Morgunblaðið - 23.10.1964, Blaðsíða 1

32 siður
Kozlov vikið úr
Æðsta ráðinu
Nafn hans ekki á lista yrir meðlimi þess
Moskvu, 22. okt. — AP-NTB.
LJÓST þykir nú orðið, að
Frol Kozlov, einum nánasta
samstarfsmanni Krúsjeffs,
hafi verið vikið úr Æðsta ráði
Sovétríkjanna. Kom þetta
fram í Pravda í dag, er birtur
var listi yfir þá meðlimi
Æðsta ráðsins, sem hyllt
höfðu minningu Biryozovs,
yfirmanns herforingjaráðs
Sovétríkjanna, sem fórst í
flugslysi í Júgóslavíu fyrr í
vikunni. A listanum voru
hirt nöfn allra meðlima Æðsta
ráðsins nema Kozlovs, og
þykir þetta órækur vitnisburð
ur um að hann hafi verið lát-
inn hætta.
Kozlov var á sínum tíma einn
helzti hugmyndafræðingur rúss-
neskra kommúnista. Hann var
oft nefndur sem einn líklegasti
eftirmaður Krúsjeffs. í apríl í
fyrra fékk Kozlov slag, og hefur
búið við vanheilsu síðan. Krús-
jeff sagði sjálfur á sínum tíma,
að Kozlov mundi aldrei komast
til starfa aftur heilsunnar vegna,
en engu að síður hefur hann
haldið sæti sínu í Æðsta ráðinu.
Fyrr í vikunni var stór mynd af
Kozlov meðal mynda þeirra af
leiðtogum Sovétríkjanna, sem
íettar voru meðfram vegum
þeim, sem geimfararnir þrír óku
um.
Af listanum, sem birtist í
SAS flutti
87,ooo farþega
frá USA á 12 mán
New York, 22. okt. — NTB:
YFIKMAÐUR SAS í Banda-
Pravda, þykir ljóst að ekki hafi
orðið frekari breytingar á skip-
un æðstu embætta í Sovétríkj-
unum í bili, en vestrænir menn
í Moskvu telja, að brottvikning
Kozlovs kunni að vera fyrirboði
meiri tíðinda.
Tass-fréttastofan skýrði frá því
í dag, að frú Jekaterina Furt-
seva, menntamálaráðherra, sem
talið var að stæði nærri Krúsjeff,
mundi fara til ftalíu á morgun
til að vera þar viðstödd sýningu
Bolshoi-ballettsins í Scala-óper-
unni í Mílanó.
Ekkert er enn vitað með vissu
um dvalarstað Krúsjeffs, _ hins
fallna forsætisráðherra. Ýmsir
telja hann í sjúkrahúsi, en flestir
eru þeirrar skoðunar, að hann sé
í stofufangelsi.
U Thant stingur upp a
fimmvetdaráðstefnu
kveðst vona að Krúsjeíf fái sjálfur að
gera grein fyrir valdaskiptunum
New Yórk, 22. ok. — NTB
U THANT, að'alritari Sameinuðu
þjóðanna, lagði til í dag að stór-
veldin fimm, Bandarikin, Sovét-
ríkin, Bretland, Frakkland og
Kína efndu til ráðstefnu sin á
meðal, til þess að reyna að kom-
ast að samkomulagi um algjört
bann igegn tilraunum með kjarn-
orkuvopn. Sagðist hann mjög
harma hina kinversku kjarn-
orkusprengingu á dögunum, og
kvaðst vera andvígur ölium
kjarnorkusprengingum, einnig
neðanjarðar. Stakk U Thant upp
á því að umrædd ráðstefna yrði
haldin á næsta ári.
Þá kvað U Thant það von sína,
að Nikita Krúsjeff yrði gefið
tækifæri til að gefa sína skýr-
ingu á tildrögum þess, að hann
lét af embætti.
U Thant lét og í ljósi þá skoð-
un, að stefna Sovétríkjanna
myndi ekki verða mjög frá-
brugðin þeirri, sem Krúsjeff rak.
