Morgunblaðið - 29.07.1965, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 29. júlí 1965
MORGUNBLAÐID
13
kallandi en nokkuð annað
um þessar n undir.
— Aðstaða til útgerðar fer
að öðru leyti batnandi. í>essa
dagana er unnið að miklum
umbótum á lJatrekshöfn. Ver-
ið er að lengja fram stálþilið
við hafnargarðinn um 60
metra og stórbatnar við það
inn- og útsigling í höfninni
og eykur um Ieið viðiegu-
pláss. Ennfremur er verið að
bæta aðstöðu bátaflotans í
efri höfninni moð dýpkunum;
áætlunin er að auka þar í
náinni framlíð viðlegupláss
og athafnasvæði fiskiskipa.
í KRÓKSFJARÐARNESI
Þar var margt um mann-
inn, enda þótt samkomugest-
ir kæmu seint til mótsins, og
var varla furða, þvj að brak-
andi þerrir var þennan laug-
ardag, og bændur í Reykhóia-
sveit og nærsveitum í hey-
skap. Mótinu stjórnaði AðaJ-
steinn Aðalsteinsson skipa-
smiður í Hvallátruin í Breiða-
firði.
A höfuðbólinu Bæ í Króks-
firði hafa lcngurn setið bú-
höldar og íorystumenn í hér-
aðsmálum íæðingarsveitar
þjóðskáldsins séra Matthías-
ar.
Þar býr nú miklu myndar-
búi Ingimundur Magnússon
hreppstjóri. Við spyrjum
hann um landbúnaðinn í Aust
ur-Barðastrandarsýslu:
— Horfur eru heldur að
batna í landbúnaði í aust-
ustu hreppum sýslunnar. í
• v..y.v. < 'W-'-' ' • r • • -rs"---* f •>' ’«' vwi'ff
Kristinn Jónsson útgerðar-
maður á Patreksfirði.
Geiradals- og Reykhólahrepp
um urðu algjör straumhvörf,
þegar okkur opnuðust mögu-
leikar til að selja mjólk í
Búðardal, en við erum svo-
lítið uggandi um þessa flutn-
inga að vetrinum, og þó að
nokkuð hafi verið unmð að
vegabótum, er það ekki nema
áfangi til að tryggja það, að
við séum öruggir um að geta
komið afurðunum á markað
árið um kring. Bændur hér
um slóðir hafa lagt alinukið
í ræktun á undantörnum ár-
um og búin verið heldur
stækkuð á þann veg að fjölga
kúm og framleiða mjólk.
— Mikilvægasta frarnfaro-
mál okkar er, að þingmenn
©kkar beiti sér fyrir bættu
vegasambandi til Búðardals;
það er okkar sölustaöur, og
þar sem Framleiosiuráð iand
búnaðarins mælir ekki með,
því, að haldið veröi áfram
með fyrirhugaða mjólkurstöð
á Reykhólum, er ekki um
annað að ræða en snúa sér í
hina áttina. Ef við fáum ekki
tryggt vegasamband, er sú
hætta yfirvofandi, að við
komum ekki frá okkur mjðlk
inni, en á heimilunum er
ekki vinnuafl til að vinna úr
henni eins og áður var. Ég
tei, að fyrir þá sök fari menn
sér nú hægar í aukningú
framleiðslunnar.
■ — Sýslunefnd Austur-
3arðastrandasýslu gekkst ný-
lega fyrir lántöku að upphæð
620 þús. kr.j sem er sú fjár-
veiting, sem ætluð er til vega
gerðar í Gilsfirði norðanverð-
um á næsta ári. Sýnir það
bezt, hverja nauðsyn heima-
menn telja á því, að hrinda
þeirri vegagerð í fram-
kvæmd, að okkar fámenna
sýslufélag tekur á sig vaxta-
greiðslur af þessu láni til að
tryggja þessar vegabætur þeg
ar á þessu ári.
— Nú væntum við þess fast
lega, þegar jafn myndarlegt
átak er gert í vegagerð sunn-
an Þingmannaheiðar í sam-
gönguáætlun Vestfjarða, að
ekki verði látið staðar numið,
heldur haldi áfram hér í aust
ursýslunni, og tel ég vafamál,
að nokkur byggðarlög búi
við jafn erfiðar samgöngur
og Múlahreppur og Gufudals-
hreppur.
— Plyrir nokkrum árum
fengum við hér rafmagn, sem
var feikna mikill ávinningur,
og tel ég, að það sé eitt af
frumskilyrðum fyrir því, að
fólk geti byggt þessar sveit-
ir. Rafmagn frá Þverárvirkj-
un við Hólmavík er komið í
Geiradalshrepp og megin-
hluta Reykhólasveitar, en
vantar alveg í Gufudals- og
Múlahrepp.
