Morgunblaðið - 19.10.1966, Page 3

Miðvikudagnr 19. okt. 1966
A* O H Cj ÍM N B l A Ö i i3
Í5
felli á 14. öld
Handritið er skrifað á Helga-
Síða úr Skarðsbók.
vinsældir þeirra héldust allt
fram á sautjánd-u öld og jafn
vel leng-ur. íslenzku þýðing-
arnar byggðust á svokallaðri
Postullegr-i sögu Abdíasar, og
öðrum latneskum ritu-m fyrri
alda. Codex Seardensis er
fy-llst þessara rita ailra og
hefir að geyma ítarlegri texta
að mörgum sögnum, en finna
má 1 nokkru handriti öðru.
Skarðsbók er eina íslenzka
handritið, sem til var í einka
eign og því að líkum einasta
íslenzka miðaldahandritið,
sem nokkurn tima verður
fáanlegt á frjálsum ma'rkaði.
Frá því Skar’ðsbók var
keypt á uppboðinu í London
30. nóv. s. 1. hafði handritið
verið til viðgerðar í Englandi
og er nú komið í forkunnar-
fögru bandi og dýrindis kassa
hingað til lands.
Bandið og kassinn kostuðu
stórfé, enda er hvorttveggja
forkunnar vel gert. Kostnað-
ur við frágang Skarðsbókar
er 132 þúsund íslenzkra krón
ur. Bókin var á leiðinni til
íslands varðveitt í íbúð skip-
stjórans á Gullfossi innsigluð
í stjórnarpósti og var hennar
stöðugt gætt.
☆
SKARÐSBÓK er komin
heim. Frá því er skýrt í
frétt blaðsins í dag. Bók-
in var keypt á handrita-
uppboði í London 30. nóv-
ember s. 1. Uppboðið var
haldið hjá hinu fræga list
muna- og bóksölufyrirtæki
Sotheby & Co. Kaupand-
inn var Thorgrim Hannas
norskur maður, sem rekur
bóksölufyrirtæki í Eng-
landi. Hann hafði keypt
hókina fyrir íslenzku bank
ana, sem sameinazt höfðu
um kaupin til þess að af-
henda íslenzku þjóðinni
handritið að gjöf. Bókin
var seld á 36 þúsund sterl
ingspund, eða sem svarar
4 milljónum og 320 þús.
kr. íslenzkum.
Skarðsbók heitir á lærðra
manna máli Codex Scardensis
og eru í hana skráðar sögur
postulanna. Handritið er
skráð fagurri hendi um mið-
bik 14. aldar að talið er á
Viff komu Skarðsbókar til Islands. Eiríkur Beneðikz sendiráffsfulltrúi í London flutti
Skarffsbók meff sér heim aftur og kom með Gullfossi í fyrrakvöld. Hér er hann um borff
ásamt skipstjóra Kristjáni Affalsteinssyni, lengst t. v., þá er Eiríkur og síðan Jóhannes
Nordal Sefflabankastjóri og loks Sigtryggur Klemenzson Sefflabankastjóri.
Helgafelli. Sjálft er handritið
skrifað sennilega af tveimur
skrifurum með svipaða skrift
og með gotnesku letri. með
svörtu bleki. Það er prýtt
fjölda skreytingamynda, m. a.
myndum af postulunum svo
og myndum er varöa söguna.
Skreytingarnar eru víða stór-
ar og miklar og ríkjandi li-tir
í þeim eru rauður og gulur.
Handritið er skráð á bókfell,
94 laus blöð, þrædd á mjóar
ræmur bókfells á 19. öld og
sett saman tvö og tvö innan
tvöfaldra pappírsblaða.
Ormur Snorrason óðalseig-
andi og lögmaður á Skarði á
Skarðsströnd gefur handritið
Skarðskirkju árið 1401 og á
Ska-rði er það varðveitt senni
lega fram undir lok 18. ald-
ar. Árni Magnússon sá hand-
ritið þar 1710 og fékk Eyjólf
prest og skrifara Björnsson
til að afrita það fyrir sig.
Handritið len-ti svo til Eng
lands og sá þáð Grimur Jóns
son Thorkellin einhverntíma
á árunum 1782-1829, en síðan
komst það í eigu Sir Thomas
Phillips, s-em va-r mikill bóka-
safnari og átti eitt bezta einka
-bókasafn, sem sögur fara af.
