Morgunblaðið - 19.05.1968, Blaðsíða 16

16
MORGUN’BLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. MAt I9«*.

Útgefandi:
Fr amk væmdastj óri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr. 120.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Simi 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Kr. 7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
SIGLUFJÖRÐUR
H
ALMENNUR
BÆNADAGUR
inn almenni bænadagur
íslenzku þjóðkirkjunnar
l^eir íslendingar eru býsna1^
margir, sem eiga góðar
minningar frá dvöl í Siglu-
firði, síldarbænum, þar sem
allt iðaði af lífi og fjöri, eft-
irvæntingu, uppgripum — og
raunar líka vonbrigðum.
Þess vegna eru það miklu
fleiri en þeir, sem af sigl-
firzku bergi eru brotnir, sem
hugsa til Siglufjarðar nú á
150 ára afmæli verzlunar-
staðar og 50 ára afmæli kaup-
staðarréttinda.
Á fyrri helmingi aldarinn-
ar gnæfði Siglufjörður hátt
yfir alla aðra við síldveiðarn-
ar, og enn er Siglufjörður og
síldin samtvinnuð í hugum
manna, enda er aðstaða til
móttöku og vinnslu síldar í
Siglufirði enn miklu meiri
en nokkurs staðar annars
staðar, og þar er enn það
fólk, sem bezt kann til verk-
unar þessa verðmætis.
En Siglufjörður er miklu
meira en athafnabærinn, þar
sem síld og annar sjávarafli
er unninn. Siglufjörður er
bær mikillar menningar,
íþrótta og lista og hefur lengi
verið. E.t.v. stuðluðu upp-
gripin á sumrin, en minni
umsvif á veturna, að því að
öflugt félags- og menningar-
líf þróaðist í Siglufirði og
sjálfsagt á innilokunin langa
vetrarmánuði einnig sinn
þátt í því.
Þótt síldin hafi ekki verið
hliðholl Siglfirðingum að
undanförnu er enginn vafi á
því, að hún mun aftur berast
þar á lánd í stórum stíl og
Siglufjörður mun á ný öðlast
sinn sess sem óumdeilanlegt
höfuðból á sviði síldarútvegs
— og mannvirkin og fólkið
bíður þess albúið að taka við
aflanum.
Síldarflutningarnir hafa
gefið góða raun, og þeir verða
stórauknir í sumar, ef síldin
þá ekki kemur upp að Norð-
urlandinu strax á þessu ári.
Hin nýja tækni gerir það að
verkum, að Síglufjörður verð
ur mikill síldarbær á þessu
ári og í framtíðinni, hvert svo
sem sækja verður aflann
lengra eða skemra.
Morgunblaðið flytur Siglu-
firði og Siglfirðingum beztu
árnaðaróskir í tilefni af af-
mæli kaupstaðarins og það
talar fyrir munn íslendinga
allra, þegar það óskar þess,
að mikil síld eigi á ný eftir
að berast til Siglufjarðar og
atvinnulífið að eflast og
styrkjast.
er í dag. I öllum kirkjum
landsins skal beðið fyrir far-
sæld landsins og friði í heim-
inum. í dag skal þeirra
minnzt, sem ógæftir, afla-
brestur og vorharðindi bitna
mest á, og þess beðið, að þjóð
in í heild takist á við erfið-
leikana og vinni samhuga að
almannaheill. Þá skal beðið
fyrir þeim, sem styrjöld
þjakar og ógnar, og þeim,
sem vinna að sáttum og friði
og leita lausnar á vandamál-
unum, sem stefna okkur öll-
um í beinan voða og opinn
dauða, ef eigi greiðist úr.
Löngum heyrist, að trú-
rækni sé þverrandi meðal ís-
lenzku þjóðarinnar, kirkjur
séu ekki sóttar nema af
rosknu fólki og æskan láti
sig kristindóminn engu varða.
Hvað sem hæft er í þessum
fullyrðingum, er hitt víst, að
kenningar kristninnar um sið
gæði og kærleika hafa festst
djúpum rótum meðal þjóðar-
innar og eru snar þáttur í
uppeldi sérhvers æskumanns.
