Morgunblaðið - 10.04.1968, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 1968
- ÚTFÖRIN
Framhald aí bls. 1.
an hafði verið flutt til kirkjunn-
ar í gær.
Athöfnin átti að hefjast klukk
an 10,30, en vegna gífurlegra
þrengsla fyrir framan kirkjuna,
varð 20 mínútna töf á því að
gestimir kæmust til sæta sinna.
Til að koma í veg fyrir frekara
öngþveiti, ákvað lögreglan að
mannfjöidinn utan kirkjunnar
skyldi hefja gönguna þaðan áleið
is til Morehouse College, þar sem
minningarathöfn átti að fara
fram síðar, áður en kirkjuat-
höfninni lauk. Er talið að um 40
þúsund manns hafi faríð í þess-
um fyrsta hópi göngunnar.
Frd Kennedy hyllt
Byrjað var að hleypa gestum
inn í kirkjuna hálfri annari
klukkustund áður en athöfnin
átti að hefjast, og fljótlega eftir
klukkan níu tóku tignir boðs-
gestirnir að streyma að. Fagnaði
mannfjölinn við kirkjuna gestun
um mörgum hverjum með lófa-
taki, er þeir stigu út úr bifreið-
um sínum og gengu inn í kirkj-
una. Fór allt mjög friðsamlega
fram þar til frú Jacqueline Kenn
edy birtist, en þá ætlaði allt um
koll að keyra. Mannfjöldinn hróp
aði, æpti og klappaði í hrifningu,
og var ást blökkumannanna í
garð forsetaekkjunnar auðfund-
in. Streymdu tárin niður kinnar
margra viðstaddra jafnt karla
sem kvenna,_ þegar þau sáu frú
Kennedy. Oldruð blökkukona
stóð við hlið mér, og hún kross-
aði sig og muldraði gegnum tár
in: „God bless you, little lady“.
Einnig var Kennedy-bræðrunum
sérlega vel fagnað.
í kirkjunni prédikaði séra
Ralph D. Abernathy, sem tekið
hefur við forustu SCLC blökku-
mannasamtakanna eftir dr.
King, og bróðir hins látna, séra
A. D. Williams King, flutti á-
varpsorð. Að guðsþjónustunni
lokinni voru sungnir negrasálm
ar. Þegar kirkjuathöfninni var
lokið, var kista dr. Kings borin
út og sett á kerruvagn, sem 2
múlasnar dróu. Áttu kerra þessi
og asnarnir að vera táknræn fyr
ir baráttu blökkumanna fyrir
bættum lifskjörum. Sátu kirkju-
gestir eftir í kirkju meðan verið
var að ryðja braut fyrir þá fram
an við kirkjuna, og tók það um
hálfa klukkustund. Eftir það
streymdu gestirnir út og múl-
asnakerran sniglaðist af stað í
áttina til Morehouse College, en
þangað eru tæpir sjö kílómetrar.
Á undan kerrunni var borinn
blómsveigur, en ekkja hins látna
hafði óskað þess að ekki yrðu
send blóm, heldur væri andvirði
RAFGEYMA-
SALA
Hleðsla og viðgerðir. Seljum
rafgeyma f flestar tegundir
bifireiða. Gerum við allar teg-
undir rafgeyma. ,
Nóotún 27
Sími 35891.
Menntaskólanemendni sigruðu
MENNTASKÓLINN í Reykjavík
sigraði í spurningakeppni skól-
anna í útvarpinu, sem staðið hef-
ur í allan vetur ,en 12 skólar
tóku þátt í keppninni. Sl. sunnu-
dag kepptu Vélskólinn og M.R. í
lokakeppni og sigruðu þá fulltrú
ar Menntaskólans.
Keppendur voru Einar Thor-
oddsen úr 6. bekk, Mjöll Snæs-
dóttir úr 4. bekk og Helgi Skúii
Kjartansson úr 6. bekk, öll Reyk-
vikingar. Hlutu þau í verðlaun
hvert sitt eintakið af íslenzkum
bókmenntum í fomöld eftir próf.
blómanna látið renna til SCLC-
samtakanna.
Það var mjög hátíðlegt augna
blik, þegar kistan var borin út
úr kirkjunni, og andrúmsloftið
þrungið virðingu fyrir leiðtog-
anum látna, en að öðru leyti hef
ur ekki ríkt áberandi sorg meðal
borgarbúa, að minnsta kosti ekki
sjáanleg.
Féllu í yfirlið
Strax og kirkjuathöfninni
lauk, hraðaði ég mér til More-
house College, og var kominn
þangað um kl. 1,15. Þá höfðu um
60—70 þúsund manns safnazt
saman þar í háskólagarðinum í
26 stiga hita og glampandi sól.
