Morgunblaðið - 23.12.1964, Blaðsíða 16

16
MOHtGU N BLABIB
Miðvikudagifr 23. des. 1964

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Augiýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vígur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 3.
Aðalstræti 3. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
HÆKKA FJARLOGIN?
Aukakosningar í næsta mánuðL Skoðanakönnun
sýnir aukið fylgi við Verkamannaflokkinn
l?járlög fyrir árið 1965 hafa
nú verið afgreidd. Er vel
að sá siður er aflagður er tíðk
aðist hér á árum áður, að sam
þykkt fjárlaga dróst fram
yfir áramót, jafnvel vikum og
mánuðum saman. A stjórnar-
tímabili Viðreisnarstjórnar-
innar hafa fjárlög jafnan ver-
ið afgreidd fyrir áramót og
ávallt greiðsluhallalaus.
Frumvarp um samþykkt
ríkisreikningsins fyrir árið
1963 hefur einnig verið sam-
þykkt á Alþingi. í fjármála-
ráðherratíð Eysteins Jónsson-
ar voru ríkisreikningar vana-
lega samþykktir 2—3 árum á
eftir tímanum. Einnig aðþessu
leyti hefur mikil umbót á orð-
ið um reikningshald og fjár-
reiður ríkisins. *Á engum sit-
ur það því verr en Fram-
sóknarmönnum, að halda
uppi hörðum ádeilum á fjár-
málastjórn Gunnars Thor-
oddsen, sem komið .hefur á
fjöimörgum umbótum á reikn
ingshaldi ríkisins.
Heildarniðurstöðuupphæð
fjárlaga á sjóðsyfirliti er nú
rúmlega 3500 milljónir króna
og greiðsluafgangur áætlaður
17,1 millj. kr. Er það um 800
milljón króna hærra, en fjár-
lög ársins 1964.
★
Eðlilegt er, að þeirri spurn-
ingu sé varpað fram, hvað
valdi þessari miklu hækkun
fjáriaganna. Ástæður þess eru
að sjálfsögðu margar. Hið ís-
lenzka þjóðfélag er í örum
vexti. Fólkinu fjölgar, fram-
leiðslan eykst, þarfir þjóðar-
innar verða fjölbreytilegri,
og kröfurnar á hendur hinu
opinbera um fullkomnari
þjónustu og meiri fram-
kvæmdir fara hraðvaxandi.
Segja má að þessi þróun sé
út af fyrir sig ekki óeðlileg.
Svipuð saga gerist í öllum
þjóðfélögum þar sem upp-
bygging og stöðugt batnandi
lífskjör setjá svip sinn á líf
og starf fólksins. En lítil þjóð
eins og við íslendingar, verð-
ur að ganga hægt um gleðinn-
ar dyr og gá að sér. Við meg-
um ekki yfirbyggja þetta ör-
smáa þjóðfélag. Það gengur
raunar kraftaverki næst,
hvað svo fámenn þjóð hefur
getað framkvæmt á fáum ára-
tugum. En vitanlega er kjarni
málsins sá, að þótt þjóðin
krefjist skjótra umbóta á hög-
um sínum á öllum sviðum,
verður ríkisvaldið, þing og
stjórn, að gæta þess að spenna
bogann ekki of hátt, að of-
bjóða ekki gjaldþoli og
greiðslugetu einstaklinga og
atvinnutækja, sem öll afkoma
landsmanna byggist á að séu
rekin á heilbrigðum og traust-
um grundvelli.
Þeir gjaldaliðir fjárlaga
sem mest hafa hækkað und-
anfarin ár er hvers konar lýð-
hjálp og tryggingar, íslend-
ingar hafa sett sér það mark
að búa við einhverja full-
komnustu tryggingalöggjöf í
heimi. Það er auðvitað æski-
legt og þýðingarmikið tak-
mark. En því aðeins er hægt
að halda uppi félagslegu ör-
yggi að máttarstoðir þjóðfé-
lagsins, bjargræðisvegir
landsmanna byggist á að séu
brigðum grundvelli.