íslenzka þjóðkirkjan hefur
vaxið mjög undanfarin ár.
Nýjar glæsilegar kirkjur rísa
af grunni og safnaðarstörfin
aukast, þar sem margir
leggja á sig erfiði í óeigin-
gjörnu starfi. Hlúa ber að
æskulýðsstarfi kirkjunnar og
gera henni kleift að efla það
við sem beztar aðstæður, þar
sem öflugt starf kirkjunnar á
því áfiði getur haft góð og
varanleg áhrif á þjóðlífið í
heild, þegar fram líða stund-
ir.
Um þessar mundir umlyk-
ur hafís meirihluta okkar
norðlæga lands, víða er hart
í ári og ekki sér fyrir, hvern-
ig sigrast verður á erfiðleik-
unum. Nýlega eru hafnar
viðræður til lausnar hinu
hörmulega stríði í Víetnam.
í dag munu íslendingar
biðja fyrir farsælli lausn
þessara mála.
LISTIR
l^íeð hækkandi sól færist
* * gróska í liststarfsemi okk
ar. Um síðustu helgi lauk
hér i borginni þremur mynd-
listarsýningum og um þessa
helgi hefjast tvær. Þá hafa
myndlistarskólarnir efnt til
sýninga á verkum nemenda
sinna. Á sýningum þessum
sést, að íslendingar eru ó-
hræddir að kanna nýjar slóð-
ir á sviði myndlistar eins og
í öðrrum listgreinum.
Þá vekur fjölbreytileiki á
sviði tónlistar einnig athygli.
Um þessar mundir eru tón-
listarskólarnir að ljúka starf-
•y.-v
UTAN ÚR HEIMI

•••••
Sovézki marskálkurinn Jakub ovsky er hann kom í heimsókn til Prag fyrir nokkrum dögum.
Rauðir haukar og dúfur
deila um Tékkóslóvakíu
HARÐAR deilur fara nú
fram að tjaldabaki í Sovét
ríkjunum og þeim kommún
istalöndum, sem enn fylgja
sovétstjórninni að málum,
um það hvemig bregðast
eigi við þróuninni í Tékkó
slóvakíu. Að sumu leyti
bera þessar deilur keim af
umræðum þeim um Viet-
nammáljð. sem valdið hafa
kiofningu í Bandarikjun-
um. Bæði þar og í Austur-
Evrópu eigast við „hauk-
ar“, sem fylgja herskárri
stefnu, og dúfur, sem vilja
friðmælast.
Harry Schwartz, hinn
kunni sérfræðingur New
York Times í málefnum
kommúnistaríkja, tók deil-
urnar í kommúnistalöndun
um nýlega til meðferðar,
og verður efni greinar hans
rakið hér.
HAUKARNIR í kommúnista-
löndunum líta á þróunina í
Tékkóslóvakíu sem illkynjaða
meinsemd, sem aðeins verði
læknuð ef skjótt verði brugð-
ið við og öllum tiltækum ráð-
um beitt, því að öðrum kosti
muni valdablökk kommúnista
liðast í sundur. Liðssafna'ður
Rússa á landamærum Pól-
lands og Tékkóslóvakiu í síð-
ustu viku, sem var rækjlega
auglýstur að yfirlögðu ráði,
þjónaði þeim tilgangi að vara
leiðtogana í Prag við því,
hvað þeir gætu átt í vændum
ef Alexander Dubcek leiðtogi
tékkneskra kommúnista,
breytti ekki stefnu sinnj. Áð-
ur höfðu Austur-Þjóðverjar
undirbúi'ð jarðveginn fyrir
hugsanlegar hernaðaraðgerðir
með ásökunum um, að banda-
rískir hermenn óg skriðdrek-
ar hefðu verið fluttir til
Tékkóslóvakíu. Þá var pólsk-
semi sinni. Efnt ,er til nem-
endatónleika, þar sem hljóm-
sveitir og einleikarar úr skól-
unum koma fram og kynna
list sína. Söngkórar laridsins
um kommúnistum sagt, að
„sannir“ kommúnistar í Tékkó
slóvakíu þyrftu ef til vill á
hjálp Pólverja að halda til
þessa að flæma burtu „endur
skoðunarsinna" og zíonista",
sem hefðu framið „valdarán"
í Prag.
