Morgunblaðið - 26.08.1965, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 28. kgðst 1965
MORGU N BLAÐIÐ
13
f Biskupstungum og í Laugardal eru
8-10 þúsund hektarar skóglendis
Þar er
hægt
að framleiða nægilegt timbur
En plöntun skógar í Hauka-
dal hefst fyrst fyrir alvöru árið
Síðan Norðmenn komu hingað
fyrst til skógræktarstarfa hafa
fyrir allt Suðurlandsundirlendið
I»AÐ VAR einn bjartan júlí-
dag í sumar að Hákon Bjarna
son, skógræktarstjóri gerði
för úr Reykjavík ásamt land-
búnaðarráðherra og nokkr-
um áhugamönnum um skóg-
rækt. Förinni er fyrst heitið
til tilraunastöðvar skógrækt-
arinnar við Mógilsá í Kolla-
firði en síðan í Skorradal, og
til Haukadals í Biskupstung-
um. Á öllum þessum stöðum
er mikið að gerast og við þá
Ágúst Árnason, skógarvörður í
Skorradal, ásamt syni sinum ung
um. Þeir standa Við reynitréð á
hlaðinu í Hvammi,
eru tengdar hjartar vonlr í
íslenzkum skógræktarmál-
um.
Tilraunastöðin við Mógils
á sem byggð er fyrir norsku
þjóðargjöfina verður fullgerð
innan skamms. Er gert ráð
fyrir að hún kosti um 4 mill-
jónir króna.
Þar taka á móti okkur tveir
ungir og myndarlegir starfs-
menn Skógræktarinnar, þeir
Haukur Ragnarsson, tilrauna-
stjóri og Gunnar Finnbogason
stöðvarstjóri. Húsakynni til-
raunastöðvarinnar eru hin glæsi-
legustu. Þarna mun skapast að-
staða til fjölþættrar tilrauna- og
rannsóknarstarfsemi í þágu ís-
lenzkrar skógræktar. Það starf,
sem þar verður unnið mun jafn
framt bera fagurt vitni um hlý-
hug hinnar norsku frændþjóðar
í garð íslendinga.
í hlíðum SkorradaLs
í norðurhlíðum Skorradals er
Stálpastaðaskógur hinn nýi að
rísa. Þegar Skógrækt ríkisins
hófst þar handa um trjáplöntun
árið 1952 var þetta land yfir-
leitt allt vaxið kræklóttu kjarri
um tvo til þrjá metra að hæð.
Undirgróður kjarrsins er fjöl-
Skrúðugur blóma- og grasgróður.
Ber þar mest á heilgrösum á-
samt hrútaberjalyngi, blágresi,
brennisóley, maríustakki, fjall-
dalafífli og mjaðjurt. Þar sem
jarðvegur er ófrjórri er meira
um lyngtegundir, svo sem blá-
berjalyng, beitilyng, krækilyng
og sortulyng.
í þetta land hefur nú verið
plantað um 500 þúsund trjá-
plöntum í um 100 hektara lands.
Er nú að verða fullplantað í
Stálpastaðaland, en það var eins
og kunnugt er gefið Skógrækt-
inni af Hauki Thors, fram-
kvæmdastjóra, árið 1951. Aðal-
lega hefur verið plantað þarna
greni og furu ásamt dálitlu
lerki. Hafa þessar trjátegundir
dafnað þarna prýðilega og munu
hæstu sitkagrenitrén nú vera
um og yfir 2 m á hæð. Lerkið
hefur náð svipaðri hæð. í Háa-
fellsreit innar í dalnum er sitka-
grenið, sem gróðursett var fyrir
1940 orðið allt að 5 metrar á
hæð.
Skógarvörður í Stálp>astaða-
skógi er nú Ágúst Árnason, sem
hefur aðsetur að Hvammi í
Skorradal.
Það er ánægjulegt að ganga
um skóginn á þessum milda og
fagra júlídegi. Vöxtur trjánna
er öruggur frá ári til árs. Frið-
unin ásamt vakandi umönnun og
starfi mannshandarinnar hefur
lagt þarna grundvöll að víðáttu-
miklu og stóru skóglendi, sem
Rauðgreni í Haukadal, pLautað 1949 uiu 4 rneirar á hæo.
mun er timar líða gefa af sér
góðan arð, auk þess sem það
skapar skjól og fegurð.
Ýmsir einstaklingar hafa gef
ið fé til skógræktar í Skorracjal.
Þar getur til dæmis að líta Kjar-
valsskóg, sem gróðursettur hef-
1949 þegar Norðmenn koma hing
að í fyrstu skógræktarför sína
fyrir milligöngu Andersen Rysst,
sendiherra Norðmanna hér á
landi, sem vann íslenzkum skóg-
ræktarrrtálum ómetanlegt gagn
með skilningi sínum og áhuga á
sex hópar Norðmanna komið
hingað til lands og unnið við
skógrækt víðsvegar um land.
Mest skógræktarstarf hafa þeir
þó lagt af mörkum í Haukadal.
