Morgunblaðið - 03.05.1966, Blaðsíða 1

32 síður

B3. árg^ngnr.
98. tbl. — Þriðjudagur 3. maí 1966
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Þræða Eeið
Leifs heppna
Scarborougih, Bretlan-di
2. maí NTB.
6 manna leiðangur lagði aí
stað héðan í dag á 13 íeta
töngum kútter, og ætla þeir
að reyna að sigla til Ameríku
sömu leið og mörkuð er á hinu
umdeilda Vínlandskorti. Ætia
þeir að ná til Ameríku með
hjálp sömu hafstrauma og
þeir menn norræ-nir, sem fóru
til Ameríku á undan Kólum-
busi.
Leiðangursstjóri er Jo'hn
Anderson sigiingarritstjóri
brezka dagblaðsins „The
Guardian“. Gera leiðangurs-
menn ráð fyrir að vera við
Grænland í lok maímánaðar
og ætla þeir þá að reyna að
kcwnast sem næst Julianehaab
en það var þaðan, sem Leifur
Eiríksson lagði upp í för sína
árið 1001.

Tíimamót i íslertzkri atvinnusögu:
Álsamningarnir samþykktir á Alþingi
— Eitt mesta nytjomól, sem samþybkt hefnr
verið — sagði forsætisróðherra
FRUMVAEP ríkisstjórnar-
innar um álbræðslu í Straums
vík var samþykkt í Efri deild
Alþingis sl. laugardag, 30.
apríl og afgreitt sem lög frá
Alþingi. 10 þingmenn greiddu
atkvæði með frumvarpinu, 9
gegn en einn þingmanna var
fjarstaddur. — Morgunblaðið
sneri sér í gær til Rjarna
Benediktssonar, forsætisráð-
herra, og Jóhanns Hafsteins,
iðnaðarmálaráðherra, og bað
þá um að segja nokkur orð í
tilefni samþykktar frunvvarps
ins.
Forsætisráðherra sagði:
„Ég fagna samþykkt frum-
varpsins og tel þettá eitt
mesta nytjamál, sem sam-
þykkt hefur verið“.
Iðnaðarmálaráðherra sagði:
,.1’að hafa ekki verið illvígari
deilur um álbræðslusamning-
inn á Alþingi en gera mátti
ráð fyrir. Fó hafa þær ef til
vill orðið með nokkuð öðrum
hætti en ég hélt. Gert hefur
t.d. verið meira úr gerðar-
dómsákvæðunum en mér
fundust efni standa til.
En nú er þessum þætti lok-
ið og annarra að dæma um
deilur og deiluefni. Mér er
Ijóst að á miklu veltur að
framkvæmd þessara samn-
Stefai riMsstióinotiiuiar hefnr tryggt:
og hag, frelsi og framtak
þjóöar og einstaklinga
— Sagðí Bfarrti Benediktsson við útvarpsumræðumar í gærkvöldi
„SVO mikil breyting er nú
o'rðin til bóta, að hætt er við
að sumum gleymist ástandið
sem áður var, og ætli að það
sem áunnizt hefur sé sjálf-
sagt og haldist án atbeina al-
mennings. En vilji menn á-
fram efla heill og hag, frelsi
©g framtak, þjóðar ©g ein-
staklinga, er hollast að fylgja
sömu stefnu og til góðs hefilr
leitt undanfarin ár“. Þannig
fórust forsætisráðherra,
Rjarna Benediktssyni, orð við
eldhúsdagsumræðurnar í gær
kvöldi. — Forsætisráðherra
rakti í ræðu sinni efndir á
þeim fyrirheitum, sem gefin
voru í stefnujfirlýsingu ríkis
sljórnarinnar sl. haust, fjall-
aði um álsamningana og sagði
að starfræksla álbræðslunnar
mundi stúðla að vaxandi
tækniþekkingu og almennri
iðnþróun. Þá vakti hann at-
hygli á því að á sl. tveimur
árum hefur kaupmáttur tíma
kaups verkamanna í lægsta
Dagsbrúnartaxta aukizt um
15—25%.
