Morgunblaðið - 01.06.1965, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐID
Þriðjudagut 1. júní 1965
ANN PETRY:
STRÆTIÐ
— Ég hef á tilfinningunni að málarann langi í kaffL
yerður það um seinan hjá sum
um þeirra. Jafnvel styrjöld get
ur ekki breytt því til batnaðar.
Mennimir venjast af því að
vinna og svo fara þeir loks leið
ar sinnar o” finna sér nýjar kon
ur. Yngri konur.
Og hvað verður svo úr þessu?
Hún hafði eitt dæmið fyrir sér.
Bub, sem var svo hraustur og
vel vaxinn og með svo fallegar
tennur . . . hann lendir í óknytta
skóla, af því að mamma hans
þarf að vinna.
Haltu áfram! rak hún á eftir
sjálfri sér. Hugsaðu hugsunina
til enda. Litlu Henry Chandl-
erarnir fara í háskóla og hinir
eins og Bub Johnson útskrifast
til Sing Sing.
*Og þú ýttir undir þetta sjálf
með því að vera alltaf að tala
um peninga. Og þú sóttist eftir
þeim, af því að þú vildir sleppa
burt úr strætinu, en fyrst fórstu
að sækjast eftir þeim af því að
þú heyrðir Chandlerfólkið vera
að tala um þá.
En þú gleymdir bara einu. Þú
gleymdir því, að þú varst svört
og þú vanmatst strætið hérna.
Og þér datt aldrei í hug, að Bub
mundi fá sama viðbjóð og þú á
þröngu, dimmu herbergjunum.
En auðvitað áttirðu ekki kost á
neinum öðrum bústað.
Hún barði hnefunum í vegg-
inn í æði, en svo hallaði hú« sér
aftur að veggnum og fór að
gráta. Það var eins og grátur
hennar fyllti allan ganginn.
Þunnu veggirnir bergmáluðu
grát hennar, bæði á hæðinni fyr
ir ofan og neðan.
Fólk, sem var að koma úr vinn
unni, heyrði til hennar, strax
þegar það kom inn úr dyrunum.
Fótatak þess hægði á sér og stöðv
aðist loks alveg, því að það vildi
ógjarna verða vitni að þessari
sorg. En þegar það kom upp á
fjórðu hæð og sá hana raunveru-
lega, fylltist það skelfingu, því
að hún barði hnefunum í vegg-
inn. Gráthljóðið fékk það til að
grípa andann á lofti. Hún hélt
á hvíta, brakandi pappírsblað-
aanHBNBHHHMwn
52
inu í hendinni . . . Og fólkið sá
strax, hverskyns var því að vand
ræði við réttvísina voru í svona
blaði fólgin. Það hafði séð sams
konar blöð áður.
Fólkið leit undan þegar það
sá hana og reyndi að komast svo
langt burt, að það heyrði ekki
til hennar. Það flýtti sér að loka
dyrunum á íbúðunum sínum, en
gráturinn barst gegn um þunna
veggina og elti það inn um harð
læstar dyrnar.
Um allt húsið glumdi útvarpið
af fullum krafti, til þess að
drekkja þessu vel þekkta, en ó-
þolandi hljóði En það heyrðist
jafnvel gegn um útvarpsglamrið,
og fólkið fór að gráta með henni,
þegar það heyrði til hennar. Og
enn var hert á útvarpinu og
loks var einn samfelldur glym-
ur um allt húsið.
Þegar Lutie loksins hætti að
gráta, voru augu hennar rauð og
bólgin og aum viðkomu. Hún fór
frá veggnum. Hún varð a'ð ná sér
1 lögfræðing. Hann mundi geta
sagt henni, hvað gera skyldi. Það
var einn við Sjöundutröð, rétt
við hornið. Hún hafði séð skiltið
hans þar.
Lögfræðingurinn var að lesa
í blaði þegar Lutie kom inn til
hans. Hann starði á hana, eins og
til þess að reikna út, hve mikið
hann gæti sett upp við hana, og
reyndi að geta sér til um erind
ið. Líklega hjónaskilnaður, hélt
hann. Laglegar konur þurftu allt
af að fá skilnað.
