Morgunblaðið - 06.11.1965, Blaðsíða 15

Laugarífagttr 6. nóv. 1965
MORCUNBLAÐIÐ
15
!
:
i
:
1
!
Barc^'ona, 22. okt.
ÞEGAR gengið er upD frá
Spænska tor inu í Barcelona,
og haldið upp brattann ber
fyrir augu fagra höll sem nefn
ist Þjóðarhöllin. Það er glacsi-
leg bygging og í henni er
geymt safn gamallar kata-
lónskrar listar. Höllin er í
garði miklum og fögrum, í
þessum garði eru fjölmörg
önnur söfn ,og einn sér væri
garðurinn nægilegt rannsókn-
arefni og gleðigjafi fyrir
hvaða ferðamann sem er.
Þegar komið er þarna upp
eftir er máður kominn til
Montjuich, en það er nafn
þessa borgarhluta. Fyrir neð-
an mókir borgin i hádegishit-
anum, og það er óhætt að fara
úr jakkanum, og tylla sér
stundarkorn á bekk þótt kom-
ið sé langt fram í októiber.
Barcelona er borg, þar sem
maður uppgötvar alltaf eitt-
hvað nýtt, og það var vini
mínum Alfreð Flóka teiknara
mikið ævintýri að reika um
Þjóðarhöllina og sjá hand-
brögð meistaranna. Flóki er
hér á ferðalagi ásamt konu
Dómkirkjan í Barcelona
Jóhann Hjálmarsson:
Kirkjur og trúanleg list
sinni. Hann er eini íslending-
urinn sem ég hef hitt í Barce-
lona, enn sem komið er.
Að skoða Þjóðarhöllina
gæti tekið marga klukkutíma,
og hér væri hægt að u..r sér
vikum saman í því skyni að
rannsaka viðhorf spænsku
málaranna til trúarinnar. Hér
er hægt að kynnast þeim písl-
um sem vondir menn verða
fyrir í helvíti. Það er kær-
Úr Katalónska safninu.
Teikning: Alfreð Flóki.
komið viðfangsefni kata-
lónsku málaranna maður von-
ar að enginn þeirra hafi lent
þar. En sama er mér.
Píslarsögur dýrlinga eru
raktar í stórum :ayndum og
fjölþættum, al'brynjaðir
Kristsmenn með kross og
sverð troða á ljótum púkum
og allskyns illfygli. Hér eru
líka krýningarmyndir og verk
eftir snillingana E1 Greco,
Zurbarán, Rigera.
Kristshöfuð með miklum
þjáningarsvip eða vonleysis
eru hvarvetna sjáar.Ieg, ög
það drýpur mikið blóð úr
styttunum. Hér er lítil tré-
skurðarmynd af Maríu, sem
er svo maðksmogin að hún er
tæplega annað en göt lengur.
En í gegnum okín í listina,
hið vandaða handbragð og til-
beiðsluna. Það væri óðs
manns æði að gera tilraun til
þess að lýsa því sem Þjóðar-
höllin býður ókunnugum upp
á, aðeins er rétt að geta þess,
að ferðamönnum sem eiga
leið hér um er ráðlagt að
fara þangað og gefa sér góð-
an tíma. Alltaf er þreytandi
að dveljast lengi í söfnum, en
verra er að hafa nauman
tíma: að þurfa að hlaupa yfir
langa sali og sjá kannski ekki
það se'm einmitt var gert fyrir
mann, það sem átti þá rödd
sem manni var skyldust.
Kirkjurnar í Barcelona eru
margar og þar er mikið af
trúarlegri list, ekki síður en
í söfnunum. Að reika um
garð dómkirkjunnar og hlýða
messu er villutrúarmönnum
frá íslandi skemmtun og hvet-
ur til hugleiðinga. Hér er mað
ur staddur frammi fyrir al-
mættinu að minnsta kosti hag
ar fólk sér eins. Það er ilmur
af reykelsi, hver á sér sinn
dýrling. Meðan logar á löng-
um kertum stígur hljómmik-
ill söngur upp í hvelfinguna.
Hér er komin tími til að falla
á kné og biðja um fyrirgefn-
ingu.
Oft á dag eru sungnar mess-
ur í Dómkirkjunni og það er
mikil hvíld að fara þangað
inn ef heitt er úti. Fólk dýfir
fingrum í vígt vatn, krossar
sig og konur hafa sjal á höfði.
Það er dónaskapur að koma
með nakið höfuð í guðshús
fyrir konu, og karlmenn eiga
að vera í jakka. En ekki er
þessu hlýtt af öllum ferða-
mönnum.
Umhverfis dómkirkjuna eru
verzlanir sem selja kristilega
muni. Hér er hægt að fá
keyptar líkneskjur, hálsmen,
og flest það sem kristnum
mönnum er fengur í. Þröngar
götur. Ég finn skyndilega lykt
af viði og sé að hér er smiðja.
Við hliðina á nútíma matvöru
búð. Maður verður svangur á
því að reika mikið um svona
borg. Það er eins og maður
þurfi alltaf að vera að borða.
Og nú ferð þú að skilja Spán-
verjana með brauðin sín og
vínið og skelfiskinn. Matur-
inn er ekki eins kjarnmikill
og sá íslenzki. Þess vegna
þarf að borða rneira af hon-
um.
Á sunnudögum fara margir
í kirkju í Barcelona. Ég held
að daglega sé mikil aðsókn að
kirkjunum. í hraða stórborg-
nætursvallið. Skækjurnar
voru að fá sér hressingu á
börunum eftir erfiði i.ætur-
innar. Og þarna stendur lítil
svört kista barns sem er dáið
og mun ekki fá að ganga
framar eftir Römblunum.
