Morgunblaðið - 26.10.1966, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLABIÐ
Miftvikutfagur 26. okt. 1966
Eric Ambler:
Kvíðvænlegt ferðalag
— Það er farin að koma hreyf-
ing á, sagði hann á ensku og lét
fallast niður í stól. — Ah!
Þetta var betra, er það ekki?
Hann leit á Josette með sýnileg-
um áhuga, en sneri sér að Gra—
ham áður en hann hélt áfram: —
Ég heyrði talaða ensku, svo að
ég fékk strax áhuga .... sagði
hann. — Þér enskur, herra?
— Já. En þér sjálfur?
— Tyrkneskur. Ég líka fara
til London. Góð verzlun. Ég fara
að selja tóbak. Ég heiti Kuwetli,
herra.
— Og ég heiti Graham. Og
þetta er frú Gallindo.
— Gott, svaraði hr. Kuwetli,
og hneigði efri hlutann, án þess
að standa upp. — Ég ekki tala
vel ensku, bætti hann við — og
alveg til óþarfa.
— Það er líka mjög erfitt
mál, sagði Josette kuldalega.
Henni var sýnilega ekkert um
þetta aðskotadýr.
— Konan mín tala enga ensku,
sagði Kuwetli. Ég tek hana ekki
með mér þessvegna. Hún hefur
ekki komið til Englands.
— En þér hafið það?
— Já, herra, þrisvar sinnum,
til að selja tóbak. Ég sel ekki
mikið áður en nú sel ég mikið,
Það er stríð. Bandaríkjaskipin
sigla ekki mikið til Englands.
Ensk skip flytja byssur og flug-
vélar frá Ameríku og hafa ekk-
er pláss fyrir tóbak, svo að Eng-
lánd kaupir mikið tóbak frá
Tyrklandi. Það er góð verzlun
fýrir húsbónda minn. Það heitir
Pazar & Co.
— Það hlýtur að vera það.
Hann vildi komast sjálfur til
Englands, en talar enga ensku.
Eða kann ekkert skrifa. Mjög
ómenntaður. Ég svara öll bréf
frá Englandi og útlöndum. En
hann þekkir vel tóbak. Við fram
leiðum það bezta. Hann stakk
hendinpi í kaf í vasa sinn og dró
upp vindlingahylki. — Gerið svo
vel reyna sígrettur frá Pazar
& Có. Hann rétti hylkið að Jos-
ette.
Hún hristi höfuðið. — Tesekk-
iir ederim.
Þessi tyrkneska fór í taugarn-
ar á Graham. Það var eins og
verið vaeri að gera gys að heið-
arlegum tilraunum litla manns-
ínsr.til að tala ensku við hann.
—- Haha! sagði Kuwetli. —
Þér talið mitt mál. að var fínt!
Hafið þér verið lengi í Tyrk-
landi?
—- Ðört ay. Hún sneri sér að
Gráham. — Ég vil gjarna þiggja
eina af yðar sígrettum, þakka
yðúr fyrir.
Þetta var nú vísvitandi móðg-
un, en Kuwetli bara brosti.
Gra'ham þá einn vindling hjá
honum.
rí Þakka yður fyrir, þetta var
fallega gert af yður. Má ég bjóða
yðiir eitt glas hr. Kuwetli?
, Nei, þakka yður fyrir, ég
þarf að athuga herbergið mitt
fyrir kvöldverðinn?
-r. Þá kannski seinna?
— Já, þakka yður fyrir. Með
breikkandi brosi og hneigingu
til jfjvors þeirra, stóð hann upp
og -gekk áleiðis til dyranna.
Gráham kveikti í vindlingn-
»m; —- Var það nú endilega nauð
•ynlegt að vera svona dónaleg
við manninn? Hversvegna þurft
«ð rþér að hrekja hann burt?
Hún hleypti brúnum. — Ég er
ekgert hrifin af þessum Tyrkj-
um. Þeir eru .... Nú leitaði hún
í .órðasafni bílasölumanna eftir
viðeigandi orðum ........ — þeir
eru bölvaður skríll! Sjáið þér
bara, hvað hann er þykkskinn-
aður. Hann getur ekki orðið
vondur. Brosir bara.
Já, hann kom mjög vel
írám.
— Ég skil þetta ekki, sagði
hún reiðilega. — í síðasta stríði
börðumst við með Frökkum
gegn Tyrkjum. Mér var sagt
margt af því í klausturskólan-
um. Þetta eru hundheiðr.ar
skepnur, þessir Tyrkir. Þeir hafa
framið hermdarverk í Armeníu,
12
Sýrlandi og Smyrna. Tyrkir
drápu ungbörn með byssustingj-
unum sínum. En nú er allt orðið
breytt. Þér eruð hrifinn af Tyrkj
um. Þeir eru bandmenn ykkar
og þið kaupið af þeim tókbak.