★
Því miður hefur dýrtíð og
verðbólga oft veikt þennan
grundvöll og stefnt efnahags-
legu jafnvægi í hættu. í þeim
efnum hafa íslendingar- oft
hagað sér gálauslega. Þótt
vaxandi skilningur ríki á
nauðsyn efnahagslegs jafn-
vægis, verður enn vart sama
ábyrgðarleysisins sem á und-
anförnum árum hefur hrund-
ið af stað hverri verðbólgu-
öldunni á fætur annarri
Kommúnistar og Framsókn-
armenn hafa nú í frammi hót-
anir um nýjar verðbólguað-
gerðir á næsta ári. En þau
áform upplausnaraflanna
mega ekki takast. Heilbrigð
þróun verður að geta haldið
áfram í hinu íslenzka þjóð-
félagi. Stökkbreytingar í
kaupgjalds og verðlagsmál-
um hafa ævinlega haft í för
með sér tjón fyrir þjóðarheild
ina.
Aðrir útgjaldaliðir fjárlaga,
sem mikið hafa hækkað eru
framlög til heilbrigðismála,
skóla og menningarstofnana.
Hjá þessum hækkunum hef-
ur verið erfitt að sneiða, þar
sem þjóðin hefur búið við
ófullkominn sjúkrahúsakost,
og í fjölda byggðarlaga hafa
skólahús verið lélegir og lítt
heilsusamlegir kumbaldar.
Aukin framlög til niður-
greiðslna á verðlagi og launa-
hækkanir eiga einnig mikinn
þátt í hækkun fjárlaganna
nú.
Kjarni málsins er sá, að
þótt þjóðin þarfnist fjöl-
margra umbóta, sem kosta
mikið fé, þá verða íslending-
ar þó að sníða sér stakk eftir
vexti. Við verðum að gera
okkur það Ijóst að sá er sann-
astur framfaramaður, sem
miðar umbæturnar við raun-
verulega getu þjóðarinnar á
hverjum tíma.
Fjárlög ársins 1965 bera
svip mikilla framkvæmda og
framfara, einlægs vilja
London, 21. des. — (AP) —
í NÆSTA mánuði fara fram
aukakosningar í fimm kjör-
dæmum í Bretlandi, og er tal-
ið að úrslit þeirra geti haft
þau áhrif að Harold Wilson,
forsætisráðherra, efni til
nýrra þingkosninga í Bret-
landi í febrúar eða marz.
Eftir þingkosningarnar í Bret-
landi sl. haust myndaði Verka-
mannaflokkurinn stjórn undir
forsæti Wilsons, en flokkuriHh
hafði þá aðeins fimm sæta þing-
meirihluta í Neðri málstofunni,
en þar sitja 630 þingmenn.
Þar sem meirihluti stjórnarinn-
ar er svo naumur hefur verið
álitið sennilegt að Wilson muni
grípa fyrsta tækifæri, sem gefst
til að boða nýjar kosningar. Og
flestir álíta eðlilegast að kosn-
ingarnar verði áður en stjórnin
leggur fram nýtt fjárlagafrum-
varp í apríl,
Bretar hafa að undanförnu átt
við nokkra efnahagsörðugleika
að stríða og gjaldeyrisskort, svo
vænta má að nýja fjárlagafrum-
varpið verði allróttækt, og komi
ekki aðeins niður á þeim efnuðu,
heldur einnig þeim sem hafa úr
minna að spila. Gæti frumvarpið
jafnvel leitt til aukins atvinnu-
leysis. Þess vegna væri enn meiri
GIOVANNINO Guaresehi, sá
sem frægur varð af „Don Cam-
illo“ hefur nú nýlokið við hand-
ritið að síðustu myndinni um
þann góða mann og er farinn
upp í sveit til þess að hvíla sig.
Guareschi er nýtekinn til við
rekstur gistihúss í Roncole Verdi
i Parma, skammt þar frá sem
fæddist forðum Giuseppe Verdi,
hinn hugljúfi óperutónsmiður.
þess að bæta aðstöðu lands-
manna á öllum sviðum og
halda áfram stöðugri þróun
og uppbyggingu i landinu.
HVER ERU ÚR-
RÆÐI FRAM-
SÖKNAR OG
KOMMÚNISTA ?
og kommúnistar, hamast
gegn ríkisstjórninni vegna
þess, að hún hefur orðið að
at'la ríkissjóði aukinna tekna,
m.a. til þess að rísa undir nið-
urgreiðslum vöruverðs í sam-
bandi við samkomulag það,
sem gert var við verkalýðs-
samtökin á síðastliðnu sumri.
