Morgunblaðið - 21.09.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. SEPT. 1967
Útgefandi: Hf. Áryakur, R'eykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar; Sigurður Bjamason frá Vigur.
Matthías Jphannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri: Björn Jóhaxinsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla: Aðaistræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar: Aðalstræti $. Sími. 22-4-80.
í lausasölu: Kr. 7.00 eintakið.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
EF FRAMSÓKN
HEFÐI RÁÐIÐ
Mannvíg og heiftarlegar
óeirðir í tveimur borgum
— í Tyrklandi eftir umdeilt mark í
knattspyrnukappleik
IT'ormaður Framsóknarflokks
* ins hefur nýlega lýst því
í útvarpsviðtali, hvað Fram-
sóknarflokkurinn hefði gert í
sumar, ef hann hefði farið
með völd í landinu. Hefur
málgagn hans síðan lagt út af
þessum boðskap. En skildi
eitthvað nýtt felast í honum?
Nei, svo sannarlega ekki.
Þar getur ekki að líta neitt
annað en „hina leiðina" sem
varð sjálfdauð í miðri kosn-
ingabaráttunni í vor!
Formaður Framsóknar-
flokksins lýsir því yfir, að ef
flokkur hans hefði mátt ráða
„myndi flokkurinn hafa beitt
sér fyrir því að hafin yrði
tafarlaust athugun á rekstr-
argrundvelli hverrar atvinnu-
greinar, —“
Þá lýsir formaður Fram-
sóknarflokksins yfir eftirfar-
andi:
„Þá hefði Framsóknarflokk
urinn lagt til í öðru lagi, að
tekið yrði upp samstarf við
launþegasamtökin um mark-
vissa stefnu í kaupgjaldsmál-
um, er stefndi að því að
tryggja launþegum eðlilega
hlutdeild í vaxandi þjóðar-
tekjum.“
í þriðja lagi lýsir formaður
Framsóknarflokksins því yfir,
að vandamál atvinnuveganna
verði ekki leyst nema með
„stefnubreytingu“.!
Þegar þessi þrjú meginat-
riði í yfirlýsingu formanns
Framsókn a rflokks i ns eru at-
huguð, er ekki óeðlilegt að
spurt sé:
Hverju eru nú íslenzkir
kjósendur nær um stefnu
Framsóknarflokksins, eftir að
hafa heyrt þennan boðskap
Eysteins Jónssonar?
Sannleikurinn er sá, að í
þessum yfirlýsingum for-
manns Framsóknarflokksins
felst ekki neitt nema innan-
tómt hjal. Þar örlar ekki á
neinni jákvæðri eða raun-
hæfri ábendingu, um það
hvernig tekið skuli á aðsteðj-
andi vandamálum.
Framsóknarformaðurinn
bendir á „athugun á rekstr-
argrundvelli hverrar atvinnu-
greinar". í því felst ekkert
nýtt. Viðreisnarstjórnin hef-
ur látið fram fara margvís-
legar rannsóknir á rekstrar-
grundvelli einstakra atvinnu-
greina. Nú síðast hefur verið
hafin rannsókn á rekstrar-
grundvelli hraðfrystiiðnaðar-
ins í landinu. Má raunar
segja að undanfarin ár hafi
verið framkvæmd þar veru-
leg vinnuhagræðing og irnnið
er að frekari umbótum á
þessu sviði.
Hlálegt er að heyra for-
mann Framsóknarflokksins
leggja til að tekið verði upp
„samstarf við launþegasam-
tökin um markvissa stefnu í
kaupgjaldsmálum —“ Vinstri
stjórnin sáluga undir forustu
Framsóknarflokksins hét því
að stjórna landinu í samráði
og samvinnu við verkalýðs-
samtökin. En það voru verka-
lýðssamtökin sem felldu
vinstri stjórnina. Ástæða þess
var einfaldlega sú að engin
ríkisstjórn, sem setið hafði á
íslandi hafði reynzt þjóðinni
jafn hrapalega. Hún hafði
hleypt dýrtíðarófreskjunni
óbeizlaðri á almenning og
snúið einstæðu góðæri upp í
yfirvofandi hallæri.
Nú þykjast Framsóknar-
menn vilja hafa samstarf við
launþegasamtökin um mark-
vissa stefnu í kaupgjaldsmál-
um!!
Hver skyldi nú taka mark
á þessu innantóma hjali Ey-
steins Jónssonar?
Áreiðanlega enginn hugs-
andi maður. Þjóðinni er stöð-
ugt að verða það ljósara, að
Framsóknarflokkurinn á enga
stefnu í íslenzkum efnahags-
málum. Hann segir eitt í dag
og annað á morgun. Blöð hans
og leiðtogar spinna lopann
um allt og ekki neitt. Þeir
líta ekki raunsæum augum
á nokkurt mál. Yfirborðs-
hátturinn veður alls staðar
uppi í málflutningi þeirra.
Þetta er í stuttu máli sagt
ástæða þess að Framsóknar-
flokkurinn hefur verið utan
ríkisstjórnar í 9 ár. Þetta er
ástæða þess að þjóðin vill
ekki fá honum forustu mála
sinna.
