Morgunblaðið - 01.08.1967, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 01.08.1967, Blaðsíða 12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1967 12 Meö F -102 Delta Dagger í könnunarflugi Eftir Vngvar Guðmundsson Major Clark ‘ EIN af hraðfleygiístu orrustu- þotum Bandaríkjahers er þotan F—102 A Deita Dagger. Þessa þotu þekkja margir íslendingar, þar sem hún hef ur nokkuð lengi verið notuð af flughernum hér. Fyrirrennari þessarar þotu var F—102, en hún náði aldrei hraða hljóðisins. Svo breyttu þeir lög- un 'búksinis tóku hann aðeins saman uim miðjuna, minnkuðlu lotftviðnámið og þá jókst hrað- inn. Ueflur þotan þvi stundum verið nefnd í gamni „Fljúgandi kókfllaska". Afkomandi hennar er svo F—106 Delta Dart og fer með tvöföldnm hljóðhraða. Oft hef ég haft gaman að horfa á etftir þessum hraðfleygu orr- uistuiþotum, sem líta út eins og pappírsskutlur, þar sem þær " þjóta um lotftin blá og gera ýms- ar lilstir. Hef ég otft hugsað að gaman væri nú að kornast í eina slJka, og viti menn, þessi draum- ur minn varð að veruleika nú ekki alls fyrir löngu. Og þar sem mjög sjaldgætft er að taka farþega í þessar vélar, datt mér í hug að segja lítillega frá þessu stórkostlega flugi. Svörtu riddararnir. Ytfirmaður ,/Svörtu riddar- aranna“, en svo heitir sveit orr- uistuþotanna hér, er Colonel Broaoh elskulegur maðúr og mikill áhu'gamaður um allt, sem íslenzkt er, enda sýnir það bezt áhuga hanis á íslandi að þrátt fyrir mikið annrlki fór hann að lesa íslenzku ásamt konu sinni. Og þar með kynntist ég þessum yndiælu hjónum, þar eð það bom í minn hlut að lesa með þeim. Það var eitt kvöld, að ég sló þvi fram við Col. Broach, hvort ekki væri mögulleiki á að komaist í _ eina af þotunum hans og þá jafnframt Delta Dagger. Kvaðlst hann með ánægju vidjai athuga þetlta fyrir mig. Alllöngu seinna var svo hringt til mín og mér tjáð að leyfi væri fengið frá Bandarikjunium fýrir mig og ætti ég að mæta í stöðvar „Svörtu ridd aranna" kl. sjö tiltekinn morg- un. Er ég hélt af stað tiltekiran morgun var mér ekkert að van- búnaði, hafði tryggt mig fyrir allálitlegri upphæð, visisara að hafa allt í lagi. Veðrið V£ir slkín- andi gott, sfcapið í bezta lagi. í skála á bak við stóru fluigskýlin á Keflavífcurflugvelli eru heim- kynni Svörtu riddarann og þanigað hélt ég. Undirbúningur ferðarinnar. . IÞarna tóku á móti mér tveir menn og byrjaði annar þeirra strax að búa mig undir ferðina. Þarnia í enda skálans er búnings- heribergi flugmannanma, þar hef- ur hver maður sinn stóra skáp og á miðju gólfi eru mdklir rekk- ar, er bera uppi fafflalfifar o@ hjálma flugmannanna. Allt í þessu herbergi ber vott um frá- bæra reglusemi og snyrti- mennsiku. Ég hafði ekki dvalið lengi þarna, er ég var beðinn að fara úr föturaum og komið var með flugbúning harada mér. Það er ekki auðhlaupið að komast í þennan toúning, að minnsta kosti ékki fyrir viðvaning, enda hafði aðfetoðarmaðuir minn nóg að gera. Fyrst var bomið með svell þykk síð nærtföt og þar á etftir þykk fiöt fóðruð rayloniefm. Hátfði ég orð á því að miér yrði aRtotf heitt í öllu þessu, en þeir héldiu raú ekki, það væri kalt þama uppi sögðu þeiir. Nú var komið m-eð sjáltfan fkiglbúninginn, heilan samtfesting