Morgunblaðið - 09.09.1966, Page 1

32 síður
53 árgangur
205. tbl. — Föstudagur 9. september 1966
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Haröar deilur á ráðstefnu sam-
veldislandanna í London
Afríkuríkin vilja að brezka stjórnin ábyrgist
blökkumönnum í Ródesíu stjórnmálaréttindi
áður en landið hljóti sjálfstæði að lögum
Dimitrio Tsafendas
Kí>-
London, 8. september, NTB.
HARÐAR deilur urðu á ráð-
stefnu samveldislandanna í Lon-
don í dag- er fulltrúi Sierra
Leone, Sir Albert Margai, for-
sætisráðherra, bar Wilson for-
sætisráðherra Breta það á brýn
að hann hefði gert sig sekan um
óheilindi í sambandi við Rhód-
esíumálið. Wilson brá við hart
og greip fram í fyrir Sir Albert
til að andmæla ásökunum hans
og er það í annað sinn á þessari
ráðstefnu, sem Wilson grípur
fram í fyrir fulltrúa einhvers
samveldislandsins.
Að því er fregnir herma,
sagði forsætisráðherra Sierra
Morðinqi Verwoerds sagður
maður vangefinn
hann í herinn en hann hefði
neitað því og sætt pyntingum
Framhald á bls. 31
— kom fyrir rétt i gær — málið tek-
/ð tyrir 6. október n.k. — Útför Ver-
woerds gerð á laugardag — htver
verður eftirmaður hans?
MAÐUR sá er sl. þriðjudag
myrti forsætisráðherra S-
Afríku Dimitrio Tsafendas,
46 ára gamall, kom fyrir rétt
í dag til yfirheyrslu og var
gert að sitja í fangelsi unz
mál hans yrði tekið fyrir 6.
október n. k. Því varTsafend
as leiddur fyrir rétt að s-
afrísk lög mæla svo fyrir að
ekki megi halda manni
föngnum í meira en 48 tíma
án þess að leiða fyrir dóm-
ara. Ekki var Tsafendas bor
inn neinum sökum og ekki
hafði hann neinn lögfræðing
sér til aðstoðar.
Útför Verwoerds forsætis-
ráðherra verður gerð frá
heimaborg hans, Pretóríu, á
laugardag á vegum ríkisins.
Æviferill banamanns Verwo-
erds er þessa dagana rakinn
sundur og saman og liggja þræð-
irnir víða. Tsafendas er portú-
galskur ríkisborgari af griskum
ættum, fæddur í Mozambique.
Sjálfur kveðst hann hafa unniðf*
í Lourenco Marques frá 1930-36
en þá farið til S-Afríku og unn-
ið þar nokkurn tíma og stund-
að íþróttir jafnframt. Eftir styrj-
öldina kvaðst Tsafendas hafa
farið til Grikklands og siðan til
Portúgal. í>ar hefði átt að taka
Balthasar bohannes Vorster
Leone að óheilindi Breta í Rhód
esíumálinu mætti rekja meira en
40 ár aftur í tímann. Ræða for-
sætisráðherrans var löng og tal-
aði hann í tvær klukkustundir
og deildi hart á Breta og færði
fram ýmis rök máli sínu til
stuðnings, en Wilson forsætis-
ráðherra Breta var jafnan
fljótur til svars og vöktu ýmis
andsvör hans mikla kátínu full-
trúanna. Meðal annars st.að-
hæfði Sir Albert að brezka
stjórnin og þá að sjálfsögðu for-
sætisráðherrann, bæri ábyrgð á
stefnu Bretaveldis í Rhódesíu-
málinu allt aftur til ársins 1923.
Wilson svaraði um hæl og sagði
þurrlega nokkuð, að það ár
hefði hann verið sjö ára gamall
Svíþjóð:
1% af þjóðar-
tekjum tíl
þróunarland-
anna
Stokkhólmi, 8. sept. — NTB:
SÆNSKU verkalýðssamtökin
samþykktu í dag á þingi samtak
anna í Stokkliólmi að reyna að
fá því til leiðar komið að Svíar
þrefaldi aðstoð sína við þróun-
arlöndin.
í ályktuninni sem samþykkt
var að tiílögu fulltrúaráðs sam-
takanna segir að verkalýðssam-
tökin skuli beita sér fyrir því að
Svíar verji einum hundraðshluta
þjóðartekna sinna til aðstoðar
við þróunarlöndin. Fé það er Sví
ar veita nú til þessara mála nem
ur 0,3% þ.ióðarteknanna og er
því um þreföldun þeirrar upp-
hæðar að ræða í tillögu verka-
lýðssamtakanna.
Verkalýðsfélögin brezku
að hætt verði
sprengjuárásum
á l\l - Vietnam
vilja
Blackpool, 8. septemiber NTB.
ÞING brezku verkalýðsfélag-
anna beindi í dag þeim tilmæl-
um til Bandaríkjastjórnar að
hún léti af sprengjuárásum a
N-Vietnam.
