Morgunblaðið - 19.02.1967, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUÐAGUR 18. FEBRÚAR 19«T.
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson..
Ritstjórar: Sigui'ður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjðrn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
í lausasölu kr. á mánuði innanlands.
Áskriftargjaki kr, 105.00 7,00 eintakið.
UTANRÍKIS- OG
VARNARMÁL
Djarni Benediktsson, for-
sætisráðherra, flutti yfir-
gripsmikla ræðu á Al'þingi á
dögunum um utanríkis- og
varnarmál, þar sem hann
rakti þróun þessara mála um
nær þriggja áratuga skeið,
samskipti ístlands við aðrar
þjóðir á þessu sviði og tæki-
færisstefnu kommúnista hér
á landi í öryggismálum þjóð-
arinnar. Forsætisráðlherra
ræddi einnig hin nýju við-
horf, sem skapazt hafa í Ev-
rópu og sagði, að enginn vafi
léki á því, að Atlantsihafs-
bandalagið ætti meginþátt í
því, að nú horfði mun frið-
vænlegar í þessum heims-
hluta en verið hefði um langt
skeið:
„Við vitumK, sagði Bjarni
Benedi'ktsson, „að Atlants-
hafsbandalagið og þátttaka
íslands á einum úrslitastað í
vörnum bandalagsins hefur
átt þátt í því að friða þennan
heimshluta og það, að Sovét-
stjórnin sýnir Vesturveldun-
um þá vinsemd og virðingu,
sem hún nú gerir, kemur af
því, að þau virða þeirra
samheldni og þeirra vald.
Þess vegna væri það mesta
fjandskaparbragð við friðinn,
við framfarir, við heill al-
mennings, við framtíð heims-
ins, ef menn nú ryfu þessi
aamtök og hættu að vilja
leggja fram þann skerf, sem
enn þanf til þess að öruggum
friði verði áður en lýkur
náð“.
Forsætisráðherra ræddi
síðan sérstaklega viðhorfin í
varnarmál'um íslendinga og
sagði um þau mál: „Nú er að
ýmsu leyti orðið mjög breytt
frá því, sem áður var. Ég
held, að það séu engar ýkjur,
þó að við segjum, að ísland
sé nú ámóta sett og það væri
í Mið-Evrópu. Svo mikiÆ er
umferð af allskonar farar-
tækjum í lofti, á hafinu um-
hverfia landið, að ef menn
kynna sér það er það svipazt
því, að maður væri staddur
á fjölmennum umferðarstað
í stórborg, ef svo má segja.
Við komumst þess vegna ekki
hjá því, að meðan hættu-
ástand er í heiminum — og
ótvírætt er svo ennþá — eru
það fjörráð við íslenzku
þjóðina að skilja landið eftir
varnarlaust. Hitt er svo al'lt
annað mál, hvernig menn
vilja koma þeim vörnum fyr-
ir nú, hvort menn telja á
vissu stigi, að varnarábyrgð
Atlantshafsbandalagsins á-
samt vissum framkvæmdum
og aðgerðum hér innanlands
sé nóg til þess, að við þurf-
um ekki að hafa erlent varn-
arlið. Þetta er atriði, sem
sjálfsagt er að skoða og
kynna sér til hlýtar. En ég
legg áherzlu á hitt, að meðan
við þurfum á raunverulegum
vörnum að halda, skulum við
ekki vera að reyna að blekkja
sjálfa okkur eða aðra með
því að halda, að þær varnir
hætti að vera hernaðarlegar,
þó að við skírum mennina,
sem eiga að taka við störfun-
um upp og köl'lum þá sér-
fræðinga. Það sem við verð-
um að gera okkur ljóst er:
Viljum við hafa varnir? Telj-
um við að varnir séu nauð-
synlegar, ekki vegna annarra
heldur vegna okkar sjálfra?
Og ef við teljum að svo sé,
verðum við að hafa kjark til
að segja það og framkvæma
það. Þá verðum við annað
hvort að semja við aðra um
það eða taka að okkur varn-
irnar sjálfir. En við komumst
ekki hjá því á þann hátt að
stinga höfðinu í sandinn eða
með því einfalda ráði að fara
að kal'la þá, sem eiga að ann-
ast störfin, sérfræðinga. Ef
við teljum að ísland verði
eins og önnur þjóðlönd, að
hafa varnir, verðum við að
hafa manndóm til að segja:
Annað hvort tökum við varn
irnar sjálfir og þá getið þið
farið, eða við verðum að
semja við þann, sem við
treystum til þess að annast
varnirnar".