úr gúmmí fóðr aðan utan með léretfti. Þetta er einskonar froskmannabúninguir, þó ekki eiras lipur, en hann á áfiveg að halda vatni ef fliDg- maðurinn lendfir í sjó. Á þess- um búningi er fjöldiran alllur af vöeum, sem í eru ýmisikonar hlutir, er að gagni mega koma í neyð. Sem dæmi um, hversu mikið er reynt að hugsa um ör- yggi flugmannsins þá eru á þess- um búningi flothylki í handleggs krikanum og er ekki annað en kippa í smá spotta, þá blásast þau upp á svipstundiu. Þá kom hjáhnurinn en í horaum em öll móttökutækin og etftir að hann var bominn á sinn stað var andlitið mælt nákvæmlega og fiundin rétt stærð af súrefnis- grímu. Þegar öllu þessu hatfði verið komið á sinn stað var ég látin prófa tækin og reyndist allt í bezta lagi. Nú var ég los- aður við mest af þessu hatfur- taiski og kennslan hófst fyrir al- vöm. Þarna var inni flugstóil og var mér sagt frá leyndar- dómum hans. Þarna vom tvö handtföng og þegar kippt var í annað þeirra átti glerhjálmur þotunnar að fjúka af. Svo þegar kippt var í hitt mundi stóUiran stojótast upp og ég væri laus við þotuna. Það er sem sagt all- kröftug sprengja undir stólnum, sem maður situr á meðan mað- ur er í loftinu! Nú, etftir að þú ert laius við vélina", sagði að- stoðarmaðúr minn, „þarftu Mtið annað að gera en bíða, því nærri því allt er sjálfvirtot. Falltolífin opnast sjáflifkratfa, þú þarflt að- eins að toippa í þessar tvær lykkjur og þá ertu laus við stól- inn“. Elf þú ert yfir sjó, þá kippir þú í þenraan bandspottia réltt fyrir lendingu og þá opnast björgunarflékinn en hann er fastur við þig með taug“. Öryggistækin. Mér var nú sýndur pakki, sem átfastur er falltolófina. í honium em ótrúlegustu tæki eða alls 29 milsmunaradi hlutir, sem fllugmað- ur þarf á að halda í nauðlend- iragu. Svo ég nefni eitthvað af þessu, þá var þarna að finna senditæki, þau em reynd'ar tvö, flugeldar, sjúlkrakassi, dótf til að gera við björgunarflekann, öngl- ar, færi, net. handsög til að saga með ís, sokkar, vettlingar, svefnpoki, eldavél, hnitfar o.fl. o.fl. Þá er þarna pakki með dufti í og sé það sett í sjó gerir það hann hæfan til drykkjar, en hann verður reyndar svartur á litinn, en hvaða máli s'kiptir það fyrir þyrstan mann. Nú eftir að hatfa hlýtt á allara þennan fróðleik um öryggisútbúnað og hvernig ætti að bjarga sér ef eitthvað kæmi fyrir var mér ektoert að van- búnaði að hefja flugið. Það var engu lfikara en aðstoðarmaður minn reiknaði með nauðiend- ingu svo nákvæmlega fór hann í þetta allit saman — það lá við að ég sæi sjálfan mig í anda svífandi í fallhlífinni. Lagt af stað. Nú var ég kyrantur fyrir fluig- manninum, Majór Clark þaul- reyndum þotufkiigmanni. Bauð hann mér að koma rraeð sér á fundinn, þar sem áætlun um flug ið var tilkynnt. Þarna vom sam- an komnir nolkkrir flugmenn er hlýddu á fyrirliðann skýra frá fluiginu. Það átti að halda út ytfir Faxaflóa og leita að óvina- flugvél þar. Áður hafði stór fjögra hreyfla flugvél verið send frá KetflavítourfluigvelM og átti hún að vera skotmartoið. Eftir þessa árás áttum við Major dark að vera lausir allra máila og máttum fara að okltoar vild. Óskaði ég eftir flugi til Vest- fjarða. í lok fundiarins srtilltu alir saiman klufckur