Mannfjöldi þessi hafði komið sér
fyrir hvar sem auðan blett var
að finna, uppi í trjám, uppi um
öll hús og hvar sem unnt var að
stinga niður fæti. Var svo beð-
ið í tæpar tvær klukkustundir
eftir að kistan kæmi og yrði
lögð á viðhafnarpall. Þrátt fyrir
hitann í veðrinu, ríkti mikil þol
inmæði meðal viðstaddra, en
margar konur létu bugast og
féllu í yfirlið vegna hitans. —
Höfðu sjúkraliðar nóg að gera
að bera þær á brott. Sjálfboðalið
ar frá Rauða krossinum, hjúkr-
unarkonur o. fl. vou á þönum
meðal mannfjöldans með stór
föt af vatni og könnur til að
brynna viðstöddum og hjálpa
þeim til að verjast hitanum.
Loksins kom svo líkfylgdin að
Moréhouse College, og kistan var
lögð á viðhafnarpall. Þar flutti
séra Abernathy ræðu og síðan
bæn, en stúdentakór söng negra-
sálma.
Að atihöfninni lokinni var svo
kista dr. Kings flutt til South
View kirlkjugarðsins, þar sem
■hún var grafin að viðstöddum
nánustu ættingjum og vinum.
Glundroði
Mjög vel hafði verið unnið að
ölkwn undirbúningi að útförinni,
en sá undirbúningur reyndist þó
ekki nægur. því ekki hatfði verið
reiknað með viðbrögðum mann-
fjöldans. Eins og fyrr segir ætlað.
allt um koll að keyra þegar frú
Jacqueline Kennedy kom að
kirkjunni, og tók það hana lang-
an tíma að mjakast nokkra metra
frá bifreið sinni að kirkjudyrum.
Svo var um fleiri gesti, og réði
lögreglan ekki við mannfjöldann.
Sama var að segja þegar komið
var til Morehouse College, Áður
Einar Ól. Sveinsson og 10 þús.
kr. í peningum, sem þau kváð-
ust hafa skipt þannig, að piltarn-
ir fengu 333 kr. og 33 aura hvor,
en Mjöll 1 eyri meira, af því hún
sótti féð í bankann og mun það
vera lægsta tímakaup, sem um
getur.
Um það hvaða spurning hefði
verið erfiðust, svöruðu þau, að
erfiðast hefði verið það sem þau
vissu efcki, en þó langverst það
sem þau reyndust svo vita eftÍT
allt saman — eftir á.
en at/höfnin þar gæti bafizt var
sítfellt verið að auglýsa eftir
týndum bömum og fleiru úr
predikunarstólnum.
Sama glundroða varð vart
varðandi þá 500—600 frétta-
menn, sem hér voru saman komn
ir víða að úr heiminum. Búið
var að halida siö fundi með þess
um blaðamönnum og skipuleggja
ferðir þeirra til að koma í veg
fyrir misskilnmg. Hafði blaða-
mönnunum verið afhent sérstök
kort til að tryggja þeim aðgang
að athöfnunum og opna þeim
aliar dyr. En þegar við komum
að kirkjunni í morgun, hafði
öryggisþjónustan grip;ð í taum-
ana, og voru allir fréttamenn-
irnir þá reknii niður á næstu
!ögreglu.stöð til að afta sér nýrra
gagna. í augum áhorfandans
virtist sem blökkuimennirnir
litu útförina sem nokkurs konar
„picnic" eða útiskemmtun, en
við nánarí athugun mátti íinna
þá sorg, sem bjó í brjóstr.m
margra.
Miðborgin í Atlanta er algjör-
lega manr.laus í dag. Allar ve”z.
anir eru lokaðar, aðeins bankar
opnir. Algjört bann hetfur verið
við sölu áfe: gis frá því klukk-
an sex í gærkvöldi og gildr
það bann til klufckan átta á
fim'mtudagsniorgun tii að draga
úr hættunni af óeirðum. Sjá'.f-
ir eru borgarbúar aíar rólegir.
Ég ræddi v:5 nokkra biökfcu-
menn hér úti á gótu, og spurði
þá um tilfinringar þeirra á þe.is
ari sogarstund. Einstaka maðu"
sagði þá „Biddu bara þangað ti!
hann ar kominn ofan í jörðina,
þá sýður upp“. En flestir voru
rólegri. Fólkið trú'ði því flest og
bað þess að morðið á dr. King
yrði til þess að tryggja frið og
einingu milli hvítra og blakkra.