Honum gramdist þegar hann
komst að því, að hann hafði get-
ið sér skakkt til. . Hann hlust-
aði á hana með eftirtekt, en all-
an tímann var hann að reikna
út, hve mikið hún mundi geta
borgað. Hún var svo vel vaxin,
að það var bágt gð segja, hvort
fötin hennar voru vönduð eða
ódýr. Og eftir því, sem hún kom
lengra máii sínu varð hann
hissa á, að hún skyldi ekki vita,
að hún þarfnaðist ekki lögfræð-
ings við svona mál. Hann hélt
áfram að krota eitthvað á blað.
m — Haldið þér, að þér getið
gert nokkuð fyrir hann? spurði
hún.
— Já, áreiðanlega. . . Hann
hélt áfram að krota. . . . „Það
ætti að verða auðvelt. Ég skal
leggja alla áherzlun á það, að
þér vinnið úti allan daginn og
barnið verði að vera einsamalt.
Drengurinn er bara átta ára. O'f
ungur til að hafa siðferðiskennd.
Og svo er auðvitað þessi gata. . .
— Hvað eigið þér við? Hvaða
gata?
— Hvaða gata sem er- Hann
veifaði hendi út að glugganum,
eins og til að benda á allt hverf-
ið. — Allsstaðar þar sem eru fá-
tækrahveríi og óhreinindi, þar
eru líka glæpir. Svo að ef dóm-
arinn ec miskunsamur, þá slepp-
ur drengurinn. Fær kannski bið-
dóm og verður falinn yður á
hendur til umsjár. Það kom ofur
lítill vonarsvipur á andlitið á
henni. — Mín þóknun verður
tvö hundruð dalir. Hann sá
hræðsluna og vonleysið hrekja
burt vonarsvipinn, og flýtti sér
að bæta við: — Ég er hér um
bil viss um, að ég get fengið
hann sýknaðan!
— Hvenær þurfið þér að fá
greiðsluna?
— Innan þriggja daga í síð-
asta lagi.
Hann fylgdi henni til dyra, og
horfði svo á eftir henni eftir
götunna. — Því í andskotanum
veit hún ekki, að hún þarf alls
ekki á neinum lögfræðing að
halda? Hann yppti öxlum. Þetta
var eins og að tína tvö hundruð,
dali upp á götunni!
— Og það er engin ástæða til
að láta þá liggja, sagði hann
upphátt. Hann tók upp blaðið,
sem hann hafði krotað á, setti
það í umslag, sem hann stakk
síðan í vasa sinn, og hélt svo
áfram að lesa í blaðinu.
17. kafli.
— Tvö hundruð dalir! Tvö
hundruð dalir! Lutie endurtók
orðin aftur og aftur í hálfum
hljóðum, þegar hún var komin
út frá lögfræðingnum.
Ef þetta væri í dollaraseðlum,
mundi það verða stóreflis hrúga
af grænum pappír, ef því væri
hlaðið upp. Slíkur bunki mundi
nægja fyrir hjónaskilnaði, rúm-
um með góðum fjöðrum í og
dýnum, hlýjum vetrarkápum og
skóm, sem ekki væru samstund-
is útslitnir. Fyrir það væri hægt
að senda krakka í sumarbúðir
í tvö sumur. Og nú þurfti hún
að ná í svona hrúgu, til þess að
bjarga Bub frá vandræða-
dreng j askólanum.
Hún hafði aldrei þekkt neinn,
sem átti svona mikla peninga
í einu. Þeir sem hún þekkti áttu
aldrei nema rétt fyrir fæði og
húsnæði, skófatnaði og strætis-
vagnafari en það komst aldrei
upp í tvö hundruð dali í einu,
handbæra.
Ekki mundi pabbi eiga það
til. Hans eina eign var íbúð full
af blásnauðum leigjendum, lé-
legum húsgögnum og þefinum af
heimabruggi, en heimabruggið
gaf stundum af sér nokkra
velkta dollaraseðla, en það nam
aldrei svona hrúgu af pening-
um. Hann gat ekki einu sinni
vísað henni á þá neins staðar,
ef hún færi til hans.