Sigurður Bjarnason sagði í
ræðu sinni, að menn yrðu að
gera sér Ijóst, að „ný kynslóð
er vaxin til manndóms og
þroska á íslandi. Hún hefur
tæknina, þekkinguna og vís-
indin að vopni. Með henni er
hún reiðubúin að vinna af-
rek í þágu íslands og ört vax-
andi þróunar þess“.
Óskar Levý, sem var annar
ræðumaður Sjálfstæðisflokks
ins við umræðurnar, sagði að

A
Bjarni Benediktsson
forsætisráðherra
aldrei hefði verið búið jafn-
vel að bændum og nú.
Forsætisráðherra, Bjarni
Benediktsson, minnti í upphafi
ræðu sinnar á yfirlýsingu þá,
sem hann gaf fyrir hönd ríkis-
stjórnarinnar í upphafi þessa
þings síðastliðið haust, og
kvaðst mundu haga orðum sín-
um nú með hliðsjón af því, að
hægara væri að átta sig á efnd-
um þess, sem í haust var lofað.
Ágreiningslaust er að endur-
skoða þarf skólalöggjöfina með
vísindálegri starfsaðferðum, en
hér hafa áður tíðkast. Til slrkr-
ar endurskoðunar hefur nú ver-
ið efnt frá lægsta skólastigi til
hins æðsta. Ný löggjöf hefur
verið sett um ’ðnfræðslu, sem
margir ætla að marka muni tíma
mót. En því meiri árangur sem
verður af menntun og starfi upp
vaxandi kynslóða, því eðlilegra
er að vel sé búið að þeim, sem
lokið hafa ævistarfi sínu, og er
því ánægjulegt, hversu vel var
tekið tillögu ríkisstjórnarinnar
um samstarf að undirbúningi
lífeyrissjóðs fyrir alla lands-
menn.
1 aimanna áheyrn er ríkis-
stjórnin enn skömmuð fyrir of
mikia iinkind við eftirlit tolla
og skatta, og samtímis hafa svo
nokkrir litlir karlar laumast á
milli og brýnt fyrir þeim, sem
telja sig hafa orðið illa úti
vegna aukins eftirlits að mjög
sé nú breytt frá því, sem áður
var. Hér er um það að tefla að
halda uppi iögum og rétti á
landi okkar.
Bíkisstjórnin kom fram með
margþætta löggjöf um eflingu
fjárfestingasjóða atvinnuveg-
anna, þ. á. m. algjöra nýjung
um Stofnlánadeild verzlunarfyr
irtækja og stóreflingu Iðnlána-
sjóðs, þar á meðal með nýjum
tegundum hagræðingarlána, sam
eining Stofnlánadeilda sjávar-
útvegsins í Fi / veiðasjóði ís-
Iands og breytingu Framkvæmda
bankans í Framkvæmdasjóð.
Á Isamningarn ir.
Talað er um það sem eins-
dæmi, að sum atriði álsamning-
anna eru hagkvæm gagnaðilan-
um Sviss Aluminium. En hvenær
halda menn að samningur um
viðskiptamál milli óvandabund-
inna aðila komizt á, nema báðir
aðilar sjái sér hag í samnings-
gerðinni. Ástæðan fyrir því, að
hinn svissneski gagnaðili kaus
heldur að reisa nýja álbræðslu
hér heldur en í Noregi var sú, að
hér fær hann lægra rafmagns-
verð, og hefur aldrei verið farið
leynt með það. Sumir segja gerða
dómsákvæði mjög fyrir sig. Hlá-
legt er að heyra menn láta svo
sem óþolandi lítilsvirðing sé í því
fólgin að við föllumst á að hlut-
laus gerðardómur dæmi um deil
ur okkar við hinn svissneska
gagnaðila, ef ekki verður sam-
komulajg um annað. Er þó skýrt
tekið fram, að eftir íslenzkum
lögum á að dæma, og ber gerðar
dómnum vitanlega að kynna sér
þau. Við megum ekki undrazt,
þó að gagnaðilinn vilji tryggja
sinn rétt með því að alþjóðlegpr
gerðardómur sker úr um, hvort
að réttum lögum, fyrst og fremst
íslenzkum í/í farið. Gegn slíku
stoða ekki bollaleggingar um, að
gagnaðili sé í rauninni íslenzkur,
bollaleggingar byggðar á því að
dptturfélagið sé að formi til ís-
Framhald á bls. 17
inga fari vel úr hendi.
