Morgunblaðið - 02.07.1967, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. JÚLÍ 1967.
"Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Œtitstjórar:
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími lOdOO.
Aðalstræti 6. Sími (2(2-,4-80.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargj.ald kr. 105.00
j
ÞEIR BERJA HA USN-
UM VIÐ STEININN
IT'yrir mörigium áruim hlieyptí
* tunguT menintamaður
heimdraganum héðan úr
Reylkjaivík ag hélt tSll fram-
andi ianda, þar sem hann
dváldiist siíðan um áratuga
Sbeið án þess að Mta land sáifct
ag höfuðstað þess. Þegar
hann svo kom aftur og var
- spurður þess, hvað honuim
þætti merkilegast við heim-
komuina þá svaraði hann á
þessa Leið: Að tré skuili geta
vaxið í Reykjavílk og að fjöl-
margir fagrir trjágarðar
skulá nú prýða höfluðborgina
ofckar.
Þegar þessi merki maður
flór af ættlandi sínu var
varía nökkur trjágarður í
Reykjavík. Aimenningur í
bænum hélt þá að þess væri
MtiM sem enginn kostur að
rækta hér tré. Hinsvegar
var váitað að á Akureyri var
þá þegar hafin trjárækt með
ágætum árangri.
Tímónn leið ag hin gaimíia
vantrú á mögufleika trjáræfkt
ar í Reykjaivík þvarr. — Ný
þekking og reynsla leysti
- Vanþekkinguna og sleggju-
dómana af hóflmi. Eimar heit-
inn Helgason í Gróðrarstöð-
inni og flleiri merkir og raun-
sæir hiugsjónamenn börðust
þrautseigni baráttu fyrir rnáfl
stað skógræktarinmar og
tókst að vekja áhuga og
Skilming almennings á giflidi
hennar. Nú er svo komið að
flestir húseigendur í borg-
inmi teija sjáiflsagt að rækta
trjágarða við hús sín. í öll-
um hverflum höfuðborgar-
innar getur nú að Mta fagra
trjáiundi, sem veita í senn
ökjól og augnayndi. Áhugi á
trjárækt er orðinn aflmennur
í Reykjavík. Fóikið veit að
hér er hægt að rækta mang-
ar trjátegundir, og finnur að
skógurtinn skapax flegurð og
hlýlleika í umhverfi þess.
J afnhMða þessu hieflur
Skógræktarfólag íslands og
Skógrækt ríkisins haflt for-
ystu um víðtælkar skógrækt-
arframkvæmdir í öldiuim
landshliutum.
Þetta ræktunarstarf heflur
að vísu gengið misjafnlega
vel á hinum ýmsu stöðum.
En þrátt fyrir nokkur áföfli
yerður sú stað-reynd ekki
sniðgengin að skóg er hægt
að rækta víðsvegar á íslandi.
Þekking og vísimdi eru grund
völlur hins unga skógræktax
sfcarfls.
Þetta starf gengur að sjáltf
sögðu hægt. Þó eru gróður-
setitar hér áiflega á aðra miM-
jón trjiáplantna á vegum
skógrækbarféLaganna og
Skógrætobar ríkisins. Mifcfflfl
fjöldi áhugamanna vinnur að
gróðursetningunni.
★
Þrátt fyirir þessar sta-ð-
reyndir eru til menn, sem
enn lemja hausnum við
stteininn og draga merlki
hinnar gömfliu og úreltu van-
trúar við hún. Þeir segja að
Skógræfctin sé gagnaiaust
flöndur og grípa fegins hendi
hvert óhapp, sem hendir
hana á eimstökum stöðum.
Sórstaklega er sumum þess-
ara manna uppsigað við baræ
trén, sem þeir telja óþjóð-
Iteg og spilflia íslenztou lands-
lagi!! Þessum úrtökimönn-
um væri hoflfllt að kynna sér
Iljóð Stephans G. Stephans-
sonair, „Grenisfcógurinn“. —
Þar kemst hið ágæta sfloáflid
m. a. að orði á þessa liedð:
„Þar sem ölfliuim öðrum trjiám
af lágt þótti að gróa,
undir skuggahiölitium hfám,
hneppt við sortatflóa,
spratztu, háa, giMa grön,
grænust aiira skóga“.
„Alein grær þú gaddinn vdð,
grenistoógar hllíðin,
sem þar óbult eigir grið
últllæg sumartáðin —
blebbur llífls á iflki fróns,
lands og vtetrar prýðin“.
