Morgunblaðið - 05.09.1965, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLADID
Sunnudagur 5. sept. 1965
ERLEND
íðindi
Er styrjöldin
of dýr?
ÞAÐ dylst fáum lengur, að
Styrjöldin í Vietnam er ráða-
mönnum í Hanoi mikil byrði.
Efnahag N-Vietnam hefur hrak-
að á undanförnum mánuðum, og
mannfall í herliði kommúnista-
stjórnarinnar hefur verið veru-
legt.
í júnímánuði sl. undirritaði
stjórn N-Vietnam viðskiptasamn
inga við ýmis kommúnistaríki,
og eiga þeir að tryggja, að hægt
sé að halda styrjöldinni áfram,
og ekki þurfi að ganga til friðar-
samninga, vegna ástandsins í
innanríkismálum.
Alþýðulýðveldið Kína hefur
lofað N-Vietnam umfangsmik-
illi hernaðar- og efnahagstoð.
Sovétstjómin virðist hafa hald-
ið meira að sér hendinni, og
látið nægja að endurnýja við-
skiptasamninga fyrri ára, án
nokkurra sérstakra breytinga
eða viðauka. Hins vegar verði
gerðir samningar við Pólland,
A-Þýzkaland, Búlgaríu, Ung-
verjaland, Tékkóslóvakíu og
N-Kóreu.
Efni þessara samninga hefur
ekki verið birt, og er almennt
talið, að tvennar orsakir liggi
til þess. í fyrsta lagi muni
stjórn N-Vietnam ekki óska
eftir að skýra frá, hve höllum
íæti efnahagur landsins stendur,
og að hún þurfi að treysta á
ölmusur annarra ríkja. í öðru
lagi mun stjórnin ekki kæra sig
um, að gerður verði opinber
samanburður á aðstoð Alþýðu-
lýðveldisins Kína og Sovétríkj-
anna.
Sá fögnuður, sem látinn hefur
verið í ljósi yfir þessum samn-
ingum, segii þó sína sögu.
Aðalmálgagn Hanoi-stjórnar-
innar hefur rætt samningana,
og segir blaðið, Nhan Dan, að
„þeir séu styrkur efnahag og
varnarmætti landsins“.
Varaforsætisráðherra N-Viet-1
nam, Le Thanh Nghi, sem var
formaður viðskiptanefndarinn- i
ar, sem heimsótti kommúnista-1
ríkin, hefur rætt opinberlega
um „stórkostlegan árangur á
sviði stjórnmála, efnahags- og '
varnarmála". Hvarvetna segist
hann hafa mætt skilningi á
„baráttu almennings í Vietnam". |
Hins vegar vöktu þau ummæli
hans allmikla ahtygli, er hann ,
skýrði frá því í veizlu, sem hald-
in var fyrir erlenda sendimenn,
að fjögur sósíalistaríki —
Albanía, Kúba, Mongólía og
Rúmenía — „sem viðskipta-
nefndin fékk ekki tækifæri til
að heimsækja, hefðu einnig lýst
eindregnum stuðningi sínum við
íbúa Vietnam“.
Gleði ráðamanna í N-Vietnam
hefur þó verið skammvinn, eins
og fram hefur komið af ummæl-
um þeirra, bæði í ræðu og riti.
Aðalritari verkalýðssamtaka
landsins, Le Duan, sem er tal-
inn þriðji valdamesti maður í
N-Vietnam, skrýði nýlega frá
því í tímariti kommúnistaflokks
ins, Hoc Tap, að þjóðin horfist
nú í augu við „ákaflega alvar-
legt ástand, vegna loftárása
Bandaríkjamanna“. Sagði hann
ýmsa flokksmenn ekki vilja
„færa þær fórnir, sem óhjá-
kvæmilegt væri, ætti sigur að
vinnast í styrjöldinni“.
Hann ásakaði einnig opinbera
starfsmenn fyrir að misnota vald
sitt, sagði þá bugaða, og lýsti því
jafnframt yfir, að margir þeirra
„þyldu ekki að sitja sjálfir við
æðstu völd“.