Hann taldi og að engin hætta
væri á því, að Sovétríkin hyrfu
aftur til þeirrar stefnu, sem
ríkti á dögum Stalíns.
U Thant fór lofsamlegum orð-
um um bæði Brezhnev og
Kosygin, kvaðst hafa þekkt
Brezhnev síðan 1955, og er þeii
hefðu hitzt á ný í Moskvu í fyrra,
hefði Brezhnev enn verið hinn
sami vinsamlegi, innilegi oig
eðlilegi maðurinn. Um Kosygin
sagði Thapt að hann væri mað-
ur hógvær.
Jean-Pa.ul Sartre
Sartre veitt Nóbeisverölaun en hann
neitar að þiggja þau
Hann tekur aldrei við verðlaunum,
„hvort heldur þau eru kartöflupoki
eða Nóbelsverðlaun" segja vinir hans
SÆNSKA akademían á-
kvað eftir tveggja klukku-
stunda fund í dag að veita
franska rithöfundinum og
heimspekingnum Jean-
Paul Sartre bókmennta-
verðlaun Nóbels 1964 fyrir
„hugmyndarík skrif, sem
með frelsisanda sínum og
sannleiksást hafa haft víð-
tæk áhrif á samtíðina". —
Jafnframt var það staðfest
í Stokkhólmi í dag, að
Sartre hefði í síðustu viku
sent þangað hréf, þar sem
hann kvaðst óska eftir því,
að hann kæmi ekki til
greina við úthlutun verð-
launanna. Bréf þetta var
sent persónulega til Nils
Stahle, ritara akademíunn-
ar. — Svo sem húizt hafði
verið við, lýsti Sartre því
yfir í dag að hann mundi
ekki taka við Nóbelsverð-
laununum „af persónuleg-
um ástæðum“. — Vinir
Sartres sögðu í dag, að
hann mundi engin verð-
laun þiggja, „hvort heldur
það væri kartöflupoki eða
Nóbelsverðlaun“. — (Sjá
grein um Sartre á bls. 10).
Sarte sat að snæðingi í litlu
veitingahúsi á vinstri bakka
Signu ásamt vinkonu sinni
um langt árabil, Simone de
Beauvoir rithöfundi, er fransk
ur fréttamaður flutti honum
tíðindin um verðlaunaveit-
inguna.
„Ég hefi ekkert að segja
yður“, sagði Sartre við blaða-
manninn. „Ég mun ekki þiggja
verðlaunin. I>að er staðreynd.
En ég ætla að geyma útskýr-
ingar mínar handa sænsku
blöðunum. Þér munið þá
heyra um þær á sama tíma,
líkt og öll blöð í heimi,“ sagði
hann, og sneri sér síðan að
de Beauvoir, og hélt áfram
samræðum.
Seini í gærkvöldi ræddi
Sartre við sænska blaða-
menn í París og kvaðst harma
að ákvörðun sín um að veita
Nóbeisverðlaununum ekki við
töku, hefði fengið á sig
hneykslisbiæ. Hann kenndi
því um að hann hefði ekki
fengið að vita nógu snemma
að hann kæmi til greina við
verðlaunaúthiutunina. Kvaðst
hann fyrst hafa orðið þess
vísari, er hann las grein í
Figaro Litteraire 15. október
sl. eftir fréttaritara blaðsins
í Svíþjóð. í greininni hafi stað
ið, að hann, Sartre, myndi að
líkindum hljóta verðlaunin.
Hann kvaðst þegar daginn eft
ir hafa póstlagt bréf til
sænsku akademíunnar, og í
Framhald á bls. 2
37 Færeyingum bjargað
af eyðieyju í gær
Norskur skipstjóri sýndi mikla dirfsku
ríkjunum, Svíinn Tore Nilert,
skýrði frá því í dag að SAS
hefði flutt 87 þús. farþega frá
Bandaríkjunum til Skanding
víu sL 12 mánuði. Nilert
skýrði frá því á fundi ferða-
málastjóra fjögurra Norður-
lanla, að ferðamannastraum-
urinn milli Bandaríkjanna og
Norðurlanda hefði aukizt um
18,4% á reikningsárinu, en
það miðast við 30. september.