- MORÐINGI
Framhald af bls. 1.
borgunum Yungstown og Cinc-
innati í Ohio, og hefur James
Rhodes ríkisstjóri sent herlið til
beggja borganna. Á mónudags-
kvöld réðust átta ungir blökku-
menn, þeirra á meðal þrjár stúlk
ur, á hvítan mann, Noel Wright
þar sem hann sat í bifreið ásamt
eiginkonu sinn. Drógu blökku-
mennirnir Wright út úr bílnum
og stungu hann til bana með
hnífum. Konu Wrights var ekki
hlíft, heldur réðust stúlkurnar
þrjár á hana með barsmáð. Ekki
var frúin talin alvarlega meidd.
Borgarstjórinn í Cincinnati,
Eugene Ruehlmann, fyrirskipaði
útgöngubann á þriðjudagskvöld,
og var öll útiviist bönnuð eítár
klukkan 6 síðdegis. Áfengisverzl
unum, benzínsölum og fleiri
verzlunum var lokað í dag.
f Youngstown særðust tveir
lögreglumenn og einn blökkumað
ur atf skotum á mánudag, en þeir
eru ekki taldir í lífshættu. Um
400 hermenn eru komnir tál
borgarinnar til aðstoðar vdð lög-
regluna, og einnig þar var sett
útgöngubann í kvíld klufckan 6.
Þá heíur öll áfengissala verið
bönnuð, og mörgum verzlunum,
sem annars hafa opið fram á
kvöld, var lokað skömmu eftir
hádegi.
Útgöngubanu er eftir klukkan
sex að kvöldi í höfuðborginni
Washington. Þangað eru niú
komnir 14 þúsund hermenn til
aðstoðar við lögreglu borgarinn-
ar, og var allt með kyrrum kjör
um í morgun. HetfuT borgarstjór
inn í Washington, blökkuimað-
urinn Walter S. Wasihington,
sfcorað á alla borgarbúa að sam
einast í bæn um að friður kom-
ist á að nýju. Óe rðir hófust í
Washington strax og fréttist um
morðið á dr. Martin Lutíher King
og haía sex menn verið drepnir
1.087 særðir, og 5.882 handtekn-
ir í óeirðunum. Mikið hetfuT ver
ið um íkveikjur, og alls hafði
slökkvilið borgarinnar verið
kvatt út 828 sinnum frá því á
fimmitudagskvöld, þegar dr.
King var myrtur, þar til í morg
un. Ekki hetfur þó verið um
neina stórbruna að ræða frá því
á laugardagskvöld.
— Póllondsforseti
Framhald af bls. 1.
málamanna álíta sennilegt að
Jozef Cyrankiewicz forsætisráð-
herra taki nú við forsetaembætt-
inu, en hann hefur gegnt emb-
ætti forsætisráðherra í 18 af und
anfömum 20 árum þótt hann sé
aðeins 56 ára að aldri.
Edward Ochab er 61 árs, og
hefur um skeið þjáðst af augn-
veiki. Á árum síðari heimsstyrj-
aldarinnar dvaldist hann í Sovét-
rikjunum, og var þar einn af
aðalhvatamönnunum að stofnun
pólskra hersveita, er börðust með
sovézka hernum. Hann sneri
heim að styrjöldinni lokinni, og
settist þá þegar í ráðherrastól. I
nokkra mánu'ði á árinu 1956
gegndi hann embætti aðalritara
kommúnistaflokksins, en átti
mikinn þátt í því að Wladyslaw
Gomulka var skipaður eftirmað-
ur hans í embættið, og hefur
Gomulka gegnt, embættinu síð-
an. Auk forsetaembættisins hef-
ur Ochab átt sæti í 12 manna
stjórnmálanefnd kommúnista-
flokksins, og er ekki vitað til
þess að hann láti af því embætti.
- MIKILVÆGT
FramhaJd af bls. 14
fjárvandamál viðskiptalífsins
miklu meiri en hér á landi.
Ég vil nú ljúka máli mínu með
því að fara nokkrum orðum um
þróun mála, það sem af er þessu
ári og horfurnar framundan. Ég
sagði áðan, að sú varnarbarátta
í efnahagsmálum, sem háð hef-
ur verið hér á landi gegn afleið
ingum hinna stórfelldu efna-
hagsáfalla undanfarið hálft ann
að ár, hafi borið verulegan ár
angur. Tekizt hefur að draga úr
áhrifum samdráttarins á atvinnu
og framleiðslustarfsemi, jafn-
framt því sem neyzla og fjár-
festing hafa smám saman
hneigzt til aðlögunar við hin
breyttu viðhorf. Með gengislækk
uninni var stigið stórt skref
i átt til betra jafnvægis út
á við og í atvinnumálum,
enda þótt ekki yrði hjá
því komizt, að hún raskaði því
jafnvægi, sem náðst hafði í
kaupgjalds- og verðlagsmálum.
