Morgunblaðið - 24.10.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUN'BLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. OKT. 1967
Leikfélag Reykjavíkur;
ndíónalei
ur
Péturs Einarsson (Carlos), Brynjólfur Jóhannesson (Rockefeller), Sigriður Hagalin (frú Rocke-
felier), Valgerður Dan (Pamela) og Guðmundur Pálsson (Butler).
Valgerður Dan (Pamela) og Guðmundur Erlendsson (Frán-
auga).
lokin og stundum hjá Guðmundi
Pálssyni. Er 'hér enn eitt dæmi
þess hve erfitt traustum og lang-
reyndum íslenzkum leikurum
reynist oft og einatt að beita
þeiiri firringar-tækni sem fjar-
stæðuleikrit nútímans útheimta.
Hitt er svo annað mál, að nat-
úraiísk túlkun, eins og sú ,sem
boðið var upp á í Iðnó, gerir leik-
inn hlýlegri og manneskjulegri,
ef menn geta látið sér yfirsjást
þversagnirnar og tímaskekkjurn-
ar sem í honum felast. Heildar-
svipur sýningarinnar á laugar-
dagskvöldið var góður, en Bryn-
jólfur Jóhannesson átti greini-
lega erfitt með að muna text-
ann, og dró það nokkuð úr hraða
leiksins, þannig að hér og þar
mynduðust lægðir. Vonandi
stendur það til bóta.
Túlkun Brynjólfs á gamla land-
nemanum, John-Emery Rocke-
feller, var annars skopleg og
ísmeygilega gráglettin, mann-
gerðin dálítið í ætt við Jón
H'reggviðsson en stóð samt fýlli-
lega fyrir sínu, útiínur hennar
klárar. Líkamsburðir Brynjólfs
eru reyndar ekki í fullu sam-
ræmi við myndina sem dregin er
upp af kempunni Rockefeller, en
hann lék á aðra strengi og náði
fram furðúblæbrigðaríkri per-
sónu innan hins þrönga natúral-
íska ramma.
CaroJine konu hans lék Sig-
ríður Hagalín af stakri nærfærni
og náði sérlega skemmt.il'egum
tökum á spákúluatriðunum.
Túlkun hennar öll var iheil-
steypt og jarðbundin.
Pamelu dóttur þeirra hjóna,
17 ára óhemju, lék Valgerð-ur
Dan af miklum tilþrifum og
skapihita, en ég saknaði kald-
hæðna strengsins hjá henni eins
og flestum hinna.
Tom bróður hennar lék Borg-
ar Garðarsson og brá upp hnytti-
legri mynd af landeyðunni.
Hann komst einna næst því að
rjúfa ramma hinnar natúralísku
túlkunar.
William Butler, drykkfelldan
lækn.i, lék Guðmundur Pálsson
og átti marga mjög góða spretti,
lét hvað eftir annað skína í
málminn sem leikurinn er gerð-
ur af.
Miriam, beinskyttuna úr hóru-
húsinu, lék Guðrún Ásmunds-
dóttir, og var margt ,vel um túlk-
un 'hennar, einkanlega í atrið-
unum þar sem Miriam er undir
álhrifum eitursins, en hinn langi
kafli í 'bundnu máli, sem lýsir
skelfingunni í Pancho City,
reyndist henni ofviða. Ef nokk-
urs staðar var þörf á gagnsæju
skopi, þá var það í þessu atriði;
í staðinn var það dramatíserað
og missti algerlega marks.
Carlos, löggæzlumanninn hug-
prúða, tvífara Gary Coopers
sem hefur fengið leyfi frá að
leika í kvikmynd eftir John
Ford, lék Pétur Einarson hóf-
samlega, en helzti hátíðiega fyr-
ir minn smekk.
Snarauga og Fránauga, góður
og vondur indíáni, voru leiknir
af Guðmundi Erlendssyni, sem
gerði þeim skemmtileg skil og
var í rauninni eini leikandinn
sem ekki var hægt að taika al-
varlega — eins og vera bar!
Innan þess ramma, sem leik-
stjórinn kaus að setja leiknum,
var hann vandvirknislega unn-
inn, staðsetningar eðiilegar og
heildarblær sterkur. En fjar-
stæðurnar í leiknum voru bara
alltaf að trufla þessa túlkun
hans.
Umgerðina um grínið, bjálka-
kofa Rockefeller-fjölskyldunnar,
gerði Steinþór Sigurðsson af al-
kunnri hugkvæmni; leikmyndin
var hreinasta afbragð ekki síður
en ýmis tæknibrögð sem beitt
var á sviði.nu með merkilega
góðum árangri. Helzt mátti
finna að sumum hljóðeftirlíking-
unum.
Þýðin.g Sveins Einarssonar
virtist mér lipur nema sum-
ir Ijóðatextarnir voru dálítið
stirðlegir og safalitlir.
Sýningunni var vel tekið af
áhorfendum, og voru leikendur,
leikstjóri og leikmyndarsmiður
hylltir i leikslok. Er sérstök
ástæða til að óska Leikfélagi
Reykjavíkur til hamingju með
að hafa try.ggt sér starfskrafta
Jóns Sigurbjörnssonar, þess
frjóa og fjölhæfa listamanns.
Sigurður A. Magnússon.
