Morgunblaðið - 12.01.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. JANÚAR 1967.
Lítill hringurinn
trjáteinungum, nægilega stór
til að þyrla geti lent
í fjöllunum norðvestur
af Pleiku.
Fremst allra hluta vildi ég,
að í mínu valdi stæði, að kafa
svo djúpt í þessu bréfi mínu,
að það beti miðlað ykkur til-
fimnimgu fyrir venuleikanum
hér og skilningi á honum, og
þó enmþá fremur þeirri gagn
takandi tilfinningu að vera
til meðal alls þess sem lifir.
Og ég geri ráð fyrir, að hluti
þessarar næmu lífsvitundar
vaxi með þeirri stöðugu til-
hugsun, að hvert augnablik
geti orðið hið síðasta.
Gætum að þessum stað-
reyndum. Michael Shaug-
hnessy, liðsforingi, D-sveit,
fyrstu flugherdeild, 10. ridd-
araliðinu frá Tacoma í Was-
hington-fylki, er mikill fjör-
kálfur á óírskan máta, ef til
vill vegna þess að hann hef-
ur aldrei til írlands komið.
'Huey-þyrlurnar í flugdeild
hans eru málaðar stórum
grænum hvítsmárum, sem
stafar af því, að kona hans
sendi honum dós með grænni
málningu. Ég finn á mér
hvert erindi hans er, og því,
þegar hann hallar sér fram
og segir: „Ég heyri, að yður
langi á smáálfaveiðar", svara
ég að bragði: „Svo er, herra
minn.“
„Jæja, það vill svo til, að
við höfum fundið álfábústað
Bréf úr Vietnamferð
Eftir John Steinheck
í fjöllunum. Komið inn!“
Ég skreidist upp í þyrluna
í hermannaklossum og bún-
ingi, sem gerir það að verk-
um, að ég verð samlitur jörð-
unni. Ég herði að mér sætis-
ólina og sit nærri dyrunum,
það geðjast mér því þá sé
ég beint niður fyrir mig. Ég
kinka kolli til skytbunnar við
dyrnar og klappa á tvöfalt
skefti byssunnar hans, hann
miðar niður á við o.g byss-
an er óhlaðin. Þegar þyrlan
er komin á loft, opnar hann
hleðslurúm byssunnar, hleð-
ur fyrsta skotinu í skotbelti
sínu, öryggislásnum, hreyfir
byssuna upp og niður og tii
hliðanna, sezt síðan og fylg-
ist með hreyfingum á jörðu
niðri. Það er gaman að hafa
þessa skyttu þarna. Ætið er
sá möguleiki fyrir hendi að
hann sendi frá sér kúlnahrinu,
sem fælt geti frá einhverja
leyniskyttuna, sem annað
hvort svarar í sömu mynt
eða lætur það kyrrt liggja.
Ég hef heyrt talað um smá-
álfana. f þessu tilviki eru það
’hermenn Viet Cong í frum-
skógi-vöxnum fjöllum. D-
sveitin hefur fundið gullhreið
ur þeirra, að þessu sinni hrís
grjónaforðabúr mikið að vöxt
um og við ætluð að líta á
það.
Shaughnessy lyftir þyrl-
unni af brautinni, fer aftur
á bak í einskonar hneigingu,
hún nánast dinglar rófunni,
og síðan er haldið af stað.
Við fljúgum hratt og lágt,
skýlum okkur í vatnsgröfum,
snertum limgerði, strjúkumst
við trjátoppana og tökum
skyndilegt hliðarstökk. Við
getum annað hvort flogið svo
hátt að leyniskytturnar nái
ekki til okkar, eða lágt og
í allskonar krókum til að
verða ekki auðvelt skotmark
þeirra. Við lendum í birgða-
stöð, (ég má ekki nefna staði
með nöfnum, ef aðgerðir er
þar ennþá í gangi). Nú kem
ur sér vel sá veikleiki minn,
að geta aldrei munað dag-
setningu eða nafn né heldur
gleymt stað eða andliti.
