Morgunblaðið - 23.10.1964, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLADID
Föstudagur 23. okt. 1964

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
Hvers vegna stóriðju?
Oaunar ætti að vera óþarft
að eyða mörgum orðum
að nauðsyn þess, að við ís-
lendingar komum upp stór-
iðju, svo augljóst er að það
hljótum við að gera ínnan tíð-
íir. Hér skulu þó rakin helztu
rökin fyrir því að við leggjum
inn á þessa braut
Þegar um stóriðju er að
ræða er það fyrst og fremst
fjármagnið og tæknin sem
vinnur verkin. Þá stjórna fá-
ir menn vélum, sem framleiða
gífurleg auðæfi. Þessarar
auðlegðar nýtur síðan allur
almenningur með batnandi
lífskjörum. Hér á landi er nú
vinnuaflsskortur og þess
vegna er ekki unnt að bæta
lífskjörin með því einu að
auka atvinnu í þeim starfs-
grelnum, sem fyrir eru.
Ástæðan til þess að kjör
manna batna er sú, að stöð-
ugt er komið við aukinni
vinnuhagræðingu og tæknin
betur hagnýtt, og að sjálf-
sögðu höldum við áfram að
féta þessa braut í öllum at-
vinnuvegum landsins, en stór
fellda lífskjarabót er því að-
eins hægt að öðlast, að hýjar
og stórvirkar atvinnugreinar
komi til, og er þá átt við stór-
iðjuna.
Stunndum er því haldið
fram að einhver ógnarleg
hætta sé samfara því að hafa
samstarf við erlenda fjár-
magnseigendur, án þess þó að
rök séu færð fyrir þeim full-
yrðingum. Sannleikurinn er
sá, að það væri miklu áhættu-
samara fyrir íslendinga að
ráðast einir í framkvæmd,
eins og t.d. byggingu alúminí-
umverksmiðju, heldur en að
hafa um hana samstarf við
erlenda menn.
Ef við sjálfir byggðum
alúminíumverksmiðju, sem
kostaði t.d. 1100 millj. kr.,
stæði þjóðin öll ábyrg fyrir
endurgreiðslu vaxta og af-
borgana. Ef rekstur fyrirtæk-
isins gengi erfiðlega, t.d.
vegna þess að tæknibylting
yrði á þessu sviði iðnaðar,
mundi þessi framkvæmd ekki
bæta lífskjörin eins og til var
ætlazt, heldur jafnvel skerða
þau, en ef erlendir menn
byggja þetta fyrirtæki með
samningum við íslendinga,
* verða þeir að greiða gjöld sín,
þ.á.m.' áð borga fyrir orku
samkvæmt samningi, hvernig
svo sem reksturinn gengi.
Við fyrstu stóriðjufram-
kvæmdirnar virðist sjálfsagt
að hafa samstarf við erlenda
aðila eins og nú er ráðgert.
Síðar meir geta íslendingar
sjálfir og einir eignast stór-
iðjufyrirtækin, þegar þeir
hafa öðlazt reynslu og fjár-
magn vex hér á landi.
Fáir menn
í~^ert er ráð fyrir að tæplega
^ 300 manns starfi við
væntanlega alúminiumverk-
smiðju og innan 100 menn
þurfi til að starfrækja olíu-
hreinsunarstöð þá, sem fyrir-
hugað er að reisa. Því heyrist
hreyft, að við höfum ekki
mannafla til þess að ráðast í
þessar framkvæmdir. Árlega
bætast við á vinnumarkaðn-
um hér á landi yfir 1000 karl-
menn. Á þriggja ára tímabili
mundi aukning vinnuaflsins
verða nær 4000 manns.
Nú er gert ráð fyrir að
framannefndar framkvæmdir
taki um 3 ár og að þeim tíma
liðnum yrðu þá tæplega 400
manns starfandi við þessi fyr-
irtæki, sem hvort um sig
skapa mikla auðlegð. Þessi
mannafli er aðeins um 10%
vinnuaflsaukningarinnar á
því tímabili, sem tæki að
hefja starfrækslu þessara fyr-
irtækja.