Rækjubótor í
Bíldudol ú
veiður
RÆKJUBÁTARNIR fimm, sem
gerðir eru út frá Bildudal, eru
‘nú allir farnir út á veiðar, en
ekki er ljóst ennþá hvort það
verður til frambúðar.
Sem kunnugt er, vi'ldu skip-
stj,órnarmenn smábáta á Vest-
'fjörðum ekbi sætta sig við verð
það, sem Verðlagsráð sjávarút-
ivegsins ábvað, og ætluðu ekki að
hefja veiðar fyrr en leiðrétting
hefði fengizt á málum þeirra. En
þar sem lítil atvinna er nú á
OBíldudal, hefur það orðið úr að
rækjubátar fara nú út á veiðar,
en gtrt er ráð fyrir að línurnar
í máli þessu skýrist eftir helg-
ina.
Höfundur: René de Obaldia
Þýðandi: Sveinn Einarsson
Leikstjéri: Jón Sigurbjörnsson
Leikmynd: Steinþór Sigurðsson
Sýningin í Iðnó undir leik-
s.tjórn Jóns Sigurbjörnssonar
tókst á margan hátt mjög sóma-
samlega og vakti allrr.ikla kátínu,
en það var eins og frumsýning-
argestir áttuðu sig ekki fyllilega
á, hvað væri á seyði. Það hygg
ég hafi einkum stafað a'f því,
að leikendur tóku flestir hlut-
verk sín helzti alvarlega, eða
með öðrum orðum lifðu sig um
of inn í þau, þannig að maður
hafði lengst af á tilfinningunni,
að þeir væru að reyna að. draga
upp natúralíska myr.d úr veru-
leikanum. Fyrir bragðið fór ým-
Rockefeller-hjónin: Sigríður Hagalín og Brynjólfur Jóhannes-
son.
Indíánarnir tala um Tartuffe,
Lyga-Mörð og annað ámóta.
„Indíánaleikur“ er sem sé á
mörkum fjarstæðunnar, en þó
heldur nær því fjarstæða en því
„raunsæja". Grínið er laus-
beizlað, en bak við gáskann
greinist broddur satíru og
ádeilu, sem lyftir verkinu yfir
venjulegan farsa.
isl.egt af gríninu forgörðum og
broddur satírunnar slævðist. Ég
saknaði þess tvísæis í túlkuninni,
sem í senn væri trútt fyrir-
myndinni eins og við þekkjum
hana úr kvikmyndunum og
skopaðist að henni úr fjarlægð.
Þessum leikstíl brá helzt fyrir
hjá Guðmundi Erlendssyni,
Borgari Garðarssyni undir
LEIKFÉLAG Reykjavíkur frum-
sýndi á laugardagskvöldið
„Indíánaleik" eftir franska höf-
undinn Réné de Obaldia í þýð-
ingu Sveins Einarssonar. Obald-
ia er einn af „yngri“ leikskáld-
um Frakka, tæplega fimmtugur
að aldri, og hefur getið sér frægð
víða um lönd fyrir „Indíána-
leik“, enda er verkið prýðilega
sviðshæft, viðlburðaríkt, fjörugt
og gamansamt.
„Indíánaleikur“ er í rauninni
hnyttin satíra um ameríska land-
nemarómantík eins og hún birt-
ist í vesturheimskum kvikmynd-
um, og gerir höfundurinn góð-
látlegt grín að flestum þáttum
þeirrar furðulegu kviikmynda-
hefðar sem þróazt hefur á þess-
um vettvangi og einkum miðar
að því að má burt einn mesta
smánarblett í sögu mannkynsins,
útrýming hvíta mannsins á
frumbyggjum Norður-Ameríku.
Segja má að íhöfundi takist að
koma á framfæri í leik sínum
nálega öllum þeim hjákátlegu
„klisjum" sem við höfum átt að
venjast í kvikmyndum frá „villta
vestrinu". Við hittum fyrir
landnemann gamla sem gxobbar
af gömium dáðum, lifir siða-
vöndu lífi heima fyrir, á dygga
og vinnusama eiginkonu og tvö
erfið börn sem hann reynir að
ala upp í guðsótta og góðum sið-
úm. En Obaldia leyfir okkar að
gægjast undir yfirborð skin-
helginnar á sinn kankvísa hátt,
og þá kemur ýmislegt óvænt úr
kafinu. Hann sýnir okkur sem
sé rómantíkina í spéspegli, þann-
ig að hræsnin og hið rangsnúna
siðgæðismat amerískra land-
nemakvikmynda blasir við í
allri sinni óhrjálegu andlegu fá-
tækt: byssudellan, sériffadellan,
bófaflokkadellan, hóruhúsadell-
an, indíánadellan (þar sem
„góðu indíánarnir“ eru þeir sem
svíkja ættmenn sína, en „vondu
indíánarnir" þeir sem berjast
gegn yfirgangi hvíta mannsins),
og þannig mætti lengi telja. Til
bragðbætis er svo sett í graut-
inn dálítið krydd úr James
Bond og hetjudýrkun leikara-
heimsins. Leikurinn gerist í byrj-
un 19. aldar í Ameríku, en per-
sónurnar tala um John Waihe og
Gary Cooper, Örlygsstaða-
bardaga, sumarfrí o. s. frv.