Málgagn hers N-Vietnam,
Quan Doi Nhan Dan, hefur á það
bent, að gera verði „miklar
breytingar á skipulaginu, hug-
myndafræði og almennu við-
horfi, svo að tryggja megi sigur“.
Ráðamenn hersins „megi ekki
vanrækja efnahagslega hlið
styrjaldarinnar". Mistök á því
sviði „muna gera það ómögulegt
að greina það samband, sem sé
milli efnah'igs landsins og varn-
armála annars vegar og fram-
leiðslu og bardaga hins vegar".
Höfundur greinarinnar segir
síðan, að hafa verði nánar gætur
á því, að fé og mannlífum sé
ekki fómað að ástæðulausu.
Þá er hafin í N-Vietnam mikil
herferð tii að auka af-
köst kvenna í iðnaði og öðrum
atvinnugreinum. Á fundi í Hanoi
Stúlkur í herklæðum. Myndin var tekin í júní sl., í smáþorpi, nærri Hanol.
25. júlí skýrði forsætisráðherr-
ann, Phan Van Dong, frá því, að
konur yrðu að „taka þátt í öll-
um greinum atvinnulífsins, land-
búnaði, léttum iðnaði, verzlun,
póstþjónustu, kennslu, heil-
brigðismálastörfum og öðrum
störfum á vegum ríkisstjórnar-
innar“.
Ástæðan, sem ráðherrann til-
færði, var „styrjöldin, sem
bjarga á þjóðinni undan Banda-
rik j amönnum".
Wilson og
verkalýðs-
félögin
VERKFÖLL eru um þessar
mundir sívaxandi vandamál í
Bretlandi, og hafa orsakir þeirra
og skipulag verkalýðsfélaganna
verið mikið til umræðu þar
undanfarið. Er reyndar ekki
annað sjáanlegt, en verkföll
muni á næstunni lama marga
þætti atvinnulífsins í ríkari
mæli, en þekkzt hefur um langt
skeið Fyrir rúmri viku skullu
á tvö verkföll, sem rekja má
til atburða, sem í sjálfu sér geta
talizt stórviðburðir.
í einni bifreiðaverksmiðju
Ford fóru 300 vöruflutningabif-
reiðastjórar í verkfall, af því að
einum stafsfélaga þeirra var
sagt upp. Hann hafði brotið bif-
reiðalögin, og mun ekki geta
gegnt starfi sínu lengur. Afleið-
ing þessa verkfalls varð sú, að
þúsundir annarra manna urðu
atvinnulausir, því að ekki var
hægt að koma þeim bifreiðum
á markað, sem þeir framleiddu.
Annað dæmi má einnig rekja
til bifreiðaiðnaðarins. í verk-
smiðju, sem smíðar yfirbygging-
ar, fóru 400 menn í vekfall, af
því að starfsfélaga þeirra var
sagt upp. Sá hafði neitað að
taka við skipunum frá verkstjóra
sínum, og bar því við, að verk-
stjórinn væri óhæfur til að
gegna starfi sínu. Afleiðingin
varð svipuð fyrir aðra starfs-
menn verksmiðjunnar, og að
ofan greinir.
Hvorugt atvikið er þess eðlis,
að stórverkföll ættu að hljótast
af. í rauninni munu verksmiðj-
urnar sennilega ekki skaðast
mikið fjárhagslega, því að illa
hefur gengið að selja bifreiðar
í Bretlandi í ár, og framboð á
þeim verið of mikið að undan-
förnu.
Hins vegar dylst fáum, að hér
er um að ræða mikið vandamál
fyrir brezka iðnaðinn í heild.
Fleiri vinnudagar tapast nú I
Bretlandi en flestum öðrum iðn-
Framh. á bls. 8.
Berjatínsla.
Veðrið var ágeefct í gær
svo að ekki er toku fyrir það
Skotið, að þessi sunnudagur
verði sæmileg'ur. Nokkur trygg-
ing ætti það að vera fyrir góðu
veðri, að í dag er hvorki áætlað
að halda flugsýningu né að
skjóta franskri raikettu af
Skógasandi.
Þetta verðúr e.t.v. sáðasti
sunnuidagurinn á sumrinu sem
hægít verður að njóta þess að
fara út úir bænum — Oig ætti
flóilik þvi að nota daginn vel, ef
þannig viðrar.