Á þessu sést að það er frá-
leitt að halda því fram að við
getum ekki ráðist í stóriðju
vegna þess að okkur skorti
vinnuafl. Þvert á móti þurf-
um við einmitt að hefja slík-
ar framkvæmdir, vegna þess
að okkur skortir fleiri hendur
til þess að auka auðlegð þjóð-
arinnar. Það verðum við að
gera með því að láta f jármagn
og vélar vinna.
„MóðuharðincJin"
/\fstækisáróður Framsókn-
^ arforingjanna eftir að
þeir ultu úr ráðherrastólum
mun aldrei gleymast. Há-
marki náði ofstæki þeirra,
þegar þeir ræddu um að hér
væru „móðuharðindi af
manna völdum“. íslenzka
þjóðin hefur aldrei búið við
betri lífskjör en einmitt í dag
og þaU fara stöðugt batnandi.
En Framsóknarforkólfarnir
trúa ekki sínum eigin augum.
Þeir halda beinlínis að þeir
sjái ofsjónir, þegar þeir horfa
á gróandi þjóðlíf.
Góður maður hafði orð á
því þegar minnzt var á móðu-
harðindatal Framsóknarfor-
ingjanna, að „móðuharðind-
in“ nú á dögum skildu að
minnsta kosti eftir sig um-
merki. Voru það orð að sönnu.

Foringi uppreisnarmanna
Kabýlfjöllum handtekinn
i

FYRIR skömntu var hand-
tekinn í Alsír einn helzti
leiðtogi andstæðinga stjórn
ar Ben Bella, Hocine Ait
Ahmed. Hann hefur farið
huldu höfði í Kabýlafjöll-
um í rúmt úr, en í október
fyrir ári, gerði hann mis-
heppnaða uppreisnartil-
raun gegn stjórninni með
aðstoð nokkurra deilda úr
her landsins. Einnig er
staðhæft, að hann hafi
skipulagt morðtilræði við
Ben Bella í sumar.
Ahmed er síðasti leiðtogi
andstæðinga Ben Bella, sem
enn er í Alsír. Hinir eru flúnir
til Frakklands. Einn þeirra,
Mohammed Boudiaf, sagðist
óttast um líf Ahmeds, er hann
fregnaði handtöku hans. Fyrir
skömmu var Chabanni ofursti,
einn af frelsis'hetjunum í bar-
áttunni við Frakka, handtek-
inn, dreginn fyrir dóm og
dæmdur til dauða, sakaður um
tilraun til uppreisnar gegn
Ben Bella.
Blað stjórnarinnar i Alsír,
sagði um handtöku Ahmeds,
að hún væri rothögg í andlit
Hocine Ait Ahmed
gagnbyltingarsinna og Ben
Bella hefur oft lýst því yfir,
að'Stjórnin hyggist ekki sýna
gagnbyltingarmönnum neina
miskunn.
Ahmed og Ben Bella sátu
fimm ár í sama fangaklefan-
um áður en Alsír fékk sjálf-
stæði, og voru samherjar. Eft-
ir að sjálfstæði var fengið,
gerðist Ahmed æ andvígari
stjórninni og um leið og Ben
Bella var kjörinn forseti stofn
aði hann sósíalískan stjórnar-
andstöðuflokk, sem var bann-
aður.
Flokkurinn var um tíma tal-
inn hættulðgtxr stjórninni, en
að undanförnu hefur hann að-
eins átt fylgismenn í Kabýlíu
og hefur herinn haft nákvæm-
ar gætur á þeim helztu.
Samdráttur ■ iðnaðar-
framleiðslu Sovétríkjanna
Moskvu 21. okit. (NTB-AP)
Efnahagsskýrsla, sem birt var
I Moskvu í dag sýnir, að það,
sem af er þessu ári hefur dreg-
ið úr aukningu iðnaðarfram-
leiðslu í landinu. Fyrstu níu mán
uði ársins 1963 jókst iðnaðarfram
leiðslan um 8,7%, en á sama
tíma á þessu ári um 7%. Mest
hefur dregið úr framleiðslu mat-
vaölaiðnaðarinis.
Talið er, að hinir nýju vald-
hafar Sovétríkjanna séu mjög á-
hyggjufuílir vegna þessarar þró-
unar, og einnig bentu erlendir
hafi sennilega átt töluverðan
fréttamenn í Moskvu á, að hún
þátt í því, að Krúsjeff var vik-
ið úr embætti.
