Morgunblaðið - 28.10.1966, Blaðsíða 4

4
MORCU N BLADIÐ
Föstuclagur 28. okt. 1966
BÍLALEICAN
FERÐ
SÍMI 34406
SE N DU M
MAGNÚSAR
SKIPHOLTI 21 SÍMAR 21190
eftir lokun sSmi 40381
sími 1-44-44
vmm
Hverfisgötu 103.
Daggjald 300
og 3 kr. ekinn km.
Benzín innifalið.
Sími eftir lokun 31100.
LITLA
bíloleigan
Ingólfsstræti 11.
Sólarhringsgjald kr. 300,00
Kr. 2,50 ekinn kílómeter.
Benzín innifalið í Ieigugjaldi
Sími 14970
BÍLALEIGAN
VAKUR
Sundlaugaveg 12. Simi 35135.
BÍIALEICA S/A
CONSUL CORTINA
Síml 10586.
• Já, hvað kostaði
brennivínið
í gamla daga?
Vegna greina og hugleiðinga
í Velvakanda fyrir skömmu um
það, hvað brennivínið hafi kost
að hér á landi fram a'ð fyrra
stríði, hafa tveir mætir menn
sent honum pistla til viðbótar
fyrri skrifum. Fyrra bréfið er
frá og hljóðar það þann
ig; ,
„í Velvakanda var nýlega
smágrein með hugleiðingum út
af samtali, sem talið var, að
Nóbels-skáldið Laxness hefði
átt við Dagens Nyheter í Stokk-
hólmi. Á skáldið að hafa sagt
í viðtali þessu, að hann hitti
aldrei íslenzka rithöfunda, og
ennfremur, að flaska af breimi
víni hefði kosta'ð 10 aura á Xs-
landi árin fyrir 1914.
Árin 1910—’ll starfaði sá,
sem þessar línur ritar, við
verzlun á Austurlandi. Bæði
þessi ár fékk verzlunarstjórinn
kút með 50 pottum (litrum)
af brennivíni. Innihaldið kost-
aði kr. 8,00 og kúturinn jafn-
mikið. Fob-verðið var þannig
o. 32 pr. lítra. Þar við bættist
flutningskostnaður og svo toíl-
ur, sem mun hafa verið kr.
1,00 pr. lítra. Ekkert var selt
af þessu áfengi. Ekki mun held
ur hafa verið mikið um brenni
vínspukur í kauptúninu. Þó var
talið, að brennivín myndi ein-
staka sinnum fáanlegt fyrir
kr. 2,25—2,50 heilflaska.
• Skal það allt talið
gullvægt?
Ummæli Halldórs Laxness
um ísl. rithöfunda eru nokkuð
yfirlætisleg ef þau eru rétt
hermd, en þó ekki vandskilin.
Halldór Laxness er háttvís
maður og díann ekki vfð að
segja berum orðum, að hann
sjálfur sé eina umtalsverða
skáldið á íslandi. Ef einhverj-
um kann að finnast kenrva helzt
til mikils yfirlætis í ummælum
skáldsins, megi þeir sjálfum
sér um kenna. Landar hans,
með flesta rithöfunda og
menntamenn í broddi fylking-
ar, hafa yfirleitt lofað hann og
dáð fyrir allt, sem hann hefur
sagt og skrifað. Verður það þó
naumast, að réttu mati, allt tal
ið gullvægt. Samsetning eins og
t.d. „Straumrof" hefir jafnvel
verið reynt að sýna á leik-
sviði. Ef hann fer sérvizkuleg-
ar leiðir í orðavali e'ða sam-
setningu orða, sem honum hætt
ir mjög til að gjöra, þá er sagt,
að okkar auðuga og ágæta móð
urmál sé ekki nægilega frjótt
og sveigjanlegt fyrir svo stór-
brotinn anda. Ef í skáldritum
hans koma fyrir setningar eða
spakmæli, sem manni finnst
vera gamlir kunningjar úr
skáldritum annarra höfunda,
innlendra eða erlendra, hafa
ðdáendur hans ekkert við það
að athuga; telja viðkomandi rit
höfundum með þessu heiður
sýndan, þar sem það sanni, að
Nóbels-skáldfö hafi sýnt það lít
illæti að lesa skáldverk þeirra.
Það þarf sterkar taugar til
þess að þola svona hóflausa
undirgefni og aðdáun.
— G. J.“.
• „Til Bensa Þór, en
láttu hvorki guð
né menn sjá“ . . .
Hitt bréfið er frá Sæmundl
Tómassyni, og fer meginefni
þess hér á eftir:
„Vegna skrifa í dálkum Vel-
vakanda hinn 16. október sið
astliðinn datt mér í hug að líta
í gamlar minnisskruddur og
sjá, hvort eg yrði nokkurs vís-
ari.
Ég hafði sem smástrákur byrj
að að pára í vasabækur allt,
sem eg keypti, svo og alla aura,
sem eg fékk, — t.d. 10 aura um
tímann í fiskbreiðslu, og fleira,
og allt fram til ársins 1905, að
eg fór til Reykjavíkur, voru
þarna smáar tölur.
