Morgunblaðið - 11.03.1965, Qupperneq 21

Fimmtudagur 11. marz 1965
KORGUNBLAÐIÐ
21

„Goldie“ rííur í sig öndina.
Helzta frétt stórblaða
Lundúna er strokuörninn
ÖRNINN „Goldie" frá dýra-
garðinum í Lundúnum hefur
undanfarið skipað virðulegt
rúm á forsíðum stórblaða
heimsborgarinnar — sjón-
varpsstöðvarnar hrezku hafa
verið með frásagnir og mynd
ir af erninum, en rúm vika er
liðin frá því að hann komst út
úr búri sínu í dýragarðinum í
London og hvarf yfir húsþök
in með miklum vængjaslætti.
En þessi vitri fugl hefur þó
enn sem komið er ekki yfir-
gefið borgina og borgarlifið,
heldur er honum sífellt að
skjóta upp í „hljómskálagörð
um“ Lundúna og jafnvel inni
í húsagörðum, eins og t.d. um
daginn er hann settist í húsa-
garðinn á heimili ameriska
sendiherrans þar í borg.
Starfsmenn dýragarðsins,
svo og sjálfboðaliðar hafa gert
hverja tliraunina á fætur ann
arri til að ná fuglinum, en
honum hefur enn sem komið
er tekizt að sleppa, stundum
á því augnabliki sem „loka
átti hringnum“.
Einn af blaðaljósmyndur-
um ,The Daily Telegraph* tók
mynd þá er hér birtist. Heit-
ir hann Djukanovich. — Hon-
um var falið það verkefni um
daginn að ná i mynd af ernin
um. Ljósmyndarinn var svo
heppinn, að örninn, sem er þó
nokkru minni en hinn íslenzki
— Um bækur
Framhald af bls. 15
augum. Og arðurinn af verzlun-
inni rann út úr landinu.
Reykjavík getur því ekki hælzt
af glæsilegri fortíð. Hún sækir
allan sinn þrótt í líðandi stund
og fyrirheit framtíðarinnar.
Reykjavík óx ekki ört fyrst í
stað. Á fyrsta ári kaupstaðar-
réttindanna voru íbúarnir þrjú
hundruð og tveir talsins. Þegar
landið fær heimastjórn, hundrað
og tuttugu árum síðar, er Reykja-
vík orðin dálítill bær, svipuð
að stærð og Hafnarfjörður eða
Kópavogur eru nú.
Fyrsta áratug þessarar aldar
tvöfaldaðist íbúatalan. Svo hratt
hefur Reykjavík aldrei stækkað
endranær, hvorki fyrr né síðar.
Innflytjendumir voru næstum
eingöngu rótgróið sveitafólk, sem
hafði ekki hugmynd um, hvað
bæjarlíf var, fyrr en það reyndi
það sjálft í þessum upprennandi
höfuðstað.
Fáir núlifandi menn munu vera
fróðari en Ámi Óla um sögu
Reykjavíkur. Hann hefur verið
örn, renndi sér á önd, sem
stóff á tjarnarbakka við ísi-
lagða tjörn í Regent’s Park.
írninn var ekki lengi að rífa
í sig veslings öndina.
En meðan hann sat þar að
snæðingi, tókst blaðaljósmynd
aranum Djukanovich að kom
ast svo nærri erninum að svo
sem einn meter var á miili.
Hafði örninn verið svo ákafur
að eta nýmetið. Djukanovic
sagðist svo frá er hann kom
á blaðið úr leiðangrinum að
þegar hann hafi ætlað að
kasta frakkanum sínum yfir
fuglinn, eftir að vera búinn að
taka af honum mynd, hafi
örninn í sama vetfangi hafið
sig eldsnöggt til flugs.
Lundúnarblöðin herma, að
svo fylgdist almenningur í
borginni vel með ferðum arn
arins, að læknar segi hálsríg
almennasta krankleika fólks í
heimsborginni. Það er sama
hvort menn eru í hinum al-
varlegustu bankaerindum
í miðborginni City, eða á
skemmtigöngu í almennings-
görðunum Regent’s Park eða
Hyde Park, það horfa allir
upp í loftið í þeirri von að
„Goldie“, sé á ferðinni.
