Morgunblaðið - 09.02.1965, Page 14

14
MORGUNBLADIÐ
Þriðjudagur 9. febrúar 1965

Útgefandi:
Framkvaemdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr, 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
STOR OG FULLKOMIN
FISKIÐJUVER
f^að er alkunna, að hér a"
landi hefur fjármagns-
skortur valdið því að yfirleitt
hefur reynzt erfitt að byggja
upp nægilega öflug og full-
komin fyrirtæki. Athafna-
mennirnir hafa ekki átt nægi-
legt eigið fjármagn, og þar af
leiðandi hafa lán þau, sem
þeir hafa þurft til rekstrar
síns, verið takmörkuð. — En
í atvinnurekstri verður að
vera hæfilegt hlutfall milli á-
hættufjár og lánsfjár.
Þar að auki hefur svo láns-
fé verið takmarkað, og oft
hafa lán verið veitt til of
skamms tíma og erfitt reynzt
að koma á traustum og örugg-
um rekstri fyrirtækjanna. —
Þessi óvissa hefur án efa oft
orðið þess valdandi, að fyrir-
tækin hafa verið ver rekin en
ella. Ekki hefur verið unnt að
koma við vinnuhagræðingu
og fullkominni tækni. Stjórn-
endurnir hafa verið með hug-
ann meira og minna við að
leysa dagleg fjárhagsvanda-
mál í stað þess að bæta rekst-
urinn.
En svona hefur þetta verið
í atvinnurekstri á flestum
sviðum hér á landi, og má ef
til vill segja að það sé að
nokkru leyti okkur sjálfum að
kenna, því að við höfum ætl-
að að framkvæma meir en
fjármagn hefur verið til að
standa undir. Sumum fyrir-
tækjum hefur þó þrátt fyrir
alla erfiðleikana tekizt að ná
furðugóðum árangri. En án
efa er unnt að ná enn lengra
í hinum ýmsu atvinnugrein-
um, ef fyrirtækin eru frá upp-
hafi byggð upp með nægu
fjármagni og í einum áfanga,
í stað þess að þurfa að skeyta
við ár frá ári og ná þannig
ekki fullri hagkvæmni frá
upphafL
Að þessu vandamáli víkur
dr. Jóhannes Nordal, banka-
stjóri, í viðtali við blaðið sl.
laugardag, einkum að því er
varðar sjávarútveginn. Um
þetta segir hann m.a.:
„Skortur á nægu eigin fé
hefur staðið þróun margra at-
vinnuvega hér á landi fyrir
þrifum. í atvinnuvegi, sem er
háður jafn miklum sveiflum
og sjávarútvegurinn er sér-
staklega nauðsynlegt, að fyrir
tæki eigi yfir að ráða nægi-
legu eigin fjármagni og
treysti ekki um of á lánsfé.
Það er því áreiðanlega æski-
legt, að unnið sé að því af
kappi að finna leiðir til þess
að veita meira áhættufjár-
magni í sjávarútveg, t.d. með
aukinni hlutafjáreign almenn
ings. Ef hægt væri að stofna