Og heldur ekki Lil. Aldrei
hafði hún séð svona mikið fé
samankomið á einn stað, og
þurfti þess heldur ekki, því að
smáskildingar fyrir einum bjór
var allt, sem hún þurfti og hún
hafði alltaf getað fundið ein-
hvern karlmann einsog pabba,
til að skjóta yfir hana skjóls-
húsi yfir nóttina og útvega henni
of þrönga innikjóla.
Hún gekk þangað sem tvær
götur komu saman við þá þriðju,
svo að úr varð einskonar þrí-
hyrningur, sem var þéttsettur
bekkjum. Hún settist niður á
einn bekkinn og horfði á dag-
blaðadruslurnar, sem fuku fyrir
vindinum. Moldin undir bekkj-
unum var harðtroðin, svo að
blöðin skoppuðu yfir hana og
vöfðust um trjástofnana eða
flæktust í lappirnar á bekkjun-
um. Stór kona stikaði framhjá
með hund í bandi. Tvö börn
börðu í bumbuna á sorpíláti með
spýtu. Að öðru leyti var þarna
allt autt og tómt.
Hún bretti upp kápukragann
gegn kuldanum. Jafnvel þótt
kalt væri, átti hún betra með
að hugsa hér inni. Hún vissi
ekki af Tieinu, sem hún gæti
fengið tvö hundruð dali fyrir.
Skransali kynni að bjóða henni
tíu dali fyrir allt sem hún átti
inni hjá sér af húsmunum. En
hún ætti nú samt að prófa það
til hlítar. Hinumegin við hornið
voru svona búðir. Hún gat að
minnsta kosti kynnt sér verðlag-
ið þar.
Hún hugsaði til stúlknanna,
sem unnu með henni í skrifstof-
unni. Hún þekkti enga þeirra
verulega vel. Hún hafði bein-
línis engan tíma til að kynnast
þeim, af því að hún þaut alltaf
beint heim úr vinnunni og mat-
arhléið var ekki nema þrír
stundarfjórðungar. Hún hafði
alltaf með sér brauðsnfið til há-
degisverðar, og þegar gott var
veður, át hún hana úti á bekk
í garðinum, en annars inni í
hvíldarstofunni, þar sem hún
heyrði ekki nema slitur af sam-
talinu, sem fram fór.
Engar þeirra mundu eiga tvö
hundruð dali, jafnvel þó að hún
þekkti þær nógu vel til að biðja
þær. Þegar búið var að taka af
þeim skattana og stríðslánið,
var ekki mikið eftir að fara með
heim. Flestar þeirra seldu lán-
skírteinin eins fljótt og þær
gátu, alveg eins og hún, enda
var það eina ráðið til að hjara
á kaupinu, sem þær höfðu.
Af glefsum af samtali þeirra,
sem hún hafði heyrt, hafði hún
ráðið, að flestar þeirra áttu
menn og börn eða þá lasburða
foreldra, eða systkini, svo að ein
og ein bíóferð var það eina, sem
þær gátu leyfti sér af skemmt-
anatagi.
Maður ætti að geta notið lífs-
ins eitthvað meir en svona, hugs
aði hún með gremju. Kannski
var ekki hollt fyrir fólk að eiga
heima í svona stórborg eins og
New York, af því að þar þurfti
að vinna seint og snemma til
þess að hafa í sig og á, og allar
frístundirnar fóru svo í heimil-
störf, og aldrei var nokkur aur
afgangs. Þetta var að minnsta
kosti ekki hollt fyrir börn.
Hefði hún fengið þessa at-
vinnu við að syngja í Casino,
hefði aldrei svona farið. Og nú
varð henni hugsað til Boots
Smith, í fyrsta skipti vikum sam
an. Hann mundi eiga þessa pen-
ingaupphæð, eða að minnsta
kosti geta náð í hana. Hún stóð
upp af bekknum, en settist nið-
ur aftur. Bún hafði enga ástæðu
til að halda, að hann mundi lána
henni peningana, bara af því að
hún þarfnaðist þeirra. . Það
mundi taka langan tíma að end-
urgreiða upphæðina og hún var
nú heldur ekki svo góður skuld-
arstaður.
