Morgunblaðið - 28.10.1966, Page 19

Föstudagur 28. okt. 1968
MORCUNBLAÐID
iy
Vilborg Korelsdóttir
— Minningarorð
Fædd 7. april 1906
Dáin 20. október 1966
HINN 20. þ.m. andaðist í Lands-
spítalanum í Reykjavík frú Vil-
borg Karelsdóttir, Víðimel 35
eftir langvarandi baráttu við
þungan sjúkdóm.
Saga hennar er í stórum
dráttum svipuð og saga flestra
íslenzkra kvenna. Hún dvaldi
að mestu í foreldrahúsum þar til
hún hinn 19. október 1985 gift-
ist eftirlifandi eiginmanni sín-
um, Sigurði Jónssyni frá Hauka-
(ili. Vilborg var að eðlisfari dul
og hlédræg og það svo mjög, að
einhverju sinni sagði hún í mín
eyru, að engin gæti ímyndað sér
hversu miklar þjáningar hún
hefði orðið að þola þess vegna
hó áttu örlög hennar eftir að
verða önnur og meiri en þau, að
fela sig bak við einhvern feimnis
hjúp, því segja má að þau hjón
hafi allan sinn langa hjúskap
reist hús sitt um þjóðbraut þvera.
Bóndi hennar hafði skjótt mikil
umsvif í ýmsar áttir. Hafði kynni
af mörgum og varð brjátt mjög
gestkvæmt hjá þeim hjónum.
Breyttist hin unga kona fljótlegn
úr feiminni stúlku í óvenju
elskulegan Veitenda. Umgekkst
hún gesti sína ætíð af þeirri
næmu háttvísi, sem kom öllum
til að líða vel í návist hennar.
Eins og fyrr segir var Viborg
feimin og hlédræg, en vinir
hennar urðu þess fljótt varir að
snar þáttur í eðli hennar var
ánægjan af því að gefa. Kom
þetta æ betur í ljós eftir því sem
efni þeirra hjóna ukust, enda
voru þau hjón mjög samhent
um þá hluti. Ekki var þó þessi
eðlislæga gjafmildi gerð til að
berast á eða sýnast, heldur þve"t
á móti. Ég hygg að í hinum stóra
vinahópi þeirra hjóna hafi af-
mælisdegi barns aldrei verið
gleymt né nokkur fundizt svo
smár að ekki væri eftir honum
munað.
Annar mikilvægur þáttur í
eðli Vilborgar var tryggðin og
vinfestan. Ég hygg það ekki of-
mælt, að sá sem eitt sinn eignað-
ist vináttu hennar, hafi átt hana
æ síðan. Vilborg var ein af þeim
sem alla ævi var að vaxa og
þroskast. Hún átti til að bera
einstaka sálarró og æðruleysi.
Kom það glögglega fram í hin-
um þungbæru veikindum henn-
ar. Hinu má heldur ekki gleyma
að hún naut frábærrar umönn-
unnar eiginmanns síns, sem lét
einskis ófreistað til að létta
henni hina löngu og erfiðu legu.
Vilborg var fríð kona og
fönguleg svo af bar og óvenju
aterkur persónuleiki. Mun það
vera samróma álit allra, er höfðu
af henni kynni, að hún hefði get
að skipað hvaða húsmóður-
atöðu sem vera skyldi með sæmd.
Vilborg var hamingjumann-
eskja. Hún eignaðist ung að átr-
um mann, sem hún unni falslaust
til dauðadags. Hún eignaðist góð
og mannvænleg börn, sem voru
hennar yndi og eftirlæti. Hún
komst í góð efni og gat veitt sér
flest það, er hugur hennar stóð
til og þá ekki sízt það að geta
látið mikið gott af sér leiða í
aamskiptum sínum við þá mörgu
er henni fannst hjálpar þurfi.
I>au hjón voru frábærlega sam-
hent um rausn og höfðingsskap
sdlan eins og flest það er hneig
að því að gera öðrum gott. Vil-
borg þurfti heldur aldrei að hafa
áhyggj ur af því, sem svo mövg
hjónabönd hefur eyðilagt,
óreglu og lausung, því hafi nokk-
urn tíma verið til einnar konu
maður, þá er það maður hennar,
Sigurður.
Ef að sú óskhyggja kynni að
rætast að líf væri að loknu þessu,
er það trúa mín að Vilborg verði
með fyrstu manneskjunum, sem
ég spyr um í landinu handan við
móðuna miklu.