Ég vildi að ég gæti sagt
ykkur frá þessum flugmönn-
um. Þeir gera mig sjúkan af
öfund. Þeir stjórna farartækj
um sínum á sama hátt og mað
ur hefur stjórn á glæsileg-
um, velþjálfuðum veðhlaupa-
hesti. Þeir vefa sig eftir fljót
unum, hækka flugið yfir trjá
toppana eins og svölur, þeir
leika allskonar llstir í loft-
inu og stinga sér eins og múr
svala að kvöldlagi. Ég horfi
á hendur þeirra og fætur á
stjórntækjunum, þessi fín-
gerða samhæfing minnir á
öruggar en þó hæglátar hend
ur Casals á sellóinu. Hendur
þeirra eru vissulega hendur
hljómlistarmanns og þeir
leika á stjórntæki sín eins og
hljóðfæri og þeir dansa á
þeim eins og ballerínur og
þeir vekja öfund mína vegna
þess, að mig langar til að
gera slíkt hið sama sjáifur.
Minnist þess er þið voruð
börn og ykkur dreymdi, að
þið flygjuð frjáls og lífið var
dásamlegt? Þannig er þessu
varið, og hryggur í bragði
veit ég, að ég get aldrei gert
hið sama. Hendur mínar eru
of gleymnar og gamlar til
að taka á móti skipunum frá
flugbækistöðvum, sem tala
um uppstreymi og hliðarvind,
um meðvind og skiftivind,
um skothríð frá jörðu, sem
einungis er hægt að merkja
af fáeinum glömpum, og öll-
um þessum skipunum verð-
ur hönd hljómlistarmannsins
að hlýða, sjálfvirkt. Ég verð
að fullnægja þrá minni með
því einu, að horfa á þá.
Mér þykir fyrir að hafa
gleymt mér í hrifningunni,
en ég varð að fá útrás, ann-
ars hefði ég sprungið.
Ykkur skilst nú, að við er-
um á landsvæði Viet Copg,
þar sem sérhvSrt tré getur
skyndilega hafið skothríð á
okkur og gerir oftsinns. Þyrla
okkar stingur sér niður að
fljóti, sem fossar niður hlykkj
ótta gjá og ég sé nú, að þessi
lága, græna ábreiða, sem ég
sá að ofan, er frumskógur svo
þéttur, að sólarljós hádegisins
nær aldrei að brjótast í gegn
niður á jörðina. Fljótið hjykkj
ast eins og snákur og við
hlykkjumst yfir því og síðan
hæ'kkum við flugið eða sneið-
um kringum tré á sama hátt
og góður hestur í dreifðri
nautgripahjörð sneiðir í kring
um stakan kálf.
Óðfluga hækkum við okkur
vegna þess, að þessi fjöll eru
há og brött og leið okkar er í
fossum og hlykkjum. Ég furða
mig á því hvernig flugmenn-
irnir fara að þvf að rata. í
fjalishlíðunum eru auðar
skákir, þar sem frumskógur-
inn hefur verið ruddur fyrir
einni eða tveimur árstíðum.
Og þessar auðu skákir eru
dreifðar og tilviljanakenndar
og þykkur gróður á milli.
S'kyndilega birtist purpura-
litur reykur fyrir ofan og
framan okkur, það er merki
um að við eigum að lenda og
við komum að einni þessara
auðu skáka, svo þröngri að
skrúfublöðin næstum hreinsa
ofan af risavöxnum bambus-
trjánum.
Út úr gróðrinum, þykkri
en ég hef nokkru sinni aug-
um litið, koma andlit eða
reyndar einungis augu.
búningar birtast. Svört and-
lit eða hvít hafa sökum svita
og ryks orðið nokkurveginn
rauðgrá. Aðeins augun eru
lifandi og fjörleg. Þyrlan
lendir og blöðin hætta að
snúast, þeir opna munninn
og í Ijós kemur að þetta eru
menn og þvílíkir menn. Getið
þið skilið hinn snögga hreykn
isblossa, sem kviknar innra
með manni, þegar hann skynj
ar, að hann tilheyrir sama
kynstofni og þessir menn?
Ég býst við að sú tilfinning
sé andstæða þess skammar-
hrolls, sem ég hef fundið til,
er ég sé Vietnikkana heima í
skítugum fötum, illa innrætta,
súrþefjandi auðnuleysingja
og hina ógeðslegu og eyði-
merkurlegu göngufélaga
þeirra. óhreinlynd mótmæli
þeirra þessefnis, að samvizka
þeirra banni þeim, að drepa
fólk eru dálítið heimsikuleg.
Þeir eru ekki í þeirri hættu.
