiri hér
en annars staðar. Þær reglur sem
nú er farið eftir hafa komið í
veg fyrir árekstra, sem ella hefði
mátt vænta,“ sagði hann enn-
frernur, „og því er skynsamlegt
fið breyta þeim.“
„Hver er ástæðan til þess, að
varnarliðsmönnum hefur ekki
verið heimiH að ganga í borg-
eralegum fötum?“ var nú fior-
sætisráðlherra spurður.
Hann sagði að áður hefðu her-
mennirnir haft leyfi til að klæð-
est borgaralagum fötum, en
reynslan af því hefði ekki verið
góð. Sumir hefðu haldið fram,
að í skjóli sinna borgaralegu
klæða hefðu hermenn reynt að
koma sér inn á staði, þar sem
þeir áttu ekki að vera og slíkt
. gæti orðið orsök að misklíð og
misskiinmgi mrili varnarliðs-
manna og íslendiinga.
„Aftur á móti finnst mér rétt
að taka fram,“ bætti forsætisráð
herra við, „að ég skil veL, að
þeim mönnum sem hingað eru
komnir frá erlendu landi til að
veirja okkur, komi það spánskt
fyrir sjónir að þurfa að hlita
þessum reglum, en ég held að
það sé í þágu beggja aðila og
komi í veg fyrir ýmiss konar
miskiíð og tortryglgni, sem ann-
ers gæti komið upp.“
Síðan benti fiorsætisráðherra
á, að enda þótt flestir íslending-
ar væru fylgjaindi aðild íslands
eð Atlandshafsbandalaginu, væru
ýrnsir íslendingar á móti slíkri
aðild og KeflaivíkurstöðinnL
Nofckrum myndi það jafnvei
verða fagnaðarefni, ef árekstrar
yrðu mith íslendiniga og varnar-
liðsmanna. Hann benti og á, að
baki þeirra stjórnarfiokka sem
væru fylgjandi aðild íslendinga
að Atiantishafábandalaginu stæðu
röskir þrir fjórðu hlutar ailrar
þjóðarinnar, en þó vaeri rétt að
taka fnam, að ýmsir í flokkum.
þessum gætu iiia unað því að
hafa vamarstöðina í Keflavík. Þó
að efcki hefði það verið kannað
til hilítar, mætti aetla, að um
70% af atkvæðisbærum mönn-
um á Xslandi væru fylgjandi að-
ild íslendinga að NATO og varn-
arstöðinni, eins og ástandið hef-
ur verið í heimsmálunum undan-
farið.
NÚ MINNI ANDSTAOA.
Þá var forsætisráðherra spurð-
ur að því, hvort andstaða gegn
NATO og varnarhðinu væri
meiri eða minni en áður. Hann
svaraði því til, að hún væri ör-
ugglega minni. Síðan minntist
hann á, að í sumar hefðu and-
stæðingar varnarliðsins reynt að
endurreisa mótstöðu sína, ef svo
mætti segja, tU dæmis með
fundahöldum. Þó hygði hann að
hernámsandstæðingar litu stærri
auigum á starfsemi sína en
allur þorri íslendinga. Flestir
íslendingar sæju nauðsyn
þess að hafa varnarUðið í
Keflavík og vUdu leggja fram
skerf sinn til Atlantshafsbanda-
laigsins.
Þá benti dr. Bjarni á, að fs-
lendingax hefðu engan her af
augljósum ástæðum, því þjóðin
væri mjög fámenn, og þó þeir
hefðu her mundi lítið sem ekkert
muna um hann. Aftur á móti.
hefðu íslendingar veitt Atlants-
hafsbandalaginu aðstöðu hér á
landi og væri sú aðstaða fram-
lag þeirra til bandalagsins.
Minntist hann síðan á þá íslend-
inga, sem vinna á Keflavíkur-
flugvelli, en gat þess jafnframt,
að enginn sérstakur efnahaigsleg-
ur ávinningur væri að þvi að
hafa þetta fólk í starfi þar suður
frá þar sem það gæti fengið at-
vinnu. hvar sem væri, við ýmiss
önnur störf í landinu. „En hvað
sem um það má segja bætti
hann við, „er okkur nauðsynlegt
að eiga aðild að Atlantshafs-
bandalaginu og vera heilir í af-
stöðu okkar til bandalagsins."
Þá var fiorsætisráðherra spurð
ur að því, hvort íbúum hefði
fjölgað í nágrenni við Keflavik-
urflugvöll vegna meiri velmeg-
unar þar en ajmars staðar. Hann
svaraði því ti-i, að í Keflavík
væri vaxandi útgerð og blóm-
legt atvinnulíf, sem ekkert ætti
skylt við náubýlið við varnarliðið.
i.andiiffgisiviAlid — GÓÖ
SAMBÚÐ VID BRETA.
Enn var forsætisráðherra spurð
u-r um iandheligismálið og hvort
íslendingar vaeru ánægðir með
það, hvernig málið hefði verið
til lykta leitt. Hann svaraði því
til, að enda þótit allir íslending-
ar væru ekki jafn ánægðir með
lausn málsins, þá væri ríkisstjórn
in og fiokkar hennar ánægðir
með hana og eitt vaeri vist, að
sambúðin við Rretland væri nú
mjög góð.