Slðustu fréttir
AP-fréttastofan sendi síð-
degis í gær út fregnina um,
hér blaðamaður í hálfa öld, lifað
og hrærzt í hringiðu atburðanna.
Hann hefur horft á borgina vaxa.
Hann hefur kannað sögu hennar.
Hann hefur verið sagnfræðingur
í blaðamennskunni og blaða-
maður í sagnfræðinni. Sögur þær,
sem hann hefur grafið úr fylgsn-
um fyrri tíðar, verða í meðför-
um hans lifandi eins og fréttir
dagsins.
Söguþættir Árna Óla bera með
sér, að þeir eru skrifaðir á löng-
um tíma fyrir blað, en ekki sem
samfellt bókarefni. Efnið er
saman dregið úr ýmsum áttum
og jöfnum höndum fjallað um
hið eihstaka og altæka.
Höfundur leiðir okkur til
dæmis um bæinn, eins og hann
var fyrir heilli öld, þræðir göt-
ur Miðbæjarins og kann skil á
hverju húsi. Hann gefur okkur
innsýn í þróun byggðarinnar,
eins og hún hefur gerzt í stór-
um dráttum. Og til að lífga upp
á þetta alit saman bregður hann
upp smámyndum af fólki og at-
burðum; fólki, sem setti svip á
bæinn, og atburðum, sem þóttu
merkilegir í sinni tíð og þykja
Varahlutaþjónusta búvéla
og fóðurvöruflutningar
4>-
að gæzlumönnum frá dýra-
garðinum í London hefði í birt
ingu í gærmorgun tekizt að
handsama strokuörninn. Hafði
nieiriháttar undirbúningur
fram farið og nákvæm hern-
aðaráætlun lögð um handtöku
arnarins. Höfðu gæzlumenn-
irnir meðferðis dauða kanínu
út í Regent’s Park garðinn. —
Þeir földu sig strax eftir að
þeir höfðu komið agninu fyr-
ir. Klukkan rúmlega 7 í gær-
morgun kom örninn svífandi
ofan úr tré og réðist á agnið,
en um leið kastaði einn af
gæzlumönnunum sér á fætur
fuglsins. Siðan komu fleiri
gælzumenn til hjálpar og
strokuævintýri arnarins var
lokið. Að stundu liðinni var
hann aftur kominn á bak við
lás og slá í járnbúri sínu.
Er þessu var öllu lokið, til-
kynnti stjórn dýragarðsins að
hún væri þakklát fyrir þær
þúsundir bréfa, sem borizt
hafa með ábendingum um
leiðir til þess að handsama
„Goldie“. Einnig lýstu félags-
samtök hundaeigenda yfir
ánægju sinni, en þau höfðu
krafizt þess að örninn yrði taf
arlaust settur inn, því hann
hefði sært hund. Örninn var
búinn að vera frjáls fugl í 11
daga er hann beit á agnið. —
kanínuna.
jafnvel enn. Þá greinir hann frá
ýmsum smáatvikum, sem eru að
vísu ómerkileg í sögulegu tilliti,
en fylla þó upp í heildarmynd-
ina. Þegar öllu er saman urnað,
gefa söguþættirnir góða hug-
mynd um bæjarlífið, eins og það
var á hverjum tíma.
Margt af því fólki, sem þarna
kemur við sögu, er nú flestum
gleymt, svo sem vinnufólk, sem
vann sér ekki annað til frægðar
en komast á blað í lögregbubók-
unum, oftast vegna einhverra
smáyfirsjóna, svo og kynjakvistir
ýmsir, sem frábrugðnir voru
fjöldanum.
En þarna er líka sagt frá ýms-
um þjóðfrægum persónum, sem
lifðu og störfuðu í bænum eða
koma við sögu hans á annan hátt.
í þeim flokknum eru stjórnmála-
menn og embættismenn, at-
kvæðamiklir bæjarfulltrúar,
kaupmenn og útgerðarmenn,
skáld og listamenn.
Þarna er til dæmis sérstakur
þáttur af Sigurði Breiðfjörð, sem
heiðraði Reykjavík með því að
sálast þar úr mislingum, kröm
Eins Og skýrt var frá í blaðinu í
gær, hefur Búnaðarþing nú gert
ályktun um að árið 1966, skuli
'hér verða haldin landbúnaðar-
sýning. Þingið hefur einnig gert
ályktun um varahlutaþjónustu
við búvélar, og um flutning á fóð
urkorni með tilliti til að það
verði flutt inn í heiium skips-
förmum — ómalað. Hér á eftir
fara þessar ályktanir.