„Upp úr sfcugga og sagga-
svörð
sflfrjó blöðin greinast,
varmaflaust í vetrar jörð
vonarrætur leynast.
Rognar aldrei — brotnar í
bylnum sfcóra seinast“.
★
Þannig kveður Skagflirð-
ingurinn, Rlettaifjailiiaskáldið
um barrskóginn. .
Fyrir 40 áruim var það tafl1-
ið sannað, og flestir trúðu
því, að barrtré gæbu adlls
ekki vaxið á íslandi. Nú
befur reynslan hins vegar
sýnt, að þebta var rangt.
Samt sem áður eru til menn,
sem vilja etoki, eða geta ekki
viðurkennt þessa staðreynd.
Þeir segja m.a. að það sé
ekki að marka þótt tré geti
náð þroska á Hallörmsstað.
Veðráttan þar sé svo milkið
hagstæðairi en annars stað-
ar. Þetta er sama sagan og
um trjáræfctina í Reykjavik
og á Akureyri fyrr á árum.
Ásbæðan tii þess að tré eru
toomin til mieiri þroska á
Hailiormsstað en annars
staðar er einfaldllega sú, að
þar hófst skógræfctin 30—40
árum fyrr en annars staðar á
J**4 ^
UTAN ÚR HEIMI
Fá Rússar Tító til
samvinnu við sig?
Ýmislegt þykir benda til
þess, að Rússair og Júgóslavar
kanni nú í fyrsta skiþti síðan
1948 möguleika á samvinnu á
sviði hermála. Það sem veld-
ur þessari þróun er ástand-
ið fyrir botni Miðjarðaríhafs.
Sovézka hermálasendi-
nefndin hefur átt í viðræðum
við júgóslavneska leiðtoga, og
er talið að viðræðurnar hafi
fjallað um möguleika á sam-
vinnu á sviði hermála milli
landanna. Þrír sovézkir kaf-
bátar og beitiskip komu ný-
lega í óvænta heimsókn til
hafnarinnar Herceg Novi, sem
stendur við sama flóa og ein
mikilvægasta herstöð Júgó-
slava. Þá hafa borizt óstað-
festar fréttir um, að sovézk-
um herflugvélum, sem flytja
vopn til Egyptalands, hafi
verið leyft að fljúga í júgó-
slavneskri lofthelgi og lenda
á flugvöllum í Júgóslavíu til
þess að taka eldsneyti.
Hugaræsing
Engu er hægt að spá um
það, 'hversu víðtæk samvinna
Rússa og Júgóslava á sviði
hermála gæti orðið, en vafa-
samt er talið, að JúgóslavaT
mundu gera róttækar ráðstaf-
anir til þess að tengjast Sov-
étríkjunum og Varsjárbanda-
laginu á hernaðarsviðinu.
Háttsettir embættismenn I
Belgrad hafa lagt áherzlu á,
að slíkt komi ekki til greina.
Tító marskálkur
En játað er, að ástandið fyrir
botni Miðjarðarhafs hafi
komið Tito forseta og nokkr-
um úr hópi hinna eldri sam-
starfsmánna hans í mikla
hugaræsingu, og ókleift sé að
segja fyrir um það, hverj-
ar aifleiðingarnar geti orðið.
Júgóslavar geta ekki boðið
Arabalöndunum mikið af her-
gögnum, en þeir gætu gegnt
mikilvægu hlutverki í sam-
eiginlegum aðgerðum komm-
únistalanda til hjálpar Aröb-
um með því að auðvelda
vopnasendingar Rússa og að-
stoða við endurskipulagningu
hinna sigruðu herja Araba.
Enn sem komið er bendir allt
til þess, að hernaðarleg að-
stoð Rússa við Araba sé tak-
mörkuð, og Júgóslavar hafi
aðeins heimilað flug sovézkra
flugvéla yfir júgóslavnesku
landi. Bæði Rússar og Júgó-
slavar virðast keppa að því
að fá Araba til að setjast að
samningaborði, og Podgorny
farseti virðist hafa farið til
Kaíró til þess að fá Egypta
En hugsanlegt er, að Egypt-
ar krefjist hernaðarlegrar að-
stoðar í átaðinn fyrir loforð
um að gæta stillingar.