Varla verður þó annað sagt en
nokkur skilningur hafi náðst
fyrir nauðsyn þess að koma í
veg fyrir, að ávinningi gengis-
breytingarinnar verði eytta af
víxilhækkunum kaupgjalds og
verðlags.
Á hinn bóginn hefur þróun
verðlags útflutningsafurða hald
izt óhagstæð undanfama mán-
uði og er enn ekki neitt útlit
fyrir skjótan bata í því efni.
Hefur því afkoma útflutnings-
atvinnuveganna reynzt lakari
en vonir stóði til, þegar gengis-
breytingin var ákveðin í nóv-
ember s.l. og hefur orðið að
veita þeim margvíslega aðstoð
til að tryggja eðlilega fram-
leiðslu.
Af þessu má ljóst verða, að
ekki er enn séð fyrir enda þeirra
efnahagsörðugleika, sem fslend
ingar hafa átt við að glíma und-
anfarið hálft annað ár. Jafn-
framt vill bandastjórn Seðla-
bandans leggja áherzlu á það,
að ekki verður lengur hægt að
brúa bilið milli tekna og eftir
spumar í þjóðfélaginu með
notkun gjaldeyrisforðans, etf
koma á í veg fyrir það, að hann
falli niður fyrir það mark, sem
samrýmanlegt er fjárhagslegu ör
yggi þjóðarinnar og frjálsum
viðskiptum. íslenzk stjórnarvöld
verða því að vera við því búin
að grípa til frekari efnahagsað-
gerða, ef þróunin verður óhag-
stæðari en nú er gert ráð fyrir
eða ef þær ráðstafnair, sem gerð
ar hafa verið, bera ekki tilætl-
aðan árangur.
Þótt þannig megi gera ráð
fyrir, að lausn aðsteðjandi
vandamála haldi áfram að krefj
ast athygli íslenzkra stjórnvalda
á næstunni, þarf einnig að gef-
ast tóm til að sinna undirbún-
ingi þeirra mála, er varða þró-
un þjóðarbúskapsins til lengri
tíma. Hinar miklu framkvæmdir
við Búrfell og í Straumsvík, sem
standa munu fram um mitt árið
1969, auka atvinnu verulega í
bili, jafnframt því sem þær
leggja grundvöll aukningar
þjóðartekna i framtíðinni. Væri
mikilvægt, að nýjar fram-
kvæmdir, sem tryggt geti vax-
andi þjóðartekjur, yrðu tilbún
ar til að taka við, þegar þeim
sleppir.
Hitt skiptir þó ekki minna
máli, að hagstæð skilyrði
verði fyrir vexti og viðgangi
þeirra atvinnuvega, sem fyrir
eru og ísiendingar hafa til
þessa byggt afkomu sina á.
Menn verða að gera sér ljóst,
að þróun undanfarins hálfs
annars árs hefur gengið nærri
afkomu margra fyrirtækja í
landinu. Hefur meginhluti sam-
dráttaráhrifanna komið fram á
afkomu fyrirtækja, en aðeins lít
ill hluti í minni neyzlu og ekk-
ert í lægri útgjöldum eða minni
fjárfestingu ríkis og sveitarfé-
laga. Þessi útkoma var ekki ó-
eðlileg, eins og þróunin hefur
verið, þar sem lengi var búizt
við þvi, að brátt mundi rætast
úr erfiðleikum útflutningsfram-
lefðslunnar. Hættan er sú, að
menn gleymi að þetta ástand má
aðeins standa skamma hríð, því
að án blómlegrar afkomu at-
vinnufyrirtækja, er áhugsandi,
að hér á landi eigi sér stað sú
aukning þjóðartekna og atvinnu
sem nauðsynleg er til þess, að
lífskjör þjóðarinnar geti á ný
farið að batna með svipuðum
hraða og meðal annarra þjóða.
- MINNING
Framhalid af bls. 22
Sælt er að eiga allar minning-
arnar um hann. Við sem eftir lif-
um þurfum engu að kvíða um
framtíð hans, hún getur ekki orð-
ið annað en blómum stráð, því
hans lif hérna megin var alltaf
svo hreint og tært.
Ótalin eru góð verkin hans og
gleðistundir sem við astvinir
hans höfum notið með honum og
sælt er að eiga vissuna um að
öll hans störf eru skráð á himn-
um og nú fær hann að njóta
ávaxta af sinni miklu hlýju og
góðvild sem prýddi allar hans
hugsjónir og gjörðir.
Guð varveiti hans sál og styrki
foreldra, unnustu, systkini og
frændfólk allt.
Elsku Valgeir hafðu hjartans
þökk fyrir allt.
Guðrún Vilmundar.