— Mér virðist yfirleitt vera
gott hljóð í mönnum hér um
slóðir. Sums staðar háir okk-
ur fólksfæð, sérstaklega um
vetrartímann, þar sem allmik
il vinna og jafnvel meiri er
að vetrinum en um heyskap-
artímann, þegar vélakostur er
mikið notaður, en telja má
að vélakostur bænda hér um
slóðir sé góður. Allmikið hef

Kristján Ólafsson, bifreiðar-
stjóri á Bildudal.
ur verið keypt í ár áf drátt-
arvélum og heyvinnutækjum
hér í sveit. Bændur treysta
hva mest á það að hafa ung-
linga sér til aðstoðar við hey-
vinnuna, en láta vélarnar
vinna meginverkin.
Næst tökum við tali á
héraðsmótinu í Króksfjarðar-
nesi Aðalstein Aðalsteinsson
skipasmið í Látrum, eða Hval
látrum, eins og eyjarnar heifa
fullu nafni. Við spyrjum
hann um ástand og horfur í
Fiateyjarhréppi, biðjum hann
að segja okkur. frá lífi og
starfi þeirra manna. sem búa
á þeim fáu eyjum, sem enn
eru i byggð á norðanverðum
Breiðafirði.
— Til þessa hefur byggðin
í eyjunum verið þverrandi
vegna þess, að mistekizt hafa
þær tilraunir til atvinnu-
rekstrar, sem gerðar hafa ver
ið í Flatey, og einnig vegna
þess, að þau nútímaþægindi,
sem fólk gerir kröfur til, eru
þar ekki fyrir hendi. Þegar
leitað hefur verið eftir því, að
bætt yrði úr þessu, er venju-
lega svarið, að þar sem fólk-
ið sé að fara, sé ekki hægt
að leggja í kostnað til að
bæta úr ástandinu. Sé fólk
hins vegar spurt, hvort það
sé reiðubúið að flytja til Flat
eyjar og taka þátt í viðreisn
atvinnulífsins þar, þá er fyrst
spurt um það, hvort þar sé
rafmagn, hvort þar séu góðar
samgöngur, hvort heilbrigðis-
þjónustan sé góð, hvort síma-
málin séu í lagi. Og niðurstað
an af því verður sú, að ann-
aðhvort verður að bæta þessi
skilyrði, til að fólkið fáist
til að koma, eða fólkið kem-
ur ekki, og það, sem fyrir er,
verður því að fara.
— Um lífsskilyrðin í eyj-
unum vil ég segja það, að
reynsla síðari ára sýnir, að
sífellt er að aukast fiskigengd
á Breiðafjarðar- og Flateyj-
armiðum, og i sívaxandi mæli
veiða bátar á þessum slóðum,
sem langt þurfa að sækja,
jafnvel allt norðan frá Djúpi.
Því finnst mér eðlilegt, að
telja mætti lífvænlegt að
flytja heldur fiskinn til Flat-
eyjar og verka hann þar. Á
þessu hefur vaxið skilningur
hjá ýmsum aðilum, t.d. hefur
fjármálaráðuneytið ákveðið
að leggja nokkurt fé til við-
gerða og endurbóta á frysti-
húsinu, sem það á í Flatey, til
þess að hægt sé að róa þaðan
og verka þar fisk. Við þetta
hefur bjartsýni aukizt hjá
heimafólki, en til þess að það
geti orðið byggðarlaginu til
gagns, verður að skapa þau
skilyrði, að fólk vilji flytja
til Flateyjar. Þá finnst mér
að þær stofnanir, sem til þess
eru ætlaðar í þjóðfélaginu,
eins og til dæmis að taka hér-
aðsveiturnar,, verði að leysa
rafmagnsvandamálið, Landsím
inn að leysa sína hlið á mál-
inu, flugbrautina þarf að end-
úrbæta, svo að litlar tveggja
hreyfla vélar geti lent þar, en
samgöngur á sjó vonum við
að séu að leysast með nýju
Breiðafjarðarskipi, sem er í
Smíðum og væntanlega kem-
ur í haust. Heilbrigðismálin
eru í ólági á meðan styttri
tíma tekur að ná í lækni til
Reykjavikur, en þann héraðs-
lækni, sem okkur er gert að
leita til.
— Fari fólki fjölgandi í
Flatey, verður að bora eftir
vatni. i landbúnaðihum ér
nauðsynlegt að gera grund-
vallarbreynngu í Flatey. Um
langan aldur hefur eyjunum
verið skipt í átta bújarðir,
sem hver um sig er svo lítil,
að útilokað er að reka sjálf-
stæðan atvinnurekstur á
hverri um sig, enda er svo
komið, að ekki er til nýti-
legt hús, hvorki yfir jörð eða
skepnur á neinni jörðinni. Og
núverandi eigendur, sem flest
ir eru Reykvíkingar, eru ólík-
bóndi á Geitaskarði
legir til að koma sér saman
um neinar breytingar í þessu
efni. Þess vegna þarf með
einhverjum hætti að safna
eignum þessum á eina hönd,
þá annað hvort hrepps eða
ríkis, og gera úr þeim tvær
jarðir, sem a.m.k. önnur yrði
strax kúabú, svo að fáanleg
yrði mjólk handa íbúum eyj-
arinnar, ef þeim fjölgar, og
jafnvel nú er mjólkurfram-
leiðslan ekki nægjanleg fyrir
þessa fáu menn, sem búa í
Flatey.