Þetta er ekta ensk hræsni. Ég er
Serbi og er langminnugri.
— Nær minnið yðar kannski
aftur til 1912? Ég var að hugsa
um hermdarverk Serba í tyrkn-
eskum þorpum. Flestir herir
fremja það, sem við köllum
hermdarverk, fyrr eða seinna.
Þeir kalla það hefndaraðgerðir.
— Og brezki herinn er kannski
þar meðtalinn?
— Það væri bezt að spyrja
Indverja eða Búa um það. En
hvert land á sína brjálæðinga.
Sum lönd fleiri en önnur. Og
þegar slíkum mönnum er gefið
leyfi til að drepa, eru þeir ekki
svo nákvæmir með það, hvernig
þeir fara að því. En ég er
hræddur um, að aðrir landar
þeirra haldi áfram að vera mann
legar verur. Sjálfur kann ég
ágætlega við Tyrki.
Hún var greinilega orðin reið
við hann. Hann grunaði, að ókurt
eisi hennar við Kuwetli hefði
verið útreiknuð til þess að koma
sér í mjúkinn hjá honum, og nú
væri hún reið vegna þess, að
hann hafði ekki brugðizt við eins
og hún ætlaðist til. — Það er
óloft hérna inni, sagði hún, —
og matarlykt. Mig langar að fara
út aftur. Þér megið koma með
mér, ef þér viljið.
Graham greip tækifærið.
Hann sagði, er þau gengu til dyr-
anna: — Ég held ég verði að
taka upp úr töskunni minni. Ég
sé yður kannski við kvöldverð-
inn?
wood1C H E F ’
er allt annað og miklu meira
en venjuleg hrœrivél
n
Engin önnur hrærivél býður upp á jafn-
mikið úrval ýmissa hjá'partækja, sem
Jétta störf húsmóðurinnar En auk þess
er Kenwood Chef þægileg og auðveld í
notkun, og prýði hvers eldhúss.
1. Eldföst leirskál ng/eða stálskál.
2. Tengiás fyrir þevtara. hnoðara og
hrærara, sem fest er og losað með
einu léttu handlaKi.
3. Tengiás fyrir hakkavél, grænmetis-
og ávaxtarifjárn. kaffikvörn, dósa-
upptakara o. fl.
5. Tengiás fyrir hraðgengustu fylgitæk-
in. — Aðrir tengiasai rofna, þegar
lokinu er lyft.
6. Þrýstihnappur — og vélin opnast
þannig, að þér getið hindrunarlaust
tekið skálina burt.
KENWOOD CHEF fylgir:
Skál, þeytari, hnoða.i, hrærari, sleikj-
ari og myndskreytt uppskrifta- og leið-
beiningarbók.
— Verð kr.: 5.900,00. —
Viðgerða- og varahlutaþjónusta.
S'imi
21240
Jfekla
Laugavegi
170-172
Svipurinn á henni breyttist
snögglega. Nú varð hún alþjóða-
fegurðardís, sem var að láta
eftir ástsjúkum ungligi. — Eins
og þér viljið. José kemur til mín
seinna. Ég ætla að kynna ykkur.
Hann mun vilja spila við yður.
— Já, ég man eftir, að þér
voruð að segja mér það. Ég
verð að hugsa út eitthvert spil,
sem ég spila vel.
Hún yppti öxlum. — Hann
vinnur, hvort sem er. En ég er
búin að vara yður við honum.
— Ég minnist þess þegar ég
fer að tapa.
Hann gekk til káetu sinnar og
var þar þangað til þjónninn fór
að ganga inn og berja bumbu til
borðhaldsins. Þegar hann gekk
upp aftur, leið honum betur.
Hann hafði haft fataskipti, og
honum hafði tekizt að ljúka við
raksturinn, sem hann hafði
byrjað á um morguninn. Hann
hafði matarJyst og var reiðu-
búinn til að sýna meðfarþegum i
sínum einhvern áhuga.
Flestir þeirra voru þegar
setztir, er hann kom inn í sal-
inn.