Ég hef heyrt, að suims sitaðar
í nágrenni bæjarins séu seeimi-
leg ber, en miikið mun ihafa ver-
ið um berjatínslu uim síðustu
helgi. Kunningjaafólk mitt ók
þá t.d. Krísuivífcurleiða — og
þa-r var látlaus straumur berja-
flóliks. Sums staðar við veginin
var umhorfs eins og á bílastæði
í miðri Reykjavík oig vonandi
hefur fólkið ihaft eitflhvað upp
úr krafsinu. ,
Kartöflur.
1 dag gefst garðeigendum
líka tækifæri til þess að ná sér
í kartöflur, því ekki eru þeir
enn flarnir að selja þær, kaup-
mennirnir. Er það ástand farið
að vailda vandræðuim á mörguim
heimiluim. Ekki eiga adJlix* hægt
með að fara niður í Grænmetis-
verziliun til þess að rogast hekn
með kartöflusekk — og ég geri
náð fyri-r að kartöflur vanti
alivíða á maitarborðið í Reyfcja-
vík og nágrenni nú uim helg-
ina.
Xslendingar tafca ailt slílkt
með mikiu jafnaðairgeði miðað
við það, sem tíðkast víða í út-
lönduim. Ég er hrædidur um að
franskar búsmæður væru bún-
ar að fara í nokfcrar kröfu-
göngur til þeas að krefjast þess
af kau'ptmönn uim, að 'þeir seldu
kartöfQiur. Og fransikir smákaup-
menn væru senni'lega búnir að
grýta Grænmetisiverzlunina.
Slíkir smámunir sem kartöflu-
skortur kiama íslendingum hins
vegar ekki úr jafnivægi — og
er það ágætt. Ofsi og ákefð
leysa sj'álfsagt engain vanda
nema síður sé.
Frakkamir.
Já, Fröikkumuim tóks-t loks-
ins að skjóta rafceittunni og er
það gott. Ég var farinn að búast
við að þeim tækist þetta ekki
fyrr en á gamilárskvöld. Von-
andi hafa þeir fengið allar þær
upplýsingar, sem þeir sóttust
eftir — og þeir hafa a.m.k.
kynnst íslienzkri veðnáttu.
Ég veit ekki hrvort svipaðar
rannsóknir eru áætlaðar næsta
ár. Ef svo er, þá vitiurn við
hvers konar veðri við getum
búizt við næsta ár.
^ Bítlarnir
Og þá eru Kefavíkur-
bítlamir farnir til Búdapest.
Enginn efast uim að þeir standi
sig vel þar eystra, því Ungverj-
ar eru sagðir mjög hrifnir af
bítlum og bítla-piötur ganiga þar
á svarba maikaðnum á háu
verði. Annað er það, sem líká
styður sigurvonirnar eystra:
Ungverjarnar hafa vartla náð sér
eftiir íslandisförina, því þeir
voru fjóluibláir af kulida eftir
leikinn á dögunum, sagði mér
maður.
Næst munu GrímSeyinga*'
Ikeppa við Ástraiiiumenn og
verðiur það einn leifcurinn i
heimsmeistarakeppini eyáabúa.
★ — og buxurnar.
Af því að ég minmtist 4
bítiana — þá langar mig til að
geta þess í leiðinni, að ég virð-
ist ekfci einn um það álit, að
'þessar nýju unglingabuxur,
þvengmjóar að ofan en pitsvíð-
ar að neðan — séu bókstaflega
herfilegar. Kunninigi minn sagði
mér frá því að soniur hans hefði
komizt yfir einar þvilikar: Svo
aðskomar að ofain, að stráfcur-
inn væri hálítíma að fcomast i
brækumar. En pils neðan á
báðum skálmum og væri skarð
upp í þessi pils — með sfcraut-
hnöppum. Sagðist hinn áhyggju
sami faðir eikki heilsa syni sín-
um á götu, ef hamn mætti hon-
um í þessuim grimubúningi.
AEG
NÝJUNG
TVEGGJA HRAÐA HÖGG-
OG SNÚNINGSBORVÉLAB
Bræðurair ORMSSON h.f.
Vesturgötu 3. — Sími 38820.