Eftirlifandi eiginmanni henn-
•r, börnum þeirra og öðrum
ástvinum sendum við hjónin
innilegar samúðarkveðjur.
Við kveðjum þig öll með einum
hug
og öllum harmi skal rýmt á bug,
þín dáð okkur djörfung jók.
Við þökkum afrek og ævidag,
árdagsgeisla og sólarlag
þeim Guði, sem gaf og tók.
Björn Jónsson.
t
„Þann sigur hún vann,
að hvíla hér,
og hafa ekki brugðizt neinum".
Þ. E.
VILBORG vinkona mín er látin,
vinátta okkar hafði varað um
nærri 40 ára skeið, við erum að-
skildar um stundarsakir, en
minnig hennar björt og hrein
lfir í huga allra sem henni kynnt
ust.
Brot af minningum mínum
um hana langar mig að rifja upp
í dag, er líkami hennar verður
borinn til hinztu hvílu.
Vilborg í>óra Kareldsdóttir
var fædd 7. apríl 1906, á Hæðar-
enda á Seltjarnarnesi,^ þar
bjuggu foreldrar hennar Ástríð-
ur Ólafsdóttir og Karel Hjört-
þórsson, sín fyrstu búskaparár,
frá Hæðarenda fluttu þau til
Reykjavíkur og áttu þar heirnili
síðan.
Þann 4. apríl 1915 eignuðust
þau Ástríður og Karel aðra dótt-
ur, Marsíbil, hún andaðist eftir
stutta rúmlega, aðeins 14 ára
gömul.
Veturinn 1928, stuttu eftir ára-
mót, kom ég til Reykjavíkur í
fyrsta sinni, bjó ég þá, ásamt
foreldrum mínum, í húsi Ástríð-
ar og Karels við Reykjanes-
braut.
Ástríður og móðir mín voru
fóstursystur, var ætíð kært með
þeim og marga ánægjustund áttu
þær saman á síðari árum.
Með okkur Vilborg hófust
strax góð kynni og hún varð
mér því hugstæðari, sem ég
kynntist henni lengur.
Foreldrar Vilborgar voru valin
kunnar ágætis manneskjur, fað-
ir hennar var mjög fjölhæfur til
allra verka og víkingur að
hverju sem hann gekk.
Móðir Vilborgar var álitskona
og greind í bezta lagi, hún var
þrifin og vandvirk á
allt sem hún gerði, en hún missti
snemma heilsuna og þegar ég
kom fyrst á heimili hennar
hvíldi önn þess að mestu á herð-
um Vilborgar dóttur hennar.
Vilborg var vel af guði gerð,
til sálar og líkama, fríð sínum
og höfðingleg. Svipurinn Ivsti
festu og sterkri skapgerð, hárið
var sérlega fagurt, þykkar fléti-
urnar náðu henni í hnésspætur,
hlédræg var hún að eðlisfari, en
létt í máli og skemmtileg í við-
ræðum, kunni vel að taka léttu
spaugi og var sjálf fundvís á
skoplegu hliðarnar á hlutunum.
Um skólagöngu var ekki að
ræða fyrir Vilborgu, eftir að
barnafræðslu lauk, en hún lærði
kjólasaum hjá Rebekku föður-
systur sinni, einnig lærði hún að
mála á silki, kom þá fram í dags-
ljósið, hve listfeng hún var að
eðlisfari.
Vilborg naut um tíma leiðbein
ingar í garðyrkju hjá Ragnari
Ásgeirssyni ráðunaut, síðar hafði
hún mikið yndi af að rækta og
prýða skrúðgarð við heimili sitt.
Vilborg giftist eftirlifandi
manni sínum, Sigurði Jónssyni
frá Haukagili 19. október 1935,
þau eignuðust tvö börn, Ásthi'.di
og Jón, sem bæði eru gift og bua
í sama húsi og foreldrar þeirra,
barnabörnin eru orðin fjögur.
Vilborg annaðist foreldra sína
af dæmafárri ástúð og nærgætni,
til þeirra hinztu stunda.
Síðustu 25 ár ævi sinnar var
Ástríður alveg rúmliggjandi, en
andlegur styrkur hennar var
slíkur, að eiginmaður hennar
sagði oft við mig að hún væri
sinn styrkur og hefði alltaf verið.
Sigurður minnist tengdamóður
sinnar jafnan með virðingu og
þakklæti, segir að hún hafi verið
góði andinn á sínu heimili.
