Morgunblaðið - 24.07.1966, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 24. júlí 1966
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti S. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 5.00 eintakið.
VÍGSL UBISKUPAR
TIL SKÁLHOLTS
OG HÓLA
Céra Sigurður Pálsson, pró-
^ fastur á Selfossi, hefur
verið kjörinn vígslubiskup í
Skálholtsbiskupsdæmi hinu
forna. Hann er mikilhæfur og
dugandi kennimaður, og þótt
ýmsir aðrir ágætir prestar
kæmu til greina í þessa virðu-
legu stöðu blandast engum
hugur um að vel er fyrir
vígslubiskupsembætti í Skál-
holtskikju séð með kjöri séra
Sigurðar.
En þegar prófasturinn í Ár-
nessýslu hefur verið kjörinn
vígslubiskup vakna ýmsar
spurningar, og þá fyrst og
fremst sú, hvort ekki sé nú
sjálfsagt og eðlilegt að grípa
tækifærið og fá vígslubisk-
upnum búsetu í Skálholti, á
hinum forna biskupsstóli?
í samtali sem birtist hér í
blaðinu í gær við hinn ný-
kjörna vígslubiskup komst
hann m.a. að orði á þessa
leið, er hann hafði verið
spurður um viðfangsefni sín
og áhugamál:
„Loks myndi mér þykja
vænt um að geta beitt mér
fyrir því, að hinir gömlu bisk-
upsstólar yrðu endurreistir.
Biskupsstarfið er ákaflega
mikilvægt fyrir kirkjuna, og
það er alls ekki vantraust á
biskupinn þó að biskuparnir
yrðu þrír, einn að Skálholti,
annar á Hólum og hinn þriðji
í höfuðstaðnum, því verkefn-
in eru hreinlega of mörg fyr-
ir einn mann. Og þau verða
stöðugt meiri og meiri meðan
þjóðinni fjölgar eins ört og
verið hefur“.
Það er vafalaust rétt sem
vígslubiskupinn segir, að í
framtíðinni er ekki óeðlilegt
að gera ráð fyrir því að bisk-
upum verði fjölgað. í mörg
hundruð ár voru biskupar
landsins tveir, Skálholtsbisk-
up og Hólabiskup. Þjóðin var
þá fámenn og fátæk. Engu að
síður var talið eðlilegt að bisk
upar sætu norðanlands og
sunnan. Er óhætt að fullyrða
að það hafi orðið menningar-
og kirkjulífi þjóðarinnar til
ómetanlegs gagns. Biskups-
stólarnir voru ekki aðeins
kirkjulegar höfuðstöðvar held
ur menningarmiðstöðvar, þar
sem reknir voru skólar, er f jöl
þættra áhrifa gætti frá.
Magnús heitinn Jónsson
prófessor og alþingismaður
flutti á sínum tíma frumvarp
um að biskupsstólum skyldi
fjölgað og biskupar settir á
Hóla og Skálholt. En þá þótti
sú ráðstöfun ekki tímabær og
þykir sennilega ekki tímabær
enn. Hitt verður að teljast
sjálfsagt og eðlilegt að vígslu-
biskuparnir sitji að Skálholti
og á Hólum. Það ætti ekki að
þurfa að kosta mikil aukin
fjárútlát, en myndi örugglega
eiga ríkan þátt í að hefja
þessa gömlu og merku staði
til nýs vegs og virðingar
meðal þjóðarinnar.
í þessu sambandi má geta
þess að þegar baráttan fyrir
endurreisn Skálholts var haf-
in var það alltaf takmark
flestra þeirra manna, sem að
henni stóðu að biskupsstóll
skyldi endurreistur í Skál-
holti. Niðurstaðan hefur hins-
vegar orðið sú, að sú ráðagerð
hefur farið út um þúfur. Því
miður verður það að segjast
að alltof mikil þoka ríkir um
framtíð Skálholts. Það er‘að
vísu góðra gjalda vert að þar
hafa verið settar upp sumar-
búðir, en vandséð er hvaða á-
stæða sé til þess að setja þar
upp lýðháskóla að norrænum
sið, eins og sumir kirkjunnar
menn hafa gert tillögur um.