Allir óska þess að sjálf-
sögðu að þeir geti orðið
þjóðinni til farsælcíar. Ég hef
jafnan borið traust til þ*ss að
svo niætti verða, ef við næð-
um þeim áfanga, sem nú hef-
ur tekizt“.
Framkvæmdir við álverk-
smiðjuna í Straumsvík hefj-
ast vorið 1967 og verður lokið
á miðju ári 1969. Framkvæmd
ir við höfn í Straumsvík
munu hefjast litillega í ár en
standa þó aðallega 1967 og
1968 og verður væntanlega
lokið fyrir árslok 1968.
Adenauer ffer
*
fil Israel
Frankfurt 2. maí NTB.
Dr. Konrad Adenauer, fyrrum
kanslari V-Þýzkalands, fór í dag
i opinbera heimsókn til ísrael og
dvelur þar í 8 daga.
Adenauer, sem nú er níræður,
sagði að þessi heimsókn væri
lokaatriðið i uppbyggingarstarfi
því, er hann hóf árið 1949 er
hann varð forsætisráðherra. Ein
aí hans heitustu óskum undan-
farin ár hefur verið að heim-
sækja ísrael, og hefur hann otft
lýst aðdáun sinni á ísraelsku
þjóðinni.
Ekki varð þó atf heimsókninni
meðan Adenauer var við völd,
því að löndin höfðu þá ekki með
sér stjórnmálasamfoand. En það
samfoand var aftur tekið upp í
fyrra.
Dortmund, 30. april NTB
Efnahagsmálaráðherra ír-
aks, Amdel Hamid El-Hilali,
hefur lýst því yfir í viðtali,
að flest Arafoaríki muni rjúfa
stjórnmálasamband við V.-
Þýzkaland, verði Bonnstjórn-
in við itrekuðum beiðnum
stjórnar ísraels um eínahags-
aðstoð.
Járnbrautarslys í Danmörku:
10 létu lífið - "
slösuðust alvariega
Heruing 2. maí — NTB.
10 MANNS biðu bana og 8 slös-
uðust afvarlega í gær, er lang-
ferðabifreið og farþegalest rák-
ust saman á brautarskiptistöð við
llammanim á Jótiandi í dag.
Mikill fjöldi sjúkraliða og lækna
voru kvaddir á vettvang, til að
ta,ka þátt í björgunarstarfinu.
Orsök siyssins er álitin vera
sú, að hliðin sem loká veginum
yfir teinana, þegar lestin fer
framhjá voru ekki komin niður
og þess vegna ók bifreiðastjórinn
óhikað ytfir teinana. Lestin rakst
á bifreiðana miðja, og sneið
hana í tvennt. Varð framhlutinn
eftir á temunum, en afturhlutinn
dróst um 100 metra með lestinni,
þar til hún stöðvaðist. Var hér
um hraðlest að ræða, sem ók með
90 kílómetra hraða.
Um 50 fanþegar voru í lestinni
og sluppu þeir að mestu ómeidd-
ir, en nokkrir munu hafa fengið
taugaáfall og smáskuxði af völd-
um glenbrota.
Rannsókn er ekki enn lokið í
málinu, en álitið að tæknileg bil-
un hafi valdið því að hliðið fór
ekki niður nógu snemma.
>