Hálfreið komst hún að þeirri
niðurstöðUp að hann mundi lána
henni peningana, af því að hún
skyldi neyða hann til þess. Það
var alveg sama þó að hún hefði
ekki séð hann né heyrt síðan um
kvöldið, þegar hann sagði henni,
að hún fengi ekkert fyrir að
syngja. En það var nú sama.
Hann skyldi lána henni þessa
peninga, af því að það var eina
ráðið til að bjarga Bub, og svo
var hann eini maðurinn, sem
hún þekkti og gat ráðið yfir tvö
hundruð dölum í einu lagi.
Hún fór inn í næstu tóbaks-
búð, fletti símaskránni, hálf-
hrædd um, að hann kynni engan
síma hafa, eða þá væri með
leyninúmer. Þarna kom það.
Hann átti heima í Edgecombe-
götu. Hún lagði heimilisfangið á
minnið, einráðin í að fara til
hans í kvöld, af því að hún vildi
ekki segja honum erindið gegn
um símann. Það var betra að
hitta hann og ef hann ætlaði
ekki að verða við bón hennar,
ætlaði hún að leggja því fastar
að honum.
Hún valdi númerið, en enginn
svaraði. Það var ekkert nema
áframhaldandi hringing. Hann
hlaut að vera heima. Hún vildi
ekki gefast upp. Síminn hélt
áfram að hringja og hringja.
— Já, svaraði loks einhver
rödd, og það kom svo á hana,
að hún gat fyrst engu orði upp
komið.
— Já, endurtók röddin.
— Þetta er Lutie Johnson,
sagði hún.
— Hver? svaraði hann eins og
hann kannaðist ekki við hana.
— Lutie Johnson, endurtók
hún. Og nú lifnaði röddin í hon-
um við. Halló, litla mín. Hvar
hefurðu verið allan þennan
tíma?
Hann skildi ekki það,' sem hún
sagði, svo að hún varð að byrja
aftur á byrjuninni og tala svo
hægt, að það líktist mest tal-
plötu, sem er að stanza. Hún
Rautarhöín
UMBOÐSMAÐUR Morgun-
blaðsins á Raufarhöfn er
Snæbjörn Einarsson og hef-
ur hann með höndum þjón-
ustu við fasta-kaupendur
Morgunblaðsins í kauptún-
inu. Aðkomumönnum skal á
það bent að blaðið er selt
í lausasölu í tveim helztu
söluturnunum.
Þórshöfn
Umboðsmaður Morgun-
blaðsins á Þórshöfn er Helgi
Þorsteinsson, kaupmaður og
í verzlun hans er blaðið selt
í lausasölu.
Reyðarfjörður
KRISTINN Magnússon,
kaupmaður á Reyðarfirði, er
umboðsmaður Morgunblaðs-
ins þar í kauptúninu. Að-
komumönnum skal á það
bent að hjá Kristni er blað-
ið einnig selt í lausasölu.
Eskifjörður
í BÓKSÖLUNNI á Eskifirði
er umboð Morgunblaðsins á
Eskifirði.
Seyðisfjörður
UMBOÐ Morgunblaðsins í
Seyðisfjarðarbæ er í Verzl.
Dvergasteinn. Blaðið er þar
einnig í lausasölu fram til
kl. 11,30 á kvöldin. „Bar-
inn“, veitingastofa, hefur
blaðið í Iausasölu.
Fáskrúðsfjörður
F R Ú Þórunn Pálsdóttir er
umboðsmaður Morgunblaðs-
ins á Fáskrúðsfirði og hefur
með höndum þjónustu við
kaupendur blaðsins í bæn-
um. í söluturni hjá Marteini
Þorsteinssyni er blaðið selt
í lausasölu.