SJÚKRA-
FLUTNINGAR
CJtefnf er að því, að Slysa-
varðstofan, sem nú er til
húsa í Heilsuverndarstöðinni
flytjist í Borgarsjú!krahúsið
nýja og mun aðstaða hennar
batna mjög við það. Slysa-
varðstofan mun þá hafa yfir
32 rúmum að ráða og enn-
fremur verður þar svonefnd
„intensive-care‘<-dei'ld, sem
annast meðvitundarlausa
sjúklinga.
Með tiHiti til þessara fyr-
irhuguðu breytinga hefur
borgarstjórn Reykjavíkur að
ti'l'hlutan borgarfulitrúa Sjálf
stæðisflokksins samþykkt að
skipa nefnd til þess að kanna
hvort nauðsynlegt sé að
koma á nýskipan sjúkraflutn
inga í borginni.
Úlfar Þórðarson, borgar-
fU'lltrúi Sjálfstæðisflokksins,
vakti athygti á því í umræð-
um í borgarstjórn, að aðbún-
aður á slysastað og flutning-
ur þaðan væri mi'kilvægur
liður í þeirri öryggiskeðju,
sem reynt væri að treysta til
þess að búa vel að þeim borg-
•urum, sem fyrir slysum
Verður Mendes - France
næsti forseti Frakklands?
í NÆSTA mánuði eiga að
fara fram þingkosninsar í
Frakklandi og er kosninga-
baráttan að sjálfsögðu þegar
byrjuð. Eitt hið athyglisverð-
asta varðandi þessar kosning-
ar er, að Pierre Mendes-
Franee, fyrrum forsætisráð-'
herra Frakklands er að nýju
kominn fram á stjórnmála-
sviðið og býður sig nú fram
eftir að hafa dregið sig í hlé
um árabil frá stjórnmálum.
Ef hann nær kjöri, hefur hin
klofna stjórnarandstaða
Frakklands eignazt foringja,
því að hann nýtur hylli bæði
til hægri og vinstri og er
kunnur fyrir að vera ákveð-
inn og röggsamur stjórnmála-
maður. Strax eru uppi al-
mennar raddir um, að Mend-
es-Franee stefni nú þegar
markvisst að því að verða
næsti forseti Frakklands, er
forsetakosningar fara þar
fram næst 1972.
Frá því að Mendes-France
skýrði frá því, að hann hyggð
ist nú að nýja hefja virka
þátttöku í stjórnmálum og
bjóða sig fram 1 komandi
þingkosningum, hefur enn
skapazt nýtt viðhorf í kosn-
ingabaráttunni, því að í
Frakklandi þykjast menn
gera sér grein fyrir einu: Þeg-
ar Mendes-France hefur að
nýju þátttöku í stjórnmálum,
þá er það ekki fyrst og fremst
til þess að verða þingmaður
á nýjan leik, heldur gert í
þeim ásetningi að flytja í El-
yséehöllina 1972 sem forseti
Frakklands. >á verður annað
sjö ára kjörtímabil de Gaulle
forseta á enda og hann mun
þá varla bjóða sig fram til
forseta einu sinni enn. Hann
verður þá 82 ára að aldri en
Mendes-France 65.
Kjördæmið, sem Mendes-
France hefur valið til þess að
ná kosningu á nýjan leik sem
Þingmaður, er borgin Gren-
oble í ölpunum. Hún er á
meðal þeirra borga Frakk-
lands, þar sem framfarir hafa
verið hvað mestar. Þar er
mikiíl iðnaður í sambandi
við raforku og kjarnorku-
vísindi, sem veldur því, að
þar er búsettur tiltölulega
mikill fjöldi menntaðra
manna og háskólinn í Gren-
oble nýtur mikils orðstírs.
Mendes- France varð for-
sætisráðherra Frakklands ár-
ið 1954, þegar 19. ríkisstjórn
landsins, frá því að heims-
styrjöldinni síðari lauk var
steypt og landið stefndi rak-
leiðis út í öngþveitið bæði
efnahagslega og stjórnmála-
lega. Orsakir þessa voru
margar en ekik hvað sízt styrj
öldin í Indókína.
Mendes-France skuldbatt
sig til þess að binda endi á
styrjöldina i Indókína innan
eins mánaðar frá því að hann
ttók við völdum. Hann vann
svo ákaft að þessu verkefni,
að hann mætti stundum í
smoking til vinnu sinnar á
morgnana, til þess að hann
þyrfti ekki að fara heim til
þess að skipta um föt, ef
hann átti að mæta í samkvæm
isklæðnaði við eitthvert hátíð
legt tækifæri að kvöldi. Hinn
21. júlí — tveimur klukku-
stundum áður en fresturinn
var liðinn — gat hann kunn-
gjört, að samið hefði verið um
frið í Indókína.