Þeir sem fóru framhjá námu
staðar ,héldu síðan þegjandi
áfram til vinnu sinnar eða í
rúmið. Algeng sjón í Barce-
lona. En ég get ekki gleymt
henni. Kannski hefur hún að-
eins haft þýðingu fyrir mig og
hina nánustu. Svartklæddar
konur og svartklæddir menn,
tár sem falla án afláts.
Önnur sjón sem er algeng
hér er hamingjusamir for-
eldrar serp halda á nýskírðu
barni fyrir framan kirkjudyr.
Ljósmyndari hamast við að
taka myndir, og allir brosa.
Það er hátíðleg stund þegar
Greinarhöfundur ásamt Alfreð Flóka og kcnu hans. Myndin
er tekin í Barcelona.
arinnar eiga margir sér góða
stund með guði sínum. Þegar
þeir ganga aftur út í ysinn, líð
ur þeim betur. Eða það held
ég.
Ég man eftir morgni í Barce
lona mynd sem hefur brennt
sig inn í hug minn. Ég geng
eftir Römblunum. Þetta er í
lok september og búðirnar
hafa ekki opnað. Spánverjar
fara seint á fætur, en þeir
eiga líka erfitt með að koma
sér í rúmið á kvöldin.
Við litla kirkju niður við
höfnina stendur líkvagn. Á
honum hvílir lítil kista svört,
sennilega hefur þetta verið
jarðarför barns. Mikið af
blómum og krönsum var á
kistunni og hún var svo und-
arleg þar sem hún stóð þarna.
Borgin var að vakna eftir
barn er skírt í Bareelona, og
það er ánægjulegt að vera
áhorfandi þess.
Hvergi sem ég hef dvalizt
er kirkjan jafn nátengdur
hlutur lífi fólksins og í Barce-
lona; án hennar væru mann-
eskjurnar líflausar verur sem
flöktu um göturnar og mað-
ur hefði það á tilfinningunni
á kvöldin að vera kominn í
vændishús, þar sem alltaf er
teiti og þar sem enginn sér
ástæðu til að hátta. Opið all-
an sólarhringinn. Gjörið þér
svo vel. Fyrir trúleysingja af
íslandi er kirkjan jafnvel mik
ils virði.
Jóhann Hjálmarsson.

i.
ÞJóðaratkvæðagreiðsIa
ekki heppileg til sam-
einingar Þýzkalands
PRÓFESSOH German Sverdlov
frá Sovétríkjunum átti í fyrradag
fund með blaðamönnum í sov-
ézka sendiráðinu. Skýrði prófess
orinn fyrst frá ferli sínum, en
hann starfar við þá deild vísinda
akademiu Sovétríkjanna, sem
fjallar um rannsóknir á sviði
efnahagsmála og alþjóðleg sam-
skipti.
Þá minntist prófessor Sverd-
lov á gagnrýni, sem komið hefði
fram í Morgunblaðinu þá um
morguninn, um að fyrirlestui,
sem hann flutti í Háskóla ís-
lands á miðvikudagskvöld, hefði
ekki verið akademískur þ.e. fræði
legs eðlis heldur ómenguð áróð-
ursræða. Kvaðst próf. Sverdlov
ekki álíta þetta rétt. Þau mál,
sem hann fengist við sem fræði-
maður, væru fyrst og fremst
pólitísks eðlis, og því hlyti fyrir
lestur um þau mál að hafa á
sér pólitískan blæ.
Aðspurður um sameiningu
Prof. German Sverdlov
Þýzkalands, en málefni þess hef
ur próf. Sverdlov einkum látið
sér umhugað um, sagði hann m.a.
að meðan málum þar væri enn
svo háttað sem nú er og efna-
hags- og félagsmál þróúðust í
mismunandi átt í sínum hvor-
um hluta Þýzkalands, en friðar
samningar hefðu ekki verið und
irritaðir, þá væri sameining
landsins vart hugsanleg. Það
myndi hins vegar ver'ða mjög til
bóta, ef svonefnd Hallsteinkenn
ing yrði lögð niður. Eins myndu
aukin menningarskipti beggja
hluta Þýzkalands áreiðanlega
færa þá hvorn nær öðrum og
flýta fyrir sameiningu. Þá sagði
próf. Sverdlov enn fremur varð
andi sameiningu Þýzkalands, að
þjóðaratkvæðagreiðsla í þeim til
gangi yrði ekki heppileg.
Sem svar við spurningu eins
blaðamannanna. hvort Rússar
keyptu.ekki síld af íslendingum
til þess að borða hana eða í ein-
hverjum öðrum tilgangi, sagðist
próf. Sverdlov ekki geta gefið
neinar upplýsingar þar að lút-
andi. Ef einhverjir erfiðleikar
væru varðandi síldarsölu íslertd
inga til Sovétríkanna, þá gætu
þeir verið tímabundnir. Það
kæmi til, að Sovétríkin hefðu
veitt miklu meiri síld á síðustu
árum. Síld væri mikið borðuð í
Sovétríkjunum og þætti t.d. bezta
viðbitið með vodka.
Um samskipti Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna sagði próf.
Sverdlov m.a., að mikilvægt
væri, að menningarsamskipti
milii þessara ríkja yrðu efld sem
mest. Það framar öðru gæti stuðl
að mjög að friðsamlegri sambúð
þeirra.