Samtals 'hafa um 300 Norðmenn
komið hingað til lands í bessn
Hákon Bjarnason.
ur verið fyrir fé, sem Ingibjörg
og Þorsteinn Kjarval gáfu árið
1953. Þar er einnig Braathen-
skógur en í það land hefur að
mestu verið gróðursett fyrir
gjafafé frá Ludvig G. Braathen
Jarðrakan á ílugi í Haukadal.
stórútgerðarmanni 1 Osló. í
Braathenskógi. var meðal annars
gróðursett á árunum 1955—1960,
samtals 127 þúsund plöntur í 26
hektara lands.
Nálægt bænum á Stálpastöð-
um er einnig að vaxa upp minn-
ingarskógur um Halldór Vil-
hjálmsson skólastjóra á Hvann-
eyri. Hefur þar verið gróðursett
fyrir fé er gamlir nemendur
skólastjórans gáfu til minningar
um hann og varið skyldi til skóg
ræktar.
Óhætt er að fullyrða að minn-
ingu góðra manna verði naumast
með öðru haldi betur á lofti en
með gróðursetningu trjálunda og
skóga, sem bæta og fegra land-
ið í nútið og framtíð.
Brautryðjendastarf Norðmanna
í Haukadal
í Haukadal í Biskupstungum
hefur svipuð saga gerzt og í
Skorradal. Skógræktarstarfið
byrjar þar þó nokkuð fyrr. Árið
1939 gefur Kristan Kirk verk-
fræðingur í Árósum í Dan-
mörku, -Skógrækt ríkisins jörð-
ina. Endurbyggði hann jafn-
framt kirkjuna í Haukadal og
girti jafnframt allt Haukadals-
land, sem er 1350 hektarar að
stærð. Var jarðvegsfok. innan
girðingar þar með að mesia heft.
gildí þeirra. f Haukadal hefur
verið plantað flest öll árin síð-
an. Er nú búið að planta þar
um 500 þúsund trjáplöntum, sem
farið hefur mjög vel fram. Má
geta þess að Haukadalsskógur
varð ekki fyrir teljandi áföll-
um í vorhretinu 1963. Þar hefur
nú verið plantað í um 100 hekt-
ara lands, aðallega rauðgreni og
sitka ásamt nokkrum furuteg-
undum. Hefur aðallega verið
plantað í vesturhlíðar dalsins.
Hákon Bjarnason telur að hin
örugga framför trjánna í Hau-ka
dal sýni að í sæmilega frjó-
sömum birkihliðum sé sízt meiri
vandi að koma upp barrskógum
hér sunnanlands en til dæmis á
Hallormsstað eða Stálpastöðum.
í hlíðum Haukadals óx áður
lágt birkikjarr eins og í Skorra-
dalshlíðum. >
Skógræktarstjóri segir að í
Biskupstungum og Laugardal
séu um 8—10 þúsund hektar-
ar skóglendis, sem vaxið er
birkikjarri. í þessum hlíðum
sé hægt að framleiða nóg
timbur fyrir allt Suðurlands-
undirlendið um ófyrirsjáan-
lega framtíð.
skyni og jafnmargir tslendingar
hafa farið til Noregs til þess að
planta þar skógi í samvinnu við
Norðmenn. Hér er um að
ræða einn fegursta vott norrænn
ar samvinnu.
En í kjölfar þessarar sam-
vinnu hafa fylgt ýmsar aðrar að
gerðii af hálfu Norðmanna, svo
stm norska þjóðargjöfin. er nam
6 milljónum íslenzkra króna, 1
þágu skógræktarmála hér á
landi, gjafir Ludvig Braathens
ásamt stauragjöfum séra Hope.
Báðir þessir einstaklingar hafa
sýnt einstæðan áhuga á eflingu
skógræktar á íslandi.
Frá Skotmannsvörðu yfir Aust
mannabrekku er útsýni mikið og
frítt yfir hinn hlýlega og sögu-
ríka Haukadal, þar sem fram-
sýnir menn lögðu fyrir mörgum
öldum grundvöll að merkilegri
skóla- og menningarstarfsemi. f
dag er mikið ræktunar- og
menningarstarf unnið í Hauka-
dal. Þar vaxa upp nýir slcógar,
sem benda langt áleiðis úm það
sem koma skal á íslandi. Nú
vita allir íslendingar, sem vilja
vita það að á grundvelli þekk-
ingar og vísinda er hægt að
Framh. á bls. 15.
Á tröppum hinnar nýju tilraunastöðvar við Mógilsá í Kollafirði.
Talið frá vinstri: Haukur Ragnarsson, tilraunastjóri; Gunnar
Finnbogason, stöðvarstjóri; frú Þóra Briem; Ingólfur Jónsson,
landbúnaðarráðherra, frú Guðrún Bjarnason; frú Eva Jónsdótt-
ir; Gunnlaugur Briem, ráðuneyti sstjóri og Hákon Bjarnason,
skógræk tarstjóri.