Síðan kom hann í veg fyrir
varnarbandalag Evrópu (Kon
rad Adenauer þá: Þessi mað-
ur verður að fara) og þá von
Frakka að halda Saarhérað-
inu. Þegar hann að lokum hét
Túnis sjálfstæði, felldi þingið
stjórn hans.
Enginn Frakki hafði áður
vogað að vekja þjóð sína upp
af stórveldisdraumum henn-
ar, eh þegar Charles de
Gaulle kom til valda 1958,
hélt hann þar áfram, sem
Mendes France hafði orðið að
hætta. Enda þótt þessir
stjórnmálamenn séu persónu-
lega ólíkir, þá er stefna þeirra
beggja ekki ósvipuð:
Við þær endurbætur,
sem fram fóru 1958 á efna
hagskerfi landsins, fylgdi
de Gaulle ráðleggingum
frá Mendes-France.
Með Eviansamningnum
svonefnda losaði de Gaulle
eins og Mendes-France
hafði áður gert í Genf, sig
að mestu við þá byrði, sem
nýlendurnar voru. Hann
veittl Alsír sjálfstæði, í
því skyni að Frakkland
gæti að nýju tekið að sér
forystuhlutverk í Evrópu.
Bæði Mendes-France og
de Gaulle virðast telja það
helzta markmið franskra
stjórnmála að vekja hina
fornu dýrð Frakkalnds að
nýju.
Hvernig sem kosningarnar
1 næsta mánuði kunna að fara
er talið nær víst, að Mendes
France muni verða foringi
stjórnarandstöðunnar og að
hann muni nota tímann fram
til 1972 til þess að leggja
grundvöllinn að því að verða
þá forseti. Sem hugsanlegur
eftirmaður de Gaulles er
hann jafnvel Gaullistum, þ.e.
stuðningsmönnum de Gaulle
að skapi. Hinir fremstu í hópi
þeirra eru þegar farnir að
láta vel að honum. Pompidou
forsætisráðherra: „Ég met
hann mjög mikils".
Plerre Mendes-France. — Hyggst hann verða næsti forseti
Frakklands?
verða, en slys eru svo sem
kunnugt er tíðasta dauðaor-
sök frá barnæsku og fram yf-
ir miðjan aldur.
í þessum efnum, sem öðr-
um, verðum við að fylgjast
með tímanum og aðlaga okk-
ur breyttum aðstæðum, þeg-
ar þörf krefur.
USTAÁHUGI
UNGS FÖLKS
Ástæða er til að vekja at-
hygli á blómlegri starf-
semi Listafélags Menntaskól-
ans í Reykjavík, sem nú hef-
ur komið á fót sýningu högg-
mynda, þar sem helztu mynd
höggvarar þjóðarinnar sýna
verk sín. Listafélagið hefur
áður gengizt fyrir margs kon-
ar listkynningu, sem vakið
hefur almenna athygli í borg-
inni.
Það er atíhyglisvert, að
unga fólkið í Menntaskólan-
um skuli hafa frumkvæði
um slíka starfsemi og bendir
það ótvírætt til þess, að lif-
andi áhugi sé á lista- og
menningarmálum í Mennta-
skólanum. Það er og mjög
við hæfi, að svo er, í hinni
gömlu og virðulegu stofnun
við Lækjargötu og er þess að
vænta, að menntaskólanemar
haldi áfram á þessari braut,
sem hefur þegar orðið þeim
ti'l verðsku'ldaðrar sæmdar.
Vilja leggja
björgunorskútn
sjóð í þyrln
BjörgunarskútusjóSur Austur-
lands hefur lagt til að sjóður þess
verði látinn ganga til kaupa á
þyrlu, sem notuð verði við
björgunar- og hjálparstörf og
staðsett á Egilsstöðum. Hefur
verið lagt til að Slysavarnafélag
ið gangi í félag við Landhelgis-
gæzluna um kaupin á flugvél-
inni, en landhelgisgæzlan reki
hana.
Gunnar Friðriksson, forseti
Slysavarnafélagsins, t'jáði MbL
að þetta væri aðeins tillaga enn-
þá. Slysavarnafélagið væri aðeins
búið að hafa samband við Land-
helgisgæzluna um má'lið oe. rétt
byrjað að athuga það.