sínar og sið- an var haldið út að vékumm. Þarna stóð hún og beið, falleg og rennileg. í nauninni er þetta Mt- ið annað en stór þotuhreytfiM og má segja að fluigmaðúrinn sitji freinst á hreyflinuim. Þegar kom- ið var út að vélinni, fór Majór Olark í eftirlitsferð. Skoðaði hann véliraa mjög nákvæmlega, bank- aðd hér og þar í öryggislokur, athugaði hjólaútbúnað o.tfl. Sagði hann að slílk rannsókn væri gerð af flugmanni fyrir hverja ferð. Þá var að klitfra um borð. Það var nokfcur vandi að koma sér fyrir í sætinu, því þarna var etoki mikið rúm, mælar allt í kring. Þetta var toennslufluigvél og vom sætin hlið við hlið og sami út- búnaður fyrir framan bæði sæt- in. Ég var nú ólaður niður í sætið og breitt belti spennt ytfir magann, til að haldia honum kyirum, sagði Major Clark. Nú seig glerhjálmurinn niður og við vorum innilokaðir. Major Clarto bað mig að taka öryggispinnann af sætinu og síðan ræsti hann hreyfiiinn. Það var etoki laust við að mér brygði noktouð er hún flaug í gang því þá gaus upp hitastraumiUT við hliðina á mér og nototour reykur, en Major ClaTk sagði að það hyrtfl. sitrax. Síðan ótoum við úr hlaði. Það fór ekki sem bezt um mig, hjálm urinn var alveg upp uradir gler- hjálminum og er Major Clark sá þetta sagði hann mér að ýta á hnapp á sætinu, sem ég og gerði og seig þá stóllinn hægt niður. Mér var hugsað að eins gott væri að ýta á réttan tafcka, betra að síga niður en upp! Úti á brautarenda biðlum við eftir hinum og svo einnig flug- taki. f hjáhninum heyrði ég stöðiugt tal, það var flugumsjón og flugmennirnir sjál'fir. Svo kom flugtakið. Af stað . . . Aldrei hefði ég getað hugsáð mér annað eins flugtak. Það var bókstaflega eins og manni væri skotið úr foyssu. Landið ‘ þaut framhjá mieð otfsa hraða og mað- ur pressaðist niður í sætið. Áður en varði vomm við á lotfti yfir Ketflavík og vélin lagði sig á hliðina og það var engu líkara en landið vaggaði til og frá fyrir neðan. Þegar við vorum komnir í rétta hæð var stefnt til hatfs í leit að skotmartoinu. Þrátt fyrir þetta stórbostlega flugtak verð ég að segja að mér leið bara alveg prýðilega. Major Clark var áfcatflega þægilegur og tiliiitssam ur förunautur. Talaði hann um hitt og þetta vafalaust tdl að halda athygli minni frá þessu tryllitæki. Það var dálfitið ó- þægilegt til að byrja með að hafa súrefnisgrímuna fannst erf- itt að arada frá mér en það vandist fljótt. Radarstöðin í Sandgerði sendi útf stöðuigar leið- beiningar um stöðu skotrraarksins, og fyrir mér var þetta sem stöðugur straumur orða, sem ég boetnaði ekki mikið í. Radarinn var í gangi fyrir framan oklkur og með hans aðstoð og eftir leið- beiningum þeirra í Sandgerði var flogið í átt að þessu tilhúna skot- marki. Árásin. Þarna er hún, sagði Major Clark og benti í radarinn. örlítill depill kom inn á stoerminn og innan skamms kom vélin í ljós beint framundan vélinmi okkar. Mér er etoki grunlaiust um að á þessari stundu hafi Major dark alveg gleymt farþeganum sínum. Hann hafði nú um nóg annað að hugsa en mig. Nú upp- hótfst djöflagangur, sem ég mun seint gleyma. Þotan stfeypti sér niðúr að óviraaflúgvéilinni, þauit síðan upp sveigði til hliðar og svo aftur á hMðina. Það var alveg óþartfi að halda