Morgunblaðið - 06.01.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 1968
Myndir úr borginni"
Leifur Þorsfelnsson opnar
málverkasýningu í Bogasal
Við höfum orð á því við
Leif, að hann virðist hafa
gaman að sýna andstæður
gamla og nýja tímans.
„Kannski. Ég held þó ég
haifi ekki endilegá hugsað um
það. Það var bara stemming-
in — jú og mótívin“.

„MYNDIR úr borginni“ heitir
sýning, sem Leifur Þorsteins-
son, ljósmyndari, opnar í
Bogasal Þjóðminjasafnsins í
dag, laugardag.
„Ég tek það fram, að þetta
er ekki málverkasýning, held-
ur ljósmyndasýning", sagði
Leifuir, þegar við hittum hann
uppi í safni í gær. Hann var
að byrja að hengja upp mynd-
irnar sínar. „Kunningi minn,
einn, rauk á mig í miorgun og
spurði, hvort ég væri virki-
lega líka farinn að mála“.
Leiifuir Þorsteinsson er mað-
ur liðlega þrítugur að aldri.
Að loknu stúdentsprófi, árið
1955, fór hann til Kaupmann-
hafnar til náms og lærði þar
ljósmyndahlið þess iðnaðar,
er Danir kalla „Reklame
Industri". Fyrir fimm árum
kom hann heim og setti á
stofn fyrrtækið „Myndiðn"
og hefur rekið það síðan.
Ljósmyndirnar, sem hann sýn
ir í Bogasalnum eru allar fró
Reykjavík: „Þetta er bara
borgin eins og ég sé hana“,
sagði hann, „myndirnar eru
allar teknar á síðustu tveim-
ur árstíðum eins og þú sérð“.
Þær eru eitthvað um 40—50
talsins og sýna ýmsar hliðar
borgarinnar. Við sjáum
gömul hús og ný, lítil og stór,
ungt fólk og gamalt, sem
gengur um götur borgarinnar
í dagsins önn; — lögreglan
stjórnar umferð, unglingarn-
ir fá sér pylsu við pylsubar-
inn, pil'tur og stúlka ræðast
við á götu. Sýnishorn úr dag-
lega lífinu. Gamla Reykjavík
við hlið hinnar nýju, báru-
járnsskúra ber við hvíta
steinveggi stórhýsanna. Karl-
inn á kassanum að tala —
,,mér er sagt, að þesisi sé
kallaður Sigurður hinn nýi,
— hann heitir víst Sigurður
eins og sá gamli“, sagði
Leifur.
Við bendum spyrjandi á
mynd af gömlu húsi“ Rauða
húsið á Ásvallagötunni?"
Já, þarna lékum við strák-
arnír okkur börn og fylgd-
umst alltaf með sauðburðin-
um á vorin í fjárhúsiniu, sem
stóð þar, sem þú sérð nú
stóra húsið. Þarna býr gott
fólk — en kindurnar eru
hotrfnar".
Og hvar fannstu þetta?
— „í Blesugrófinni. Þar er
það aldrei kallað annað en
HÚSIÐ — með stórum staf.
Þar býr kyndugur náungi,
sem hefur greinilega mjög
skemmtilegt formskyn. Húsið
minnir helzt á byggingar
spænska arkitektisins Antoni
Gaudi“.
Leifur Þorsteinsson,
H-DAGURINN:
Umferiarnefnd R.víkur
stóreykur umferðarfræðslu
—Tekur að sér ákveðna þœtti umferðar-
breytingarinnar í vor og hefur í því skyni
setf á stofn upplýsingaskrifstofu
UMFERBARNEFND Reykjavík-
ur mun sitórauka umferða-
fræðslu sína á næstunni, jafn-
framt því seim hún hefur nú
sett á laggirnar upplýsinga- og
fræðsluskrifstofu luam umferða-
mál. Kemur þetta til af því, að [
samkomulag heifur orðið um að ;
Umferðarnefndin taki að sér ]
ákveðna þætti í undirbúningi:
fyrir breytinguna yfir í hægri ^
umferð og ennfremur ákveðnar
framkvæmdir vegna breytingar
innar sjálfrar. Þá mun hún hafa
með höndum upplýsinga- og
leiðbeiningarstarf eftir breyting
una sjálfa. Nær þetta væntan-
lega til alls höfuðborgarsvæðis-
ins. Kemur þetta m.a. fram í
fréttatilkynningu frá Fram-
kvæmdanefnd hægri umferðar,
sean Mbl. barst í gær, og fer hún
hér á eftir:
Vegna umferðarbreytinguna
hér á landi 26. maí í vor, gengst
Framkvæmd,anefnd hægri um-
ferðar fyrir mjög aukinni um-
ferðarfræðslu um land allt, á
þeim tima sem nú er fram að
breytingunni.
Samkomulag hefur orðið
m iii Umferðarnefndar Reykja-
víkur og Framkvæmdanefndar
hægri umferðar, um að Umferð
arnefnd Reykjavikur taki að
sér vissa þætti í undirbúningi
fyrir breytinguna yfir í hægri
um.ferð, og taki ennfremur að
sér vissa þætti í samibandi við
breytinguna sjálfa og hafi með
höndum leiðbeiningarstarf eftir
að hægri umferð er hafin hér
á landi 26. maí n.k.
Mun umiferðarnefndin eink-
um vinna að þessum málum í
Reykjavík, en væntanlega mun
starfsemin ná til alls höfuðborg
arsvæðisins.