Fjandinn hafi það að þeir geti
lumbrað á neinum. Ég býst
við, að aðaláhyggjur þeirra
séu, að einhentur, hálf'blind-
ur 12 ára drengur í Viet Cong-
hreyfingunni geti lamið þá
með knippi af þroskuðum
banönum.
Ég ætlaði ekki að missa
taumhald á mér þeirra vegna.
Ég býst við, að D-sveitin hafi
komið mér úr jafnvægi. Þeir
lyktuðu af svita, sveita síns
andlitis. Bak við sérhvern
hjálm, undir ólinni, er plast-
flaska með skordýraeitri. Ég
fór eftir slóð Viet Cong svo
djúpri og hulinni frumskógi,
og ég var í eilífú sjóðandi
myrkri. Þetta var ein af sam-
leiðum Víet Cong. Þeir neyða
íbúana til að bera birgðir
þeirra eftir þessum slóðum.
Hrísgrjónaforðabúrið var til-
tölulega stórt og vendilega
falið. 'Hinir þreyttu menn
voru að flytja hrísgrjón í
þyrlurnar, sem þær áttu síð-
an að flytja til flóttamanna-
miðstöðvanna. Þetta voru um
300-400 pokar af hrísgrjónum.
Einu sinni hefði það allt ver-
ið eyðilagt. Nú er það í örygg
um höndum, og því dreift
meðal sama fólksins og því
var rænt frá af Viet Cong.
Ég ætlaði niður í einn þess-
ara dimmu hella frumskógar-
ins og hávaxinn liðsforingi
lcallaði: „Farðu ekki of langt.
Þarna eru jarðsprengjur."
PjS. Ég fór ekki of langt.
Ykksu
John.
Afar ódýr frímerki
frá Austurríki
Tvö þúsund og átta hundruð falleg, mismunandi
safnfrímerki og sérfrímerki, raunverulegt verð-
mmti um 320 mörk en í auglýsingaskyni aðeins
300,00 ísienzkar krónur, gegn póstkröfu, svo lengi,
sem birgðir endast. — Póstkort nægir.
MARKENZENTRALE, Dempschergasse 20,
1180 Wien.
Eggert E. Laxdal.
Laust starf
Kópavogskaupstaður vill ráða arkitekt til
skipulagsstarfa. Nánari uppl. veitir Bæj-
arverkfræðingur. Umsóknir sendist undir
rituðum fyrir 1. febrúar n.k.
11. janúar 1966.
MIIUIR
Næst síðasti innritunardagur
ENSKA DANSKA ÞÝZKA FRANSKA
ÍTALSKA SPÁNSKA NORSKA SÆNSKA
RÚSSNESKA ÍSLENZKA fyrir útlendinga.
Síðdegistímar — kvöldtímar.
Byrjendaflokkar — framhaldsflokkar.
símar 1 000 4 og 2 16 55.

IVBALASKOLIiMIM IVSIiiilR
Brautarholti 4 og Hafnarstræti 15.
Öldur lífs
og lita
NÝLEGA er komin út ný íslenzk
skáldsaga eftir Eggert E. Lax-
dal. Heitir hún Öldur lífs og
lita, og hefur höfundur mynd-
skreytt söguna sjálfur með svart
listarmyndum. Bókin er 90 blað-
síður að stærð, prentuð í 500
eintökum í Víkingsprenti,
Reykjavík,, en Laxdalsútgáfan
í Kópavogi gefur bókina út.
Höfundurinn er, eins og fyrr
segir, Eggert E. Laxdal listmál-
ari og skáld. Hann hefur áður
sent frá sér tvær bækur, Ijóða-
bókina' „Píreygðar stjörnur" og
myndskreytta barnabók, „Æfin-
týri Péturs litla“. Þetta er fyrsta
skáldsaga hans og segir frá lista-
mönnum í Reykjavík.
Bókina tileinkar höfundur
syni sínum Sigurði, 10 ára göml-
um. Hún er smekklega útgefin.
BÆJARSTJÓRINN í KÓPAVOGI.
Bréfritari
Viljum ráða stúlku til bréfritunarstarfa.
Þarf að hafa góða kunnáttu í ensku og
norðurlandamálum.
Upplýsingar á skrifstofu okkar.
Eggert Kristjdnsson & Co. hf.
Hafnarstræti 5. — Sími 11-400.