sér, maðúr pressaðist niður í sætið með heljar þunga. Ég fann að fæt- urnir urðu ískaldir og maginn vissi auðsjáanlega ekkert hvað- an á sig stóð veðrið. Kaldur sviti spratt út á enninu. Ég held að þaS eina, sem ég hatfi hugsað um þessa stundina hatfi verið að láta það ekki henda mig að æla í grímuna heldur reyna að vera við öllu búinn. Seildist ég nú í einn atf þessum mörgu vösum og dró þaðan upp plast- og höfundur. poka, taldi vissara að hatfa hann við hendina. Ég hatfði heyrt að stundum hefði það hent með viðvaninga að þeir ældu í grím- una og þá er ekkert annað að gera en lenda sem fyrst. Ekki veilt ég hversu lengi þessi læti áttu sér stað, en þegar vélin kyrrðist atftur spurði Major Claito hvort ég vildi fara nið- ur. Ég hélt nú etkki, hvarflaði ekki að mér að faxa að eyði- leggja þessa stórkostlegu flug- ferð, kannske eiraa tækifærið á ævinni. Fétok hann nú leyfi til að yfirgefa staðinn. Sagðist haran stoyldú fara mieð mig hærra upp og þá færi mér strax að líða betur. í 20.000 feta hæS. Beindi hann nú vélinni upp og áður en varði vorum við í 20.000 fetium. Uppi í þessari hæð var stórtoiostlegt um að litast. Him- inn var blátær og langt fyrir neðan sá ég á drifhvfit skýin. Það var svo mikil kyrrð hér uppi, ekkert hljóð var að heyra frá vélinni og maður var ekki neitt var við hraðann. Eftir nokkurn tfima steyptum við oklkur niður og í gegnum skýjaklasana. Flug- um við meðfram Snæfellsjökli og í átt vestur. En yfir Vestfjörðum grúfði skýjaslæða svo ófært var að halda lengra vestur og þvl var snúið við. Sagðist Major Ciark verða að fara hærra upp, vélinn eyddi of miklu eldsneyti í svona lágfflugi. Eins og spark í afturendann. . . „Nú set ég atfturbrennarann á", sagði Majorinn, „og þú munt greinilega finna það.“ Vélin hnykktist til og það var eins og manni væri gefið spark í aftur- endann. Þarna óð hún upp úr skýjunum með otfsa hraða. Ef þetta er etofci það, sem ungling- amir kalla tryllitæki þá veit ég ekki hvað það getur verið. Við vorum á svipstundu komnir upp í þá hæð sem hann kaus sér og þá tók hann afturbrennarann af og aftur kom annar hnykfcur. Ég tek stjómina. . . ! „Jæja,“ sagði Major Clark og leit til mín, „nú tekur þú við henni, ég stilli yfir til þín“. Ég hét að hann væri að gera af gamni sírau, en honum var fyllsta alvara. Þarna hélt ég um. stýris- pinnanra og er ég rétft aðeiras sveigði hann til vinstri fór vélin óðar að halla sér. Ég rétti hana við, en þá lagðist húm til hægri. Majorinn sýndi mér hvernig mælarnir verkuðu og eiftir hverj. um ég æitti að fara .Þarraa var einn mœlir með tveim örvum, sem sýndu Miðarbeygju. Þegar þeir fóllu sairaan fór vélin beint Annar mælir sýndi lárétta stöðú. Reyndi ég nú að niá vélinrai í þá stöðu, sem Majorinn sagði fyrir um og etftir nototourn tfima tótost mér það og féfkk meir að eegja hrós fyrir. Eftir um það 'bil 10—15 mira setti Majórinn á sjálf stýringu og stefndi að Surtsey. Þar ftugum við fram og aftur og mynduðum eyna frá öliutn hliðum. Nú var ég fiarinn að venjast þessurn veíltingi og fanra etotoi mikið fyrir þó hann legði vélina alveg á hMðina. Framhal á bls. 20. Greinarhöfundur tilbúinn til brottfarar.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.