Aðepurður sagði forsætisráð-
herra að hér á landi væru
engin atémvopn og Bandaríkja-
menn hefðu aldrei farið þess á
leit að þau yrðu sett hér. Komm-
únistar hefðu að vísu haldið því
fram, að bandaríska ríkisstjórn-
in hefði farið þess á leit, að hér
yrðu atómvopnaibirigðir, en þær
fullyrðingar væru úr lausu lofti
gripnar. Hann benti ennfremur
á, að ísland væri einkum mikii-
vægt fyrir A11 a n tshafsb a nda i ag i ð
vegna kaflbáta á Norður-Atlants
hafi. Það væri nauðsynlegt að
geta fyigzt með erlendum kaf-
bátum á höfunum við ísland, og
ef til tíðinda drægi, væri nauð-
synlegt að koma í veg fyrir að
kafbátar kæmust leiðar sinnar
um þessi höf. Hann sagði enn-
fremur, að íslendingar vildu ekki
að hér væru aðeins varnir til
málamynda, helidur væru þær
einhvers megnugar, ef nauðsyn
væri á.
Þá gat hann þess vegna fyrir-
spurnar, að samnáð væri um það
milli ríkisstjórnar íslands og
Bandaríkjastjónnar, hversu marg
ir erienidir hermenn væru hér
staðsottir hiverju sinni, hér væru
nú álika margir varnarliðsmenn
og hefðu verið undanfarin ár.
Efcki taldi hann að tölu varnar-
liðsmanna yrði breytt að neinu
ráði, eins og nú horfir.
VERZLUN OG VIBSKIPTI.
Að lokum var dr. Bjarai Bene-
diktsson, forsætisráðherra, spurð
ur um verzlun íslendinga við
aðrar þjóðir og þá einkum þær
þjóðir sem stæðu utan NATO, og
ennfremur hvort hann teldi, að
Atiantshafsbandalagið væri nú
sterkara eða veikara en áður.
Harm svaraði okkur á þá leið,
að 20—30% af verzlun okkar
væri við járntjaldslöndin.
Þessi viðskipti hefðu að vísu
minnkað undanfarið og væru
minni nú en oft áður, en þau
gætu aukizt. Hann benti á, að
þessi viðskipti mættu teljast
okkur hagstæð á margan hétt.
Hann skýrði frá því að
að íslendingar ættu mest við-
skipti við Vestur-Evrópuiþjóð-
irnir (eða um 60%). Við viljuim
ekki einskorða viðskipti okkar,
bætti hann við.
Spurningunni um styrkleika
NATO svaraði forsætisráðherra
á þá leið, að augljóst væri að
Atlantshafsbandalagið hefði átt
við ýmsa erfiðleika að stríða
undanfarið, „en ekki heid ég
að nein þjóð vilji segja sig úr
bandalaginu," bætti hann við.
Hann benti að lokum á, að mikið
hefði verið talað um nauðsyn
þess að sityrkja og efla Atlants-
hafsbandalagið og allir væru sam
mála um, að hver þjóð um sig
mundi hafa veikari aðstöðu, ef
einhver hiekkuxinn brysti.
A
Það mótti sjá á þessum fjöl-
menna blaðamannafundi, sem
forsætisráðherra átti með hinum
erlendu blaðamönnum, að þeir
höfðu mikinn áhuga á að fræð-
ast um ástandið á íslandi, og þó
einkum og sér í lagi sambúð
vamarLiðsins við íslendinga og
aðild íslands að Atlantshafsbanda
Iginu. Að blaðmannafundinutn
ioknum vr hinum erlendu gest-
um sýnt ýmislegt markvert í
Reykjavík og nágrenni, en tími
var naumur. Áætlað er að blað-
mennirnir fari aftur frá Kefla-
vík kl. 8:30 á laugardaigsmorgun.
í hópi biaðmannanna eru marg-
ir þekktir erlendir biaðamenn.
Þeir eru alls 43 talsins, þar af
12 firá Bandaríkjunum. Aðrir þátt
takendu-r eru frá Noregi, Hol-
landi, Bretlandi og fréttaþjón-
ustunni í aðalstöðvum Atlants-
hafsbandalagisins í París. Þegar
fréttamermirnir fara frá Kefla-
vík í dag, verða þá í
fylgd með þeim fjórir íslenzkir
blaðamenn, sem fýlgjast munu
með heræfingum Atianfcshafsfiot
ans næsfcu þrjá daga. Er hér um
að ræða umfangsmiklar æfingar
á NörðiU'r-Atlantshafi, en að þeirn
loknum verður flogið með btaða-
mennina til Oslóar og þaðan tii
Lundúna. Heim munu þeir koma
að rúmri viku iiðiiuú. ísienz'ku
blaðamemii'mir, seni þátt taka I
förinni eru: Benedikt Gröndal,
Björigvin Guðmundsson, Björn
Thors og Tómas Karlsson.
— Tonkinflái
Framhald af bls. 1.
um neitt tjón tjón á bandarísk-
um skipum né mannfall í liði
Bandaríkjanna. Kvað ráðherr-
ann málið nú vera í athugun og
myndi ekki rætt frekar unz fyrri
lægju niðurstöður athuganna.
Aðspurður um atvik þetta,
vildi Nils Lennartson, aðstoðar-
varnarmálaráðherra, sem las
fréttamönnum yfirlýsingu Mc
Namara, ekki segja hvort slegið
hefði í bardaga, en gaf þó í skyn,
að einhverjum skotum myndi
hafa verið hieypt af.
Athugasemd
Af) gefnu tilefni skal það fram
tekið varðandi frétt sem birtist
í blaðinu í gær um strok fanga,
að gæzlumaðurinn, sem fanginn
hljóp frá var ekki fangavörður,
heldur Iögreglumaður.