í umræðum um málið í dag
sagði einn fulltrúa m. a. að aust-
ur þar horfði nú til stórstyrjald-
ar vegna stefnu Bandaríkjanna
í Vietnam-málinu. Þingið gerði
sfðan ályktun þar sem þeim til-
mælum var beint til Bandaríkja
stjórnar að hún hætti sprengju-
árásum sínum á N-Vietnam. Enn
fremur var í ályktuninni lýst
ánægju þingfulltrúa yfir tilraun
um brezku stjórnarinnar til þess
að koma á sáttaviðræðum í mái
inu.
í>á samþykktu þingfulltrúar
Framhald á bls. 31
Útgönguhann
sett i Sýrlandi
— Annað samsærið gegn stjórninni
á tveimur vikum
Damaskus. 8. sept. NTB.
SÝRLENZKA stjórnin setti í
kvöld útgöngubann um allt
landið og Damaskusútvarpið
sagði að komizt hefði upp um
nýtt samsæri gegn stjórn lands-
ins.
Útgöngubannið setti stjórnar-
forusta Baathflokksins. Engin sér
stök ástæða var gefin fyrir því
og undanþegnar voru nokkrar
stéttir manna, s.s. bakarar, lyfja-
fræðingar og starfsmenn útvarps
blaða og sjónvarps.
Er kunngert hafði verið út-
varpinu, auðheyrilega æstur
nokkuð, að komizt hefði upp
um áform um að steypa hinni
sósialisku stjórn landsins og
berja niður byltinguna. Sagði
þulurinn að yfirvöldin væru nú
að láta fangelsa og taka af lifi
alla þessa samsærismenn.
Ekki er nema rúm vika síðan
yfirvöld í Sýrlandi sögðu frá
öðru samsæri sem beint var gegn
stjórn landsins og sagði þá að
þar hefðu staðið að baki nokkrir
fyrrverandi leiðtogar Baaths-
flokksins, sem sviptir voru sióð
og þá dvalizt í Ástralíu ásamt
föður sínum, og fengjust full-
yrðingar ræðumanns því tæp-
ast staðizt.
Sir Albert og Wilson hafa áð-
ur átt í hörðum orðasennum
vegna Rhódesíu, fyrst á ráð-4?
stefnu þeirri sem haldin var í
Lagos í Nigeríu í janúar sl., þar
sem rætt var viðhorf samveldis-
landanna til einhliða sjálfstæðis
yfirlýsingar Rhódesíu, nokkru
áður. Þá varð þeim Wilson og
Margai það helzt til ágreinings
hvort beita ætti hervaldi í Rhód
esíu eða ekki. Á samveldisráð-
stefnunni nú bar Sir Albert það
hins vegar mest fyrir brjósti, að
Rhódesía yrði ekki sjálfstætt
ríki að lögum fyrr en pólitísk
réttindi til handa fjórum millj-
ónum Afríkumanna sem í land-
inu búa væru orðin að raun-
veruleika.
Talið er að Sir Albert Margai
hafi með þessari löngu ræðú
sinni viljað tala fyrir munn allra
Afríkurikja sem langflest styðja
kröfurnar um stjórnmálaréttindi
Afríkufhanna í Rhódesíu. Er nú
við því búizt að Wilson forsætis-
ráðherra kalli saman stjórn sína
hið bráðasta að ræða endanlegtj
svar Breta við þessum krófum.
Fregnir af ráðstefnunni herma
að allt bendi til þess að einhver
málamiðlun sé ekki langt und-
an. Ráðstefnunni lýkur ekki fyrr
en eftir viku og málamiðlun gæti
Framhald á bls. 31
Mao gegn
sniglasótt
Peking, 8 sept. — NTB:
Á LANDSFUNDI í Chengtu í
Suðvestur-Kína hefur verið
samþykKt ályktun þess efnis
að alla verkamenn og starfs-
menn hins opinbera skuli
hvetja til að lesa dyggilega i
verkum Mao Tst Tungs til
þess að vinna með því bug á
L jurtasjúkdómi einum sem eink
í um herjar hrísekrur á þess-
'um slóðum og kallast snigla-
| sótt.
Frá þessil segir í fréttatil-l
) kynningu frá kmversku fréttal
| stofunni „Nýja Kina“ og»
l fylgdi það sögu að í fyrrai
r hefði þessi baráttuaðferð ver/
? ið reynd gegn téðri snigla-1
I sótt og gefið góða raun. Erl
| því lagt hart að mönnum ít
f héruðnm þeim sem sóttini
’ herjar að þeir taki sér núj
I verk Maos í hönd og lesi af |
) kappi og s«m flestir saman)
í þannig að stuðli að réttu prót
; letarísku viðhorfi til vanda-i
' málanna.
göngubannið sagði þulur í út- um sínum í febrúar sl.