Vegna þessa samkomulags
mun starf Umferðarnefndar
Reykjavíkur auka-st mikið frá
því sem verið hefur að undan-
förnu, og þar einkum um að
ræða aukningu á upplýsinga- og
fræðtó'lustarfsemi. Verður þar
annars vegar um að ræða al-
mienna fræðslu um um.ferðar-
mál, og síðan fræðslu í sam-
bandi við hægri umferð sérstak
lega. Þá tekur Umferðarnefnd
Reykjavikur að sér að hlutast
til um, að umferð á lóðum fyr-
irtækja og stofnana breytist
með tilliti til hægri umferðar.
Góð samvinna hefur þegar
tekizt á milli Umferðarnefndaf
Rej’kjavíkur og Upplýsinga- og
fræðslumiðstöðvar ■ H-umferðar.
um útgáfustarfsemi og annað
Framh. á bls. 23
Kennsla hefst aftur mánudaginn 8. fanúar
í Góðtemplarahúsinu við Vonarstrœti
Innritun í síma 83082 milli kl. 10-12 og 5-7
Kennt í byrjenda- cg fi amhaldsflokkum
STAKSTEIMAR
Þola ekki málfrelsi
Það vakti mikla athygli á sín-
um tíma, þegar hinu þekkta sov-
ézka skáldi Boris Basternak var
bannað að taka við Nobelsverð-
laununum, og atburðarás ár-
anna á eftir sýnir glögglega, að
þar var ekki um einangraðan at-
burð að ræða. Rithöfundurinn
Tarsis var settur á geðveikrahæli
en býr nú landflótta á Vestur-
Iöndum, og nú á síðustu árum
hefur vakið heimsathygli dómur
yfir tveimur sovézkum rithöf-
undum, Andrei Sinjavsky og
Yuri Daniel, sem dæmdir voru
til nauðungarvinnu í Sovétríkj-
unum í febrúarmánuði árið 1966
fyrir að láta birta verk sín í
vestrænum löndum. Nú um eins
árs skeið hafa fjórir ungir sov-
ézkir rithöfundar setið í fang-
elsi austur þar, þeir Alexander
Gingburg, Alexeis Dobrovolsky,
Yuri Galanskov og Vera Lash-
kova, en þessir fjórmenningar
hafa enn ekki verið dregnir fyr
ir lög og dóm. Aðfarirnar gegn
Pasternak og Tarsis, dómurinn
yfir Sinjavsky og Daniel og fang
elsun hinna fjögurra ungu rithöf
unda, sýnir glögglega að Sovét-
ríkin eru ekki enn komin á það
stig, 50 árum eftir byltingu bolsé
vika í Rússlandi, að þetta vold-
uga stórveldi þoli málfrelsi og
frjálsa hugsun innan vébanda
sinna.
Órói
En það gefur þeim, sem unna
málfrelsi og frjálsri hugsun von
um, að einhverjar breytingar séu
í aðsigi í Sovétríkjunum, að mik
il mótmælaalda virðist nú vera
að magnast meðal sovézkra rit-
höfunda og menntamanna vegna
þessara svívirðilegu athafna. —
Ýmsir rithöfundar og mennta-
menn í Sovétríkjunum vinna nú
ötullega og óliikað að því að fá
rithöfundana fjóra leysta úr
haldi og er talið, að sonarsonur
Litvinovs, fyrrum utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna sé einn af
forustumönnum í þeirra hópi, en
hann hefur nýlega virt að vett-
ugi bann sovézku öryggislögregl
unnar og sent úr landi frásögn
af lokuðum réttarhöldum í
Moskvu yfir ljóðskáldinu Vladi-
mir Bukovsky. Ennfremur sendi
Litvinov úr landi samtal, þar
sem lagt var hart að honum að
eyðileggja þau gögn, sem hann
hafði undir höndum um þessi
réttarhöld, og hefur frásögn af
þessu samtali bæði verið birt í
bandaríska stórblaðinu New
York Times og vikuritinu News
week.
Leggja sig í
alvarlega hættu
Ljóst er, að þeir sovézku rit-
höfundar og menntamenn, sem
tekið hafa höndum saman um
andstöðu gegn stjórnarvöldunum
austur þar, vegna þessara mála,
leggja sig í mikla hættu til þess
að berjast fyrir frelsi hinna fang
elsuðu og dæmdu félaga sinna.
Þeir geta hvenær sem er búist
við því að hljóta sömu örlög,
verða settir í tugthús, eða dæmd
ir í nauðungarvinnu svo árum
skiptir svo að ekki sé talað um
geðveikrahælin. En fregnir
herma, að ágreiningur sé um
það innan æðstu stjórnar sov-
ézka kommúnistaflokksins, hvort
draga skuli hina fjóra ungu rit-
höfunda fyrir lög og dóm, og séu
þær fregnir réttar, byggjast þær
| efasemdir einhverra í hópi sov
j ézkra ráðamanna vafalaust á
! mótmælum rithöfundanna og
menntamannanna. Ef Sovétrík-
! in eru nú komin á það stig á
þroskabraut sinni, að slík mót-
mæli hafi einhver áhrif og að
I menn komist upp með slík mót
| mæli, án þess að hljóta fangels
isvist eða nauðungarvinnu fyrir.
Hefur óneitanlega þokast iett-
hvað í áttina til mannsæmandi
[ þjóðfélags þar í landi, þótt
skammt sé.
t