Lýðháskólar hafa unnið mik-
ið og merkilegt menningar-
starf á Norðurlöndum á liðn-
um tíma. En margt bendir til
þess að engin brýn þörf sé á
slíkum skólum hér á landi í
okkar örfámenna þjóðfélagi
við nútíma aðstæður.
Það skref, sem auðveldlega
er hægt að stíga nú þegar án
teljandi aukins tilkostnaðar
er að flytja vígslubiskupana í
Skálholt og Hóla.
Skálholt hefur verið endur-
reist og verður að öðlast nýja
reisn í íslenzku þjóðlífi og
kristnihaldi. Það gerir staður
inn ekki nema hann hafi ein-
hverju jákvæðu hlutverki að
gegna. Hólar eru í dag mynd-
arlegt skólasetur, sem í hug-
um Norðlendinga og raunar
þjóðarinnar allrar er kirkju-
legt höfuðból. Seta vígslu-
biskups þar mundi tengja for-
tíð við nútíð og gefa þessu
gamla menningarsetri nýtt
gildi í íslenzku þjóðlífi og í
hinum fagra og svipmikla
Skagafirði.
HARMGRÁTUR
TÍMAMANNA
Tímamenn halda áfram
harmagráti sínum yfir
því að vera utan ríkisstjórn-
ar. Þeir skrifa hverja for-
ustugreinina á fætur annarri
og heimta kosningar, rétt
eins og þeir geri ráð fyrir að
samvinna þeirra við komm-
únista á þessu kjörtímabili
Öhugnanleg atvik
í fjölbylishusi í Khöfn
• * ■
Okunnur maður kemst allra
sinna ferða um nbúðirnar að
eigendum þeirra f jarverandi
ÓKITNNÍUR maður hefur nú
um nær mánaðar skeið hrellt
íbúa í fjölbýlishúsinu að
Frederiksberg Allé 100 og
valdið þeim hugarangri með
því að læðact þar um stiga og
íbúðir þeirra, sem fjarverandi
eru án þess þó að ræna þar
neinu eða rugla og án þess
að gera þar annan miska
fyrr en á firomtudag. Maður
þessi hefur haft lykil eða
i lykla að öll um íbúðum húss-
ins og hefur því getað farið
um það allra sinna ferða.
Á fimmtudag var búið að
skipta um skrár á nokkrum
íbúðanna og þá brá ókunni
maðurinn í fyista sinni venju
sinni og réðst að ungri konu
húsvarðarins og rændi hana
lykli er gengur að nýju skrán
um. Konan var fiutt í sjúkra-
i hús með nokkra áverka á
höfði og heilahristing. Hún
telur sig ekki bera sem bezt
kennsl á árásarmann sinn, en
segir þó að hann hafi verið
suðrænn í útliti, dökkur yfir
litum og haft stóran silfur-
kross um háls sér.
Maður þessi hefur einkum
sótt í íbúð húseiganda, Vict-
ors Skjold Heydes heildsala
og hefur farið inn í hana oft
og mörgum sinnum þegar eng
inn var heima. Ekkert hefur
þó horfið úr íbúðinni svo séð
verði og ekkert bendir held-
ur til þess að leit hafi verið
gerð þar í hirzium og er mönn
um hrein ráðgáta hvað hinum
ókunna gangi til með þessu at
ferli sínu. Enginn hefur held
ur séð mann þenna annar en
frú Inger Bech Rasmussen,
sem hann réðist á eins og áð-
ur sagði og rændi lyklum
hennar á fimmtudag, er skipt
hafði verið um skrár í nokkr
um íbúðunna, þ. á. m. á íbúð
Victors Skjold Heydes.
í húsinu að Frederiksberg
Allé lóO, sem er sex hæða
bygging nokkuð komin til ára
sinna en nýuppgerð hið innra,
eru 12 ibúðir og þar búa um
tveir tugir manna. Dyrasími
er í húsinu og allar almennar
varúðarráðstafanir gegn ó-
boðnum gestum og gaddavírs
girðing umhverfis húsagarð-
inn bak við húsið.
