Morgunblaðið - 22.07.1967, Blaðsíða 5

MORGU NBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 1967
5
María Beck á Sómastöðum
100 ára í dag
AUSTUR á Sómastöðum í Reyð-
arfirði er kona, sem í dag er tí-
ræð að aldri. Lífskveikur hennar
blaktir á skari, en sú var tíðin,
að það ljós loga'ði skært og bar
mikla birtu. Sennilega mun
María ekki fsgr um það í dag að
veita viðtöku kveðjum sam-
ferðafólksins, en engu að síður
munu þeir verða margir, sem
beina huga sínum að bæ henn-
ar í þakklæti og virðingu fyrir
sjálfri henni og lífsstarfi hennar.
María Beck er breiðfirzk að
ætt og uppruna, en fluttist aust-
ur á Reyðarfjörð, er hálfbróðir
hennar var prestur á Hólmum.
Hófust þá me'ð fleirum en ein-
um hætti tengdir með Beck-ætt-
inni austfirzku og Breiðfirðing-
um. María giftist Páli J. Beck á
Sómastöðum, og síðan hafa
Sómastaðir verið heimili hennar,
allt til þessa dags. Maður henn-
ar var bóndi og hreppstjóri ár-
um saman og mikilvirkur í mál-
efnum sveitarinnar, og auk þess
var heimilið í þjóðbraut. Það
leiddi því af sjálfu sér, að mikið
hvildi á húsfreyjunni. Þegar ég
kynntist Maríu nokkuð að ráði,
var hún orðin ekkja og böm
hennar uppkomin. En þa'ð þurfti
ekki langan kunningskap við
Maríu til að finna, hvern mann
hún hafði að geyma, og engin
hætta á því, að traustið þyrri við
nánari kynni. Hún sameinaði í
fari sínu vingjarnlegt og glað-
legt viðmót, yfirlætisleysi og and
legt þrek, hógværð og vitsmuni.
Eitt var það, sem ég hygg, að
hafi reynt mest á þrek hennar
og skilning, en það var hið lang-
varandi heilsuleysi elzta sonar-
ins. H'ann hafði þ-egar í bernsku
tekið a'ð veikjast af sjaldgæfum
sjúkdómi og allt fram á fullorð-
ins. Hann hafði þegar í barnsku
æ fastar, unz hann lá að fullu
rúmfastur. Hann hélt andlegum
starfskröftum, las mikið og
fylgdist með öllu, og var jafnan í
ráðum um það, er laut að bú-
skap og lífsbaráttu. En mikið
átak var það móðurinni að
hjúkra honum sem smábarni, og
það þrekvirki, sem hún vann,
verðskujdar viðurkenningu,
hvarvetna þar sem mó'ðurkær-
leikur er að verðugu metinn.
Sveinbjörn, sonurinn, sem
háði sitt ævistríð við veikindin,
er nú dáinn fyrir mörgum ár-
um. Tvær dætur Maríu eru bú-
settar í Reykjavík og Seltjarnar-
nesi. Sigríður er gift Birni Gott-
skálksyni, og Steinunn er ekkja
eftir Valdimar heitinn Bjarnason,
er lézt af slysförum. Heima á
Sómastöðum eru systkinin Hans
Jakob og Ásta Guðrún, bæði
ógift, og hafa þau búið móður
sinni skjól í hennar háu elli, og
látið sér annt um hana í öllum
hlutum.
Þessar línur eru ekki hugsað-
ar sem ævisaga Maríu á Sóma-
stöðum, og því ekki heldur rak-
in ætt hennar eða ættartengsl.
En ég vil vegna mín og minna
taka þátt í því að senda Maríu
þakkláta hugsun og biðja henni
gó'ðs, það sem hún á ólifað af
langri og merkri ævi. Minnist ég
þá sérstaklega þeirra stunda, er
við hjónin eða börn okkar geng-
um um dyr hennar á Sómastöð-sömu vináttu.
um og mættum jafnan hinni Jakob Jónsson.
Skálholtssöfnunin nem-
Vonandi kemst ég til
íslands fljótt aftur
— segir Numedia, sem er hér í þriðja
og leikur á píanóið á Hótel Holti
ípfnr olltaf 1 a n oa A a ó cí fAr fnó n.Vvn V.oíC u
MIG hefur alltaf langað að
koma hingað aftur frá því ég
var hér á árunum 1959 og
1960, sagði Numedia, sem
leikur á Hótel Holti um þess-
ar mundir. Ég kann afskap-
Iega vel við mig á íslandi,
hélt hún áfram, og á hér
marga góða kuningja.