Ekki bjóst eg við að finna
verð á brennivíni í fórum mín-
um frá þessum tíma. Hins veg-
ar bjóst eg við a'ð finna eitt-
hvað, sem benti mér til þess.
Eg keypti aldrei vín fyrir mig
sjálfan, fyrr en eftir að eg
lauk námi, 11. maí 1909.
Fyrir kom, að meistari minn
og húsbóndi segði við mig:
„Skrepptu nú Sæmundur, með
hana systir til Bensa Þór, en
láttu hvorki guð né menn sjá
þig“. Þessi systir var blálit
þriggja pela flaska með kork-
tappa, sem hafði snúð á fyrir
ofan stútinn.
Mig minnir fastlega, að þú
hafi betri tegundin á hana kost
að 85—90 aura; alls ekki meira.
Þetta get eg þó ekki sannað,
mað því að eg skrifaði ekki hjá
mér það, sem eg keypti fyrir
a'ðra. Eg held, að ódýrari teg-
undin hafi kostað 75 aura þá.
Gárungarnir sögðu, að tveir
kranar væru á sömu tunnu, en
misdýrt úr þeim. Um það skal
eg ekkert segja.
• Gamli Carlsberg og
Old Highland
I bók minni, sem byjar 12.
maí 1909, finn eg fyrst hinn 3.
ágúst tvo gamla Carlsiberg
(dökkt öl) á 25 aura stk. Næst
sé eg í október vínkaup, eina
flösku af Bancó (hvítvíni) á
eina krónu og fimmtíu aura.
Það var þó miklu dýrara en
brennivín, sem mér þótti vont.
Nú vill svo til, að eg hef hér
fyrir framan mig á skrifborð-
inu mjög fjölbreytta auglýsingu
frá einum vínsalanum hér í
Reykjavík, dagsetta 1. desem-
ber 1885. Auglýsandinn er sá,
sem seldi öllum „betri borg-
urum“ vínin, eftir því, sem
Hannes Jónsson segir í Lesbók
inni, þ.e. B. H. Bjarnason. Þar
auglýsir hann tólf flösku kassa
af The Old Highland Whisky
á 21 kr. og 12 fl. kassa af Old
Whisky á 19 kr. Hálfflaska af
Gamla Carlsberg kostar 25
aura, (og það kostaði hún langt
fram yfir aldamót, a.m.k. til
1909). Potturinn af dönsku
kornbrennivíni kostaði 80 aura.
Sæmundur Tómasson.
— Velvakandi þakkar áhuga
manna á því, að hið sanna komi
í ljós um áfengisverð fyrr á
árum. Margt skemmtilegt hefur
komið fram í þessum bréfum,
og þess vegna hefur verið gam-
virðingu fyrir íslenzkri fræði
mennsku, hefði vitaskuld verið
einfaldara að fletta upp í göml
um hagskýrslum eða athuga
auglýsingar í blöðum frá þess-
um tíma.
• Leikfimisföt og
trassaskapur
Fyrir nokkrum vikum fór
lítil skólastelpa niður í bae,
til að kaupa sér leikfimisföt,
sem hún þurfti að sjálfsögðu
að nota strax. f leiðinni kom
hún í bókabúð ísafoldar, og
meðan hún var þar, var pakk-
inn með leikfimisfötunum henn.
ar tekinn í misgrip'um. Kona
nokkur virðist hafa átfiað sig,
þegar hún kom heim, hringdi
í bókabú'ðina og kvaðst hafa
tekið pakkann, en mundi koma
honum til skila. Síðan er u 2—3
vikur og ekkert hefur gerzt.
Telpan hefur haldið áfram að
spyrja um pakkann sinn í bóka
búðinni án árangurs. Vildi nú
ekki þessi óþekkta kona láta
bókabúðina að minnsta kosti
vita hvar hún á heima, svo aíí
telpan geti sótt leikfimisfötiri
sín, ef hún ekki getur komið
þeim strax á þann stað sem húa
tók þau.
Siggabuð auglýsir
Terylenebuxur á drengi og herra.
Verð frá kr. 450,00. — Stretshbuxur á
telpur. Verð frá kr. 183,00.
Gallabuxur drengja. Verð frá kr. 145,00.
Gallabuxur herra. Verð frá kr. 198,00.
Siggabúð
Njálsgötu 49.
íbúðir — Hafnarfjorður
Höfum tíl sölu:
3ja herb. íbúð tilbúna undir tréverk í fjölbýlis-
húsi við Sléttahraun.
5 herb. íbúð tilbúna undir tréverk í fjölbýlishúsi
við Álfaskeið. Hagkvæmir greiðsluskilmálar.
Teikningar á skrifstofunni.
8kip & fasteignir
Austurstræti 18 — Sími 21735
eftir lokun 23009.
Til fermingargjafa
Sonolor viðtæki
Teppaz viðtæki nieð og án plötuspilara og
SONOLOIl transistorviðtæki eru tilvaldar
fermingargjafir. —
Mjög fjölbreytt úrval.
Radíónaust
Laugavegi 83. — Sími 16525.
Vélstjóri
óskast á góðan trollbát. —
Upplýsingar í símum 34735 og 41770.
BO SC H
Háspennukefli
6 volt.
12 voit.
Breeðurnir Ormsson
Lágmúla 9. — Simi 38820.