í sjávarútvegi stærri og öfl-
ugri fyrirtæki, væri vafalaust
hægt að koma á miklum um-
bótum í framleiðni og rekstri.
Hagkvæmni slíks rekstrar
hefur líka komið greinilega
fram hjá ýmsum hinna öfl-
ugri fyrirtækja í sjávarút-
vegi, þótt ná mætti lengra
með meira eigin fjármagni en
þessi fyrirtæki ráða yfir, og
með þeim lánsmöguleikum,
sem það eigið f jármagn mundi
skapa“.
Dr. Jóhannes Nordal bendir
á, að enn þurfi að fjárfesta
mikið í sjávarútvegi, einkum
þó í fiskiðnaði, því að betur
hafi verið séð fyrir þörfum
sjálfrar útgerðarinnar síðustu
ár en fiskiðnaðarins. Nýskip-
an Stofnlánadeildar sjávarút-
vegsins miðar einmitt að því
að meiri og hagkvæmari lán
verði hægt að veita til fisk-
iðnaðar en áður, og er það
knýjandi nauðsyn, enda ljóst,
að sjávarútvegurinn mun enn
um langan aldur verða und-
irstöðuatvinnuvegur lands-
manna, þótt sjálfsagt sé að
renna fleiri stoðum undir
efnahagsöryggi landsins.
Meðal þeirra verkefna, sem
framundan eru á sviði fisk-
iðnaðar, er að byggja full-
komin fiskiðjuver á nokkrum
stöðum úti um land, og má
þar t.d. nefna Rif og Þorláks-
höfn, sem vafalaust munu í
framtíðinni verða mikilvægar
fiskiskipahafnir og fiskiðnað-
arstaðir.
ALÞJÓÐALÁNA-
STOFNUNIN
i
viðtali við Morgunblaðið
víkur dr. Jóhannes Nord-
dal, bankastjóri, að því, að
eðlilegt sé, að við athugum,
hvaða gagn við getum haft af
aðild okkar að Alþjóðalána-
stofnuninni, sem er systur-
fyrirtæki Alþjóðabankans. —
Alþjóðalánastofnunin hefur
það hlutverk sérstaklega að
veita áhættufjármagni til
einkarekstrar, t.d. með kaup-
um á hlutabréfum, sem stofn-
unin selur svo smám saman
aftur, þegar viðkomandi fyr-
irtæki eru komin yfir byrjun-
arörðugleika og farin að skila
viðunandi arði. Á meðan Al-
þjóðalánastofnunin á hluta-
bréf í fyrirtækjum neytir hún
ekki atkvæðisréttar, heldur
lætur aðra hluthafa um stjórn
fyrirtækisins.
Seðlabankinn hefur verið í
sambandi við Alþjóðalána-
Íslenzkur lærisveinn
málarans Annigonis
Fyrir skömmu barst Morgunblaðinu úrklippa úr brezka blaðinu Daily Mail ásamt bréfi, þar sem
sagði, að pilturinn á meðfylgjandi myncl væri af íslenzku bergi brotinn, móðir hans væri Myrtle
Einarsson, dóttir hjónanna Ethel og Ólafs Einarssonar. Svo sem sjá má af textanum er pilturinn
24 ára, heitir Lawrence Klonaris og hefur stundað nám í listmálun hjá hinum fræga andlits-
myndamálara Annigoni, sem kom hingað til Islands fyrir nokkrum árum.
MEÐ myndinni í Daily Mail var texti, sem héf fer á eftir í lauslegri þýðingu og óbreyttri upp-
setningu:
Ungfrú Julie Christie hafði verið
úti að verzia. Hún var klædd
tvískiptu tweed-pilsi, sem hefði
betur hæft fimmtabekkjarkennslukonu
í megrunaræfingum.
Hún var í karlmannsskyrtu, svörtum
sportsokkum og við pilsið hafði hún
gamla skólabeltið sitt.
f horninu var málverk af blíðlegri konu,
sem líktist einna helzt Grace,
prinsessu frá Monaco.
„Vitleysa“, sagði ungfrú Christie.
„Allar ljóshærðar stúlkur, sem
svona eru klæddar hljóta að líkjast
Grace Kelly.
Þetta var málverk af ungfrú Christie.
Stíllinn minnir á Annigoni.
Engin furða, því að listamaðurinn
hinn 24 ára Lawrence Kíonaris
er einn af nemendum meistarans.
„Ég hef ekki beinlínis haft fyrirsætu“,
segir hann: „En ég þekki Julie
mjög vel og man glöggt, hvernig
hún lítur út“.
stofnunina, og í ljós hefur
komið, að hún er til viðræðu
um að aðstoða við atvinnuupp
byggingu hér á landi, líkt eins
og Alþjóðabankinn stendur
okkur íslendingum nú opinn
til stórverkefna, vegna þess að
efnahagur landsins hefur
verið treystur, og í fjármála-
legu tilliti njótum við aukins
álits erlendis.
Ef aðstoð Alþjóðalánastofn-
unarinnar fæst til þess að
byggja upp fullkomin at-
vinnufyrirtæki hér á landi, er
sjálfsagt að byrja á sjávarút-
vegi. Mjög væri æskilegt að
unnt reyndist að sameina
nægilega marga útvegsmenn
og þá, sem atvinnu hafa af
fiskiðnaði, tií þess að stofna
stórt fyrirtæki með aðstoð Al-
þjóðalánastofnunarinnar, og
jafnframt yrði verulegt hluta-
fé boðið út meðal almennings.
Menn gera sér nú orðið
stöðugt gieggri grein fyrir
nauðsyn þess, að hér rísi upp
almenningshlutafélög, að fólk
ið fái að taka þátt í atvinnu-
rekstri, og fyrirtækin séu rek-
in á traustum grundvelli og
fyrir opnum tjöldum. Slíkur
rekstur mun þróast hér á
næstu árum og áratugum, og
vissulega væri ánægjulegast,
ef hægt væri að hefja slíka
starfrækslu á sviði þessa at-
vinnuvegar, sem mikilvægast-
ur er, sjávarútvegsins.
Þessvegna er hér drepið á
mjög merkilegt málefni, sera
vonandi tekst að hrinda í
framkvæmd.