Það sem meginmáli skiptir
nú er að þjóðin líti raunsætt
á hag sinn, geri sér það ljóst
að verðfall íslenzkra útflutn-
ingsafurða hlýtur að skerða
lífskjör hennar. Þess vegna er
nauðsynlegt að taka á vanda-
málunum af ábyrgðartilfinn-
ingu og manndómi. Þannig
hafa íslendingar oft og einatt
sigrazt á erfiðleikum, og þann
ig munu þeir sigrast á þeim
nú.
PRÓFIN ÚRELT
lllbl. birti í gær athyglisvert
viðtal við Jóhann Hann-
esson, skólameistara á Laug-
arvatni, sem jafnframt er
einn af ráðunautum skóla-
rannsóknadeildar mennta-
málaráðuneytisins. í viðtali
þessu skýrir skólameistarinn
frá fundi menntamálaráð-
Istanbul og Ankara,
19. sept. AP. NTB.
Herlið lokaði í gær þjóðveg-
inum milli borganna Kayseri
og Sivas í Mið-Tyrklandi eft-
ir miklar óeirðir sem urðu í
báðum borgunum síðla sunnu
dagls og á mánudag og tyrk-
neska stjómin ákvað á skyndi
fundi í dag að fella niður um
stundarsakir keppni í annarri
deild tyrknesku knaittspymu-
liðanna.
Óeirðir þessar áttu upptök
sín að rekja til knattspyrnu-
kappleiks sem fram fór í Kay-
seri á sunnudag og lauk með
mannvígum og svo heiftar-
legum óeirðum að áður en
lauk lágu 42 lík í valnum og
flytja þurfti á sjúkrahús 600
áhorfendur af 15.000 sem
þarna voru saman komnir.
Lokun þjóðvegarins og aðrar
öry.ggisráðstafanir voru gerðar í
gaer eftir óeirðir sem urðu í
Sivas í morgun, þar sem æstur
múgur æddi um götur borgarinn-
ar með grjót og barefli að
hefna harma sinna á Kayseri-
búum, er aðeins misstu fjóra
menn í óeirðunum en Sivasbúar
36. Réðist múgurinn á verzlanir
og aðrar byggingar í eigu fólks
frá Kayseri, lagði eld í og
brenndi 13 verzlananna og eitt
gistihús áður en tókst að hafa
hemil á þeim.
Ekkert ma.nnfall hafði þó orð-
ið i óeirðunum í Sivas er leið að
kvöldi mánudags og þótti góðs
viti, en fólki frá Kayseri sem
statt var í Sivas var ráðlagt að
fara ekki út fyrir hússins dyr og
herlið er þar á öllum gatnamót-
herra aðildarríkja Evrópu-
ráðsins sem haldinn var í
Strassburg fyrir skömmu,
þar sem m. a. var samþykkt,
„að fordæma núgildandi próf-
skipulag í skólum, á þeirri for
sendu, að það sé óréttlátt og
óheppilegt.“
Jóhann Hannesson segir í
viðtalinu um höfuðatriðin í
samþykkt fundarins: „í stað
þess, að nemendur séu valdir
til framhaldsnáms með úr-
kasts eða samkeppnisprófum,
skal tekin upp markviss
handleiðsla og eftirlit. Með
eftirliti er átt við, að kennari
fylgist náið með kunnáttu og
námsgetu hvers einstaks
nemanda. Þessi atriði ásamt
heildarnámsferli og ráðlegg-
ingu kennara um, hvað nem-
anda sé heppilegast ráði síðan
úrslitum um, hvort framhalds
nám sé hafið. Dómurinn verði
sem sagt ekki kveðinn upp
með prófum í núverandi
mynd.“
Skólameistarinn segir síð-
an að miðað sé við að hið
um og lögregluvörður aukinn
og engar bifreiðir fá að koma til
borgarinnar utan eigi þangað
brýnt erindi.
Suleyman Demirel forsætis-
ráðiherra kallaði saman ráðherra
sína á aukafund snemma í morg-
un að ræða óeirðir þessar og
frestaði opinberri heimsókn sinni
til Sovétríkjanna um sólarhring.
Fornir féndur.
Forsaga þessa máls er sú, að
knattspyrnulið eru í borguim
þessum báðum, Kayseri og Sivas,
og hafa löngum eldað saman
grátt silfur í annarrar deildar
keppni knattspyrnuliðanna tyrk-
esku. Borgir þessar eru ná-
grannaborgir, um 175 km. milli
þeirra og er Kayseri um 300 km.
suðvestur af Ankara. í Sivas búa
100.000 manns en 480.000 í Kays-
eri.
Kna t tspy.r nukappl elikur fór
fram milli liðanna, „Kayseri
Sport“ og „Sivas Sport“ á sunnu-
dag og sóttu leikinn 5000 m.anns
frá Sivas, að því er talið er.