í efnaiðnaðinum hefur fram-
Rússar
borga ekki
SÞ
New York, 21. okt. (AP)
Aðalfulitrúi Sovétrikjanna hjá
Sameinuðu þjóðunum, Nikolai
Fedorenko, sagði i dag, að þrátt
fyrir breytingarnar á Sovétstjóm
inni, myndu Sovétríkin ekki
faltast á að greiða skuldir sínar
við SÞ vegna friðargæzlu sam-
takanna i Kongó og Mið-Austur-
löndum.
Áreiðanlegar heimildir í
Bandaríkjunum herma, að Banda
ríkjastjórn sé staðráðin í því að
krefjast þess að Rússar missi at-
kvæðisrétt sinn á Al'tóherjarþing
inu, ef þeir byrji ekki að greiða
skuld sína áður en þáð kemur
saman í haust.
leiðsla á Ulbúnum áburði og
gerfiefnum aukizt, en allt ann-
að staðið í stað.
Óveruleg aukninig varð á
framleiðslu stáls og annarra
málma, en stálröraframleiðsla
virðist á eftir áætlun.
Af matvælaframleiðslu var
það aðeins mjólkurframleiðslan,
sem stóð í stað frá fyrra ári. Á
fyrstu níu mánuðum þess árs
voru t.d. framleidd 3,1 milljón
tonna af kjöti, en á sama tima
í ár aðeins 2,5 millj. tonn.
Dómssátt í „kjúkl-
ingamálinu44
NÝL.EGA lauk „kjúklingamál-
inu“ svonefnda með dórnsátt í
Sakadómi Reykjavíkur. Málsat-
vik voru þau að í verzlun einni
í Reykjavík fundust 56 kassar af
erlendum kjúklingum. Verzlun-
arstjórinn kvaðst geyma þá fyrir
Washington 21. okt. (NTB).
JOHNSON, Bandaríkjaforseta,
hefur borizt fréf frá forsætisráð-
herra Kínverska Alþýðulýðveldis
ins, Chou En-lai, þar sem lagt er
til að haldin verði ráðstefna
æðstu manna allra ríkja heims
til þess að ræða algera eyðilegg-
ingu ailra kjarnorkuvopna.
Það var utanríkisráðuneyti
Bandaríkjanna, sem skýrði frá
þessu í dag. Sagði talsmaður
ráðuneytisins tillöguna sam-
hljóða tillögum, sem stjórn Al-
þrja farmenn. — Verzlunarstjói
anum hefur verið gert að greiða
kr. 20.000 í sekt, tveim farmann
anna kr. 6.000 hvorum, og einum
þeirra kr. 10.000, eða samtals kr.
42.000,00. Þá voru kjúklingarnir
gerðir upptækir, en tollmat
þeirra var kr. 27.000,00.
Æskulýðsstarf í
Hafnarfirði
INNRITUN í tómstundanámskeið
Æskulýðsráðs Hafnarfjarðar og
Tómstundaheimilis templara verð
ur nk. föstudagskvöld kl. 8 tU
10 og laugardag kl. 5—8 e.h.
Innritað verður í eftirtalin nám
skeið:
Sjóvinnu, ljósmyndun, skák,
þjóðdansa, leðurvinnu, frímerki,
Skartgripasmíði og flugvéla-
módelsmíði fyrir 10—12 ára og
13 ára og eldri.
Auk þess, sem að framan getue
er fyrirhugað, að hafa sérstök
kynningarkvöld um sjóvinnu,
þjóðdansa og kvikmyndir. Þá
verður reynt að koma á dans-
skemmtikvöldum fyrir ungtinga
og ýmsu fleiru.
iþýðulýðveldisins hefði sent
æðstu mönnum fleiri ríkja, eftir
að það sprengdi kjarnorku-
sprengju sína.
Talsmaður sagði, að Banda-
ríkin hefðu ekki breytt afstöðu
sinni til tillögunnar frá því á
sunnudag, en þá sagði Dean
Rusk, utanríkisráðherra, að hún
væri aðeins lögð fram í áróðurs-
tilgangi til þess að róa þær þjófih
ir, sem fyllzt hefðu skelfingu
iþegar kínverska sprengjan
sprakk.
Kínverjar vilja ráðstefna am
eyðileggingu kjarnorkuvopna