Victor Skiold Heyde heild-
sali heíur átt hús þetta um
nokkurra ára skeið, býr þar
sjálfur í stórri íbúð á fjórðu
hæð en dóttir hans á fimmtu
hæð. íbúðir þeirra feðgina
virðast einkum vera ókunna
manninum hugleiknar því
þar hefur þess oftast orðið
vart að hann hafi komið. —
Skjold Heyde er mörgum
kunnur frá mótmælafundum
í Stúdentafélaginu danska um
það leyti sem barin var niður
byltingin í Ungverjalandi.
Upphaf ferða mannsins ó-
kunna um húsið virðist mega
rekja til þjófnaðar á fánýtum
skrautmunum er stóðu á gang
inum h.iá íbúð heildsalans í
júnílok, þótt ekki séu sjáanleg
nein bein tengsl milli þeirra
og ferða mannsins.
fbúar hússins segja að yfir
leitt komi þessi undarlegi
gestur fyrir hádegi eða
snemma síðdegis. Oft hefur
heyrzt lil hans, en teppi eru
á stigum og deyfa fótatak allt
og maðurinn er of snar í snún
ingum til þess að nokkur hafi
náð að sjá hann, fyrr en á
fimmtudag. Hann fer sjaldan
í lyftu og þá aðeins upp.
Heimsóknum þessum hefur
farið sí fjölgandi og undan-
farna viku hefur gestur þessi
komið í húsið dag hvern. Oft
lega var reynt að fanga hann
með einhverjum ráðum en
honum hefur jafnan tekizt að
sleppa og Jjóst er að hann
þekkir hvern krók og kima í 1
húsinu. Lögreglan hefur ekki I
séð sér fært að hafa vörð um I
húsið og hafa íbúarnir sjálfir |
reynt að ráða fram úr málinu (
en ekki tekizt eins og fyrr i
segir. /|
Einna undarlegast þykir /
mönnurn þó það hvaðan mað 1
urinn hafi haft lykil þann eða 1
lykla er hann hafði áður og |
gengu að íbúðum heildsalans j
og dóttur hans, útidyrum og 1
kjallara hússins. Sérstakir 1
lyklar gengu að skrám þeim !
er hér um ræðir og voru smíð j
aðir sérstaklega, fjórir talsins j
og var einskis þeirra saknað
nokkru sinni. Er gripið var til »
þess ráðs að skipta um skrár V
eins og sagt var frá héldu í
menn sig lausa við þertnan ó- ó
fögnuð — en þá var það sem T
ókunni maðurinn kvaddi dyra f
hjá húsverði og rændi konu |
Framhald á bls. 25 4i
um að kynda elda verðbólg-
unnar hafi skapað þeim auk-
ið traust meðal íslenzks al-
mennings!
En leiðtogar Framsóknar-
flokksins mega kenna sjálf-
um sér hina pólitísku ein-
angrun, sem flokkur þeirra
hefur verið í sl. tæp átta ár.
Þeir hlupu úr stjórnarsam-
starfi við Sjálfstæðisflokkinn
vorið 1956, mynduðu hræðslu
bandalagið fræga og gengu
síðan til stjórnarsamstarfs
við kommúnista. Jafnframt
lýstu þeir því yfir að þeir
hefðu endanlega einangrað
Sj álf stæðisf lokkinn.
Framhald þessarar sögu
þekkir alþjóð. Vinstri stjórn-
in sem átti að leysa öll vanda-
mál með „hagsmuni almúg-
ans fyrir augum“ gafst upp
eftir rúmlega tveggja ára
setu, sem leiddi yfir þjóðina
fádæma upplausn, taumlausa
verðbólgu, skattpíningu og
úrræðaleysi á öl'lum sviðum.
Síðan hafa leiðtogar Fram-
sóknarflokksins verið á póli-
tískri eyðimerkurgöngu, og
eru það enn. Hinsvegar hef-
ur samstarf núverandi stjórn
arflokka reynzt með óvenju-
legum heilindum og haft í
för með sér alhliða uppbygg-
ingu og framfarir í landinu.
Margt bendir því til þess að
meirihluti íslenzkra kjósenda
telji þjóðarhag betur borgið
með því að Framsóknar-
flokkurinn verði áfram utan
við ríkisstjórn. Það var skoð-
un verulegs meirihluta þjóð-
arinnar við alþingiskosning-
arnar 1963 og engin ástæða er
til þess að ætla að sú skoðun
hafi breytzt