Morgunblaðið - 12.11.1967, Side 12

12
MORG-UNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. NÓV. 1967
V
STÆRÐ sfldarnóta hefur
verið talsvert á dagskrá að
undanförnu, og þá sérstak-
lega eftir frétt, sem birtist í
Morgunblaðinu fyrir skömmu
þar sem Hjálmar Bárðarson,
skipaskoðunarstjóri, taldi þró
unina á stækkun síldarnóta
hættulega. Ekki eru allir á
eitt sáttir um þetta atriði, en
blaðamaður Morgunblaðsins
brá sér í nokkrar verstöðvar
og leitaði þar álits nokkurra
síldarskipstjóra um þetta
mál:
Pálmi Karlsson, 23 ára gamall
Húsvíkingur er skipstjóri á Sig-
fúsi Bergmann, 200 tonna skipi.
Pálmi Karlsson,
skipstjóri á Sigfúsi Bergmann GK
— Hvert er álit þitt á stóru
síldarnótunum, Pálmi?
— Ég álít að það sem gildir sé
að vera með nógu stórar nætur
og þá sérstaklega djúpar. f dreif-
síldinni fyrir auistan, hefur síld-
, in staðið mjög djúpt, á 50—60
föðmum og talsvert neðar. iÞar af
leiðandi er það nauðisynlegt að
Kafa næturnar djúpar og þá
sterkar um leið. Ég tel að næt-
urnar megi ekki vera grynnri
en 100 faðma djúpar, til þess að
það beri einhvern árangur að
kasta á síldina, þar sem hún
stendur djúpt. Svo er það nátt-
úrulega annað vandamál, að um
leið og næturnar eru gerðar
lengri og dýpri, þá reyna auðvit-
&ð minni bátarnir að fylgja
þeirri þróun eftir. Nú, þegar
þessar nætur eru orðnar þetta
stórar, þá fer að minnba plássið
á þessum bátum og í versta til-
felli er hreinlega ekkert pláss.
Þróunin hefur verið sú síðustu
itr að næturnar hafa verið lengd
ar og dýpkaðar og það er bætt
á þær blýi, en það er ekki gott
að segja hvað þetta heldur lengi
áifram, Þetta truflar líklega eitt-
ihvað stöðugleika og sjóhæfni
skipanna, en þetta hefur lagazt
síðan skipstjórar byrjuðu að
taka nótina n-iður af bátadekki
að aftan og nýtist plássið einnig
foetur þar. Auðvitað er meira
öryggi í því að hafa nótina niðri,
bæði fyrir sjóhæfni skipsins og
sVo nótina sjálfa.
— En er þvi alltaf við komið?
— Ég tel að það sé yfirleitt
hægt á flestum bátum; bátadekk
inu er þá breytt og það er skor-
ið aftan af þvL Nokkrir bátar
eru þó ennþá með næturnar
uppi óg þeir halda því fram að
þær rifni síður þar.
Nótin á Sigfúsi Bergmann er
200 faðma löng, 85 faðma djúp
og 8—9 kg. á faðminn, eða um
2,5 tonn.
Um borð í Gisla Áma hittum
við skipstjórann, Eggert Gísla-
son, skipstjórann á Þorsteinl,
Guðbjöm Þorsteinsson og sikip-
stjórann á Arnfirðingi, Gunnar
Magnússon. Þeir vora að ræða
um daginn og veginn og þá sér-
lega síldveiðarnar. Við spurðum
þá um álit þeirra á stóru nótun-
um.
Guðbjörn: „Þær eru ofviða
bátu'num“.
Gunnar: „Ég get ekki séð að
þetta sé neitt ofviða bátunum,
þetta er ákaflega breytilegt og
skipstjórarnir vita vel hvað þeir
eru að gera“.