Hófst svo leikurinn og hvatti
hver sína, en á 20. mínútu skor-
uðu Kayserimenn fyrsta mark
leiksins. Reiddust þá stuðnings-
menn Sivas Sport og töldu ekki
rétt dæmt, en stuðningsmenn
Kayseri Sport andmæltu. Hófu
þá Sivas-menn grjótkast að leik-
mönnum Kayseri Sport og skip-
aðist þá skjótt veður í lofti, skot-
hvellir heyrðust, hnífar blikuðu
og allt fór í bál og brand. Fólk
tróðst hver um annan þveran að
komast til útgöngudyranna og
tróðust margir undir. Deilurnar
héldu áfram er út fyrir leikvang
inn kom og voru Sivasmenn eltir
um götur Kayseri með barefl-
um og hnífum og brotnum flösk-
um, og fór svo að 42 féllu í óeirð
unum eins og áður sagði, en 600
varð að flytja á sjúkrahús.
nýja fyrirkomulag verði tek-
ið upp við lok skyldunáms en
reiknað sé með að allur fer-
ill nemandans yrði hafður til
hliðsjónar. Hann bendir enn-
fremur á að próf hafi verið
felld niður í Svíþjóð sem
þungamiðja náms og virðist
það ekki hafa skapað nein
óviðráðanleg vandamál.
Jóhann Hannesson segir
síðan, að framtíðarstefnan í
skólamálum sé sú að gefa
öllum kost á framhaldsmennt
un. .. .„sú bylting þjóðfélags-
hátta, sem átt hefur sér stað
(hlýtur) óhjákvæmilega að
gera auknar kröfur til skól-
anna. í Evrópulöndum kemur
þetta fram í stórauknum nem
endafjölda. Takmark samfé-
lagsins hlýtur að vera að
bæta möguleika hvers þegns
í lífsbaráttunni. Menntunar-
aðstaða er beinlínis hluti lýð-
réttinda. Um framhaldsmennt
unina var hins vegar lögð
áherzla á, að nemendur séu
ekki sérhæfðir of snemma og
hinir seinþroska verði ekki
Er það svo fréttist til Sivas að
38 hinna föllnu væru úr hópi
þeirra sem farið höfðu til Kays-
eri að horfa á leikinn, ætlaði allt
um koll að keyra þar í borg og
æstur múgur æddi þar um götur
að hefna harma sinna á Kayseri-
mönnum. Brenndu þeir til
grunna 13 verzlanir og eitt gisti-
hús sem voru í eigu fólks frá
Kayseri, en mannvíg hafa ekki
orðið í Sivas og ekki meiri i
Kayseri en orðið var, enda her-
lið sent til borganna beggja og
lögregluvörður mikið aukinn og
allar ferðir milli þeirra bannað-
ar.
350 fórust í Perú 1964.
Sjaldan áður hefur eftirleikur
verið slíkur í sögu knattspyrn-
unnar, en skemmst er þó að minn
ast þess eir hrikalegastur hetur
verið á síðari árum, en það var
í Lima, höfuðborg Perú, sunnu-
daginn 24. maí, 1964, er þar fór
fram landsleikuir Perú og Argen-
tínu. Þá risu álhiortfendur öndverð
ir gegn dómara er hann dæmdi
mark af Perúmönnum og urðu
síðan svo miklir troðningar og
pústrar og hrindingar að 350
ma.nns biðu bania, flestir troðnir
undir við hliðin að leifcvangin-
um, og um 500 særðust miisjafn-
lega mikið.
Önnur slys á mönnum í
sambandi við knattspyrnuleiki
hafa yfirleitt orðið vegna þess
að áhorfendapallar hafa brostið,
girðingar látið .undan eða eitt-
hvað þvílíkt. Árið 1946 fórust til
dæmis 33 menn og 500 særðust i
Bolton í Englandi er þar fór
fram kappleikur Bolton Wander-
ers og Stoke City og rétt eftir
aldamótin, 1902, fórust 25 manns
og 500 særðust er áhorfenda-
pallar brustu meðan fram fór
landsleikur Skotlands og Eng-
lands á Ibrox-leikvanginum í
Glasgow.
fyrír borð bornir í skólakerf-
inu“.
Að lokum segir Jóhann
Hannesson: „Viðvikjaindi úr-
valsstefnunni“ (þ. e. að
ákveðið úrval hljóti lang-
skólamenntun) má geta þess,
að Bretar eru að hverfa frá
úrkastsprófum. Áður fyrr
voru 12 ára gamlir nemendur
valdir til framhaldsnáms. Nú
er öllum haldið í sama skóla
og þar flutt milli deilda eftir
þörfum. Ein breið braut, sem
enginn er endanlega dæmdur
út af á ákveðnum aldri“.
Þau sjónarmið sem fram
koma í þessu viðtali við skóla
meistara Menntaskólans á
Laugarvatni, hljóta að vekja
almenna athygli með tilliti
til þess, að skólamál okkar
eru nú í deiglunni, allmiklar
umræður hafa spunnizt um
þau og þau sjónarmið, sem
fram komu á þessum fundi
menntamálaráðherra aðildar-
ríkja Evrópuráðsins hafa einn
ig verið sett fram hér á landi
nú fyrir skömmu.