Karel andaðist árið 1950, 67
ára að aldri, en Ástríður 1962
83 ára.
Eins og sjá má af framansögðu
var ævistarf Vilborgar allt frá
bernsku innan veggja heimilis-
ins, öll sín störf vann hún af
þeirri trúmennsku sem var henni
í blóð borin, uppeldi barnanna
vandaði hún svo sem bezt verður
á kosið og eiginmanni sínum var
hún stoð og styrkur, þá má ekki
gleyma barnabörnunum, þau
áttu öruggt athvarf í skjóli
sinnar elskuðu ömmu.
Fyrstu búskaparár sín
bjuggu þau hjómn við þröngan
húsakost og lítil efni, en litla
heimilið þeirra var hreint og
vistlegt, öllu þar fyrirkomið svo
sem bezt mátti verða.
Með batnandi fjárhag varð
húsrýmið smátt og smátt meira,
hafði Vilborg mikið yndi af að
fegra heimilið með vönduðum
húsbúnaði og Sigurður heíur
komið sér upp miklu og vel
búnu bókasafni.
Mestu varðar þó hinn ríkjandi
andi hvers heimilis.
Heimili Vilborgar og Sigurðar
á Víðimel 35, ber húsráðendum
fagurt vitni, þar hefur jafnan
ríkt andi kærleika og velvildar,
hjónin bæði gestrisin og glöð
heim að sækja, hefur sannast á
þeim, „að þar bíða vinir í varpa
sem von er á gesti".
Á stríðsárunum reyndu flestar
konur að dvelja með börnum sín
um í sveit yfir sumarmánuðina.
Ég var ein af þeim sem langaði
að vera í sveit, en þótti of langt
að fara austur á land í átthag-
ana. ég færði þetta í tal við Vil-
borgu og Sigurð. Þau brugðu
skjótt við til hjálpar, útveguðu
mér húsnæði á Haukagili í Borg
arfirði, hjá systkinum Sigurðar,
sem þar bjuggu þar þá fjögur
saman, öll ung og ógift. Vilb »rg
var þar einnig með sín börn og
Sigríður kona Magnúsar Péturs-
sonar frá Gilsbakka, þau áttu
þá einn dreng.
Við Vilborg og Sigríður vorum
saman tvö sumur á Haukagili
með börn okkar, eiginmenn okk-
ar allir dvöldu þar í sumarleyfi
sínu og auk þess oft um helgar.
Nýlega byggt steinhús var á
Haukagili, samt var frekar
þröng á þingi þegar allt þetta
fólk var þar samankomið, en
það kom aldrei að sök. hjarta-
rúm húsráðenda var ótakmark-
að og við eigum öll sem þarna
dvöldum bjartar minningar um
veruna á Haukagiii.
Hestar heimilisins stóðu okk-
ur til boða, hvenær sem við vild
um og fórum við öll margar
ánægjulegar skemmtiferðir á
hestunum.
Veturinn 1962 keyptu þau Vil-
borg og Sigurður jörðina Stóru-
Gröf í Stafholtstungum. Um vor
ið byggðu þau vandaðan sumar-
bústað á einum fegursta stað í
landareigninni. Sumarhúsið
stendur á kletti, en er umvafið
birkikjarri og berjarunnum, út-
sýni er þaðan ein hin fegursta
sem getur að líta í hinu fagra
Borgarfjarðarhéraði.
í fyrrasumar dvöldum við I
hjónin 1 sumarbústaðnum hjá
Sigurði og Vilborgu rúmar sex
vikur, sá tími verður okkur
ógleymanlegur, svo mikla gest-
risni og alúð auðsýndu þau okk-
ur.
Þessar vikur urðu hinar síð-
ustu sem Vilborgu auðnaðist að
njóta sumarsins í sumarbúslaði
sínum.
Við hjónin vorum vikutíma í
sumarbústaðnum í sumar. Feg-
urð fjalla og jökla var hin sama
og áður, umhverfið með lignar-
brag, en mér fannst svo undar-
lega hljótt. Þrösturinn og máríu-
erlan sáust ekki, enginn hafði
gefið þeim brauðmylsnu á pall-
inn, hestarnir komu ekki heim
að bústaðnum, þeim hafði ekki
verið strokið um flipan og gefið
brauð. Hundurinn af næsta bæ
lét ekki sjá sig, hann hafði oft
komið ‘ undanfarin sumur og
jafnan fengið lostætt bein. Þetta
er aðeins lítið sýnÍ9horn af vel-
vilja og gestrisni húsráðenda við
menn og málleysingja.