Yfirmennirnir á skipinu borð-
uðu sýnilega inni hjá sér. Að-
eins var lagt á tvö matborð. Við
annað sat Kuwetli og svo mað-
ur og kona, sem hefðu getað
verið frönsk hjón úr káetunni
við hliðina á honum. Josetta var
þar líka og með henni José, allur
uppstrokinn. Graham brosti
kurteislega til samkvæmisins og
fékk að svari hávært „Gott
kvöld“ frá Kuwetli, en Josette
lyft brúnum. José kinkaði kolli
kuldalega en frönsku hjónin
störðu eins og bjánar. Það var
eins og einhver spenna ríkti
þarna, sem var annað og meira
en þessi venjulega þegar fólk er
enn ekki farið að kynnast. Þjónn
inn benti honum að hinu borð-
inu.
í einu sætinu var þegar rosk-
inn maður, sem hafði gengið
framhjá á gönguferð sinni um
þilfarið. Þetta var gildur, sigin-
axla maður, með þungbúið, fölt
andlit, hvítt hár og háa efrivör.
Þegar Graham settist hjá hon-
um, leit hann upp. Gra'nam
horfði í stór, útstæð augu.
— Hr. Graham?
— Já. Gott kvöld.
— Ég heiti Haller. Dr. Fritz
Haller. Mér þykir rétt að taka
það fram, að ég er Þjóðverji,
og það meira að segja góður Þjóð
verji og er nú á leið til heima-
lands míns. Hann talaði enskuna
vandlega og vel, og röddin var
djúp.
Graham varð þess var, að fólk
ið í hinum sætunum var að horfa
á hann í miklum spenningi.
Hann skildi nú, hvernig á því
stóð.
Hann sagði rólega. — Ég er
Englendingur. En það vitið þér
sjálfsagt þegar.
— Já, ég vissi það. Heller
sneri sér að matnum, sem fyrir
framan hann var. — Banda-
menn virðast vera hér fylktu
liði, og því miður er þjónninn
fábjáni. Frönsku hjónin við
næsta borð voru fyrst sett hérna.
Þau vildu ekki matast með
óvini, urðu móðguð og fóru. Ef
þér eruð í þann veginn að fara
eins að, sting ég uppá, að þér
gerið það strax. Það eru víst all-
ir að búast við því.
— Ég sé það. Graham bölv-
aði þjóninum í nljóði.
— Hinsvegar kann að vera,
að yður þyki þetta bara skemmti
legt, sagði Haller um leið og
hann braut brauðið sitt. — Það
finnst mér sjálfum. Kannski er
ég ekki eins mikill föðurlands-
vinur og ég ætti að vera. Sjálf-
sagt ætti ég að móðga yður áður
en þér komizt að með að móðga
mig, en að frátöldum hinum
mikla aldursmun á okkur get ég
ekki látið mér detta neitt í hug
til að móðga yður með. Maður
verður að þaulþekkja manninn,
áður en maður getur móðgað
hann að gagni. Franska frúin
kallaði mig til dæmis að taka
„skítugan Boche“. Ég læt það
ekki á mig fá. Ég fór í bað í
morgun og hef ekki neina slæma
ávana.
— Ég skil yður. En....
— Já, þarna er um manna-
siði að ræða. Það geri ég mér
ljóst. Sem betur fer, þá get ég
eftirlátið yður að verða fyrri tiL
Þér skuluð fara eða vera, alveg
eftir því, sem yður sjálfum þókn
ast. En nærvera yður gerir mér
ekkert til. Ef það væri þegjandi
samkomulag, að við minntumst
alls ekki á alþjóða-stjórnmál,
gætum við meira að segja átt
skemmtilegan hálftíma saman.
En sem sagt, ráðið þér því sjálf-
ur, sem aðkomandi:
Graham tók upp matseðilinn.
— Mér skilst, að það sé siður and
stæðinga og stríðandi þjóða að
láta hvor annan sem allra mest
afskiptalausan á hlutlausri grund
og um fram allt að styggja ekki
aðra hlutlausa, sem viðstaddir
kunna að vera. En svo er þjón-
inum fyrir að þakka, að við get-
um ekki látið hvor annan af-
skiptalausan. Og mér finnst eng-
in ástæða fyrir yOkkur að gera
það versta úr erfiðri afstöðu.
Vafalaust getum við skipulagt
sætin okkar öðruvísi fyrir næsiu
máltíð.
Haller kinkaði kolli til sam-
þykkis. — Mjög skynsamlegt.
Og ég skal játa, að ég er feginn
samveru yðar í kvöld. Konan
mín er sjóveik og verður kyrr í
káetunni sinni. Mér finnst þessi
ítalski matur tilbreytingarlítill,
ef maður þarf að eta hann þegj-
andi.
— Ég er tilleiðanlegur til að
vera á sama máli, sagði Graham.
Hann brosti viljandi, og heyrði
einhverja ókyrrð frá hinu borð-
inu. Hann heyrði líka eitthvert
viðbjóðshróp frá frönsku kon-