Varahlutaþjónusta búvéla
Vegna erindis Búnaðarfélags
Stokkseyrarhrepps um varahluta
þjónustu vegna búvéla var eftir-
farandi ályktun gerð:
Vegna síendurtekinna kvartana
bænda, búnaðarfélaga og ræktun
arsambanda út af vöntun vara-
hluta til búvéla, þá felur Búnað-
arþing stjórn Bf. IsL að fylgjast
vel með í þessum efnum og
kynna sér framkomnar kvartan.
ii.
Þar sem það upplýstist, að þær
séu á rökum byggðar, skal stjórn
Bf. ísl. annast um að fá slíkri
þjónustu kippt í lag hjá viðkom-
andi innflytjendum búvéla, ella
sendi hún aðvörun til hinna er-
lendu framleiðenda eða seljenda
sem í hlut eiga.
Fóðurvörur og flutningur á þeim
Búfjárræktarnefnd fjallaði um
erindi Búnaðarsambands Dala-
manna varðandi fóðurvörur og
erindi Búnaðarsambands Suður-
Þingeyinga um flutning á fóður-
vörum. Eftirfarandi ályktun var
gerð:
1. Búnaðarlþing telur það
miklu varða við innflutning á
fóðurkorni, að kostað sé kapps
um, að vörugæði og verð sé
sem hagkvæmast. Til þess að svo
megi verða, telur Búnaðarþing
nauðsynlegt, að fóðurkornið sé
flutt inn ómalað í tankskipum og
jafnframt því settar reglur um
lágmarksvörugæði á kornvörum
til blöndunar.
Búnaðartþing felur stjórn Bún-
aðarfélags íslands að ræða iþessi
og kvöl að lokinni tilbreytinga-
ríkri ævi.
í þætti þessum segir frá því,
að Sigurður falsaði undirskrift
tveggja góðkunningja sinna, sem
hvorugur var nú raunar skrif-
andi.
Vegna máls þessa komst nafn
hans í lögreglubækurnar. Dóm-
kirkjuprestyrinn vottaði þá að-
spurður, að Sigurður væri „frið-
samur að eðlisfari, en ístöðulaus.”
Þau orð hafa sjálfsagt verið dag-
sönn.
Þátturinn Port Reykjavík seg-
ir frá fyrirætlunum Einars Bene-
diktssonar og fleiri að gera höfn
í Skerjafirði. Einar skildi víðast
hvar eftir sig einhver spor, eins
og hann sagði sjálfur.
Síðasti þáttur bókarinnar, en
þeir eru þrjátíu og sex ails, heit-
ir: Finnið bæjarstæði Ingólfs.
Margir fræðimenn hafa leitt
getum að, hvar sá bær hafi stað-
ið, og ekki verið á eitt sáttir.
Árni Óla hefur sínar ákveðnu
skoðanir í því máli. Vill hann
láta grafa, þar sem hann telur
sennilegt, að bæjarhús Reykja-
víkurjarðar hafi staðið, „til þess
að ganga úr skugga um hvort þar
eru ekki leifar af seinasta Reykja
víkurbænum, og enn dýpra eitt-
hvað, sem minnir á forna byggð.“
★
Árni Óla hefur nú sent frá sér
fjórar bækur um Reykjavík.
Þrjár hinar fyrri heita: Fortíð
Reykjavíkur, Gamla Reykjavík
og Skuggsjá Reykjavíkur.
Aftast í síðustu bókinni, þeirri
sem hér er frá greint, er nafna-
skrá fyrir allar fjórar bækurnar.
Nafnaskrá þessi er enginn smá-
listi, nær yfir fimmtíu síður.
Nokkrar myndir eru í bók-
inni, en prýða hana ekki, því
þær eru illa prentaðar, þokugráar
og óskýrar. Að öðru leyti er útlit
bókarinnar fremur viðkunnan-
legt.