Vilborg var mikill dýravinur,
eitt sinn verpti skógarþröstur
inni í stofuglugganum hennar,
hægt var gengið um stofuna þá
næstu vikurnar.
Kötturinn, sém hún móðir
henar átti fékk gott atlæti, „hann
var búinn að vinna fyrir því“,
sagði Vilborg.
Síðastliðið sumar lá Vilborg
helsjúk á sjúkrahúsi, eiginmað-
urinn dvaldi hjá henni hvern iag
svo lengi sem hann mátti,
kvaddi hana ætíð með bros á
vör en blæðandi hjarta, börn
hennar og vinir heimsóttu hana
og reyndu að stytta henni stund-
irnar. Hjúkrun fékk hún svo sem
•'bezt mátti verða, en enginn
mannlegur máttur gat bægt
dauðanum frá, því stundin var
komin.
Vísuorðin sem ég hef að yfir-
skrift minninga minna um Vil-
borgu sagði Sigurður mér að
hefðu komið í hug sinn er hún
var kistulögð, þau eru táknræn
og þurfa ekki skýringa við. Ég
endurtek þau hér:
„Þann sigur hún vann,
að hvíla hér,
og hafa ekki brugðizt neinum".
Ég þakka þér allt Vilborg. Guð
blessi þig eiliflega.
Guð blessi ástvihi þína.
Halldóra Sigfúsdóttir,
t
FRÚ Vilborg Karelsdóttir, Víði-
mel 35, sem lézt í Landsspítalan-
um 20. þ.m„ eftir þunga sjúk-
dómslegu, verður til moldar bor-
in í dag.
Vilborg var fædd á Seltjarnar-
nesi 1. apríl 1906. Foreldrar
hennar voru Ástríður Ólafsdótt-
ir og Karel Hjörtþórsson, sem
bæði eru látin. Hún ólst upp hjá
foreldrum sínum og tók svo
fljótt sem aldur leyfði að sér
húsmóðurstörf hjá foreldrum
sínum, vegna langvarandi veik-
inda móður sinnar, sem var rúm
föst yfir 20 ár. Annaðist Vilborg
hana af mikilli fórnfýsi, unz hún
lézt á síðastliðnu ári.
Við skulum staðnæmast aðein*
við og líta til baka til ársin*
1933. Það vor kom ungur maður,
Sigurður Jónsson frá Haukagili
ofan úr Borgarfirði til Reykja-
víkur í atvinnuleit. Hann réðist
sem kaupamaður til Karel*
Hjörtþórssonar, sem var ráðs-
maður hjá Sturlubræðrum,
þeim Sturla og Friðrik Jónsson-
um. Þá voru þeir með búskan ’i
Fitjakoti á Kjalarnesi. Þar var
Vilborg, sem þá var ung stúlka,
ráðskona. Þar kynntust þau,
hún og borgfirzki pilturinn og
feldu hugi saman og voru gefin
saman í hjónaband haustið 1935.
Þetta hjónaband stóð í 31 ár,
eða þangað til að hún lézt. Þau
eignuðust tvö börn, Ásthildi
kennara f. 25/5. 1936, gifta
Stefáni Jónssyni, söngkennara og
Jón f. 7/10. 1939, kvæntan Inu
Dóru Sigurðardóttur.
Vilborg var mjög greind
kona, dul í skapi, seintekin en
trygg vinum sínum, myndarleg
húsmóðir og góð móðir. Sá, sem
þessar línur ritar, stendur i
mikilli þakkarskuld við hana
fyrir gestrisni fyrr og síðar.
Ég vil að leiðarlokum, kæra
mágkona, færa þér innilegt
þakklæti fyrir alla vinsemd og
hlýju í minn garð, og ég vona og
veit, að sú guðsblessun, sem
fylgdi þér í lifanda lífi, mun
einnig fylgja þér yfir landa-
mærin.
G. B. J.
AmerLkar vörur
Amerískir barnagallar, barnaföt, kven-
peysur, kjólar og úlpur á kvenfólk og börn,
lianzkar, slæður o. m. m. fl.
Eitthvað nýtt á hver jum degi.
Verzlunin Laugavegi 83
Sími 16525.
Gólfflísar
Sérstaklega vandaðar. — Litaúrval.
Verzlunin Brynja
Laugavegi 29.
CREAM
Fæst 1 olíum matvoruverzlunum