— Kalt, nei, síður en svo,
mér líður yfirleitt ágætlega
og finnst meira að segja full
heitt inni í húsunum ykkar.
Kannski er það vegna þess að
heima á Kúbu var ég vön
loftkældum húsum, að ég
þoli betur svalt loftslag en
heitt. Hjartað í mér þolir
hreint ekki mikinn hita, ég
verð svo þreytt og máttlaus.
— Já, það er langt síðan
ur 2,2 milljónum
Skálholtsnefnd 1965 lýkur störfum
ég fór frá Kúbu — það var
árið '1958. Síðan hef ég ferð-
azt víða um heiminn en haft
aðsetur í París síðustu árin.
Þar er ég mikin hluta ársins
við nám, læri tungumál, lista
sögu og tónlist og vinn fyrir
m'ér með því að spila á kvöld-
in. París er dásamleg borg
Þar vildi ég helzt alltaf eiga
samastað en geta ferðazt um
hluta ársins.
— Hvenær ég hóf tónlistar
nám, það man ég ekki, ég hef
verið að læra músik frá því
ég man fyrst eftir mér. Það
má heita að öll fjölskylda mín
sé tónlistarfólk og hefur svo
verið kynslóðum saman. Það
eru svo margir í heimaborg
minni í tónlist.
SKÁLHOLTSNEFND 1965 hef-
ur lokið störfum, en hún var
stofnuð árið 1965 til þess að ann-
ast almenna fjársöfnun til
greiðslu á bókasafni fyrir vænt-
anlegar menntastofnanir á staðn
um. Söfnunin nemur nú, er
kostaður hefur verið greiddur
Kr. 2.211.962.32. Eftirfarandi
greinargerð barst Mbl. í gær frá
nefndinni:
„Eftir tilmælum biskups ís-
lands, herra Sigurbjörns Einars-
sonar, var á öndverðu ári 1965
stofnuð nefnd, til að annast al-
menna fjársöfnun til greiðslu á
bókasafni fyrir væntanlegar
menntastofnanir í Skálholti og
til styrktar almennri endurreisn
staðarins.
Með myndarlegu byrjunar-
framlagi frá Skálholtsfélaginu,
með gjöfum frá stúdentum í ís-
lenzkum ræðum, stúdentum í
guðfræðideild Háskóla íslands
og frá ýmsum einstaklingum
höfðu stuttu áður í þessu skyni
— Santiago de Cuba heitir
hún og er á austurströndinni.
Þaðan bárust fyrrum sterk
frönsk áhrif frá Haiti, með
Frökkum sem þaðan flúðu í
uppreisninni gegn Napó-
leon. í Santiago de Cuba er
geysimikið tónlistarlíf og
ríkt. Þetta er fyrsta hafnar-
borgin, sem skip komu til frá
Evrópu á leið til Bandaríkj-
anna og þau fluttu til okkar
marga frægustu listamenn
Evrópu, sem voru á leið vest-
ur um _ haf. Allir lifðu í
músik. Ég útskrifaðist úr tón-
listarskólanum tólf ára, en
hélt fyrst hljómleika tíu ára.
Það var ekkert merkilegt,
þeita gerðu svo margir.
— I Havana var ég í átta
ár, við nám í háskólanum, það
an tók ég kennarapróf, og i
tónlistarskóla. Jafnframt
vann ég við sjónvarpið.
— Ég veit ekki hvað ég
verð lengi hérna núna, senni-
lega nokkuð fram í ágúst. Ég
gæti vel hugsað mér að vera
lengur, en því miður veTð ég
að vera komin til Parísar fyr-
ir 1. september. En vonandi
kemst ég fljótt hingað aftur
— miér finnst ég orðin hag-
vön á íslandi.
verið fest kaup á stóru og þjóð-
legu einka’bókasafni.
Nefndin, sem hlaut nafnið
Skálholtsnefnd 1965, hélt fyrsta
fund sinn 13. febrúar 1965. Alls
voru haldnir 29 nefndarfundir,
flestir á því ári.