Eggert: „Það sem hefur kom-
ið fram í þessu máli í blöðum
um hættuna í sambandi við
stóru næturnar, er að mörgu
leyti rangt. Þróunin í stækkuin
síldarnóta hefur tekið mun
lengri tíma, en talað er um. Það
hefur verið sagt, að bátarnir al-
miennt hafi nætur, sem eru 20—
26 tonn að þyngd, en, ég veit
það að þyngsta nótin sem er í
notkun er um borð í Jóná Garð-
ari og hún vegur um 16 tonn. í
þessum skrifum skipaskoðunar-
stjóra hefur réttu máli verið
hallað og þetta eru öfgar í skrif
um.
Gunnar: „Hlutföllin í stærð
síldarnóta hafa farið batnandi,
miðað við bátastærðir á síðustu
árum, og nú eru færri bátax en
áður fyrr, sem eru með nætur
er geta verið ofviða bátunum".
Eggert: „Miðað við hegðun
síldarinnar erum við nauðbeygð
ir til að hafa næturnar eins stór-
ar og kostuir er. Annað væri að
senda okkur út til að fá ekki
bröndu.“
Guðbjöra: „Ég er með 95
faðma djúpa nót, 245 faðma
langa og hún vegur um 9 tonn.
Ég hef nótina niðri hjá mér og
það er ekki forsvaranlegt að
hafa nótina uppi á bátadekki.
Ég tel, að bátar eigi ekki að
fara á síldveiðar nema að hafa
næturnar niðri".
Gunnar: „Flestir af þessum
stóru bátum eru búnir að taka
nótina niðuir og það er vafalaust
í flestum tilfellum til bóta. Eru
einbverjir af þessum stóru bát-
um með nótina uppi?“
Guðbjörn: „Já ég held að það
séu nokkrir og ég tel það mjög
slæmt með stóru næturnar".
Eggert: „Það er auðvitað sjálf-
sagt að athuga, af viðkomandi
aðilurn, hvert skip fyrir sig og
bera saman kjölfestuballest og
nótaþunga, en vera ekki með
neinar ævintýratölur út í loftið“.
Gunnar: „Þetta er álkaflega
misjafnt eftir skipum og það er
skipstjóranna að gera sér grein
fyrir þessum hlutum“.
Eggert: „Okkur þætti vænt
um að þegar verið er að skrifa
um þetta, að það sé farið með
rétt mál í þessu efni, sem öðru,
því fjöldinn af stærstu bátunum
eru með 13—16 tonna þungar
nætur en ekki 20—26 tonn. Hver
sem gæti leyst það vandamál að
ná síldinni án þess að nota þess-
ar stóru nætur, hann hefur efni
á að segja sitthvað stórt í mál-
inu“.
Gunnar: „Það er mjög vafa-
samt að setja reglur eftir reglur,
Frá vinstri: Gunnar Magnússon, skipstjori a Arnfirðingi, Guðbjörn Þorsteinsson, skipstjon a
Þorsteini, Eggert Gíslason, skipstjóri á Gísla Áma. Gunnar ©g Eggert eru með syni sína,
kannski verðandi skipstjóra, ámyndinni. (Ljósm. Blm. Mbl. Árni Johnsen)
sem er alls ekki alltaf hægt að
fara eftir og henta ekki. Með því
er farið of mikið inn á það svið
skipstjóranna, sem þeir einir
eiga að bera ábyrgð á“.
Eggert: „Það á ekki með föst-
um reglugerðum að draga úr
ábyrgðartilfinningu skipstjóra
og skipshafnar með því að setja
reglur, sem er ekki alltaf hægt
að fara eftir og það skal hafa í
huga, að rétt er að hafa það
sem sannara reynist".
Arnfirðingur er mieð 100
faðma nót og 247 faðma langa
og hún vegur um 11 tonn. Gísli
Árni er með 104 faðma djúpa
nót, 267 faðma langa og hún veg-
ur um 14 tonn.
Rafn Kristjánsson,
skipstjóri á Gjafar frá Vest-
mannaeyjum.
Rafn Kristjánsson skipstjóri á
Gjafari frá Vestmannaeyjum.