Hins vegar hefur ekki verið
gripfð til neinna róttækra ráð
stafana, því að skoðanir eru
mjög skiptar í ríkisstjórnum
kommúnistalandanna, einkum
þó í Moskvu.
Óttast ekkj Vesturveldin.
í hópi haukanna, sem vilja
róttækar og skjótar aðgerðir,
eru áreiðanlega austur-þýzki
kommúniistaleiðtoginn Walter
Ulbricht, sovézki hugmynda-
fræðingurinn Mikhail Suslov,
sennilega Leonjd I. Brezhnev,
aðalritari sovézka kommún-
istaflokksins, og Moczar-klík-
an í Póllandi (sem hefur stað-
ið fyrir herferðinni gegn „zíon
istum“ þar í landi). Fremstir
í flokki dúfnanna, sem hvetja
til þess að gætt verði stjlling
ar og gerðar verði nýjar til-
raunir til a'ð koma á sáttum,
eru Alexei Kosygin, forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna, og
Janos Kadar, leiðtogi ung-
verska kommúnistaflokksins.
Haukarnir halda því fram,
að hernaðarleg „lausn“ yrði
tiltölulega einföld og gæti vel
orðið með sama hætti og í
Ungverjalandi 1956.
Þeir segja, að það eina sem
gera þurfi sé að tilkynna í
útvarpi í Moskvu, Varsjá og
Austur-Berlín, að „sannir“
kommúnistar í Tékkóslóvakíu
undir forystu Antonin Novot-
nys fyrrverandi forseta eða
einhvers annars fyrrverandi
lefðtoga, sem handgenginn er
honum, hafi komið á fót sann
leggja land undir fót og ferð-
ast í aðra landshluta, þar sem
söngur þeirra vekur verð-
skuldaða athygli.
Áhugi tíslendinga á fögrum
ri „stjórn yerkamanna og
bænda“ í Tékkóslóvakíu og
hún hafii be'ðið „ríkisstjórnir
í öllum bræðralöndum" um
aðstoð. Herir Rússa og ann-
arra Austur-Evrópuríkja gætu
síðan með samræmdri sókn
ráðizt inn í Tékkóslóvakíu úr
nær öllum áttum og fljótlega
brotið á bak aftur alla mót-
spyrnu og steypt stjórn
Dubceks af stóli með eins
skjótum hætti og þegar stjóm
Imre Nagy var bolað frá völd
um í Ungverjalandj fyrir 12
árum.
Haukarnir í kommúnista-
löndunum geta leitt sannfær-
andi rök að því, að ekki þurfi
að óttast að Bandaríkin eða
önnur vestræn ríki láti til
skarar skríða til þess a‘ð koma
stjórninni í Prag til hjálpar.
Þeir geta bent á fordæmi það
sem skapaðjst þegar ákveðið
var að grípa ekki til íhlutun-
ar í Ungverjalandi 1956 og
geta haldið því fram að and-
rúmsloft það, sem óánægjan
með Vietnam-styrjöldina hef-
ur valdið, gerir það að verk-
um, að Johnson forseti þorir
ekki að hreyfa hönd e'ða fót
tii að hjálpa frjálslyndu öfl-
unum í Tékkóslóvakíu.
Tékkar háðir Rússutn.
Haukarnir í kommúnista-
löndunum segja, að ef hernað
arlegar aðgerðir séu of rót-
tækar megi fljótlega reyna að
beita efnahagslegum þving-
unum. Þeir halda því fram, að
Tékkar séu svo mjög háðir
hráefni og hveiti frá Sovét-
ríkjunum, að góðar horfur séu
á því að neyða megi Prag-
stjórnina til uppgjafar — eða
a'ð minnsta kosti til að þagga
niður í róttækum menntamönn
Framh. á bls. 20

listum vex ár frá ári, jafn-
framt því sem listmennt henn
framt því sem listmennt
þeirra eykst.