Johnson o^; Gold-
water við minn-
ingarathöfn
New York, 22. okt. — NTB:
JOHNSON forseti og Barry
Glodwater, frambjóðandi repú-
biíkóana, voru báðir viðstaddir
mniningarguðþjónustu um Her-
bert Hoover, fyrrum forseta, í
New York í kvöld. Þar voru og
varaforsetaefnin Hubert Hump-
hrey og William Miller. — Eisen
hower, fyrrum forseti, er nú veik
ur, og gat ekki komið til New
York, en búizt er við að hann
muni verða viðstaddur athöfn í
Washington á morgun.
Einkaskeyti til Mbl.
Þórshöfn 22. október.
NORSKA fiskiskipið „Bordanes“
bjargaði í dag 37 Færeyingum,
sem tepptir voru og í lífsháska
á eynni Litla-Dímon, en hún er
ób.vggð. Höfðu mennirnir farið
útí eyna í gær, miðvikudag, til
að huga að sauðfé, sem þar geng-
ur. Er þeir voru þangað komnir,
skall skyndilega á útsynnings-
stormur. Sjö menn komust þó í
háta og sluppu frá eynui, en 37
urðu eftir þar, og höfðu þar illa
vist í nótt. í Litla-Bímon er ekk-
ert hús eða skýli, en þar er hins
vegar hellisskúti, sem rúmar um
15 menn i einu. í heliinum er
geymt ýmislegt, svo sem lampi,
eldfæri, olía og kol, en enginn
fatnaður.
Mennirnir höfðu ekki önnur
föt, en þau, sem þeir stóðu í, og
brauð höfðu þeir með sér til að-
eins tveggja daga dvalar. 1
Þeir lágu síðan úti í alla nótt
í stormi, regni og slydduhríð.
Skitust þeir á að vera inni í hell-
inum og úti fyrir.
Danska varðskipið „Vædderen"
gat ekki komið til hjálpar með
þyrlu sína, því ekki þýddi að
reyna að senda hana á loft í
þessu ofsaveðri.
Snemma í morgun sigldi Vædd
eren þó alveg upp að eynni, og
var línu skotið í land. Drógu
mennirnir síðan til sín gúmbát,
sem í voru niðursuðuvörur, rúg-
brauð og brennivín. í snarpri
vindhviðu lá við sjálft að bátur-
inn glatáðist, og ef merni hefðu
þá verið í honum, hefðu ein-
hverjir þeirra ugglaust farizt.
Töldu menn um borð í Vædder-
ern að ekki væri ráðlegt að reyna
björgun á þennan hátt, og var
ákveðið að bíða betra veðurs, og
reyna þá að koma þyrlunni við.
__ Moskva, 22. okt. — NTB:
MÁLGAGN miðstjórnar Komm
únistaflokks Sovétrikjanna lét að
því liggja í dag, að Krúsjeff, hinn
fallni forsætisráðherra, hefði
gerzt sckur um að gerast mið-
En áður en titþess kæmi, bar
að norska fiskiskipið Bordanes
frá Álasundi. Sigldi norski skip-
stjórinn alveg inn í brimgarðinn,
skaut línu í land, og síðan voru
mennirnir dregnir í gúmbáti um
borð í skipið.
Skipstjórinn á Vædderern, sem
fylgdist með björguninni, sagði á
eftir að hann undraðist hugrekki
og dugnað norska skipstjórans.
Vædderern hefði ekki komizt
eins nærri eynni og Bordanes,
þar eða varðskipið ristir allmiklu
dýpra.
Um 500 fjár eru á Litla-Dímon,
sem er óbyggð eyja. — Arge.
punktur persónudýrkunar. Þótt
ekki nefni blaðið hann með
nafni, en augijóst er við hvern
er átt.
Blaðið segir m.a.: „Sú virðing,
Framhald á bls. 31.
Krúsjeff enn sakaður
um persónudýrkun