Erlendur Jónsson.
mál við ríkisstjórnina og helzttt
innflutningsfyrirtækin með það
fyrir augum að finna heilbrigða
lausn á þessu máli.
2. Þá telur Búnaðarþing það
mjög mikilvægt, að eftirlit með
efnainnihaldi fóðurvara inn_
lendra sem erlendra sé það fúil-
komið, að tryggt sé, að auglýst
vörugæði standist hverju sinnL
Þar eð gildandi lög um fram-
leiðslu og verzlun með fóður-
vörur eru orðin gömul og á ýms-
an hátt ófullkomin, felur Búnað-
arþing stjórn Búnaðarfélags ís-
lands að beita sér fyrir breyting-
um á lögunum, sem miði að því
að fullkomið fóðurvörueftirlit
verði framkvæmanlegt.
Greinargerð
Það er alkunna, að verzlun
með kjarnfóður hefur aukizt
mjög hin síðari ár, og má ætla,
að kjarnfóðurnotkunin sé nú ár-
lega um eða yfir 30 þúsund tonn.
Yfirleitt er kjarnfóðrið keypt
sem fóðurbætir og því mikilvægt,
að tilætluð vörugæði séu fyrir
hendL
Því miður bendir margt til
iþess, að vörugæði kjarnfóðursins
séu oft allt önnur og minni en
æskilegt er og veldur iþar mestu
um, að verzlunarskipulag það,
sem þúið er við, hefur ti,l þessa
útilokað hagkvæma verzlun og
dreifingu kjarnfóðurs. Varla má
búast við, að unnt verði að gefa
kjarnfóðurinnflutninginn frjáls-
an, en á hitt má benda, að S.Í.S.
hefur nú iþegar eignazt hentugt
skip til þess að flytja ómalað og
ósekkjað korn á milli landa, en
á hinn bóginn vantar ennþá alla
aðstöðu í landi til þess að taka
á móti ósekkjuðu korni.
Á undanförnum árum hefur
fjölgað mjög ört fóðurblöndunar-
stöðvum og verksmiðjum, sem
framleiða fóðurlnjöl og hefur það
torveldað til muna fóðurvöru-
eftirlitið. Eru nú starfandi 1®
fóðurblöndnarstöðvar og yfir 30
síldar- og fiskimjölsverksmiðjur
og 3 grasmjölsverksmiðjur. Þess-
um fyrirtækjum mun ugglaust
fjölga á komandi tímum og er
ekki nema allt gott um það að
segja, en jafnframt verður að sjá
fyrir því með ströngu eftirliti,
að þær fóðurvörur sem verzlað
er með, hafi þáð efnainnihald,
sem auglýst er hverju sinni.
— Ný dieselvéla-
somsfædo
FramhaJd af bls. 3
og við væntum þess að þessi
stöð, ásamt miðlunarmannvirkj-
unum við Mývatnsósa geti tryggt
fullnægjandi rekstursöryggi
næstu ár. Vonir standa nú til að
heimild til nýrrar virkjunar í
Laxá fáist á Alþingi því er nú
situr, enda nauðsynlegt þar sem
hér er aðeins um skammvinna
lausn á rafmagnsmálum okkar
að ræða. Gera má ráð fyrir því
að árið 1967 sé álagið komið upp
í a.m.k. 1600 kw, eða samtals
það afl sem nú er á svæðinu.
Nauðsynlegt mun því e>.v. reyn-
ast að bæta við einni dísilvél I
viðbót, áður en ný Laxárvirkj-
un verður tilbúin. Hugsanlegt er,
ef til þess kemur, að sú vél verði
um 3000 kw að stærð. Kemur þá
til athugunar að staðsetja hana
upp við aðalspennistöð, og fjar-
stýra henni héðan úr varastöð-
inni“.
Á eftir bauð stjórn Lavárvirkj
unarinnar gestum til kaffi-
drykkju að Hótel KEA, þar sem
Steindór Steindórsson mennta-
skólakennari, sem sæti á í stjórn
inni, þakkaði öllum, sem unnið
höfðu við undirbúning og upp-
setningu hinnar nýju vélar, vel
unnin störf, ekki sízt Mr. Dench
frá RSfH, sem haft hefur á hendi
umsjón og eftirlit með verkinu
fyrir hönd fyrirtækisins. — Sv.P.