— Nú finnst mér blasa al-
veg við, að ef ekki verður
byrjað strax að leysa eitt eða
helzt öll þessi verkefni, þá
fer Flatey í eyði, kannski á
næsta ári, og hinar þrjár
eyjarnar, sem enn eru 1
byggð í Eyjahreppi, líka.
— Vel getur verið, að ekki
skipti miklu máli fyrir þjóð-
félagið í heild, hvort þessi
byggð lifir lengur eða skem-
ur. En samt held ég að það
yrði þjóðinni enginn ávinn-
ingur ef fólk hætti alast þar
upp og komast til manns.
Á BLÖNDUÓSI
Síðasta héraðsmótið um
siðustu hélgi var haldið í
hinu stórglæsilega félagsheim
ili á Blönduósi á sunnudags-
kvöld. Gesturinn verður stór-
lega hissa á þeim myndar-
skap óg glæsibrag, sem lýsir
sér í því mikla átaki, sem
naúðsynlegt er til að koma
upp slíkri byggingu. Fólkið
dreif áð, énda þótt hesta-
mahnámót væri að vénju
haldið'í nágrenninu sama dag
inn og héraðsmótið. Mótið á
Blönduósi setti og stjórnaði
Erlendur Eysteinsson bóndi á
Beinakeldu, form. ungra
Sjálfstæðismanna í Austur-
Húnavatnssýslu.
Við leitum á vit yfirvalds
Húnvetninga, Jóns ísbergs
sýslumanns, og spyrjum fyrst
um félagsheimilið:
— Við tókum þetta félags-
heimili í notkun fyrir tveim-
ur árum og að því standa auk
hreppsins og sýslufélagsins
sex félög og félagasamtök hér
á staðnum. Þetta hefur verið
fjárfrek framkvæmd, kostar í
dag um 13,5 millj. kr. með
vöxtum og Félagsheimilasjóð
ur skuldar okkur um 4 millj.
kr. Reksturinn hefur gengið
mjög vel, en byggingarskuld-
in er okkur ákaflega erfið.
Engu að síður lítum við svo
á, að slíkt hús sé einstaklega
mikils virði fyrir menningar-
og félagslíf í okkar héraði.
Við höfum nú aðstöðu til að
taka á móti öllum leikflokk-
um og skemmtikröftum, sem
leggja leið sína um landið og
stytta okkur stundir hér í
dreifbýlinu.
— Að sumrinu til er hér
mikil umferð og mikill fjöldi
manna kemur hér við á leið
sinni til eða frá Norður- og
Austurlandi. Hér á staðnum
er þjónusta við ferðamenn að
mörgu leyti mjög ákjósanleg.
Hér höfum við gistihús, sem
rúmar 70 næturgesti, og ferða
þjónusta verður að teljast hér
góð.
—■- Ástand og horfur í at-
vinnumálum hér á Blönduósi
eru góðar. Þó má segja, að
iðnaðarfyrirtækjum, sem við
erum að reyna að koma upp,
hái markaðsörðugleikar og
sú staðreynd, að hér á staðn-
um eru engir fjársterkir aðil-
ar, og því höfum við þurft að
leita til bankastofnana, sem
að vísu hafa liðsinnt okkur
vel, en meira má, ef duga
s.kal. í þessu sambandi vil ég
geta þess, að hér hefur verið
komið á fót plastfyrirtæki,
sem haft hefur sína byrjun-
arörðugleika. Fyrirtæki þetta
vinnur ýmislegt úr trefja-
plasti og hefur framleiðslan
yfirleitt líkað vel, en fjár-
magn hefur skort.
— Atvinnuástand á Skaga-
strönd hefur verið slæmt
vegna aflaleysis, en þó er rétt
að geta þess, að þar hafa
menn fengið fyrirgreiðslu rík
issjóðs til að endurbæta frysti
hús kaupfélagsins og einnig
frystihús Hólaness h.f. sem er 1
eign hreppsins að hálfu leyti.
Sú hjálp stoðar þó ekki, þeg-
Snæbjörn Thoroddsen,
oddviti í Kvígindisdal.
ar fiskurinn fæst ekki í Húna
flóa, t.d. brást alveg drag-
nótaveiðin í vor, sem þó gafst
ágætlega s.l. ár.
— í héraðinu í heild má
ástand teljast gott þrátt fyr-
ir hafís og kalt vor. Landbúri-
aðarframleiðsla er hér mikil
og tíðarfar undanfarin niiss-
eri hefur yfirleitt verið land-
búnaðinum hagstætt. Sam-
göngumál hér í Austursýsl-
unni verða að teljast í sæmi-
legu lagi, en þó fer ekki á
milíi mála, að þjóðbrautina
Framhald á bls. 21.