Vorið 1965 birti nefndin í blöð
um og útvarpi ávarp til þjóða-r-
innar, þar sem leitað var stuðn-
ings almennings til endurreisn-
ar Skálholtsstaðar. Ávarpið und
irrituðu forseti íslands, biskup
fslands, fulltrúar allra helztu
félags- og menningarsamtaka
landsins, auk ýmsra landskunnra
einstaklinga.
Síðan skipulagði nefndin fjár
söfnun um allt land og var leit-
að til bæði einstaklinga og fyrir
tækja.
Fjársöfnun þessari lauk í fe-
brúar sl.
Alls var safnað kr. 2.501.767.09.
Þar af var greiddur ýmis kostn-
aður við framkvæmd söfunarinn
ar að upphæð kr. 299.804.76 og
nemur því heildarfjárhæðin að
frádregnum kostnaði kr.
2.211.962.34.
Nefndin hefur afhent skri-f-
(STUTIU \1\LI
Umferðarslys.
Palma de Mallorca, 19. júlí
— (AP) —
Níu manns, sem sátu í kyrr
stæðri bifreið, biðu bana þeg
ar strætisvagn ók á bifreið-
ina í gærkvöldi, Strætisvagns
stjórinn missti stjórn á vagn-
inum eftir að eitt hjólið losn-
aði og datt undan bílnum og
rakst vagninn á bifreiðina
kyrrstæðu á mikilli ferð.
Þeir sem fórust voru tvenn
hjón og fimm börn þeirra,
sem öll voru innan tíu ára
aldurs.
Misheppnað sjálfsmorð
Róm, 19. júlí — (NTB) —
Maður nokkur í Róm, 87
ára að aldri, skrifaði á miða
að hann hefði ákveðið að
fremja sjálfsmorð. Steig hann
síðan upp á stól og ætlaði
að stökkva út um glugga. Áð
ur en honum tækist það fékk
hann slag og dó.
stofu biskups þessa upphæð
ásamt endurskoðuðum reikning-
um og fundarbók.
Um leið og Skálholtsnefnd
1965 lýkur störfum, vill hún
þakka öllum þeim einstakling-
um og fyrirtækjum, sem lagt
hafa af mörkum fé og fyrirhöfn
til þessarar söfnunar. Jafnframt
vonast nefndin til, að þótt þess-
ari sérstöku Skálholtssöfnun sé
hér með lokið, þá haldi þjóðin
áfram stuðningi sínum við end-
urreisn Skálholts.
Megi endurreistur Skálholts-
staður veita bæði núlifandi ís-
lendingum og ókomnum kynslóð
um þessa lands traust tengsl við
sögu sína og þjóðlega menningu.
'F.h. Skálholtsnefndar 1966,
Erlendur Einarsson, varaform.,
Þórarinn Þórarinsson frá Eiðum,
ritari,
Ólafur Jónsson, gjaldkeri“.
Tónleikor Pólý-
fónkórsins
Pólýfónkórinn heldur tónleika
fyrir styrktarfélaga sína í austur-
bæjarbíói n. k. miðvikudags-
kvöld og hefjast þeir kl. 7.15, en
ekki kl. 9.16, eins og misritaðisít
í Mibl. 20. júlí sl. Þar mun kórinn
flytja sömu efnisskrá og í söng-
för sinni til Belgíu 28. júlí til 6.
ágúst. Á söngskránni eru ýmis
gömul verk og ný, bæði innlend
og erlend. Söngstjóri er Ingólfur
Guðbrandsson.
íslendingar
á aðventista-
moti í Vín
FIMM ungir aðventistar úr
Reykjavík eru nú að leggja af
stað á alþjóðamót ungra að-
ventista í Vínarborg, en það mót
munu sækja þúsundir ungmenna
víðs vegar að frá alls 30 lönd-
um. Hefst mótið hinn 26. júli
og lýkur hinn 29.
Tilgangur roótsins er, að ræða
ábyrgðarhlut hinna ungu gagnr
vart heiminum í dag og sér í
lagi verður lögð áherzla á af-
stöðu aðventistasafnaðarins tll
a-lgjöns bindindis á áfemgi ag
tóbak og siðgæðisiregiLur, sem
byggjast á kenningum biblíunn-
ar.
Nokkrir tónleikar verða haldn
ir á mótinu.