Hinar apókrífu Postulasög-
ur voru meðal hinna fyrstu
erlendu bókmen-nta, sem ís-
-lendingar lærðu að meta og
Einar Olafur Sveinss. og menntamálaráöherra virða Skarffsbók fyrir sér, er hún er kom-
in heim í glæsilegum, nýjum báningi.
STAKSIEIMAR
Umræður um
botnvörpuveiði
VEGNA þess vanda, sem togarar
og bátar frá 40-120 tonna eiga
nú viff aff etja, og hráefnisskorts
frystihúsanna, hafa miklar um-
ræffur orffið um hagnýtingu fiski
stofnanna viff landið og hvort
ekki væri tímabært aff gera ein-
hverjar breytingar á reglum um
veiffar innan fiskveiffitakmark-
anna. Fiskifræffingar hafa bent
á, aff nokkrar togveiffar á ákveffn
um svæðum og á ákveffnum
tímabilum væru skaðlausar og
jafnframt er því haldið fram, aff
botnvörpufiskur sé mun betri
efnivara en netafiskurinn oftast
er. Þess vegna getur ekki hjá
því farið, aff menn taki til alvar-
legrar íhugunar, hvort ekki sé
rétt aff leyfa togveiffar aff ein-
hverju leyti í fiskveiffilandhelg-
inni. Einn þeirra, sem um þessi
mál hefur rætt, er Helgi Bergs,
ritari Framsóknarflokksins.
Hann skrifar grein í Tímann í
gær og segir þar m.a.:
„Hleypidómalaus
rannsókn“
„Oft heyrist því haldiff fram,
aff þessi effa hin veiðarfæri eigi
aff banna, vegna þess aff þau séu
meff einhverjum hætti skaðleg,
drepi ungviffi, spilli uppvaxtar-
skilyrffum eða grandi miklum
fiski, sem ekki næst og nýtist.
Flestar slíkar staffhæfingar eiga
þaff þó sammerkt, aff um þær
eru þeir fiskimenn, sem gerzt
ættu aff þekkja ósammála. Sú
þekking, sem innlendir og er-
lendir fiskifræffingar ráffa nú
yfir ásamt reynslu athugulla
sjómanna ættu þó aff nægja til
þess að skera úr, ef menn legffu
sig fram um aff rannsaka slíkar
staffhæfingar til fullnustu“.
„Að skipta miðunum"
Helgi Bergs heldur áfram:
„Fiskifræffingar geta nú meff
talsverffu öryggi sagt fyrir um
þaff, hvaff stofnarnir þoli aff af
þeim sé tekiff, og þaff er þá fyrst
og fremst efnahagslegt og tækni-
Iegt vifffangsefni aff skera úr um
þaff, á hvern hátt þaff fiskimagn
verffi hagkvæmast og ódýrast
veitt. Hleypidómalaus rannsókn
á því er affkallandi vifffangsefni
og raunar grundvöllur stefnumót
unar á öffrum sviðum sjávar-
útvegsmála. f samræmi viff þaff
verffur svo aff velja veiffiaffferffir
og veiffarfæri. Til þess aff
tryggja sem bezt nýtingu þeirra
telja margir nauffsynlegt aff
skipta miðunum í veiffisvæffi,
þar sem affeins séu heimiluff
ákveffin veiffarfæri á ákveðnum
tíma meff svipuffum hætti og
Norffmenn gera. En skipulag
slíkra veiffitakmarkana er marg-
víslegum erfiffleikum bundiff aff
ákveffa og þarf aff athugast mjög
vandlega“.
Hér er skynsamlega um þetta
vandamál rætt, þótt Mbl. geri
sér aff vísu litlar vonir um, aff
þessi Framsóknarleifftogi muni
fremur en aðrir forustumenn
Framsóknarflokksins taka ábyrga
afstöffu er til kastanna kemur.
Um þaff gefur hans pólitíska for-
tíff ekki miklar vonir. T.d. skrif-
affi hann skynsamlega um stór-
iffju og stórvirkjanir, þar til aff
því kom aff hrinda því máli í
framkvæmd, en þá var hann
dyggasti þjónn Eysteins Jónsson-
ar og át ofan í sig allt, sem hann
hafði um málin sagt áður.