— Hvert er álit þitt á stærð
nóta?
— Veiðarfærarúm er af skorn
um skammti á nokkrum bátum
af því að þeir eru byggðir þann-
ig að ekki er gert ráð fyrir mikl
um veiðarfærum. Þegar þessi
skip voru byggð var ekki
gert ráð fyrir svona stórum veið
arfærum eins og nú koma til
greina, en eflaust hefði mátt
gera ráð fyrir þessu í upphafi.
— Telurðu teljandi hættu á
því að hafa stóru næturnar?
— Nei, ekki beinlínis hættu,
en það verður auðvitað alltaf
þrengra um eftir því sem veiðar
færin eru stærri. En hvað eigum
við að gera? Við verðum að
reyna að stækka veiðarfærin til
þess að ná einhverju magni af
síld á land. Það er ekki margra
kosta völ, sérstaklega vegna
iþess, að síldin stendux svo djúpt.
Annars álít ég versta ástandið
hjá bátunum núna vera það að
þurfa að senda þá nokkur hundr
uð míiur út í haf til veiða í
mesta skammdeginu af því að
tíð er mjög slæm og síðasta mán-
uðinn hafa örfáir dagar verið
undir 6—10 vindstigum. En
þetta virðist þeir ekki skilja,
sem eru í landi og eru að hneyksl
ast á því að bátaflotinn sækir
á suð-vesturlandsmiðin, þar sem
styttra er að sækja.
Sævar Brynjólfsson, skipstjóri
á Erninum RE, var heima hjá
sér í Keflavík þegar við hittum
hann að máli, og lögðum fyrir
hann spurninguna um nótastærð
og fylgjandi atriði.
— Það getur farið eftir mörgu
og breytilegu hvaða skoðun mað
ur hefur á nótastærð. Við erum
með nokkuð stóra nót, sem er
119 á dýpt og 306 á lengd og ég
tel að báturinn hafi ekki misst
neitt í sjóhæfni, en nótin vegur
um 15 tonn. Auðvitað verður
nótin eitthvað þyngri þegar hún
blotnar, en það er ekki mikið
sem tollir í næloninu af raka,
svo að það munar aldrei miklu
á þyngd hennar.
— Ert þú með nótina uppi eða
niðri?
— Ég er með hana uppi og
tel enga þörf til að taka hana
niður, en það er hægt með því
að gera nokkra breytingu á báta
dekki. Við erum með það mikla
tanka fyrir vatn og olíu að við
getumballestað bátinn meðþeim.
Það eru tankar fyrir 30 tonn af
vatni og 70 tonn af olíu'. Ég tel
þessa nót ekki trufla neitt í sam
Sævar Brynjólfsson,
skipstjóri á Erninum RE.
bandi við hleðsluna, en aftux á
móti tel ég það heppilegri síldar
hleðslu að það sé ekki höfð það
mikil síld í lest að skipið sé nið-
ur fyrir skammdekk af þeirri
hleðslu, helduT álít ég að það
eigi að hafa hleðslu á dekki og
minna í lest.
— Þú telur þá ekki ástæðu til
að minnka næturnar?
— Síldin virðist orðið standa
miklu dýpra en fyrr og þess
vegna er erfiðara að ná htenni
og þess vegna er um ekkert ann-
að að ræða en stórar nætur, ef
einbver síld á að fást.
Grímur Karlsson úr Njarðvík-
um, skipstjóri á Sæþóri frá Ól-
afsfirði, sagði:
— Mér finnst að nætuxnar séu
orðnar eins stórar og hægt er,
miðað við stærri síldarskipin og
stærri næturnar. Fyrst og fremst
fyrirferðin á þessum nótum og
þunginn valda því að þetta er
vandamál og þau tæki, sem eru
notuð við næturnar ráða vart
við viðameiri nætur. Nótin hjá
okkur er 86 á dýpt, 230 á lengd
og vegur um 7 tonn. Ég tel að