Það sem rennur þó styrk-
ustum stoðum undir þann
grun, að stefnubreytingar
geti verið að vænta af hálfu
júgóslavnesku stjórnarinnar,
bæði í stjórnmálum og ber-
málum, er, að grunsemdir
Júgóslava í garð Bandaríkj-
manna hafa aukizt til muna
við styrjöld Araba og ísra-
elsmanna, sem Júgóslavar ef-
ast ekki um að hafi notið að
minnsta kosti pólitísks stuðn-
ings Bandaríkjamanna. í
blaðagreinum og opinberum
yfirlýsingum er Bandaríkja-
mönnum lýst þannig, að þeir
hafi tekið upp nýja heirns-
veldisstefnu, sem ógni öllum
óháðum, framfarasinnuðum
ríkisstjórnum í heiminum.
Því er haldið fram, að að-
stöðu Júgóslava kunni að
verða ógnað næst
til að gæta stillingar.
Harðar árásir
Liðsauki til Aden
600 manna brezkt lið sent þangað
London og Aden, 29. júní.
(AP)
BREZKA stjórnin ákvað á mið-
vikudagskvöld að senda liðs-
auka til Aden vegna óeirðanna,
sem þar hafa ver’ið að undan-
Landinu. Tré eru 50—100 ár
a'ð ná þrostoa. Þess vegna er
efcki hægt að búast við stór-
úim skóguim um sainnan og
vestanvert Landið, tæpuim 20
áruim eftir að plönitun hófs't
að nokkru marfci.
í al'iri ræktun koma fyrir
óhöpp, og plönbur geta dláið
eins og aðrar lifandí verur.
Alflir kannast við uppskeru-
brest á kartöflium og kal í
túnum. Á samia hátt geta
auðvitað hen.t skemmdir og
daiuði á trjám í vondiu ár-
flerði. En sLí'kt réttlætir ekki
dauðadóm yfir alíLri skóg-
rækt á íslandi. Þeir menn,
sem slíka dóma kveða upp
eru að lemja hauisnum við
steininn. Þeir skiilja ©kki kaflil
hins nýja tiíma, sem kreiflst
ræktiunar í stað rányrfcju,
förnu. Hófust flutningarnir i
dag, og komu fyrstu 100 her-
mennimir af 600, sem sendir
verða að þessu sinni, til Aden
síðdegis.
Hermennirnir eru fluttir flug-
þefckinigar í stað vanþekkinig
ar og sleggjudóma.
Morgunblaðið mun halda
áfram að styðja máLstad
sfcógræfc'tarinnar í anda Vall-
týs Stefánssonar, hins mifcil-
hæfa og framsýna ritstjóra
ag ræktunarmanns. Nýir
skógar miunu vaxa upp
víðisvegar um byggðir ís-
land®. Fóltoið mun haHdia
áfram að fegra og bæta um-
hverfi sibt með trjágörðum
við hús sín og bæi. Það starf
mun verða bLessáð af kynr
Slóðum framtíðarininar. En
harðfenni gLeymskunniar
leg'gur yfir spor úrtiölumann-
anna, sem sflfefflt einblína
niðlur fyrir tærnar á sér í
stað þess að borfa fram á
veginu
leiðis, og flugvélamar látnar
flytja fjölskyldur hermanna og
opinberra starfsmanna til Eng-
lands i heimleiðinni.
Hermennimir verða látntr
taika við gæziLu við gígsvæðið í
borgiimi Aöen, en hvertfi þetta
er í höndum þjóðerniss innaðra
uppreisna'nmanna og hefur ver-
ið umkringt.
Lítið hef.ur verið um otfbeldis-
aðlgerðir í Aden í gær og í dag,
en þó handtólkiu brezkir her-
menn í gær Araba, sem þeir
sögðu að haifi æfilað að sikjóta
til bana tvo særða menn. Voru
mennirnir tveir bundnir á hönd
um og tfótum, og við fætur
Arabanis Lágu trveir menn aðrir,
fjötraðir, sem skotnir hötfðu
verið til bana.
Brezku hermennirnir rudiduist
inn í íbúð, sem þeim hafði verið
vísað á, oig f'undu þeir Arabann
og fanga hans. Hljóp Arabinn
út um glugga á herberginu og
'hiugðis't komast undan ylfir
nærliggjandi húsaiþök. — Her-
mennirnir slkutu að honum og
hitti eiltt skotið hann í lærið.
Við það félil Arabinn og náðist.
Annar þeirra, sem Arabinn
hafði sikotið til bana, reyndiist
vera Beihani, einn þeirra 169
fanga, sem uippreisnarmenn
leystu úr haldi þegar þeir néðu
fangelsi á gígsrvæðinu á dögun-
um. Tellja brezk yfirvöid að af-
tökurnar hafi verið liður í inn-
byrðis deilum uppre isn ars am-
takanna tveggja, N.L.F og
FLOSY.