Sú staðreynd liggur þó fyrir
og er öllum augljós, að ef nið-
úrgreiðslurnar hefðu ekki
veríð áúkriár, héfði það haft í
mikla hækkun
ástæða fyrir Wilson að hafa þeg-
ar tryggt fylgi sitt. á þingi.
Samkvæmt nýjustu skoðana-
könnunum í Bretlandi nýtur
Verkamannaflokkurinn nú stuðn
ings 10% fleiri kjósenda
en íhaldsflokkurinn. — Ef
þetta reynist rétt í aukakosn-
ingunum, gefur það Wilson von-
Börn Guareschis tvö, Albertino
og Carlotta, aðstoða föður sinn
við gistihússreksturinn.
Guareschi hefur látið gera
bakaraot'n inni í sjálfum veit-
ingasalnum til þess að viðskipta-
vinirnir geti alltaf fengið nýbak-
að brauð og hefur sáð sérstöku
hveiti, sem vaxa á án nokkurs
aðstoðar vísindanna „svo það
vöruverðs í landinu. Verð
ýmsra nauðsynjavara hefði
þá stórhækkað. Það hefði aft-
ur haft í för með sér mikla
hækkun vísitölunnar og veru-
legar kaupgjaldshækkanir,
sem framleiðslan hefði ekki
getað risið undir. Hinar
auknu niðurgreiðslur voru
þess vegna nauðsynlegar. Um
hitt geta menn verið sam-
mála, að æskilegt væri að
komast hjá þessum útgjöld-
um. En sannleikurinn er sá,
að fjölmargar þjóðir hafa
orðið að grípa til slíkra ráð-
stafanna, og í mörgum ná-
grannalanda okkar erú þær
mjög tíðkaðar. Hér er því
ekki um að ræða neitt sér-
stakt íslenzkt fyrirbrigði,
sem sprottið sé af lélegri
stjórn, eða fyrirhyggjuleysi
þeirra, sem með völdin fara.
En hverjar eru tillögur og
úrræði Framsóknarmanna og
kommúnista í þéssum niiálum?
Á þeim örlar hvérgi’ Þeir
ir um mikinn sigur í þingkosn-
ingum. Bent er á að flestir kjós-
enda kenni stjórn íhaldsflokks-
ins um ógöngurnar í efnahags-
málum, en auk þess ríkí innait
íhaldsflokksins ágreiningur un
flokksforustuna, en allt þetta
muni koma Verkamannaflokku-
um að liði.
verði á bragðið eins og hveitxS
á dögum afa okkar og ömmu“,
Segir Guereschi.
Á myndinni er Guareschi í ein
um sinna frægu og óvenjulegu
jakka, sem handlaginn þjónn i
nágrenninu saumar jafnan A-
hann. „Ég hef aldrei farið txt ■
klæðskera um dagana, segir
Guareschi, „áður keypti ég öll
mín föt í stórverzlunum og þótti
harla gott, en þjónninn sá arna
er hreinasta þing. Hann tekur
ekki einu sinni mál af mér og ■
samt fer þetta allt sem hann
saumar eins og bezt verður á
kosið.
hafa engar tillögur flutt um
sparnað eða samdrátt í ríkis-
rekstrinum. Þeir hafa heldur
ekki sýnt minnsta lit á að
flytja tillögur til þess að koma
í veg fyrir aukna þenslu í
þjóðarbúskapnum og efna-
hagslífi landsmanna. Þvert á
móti, hafa Framsóknarmenn
flutt breytingartillögur við
f járlög um 220 milljón kr. auk
in útgjöld, án þess að gera
nokkra tilraun til þess að
benda á nýja tekjustofna til
þess að rísa undir þessum út-
gjöldum. Slíkur tillöguflutn-
ingur er svo yfirborðskennd-
ur og ábyrgðarlaus, að eng-
inn heilvita maður lætuc
hann villa sér sýn.
Stjórnarandstaðan á íslandi
stendur í dag uppi ráðþrota,
margklofin, logandi að innan
af illindum og klíkuskap,
Viðreisnarstjórnin heldur
hins vegar áfram baráttunni
fyrir efnahagslegu jafnvægi,
fyrir uppbyggingu og þróun í
hinu íslenzka þjóðfélagi.
til i för með sér
Hofundur Don Camillo
og gistihúsið hans