Morgunblaðið - 22.06.1968, Blaðsíða 3

MOKCÍUrtHLAÐTÝX 'liAUGAKDAGL’R 22. JÚNÍ 196«
3
STAKSTEINAR
r
Heimskautalína
AKVÖRÐUN Noregs um á-
framhaldandi aðild að At-
lantshafsbandalaginu tryggir
ekki aðeins landið sjálft held
ur öll Norðurlönd gegn hugs-
anlegri innrás frá jámtjalds-
löndunum. Akvörðunin var
einróma samþykkt í ríkis-
stjóminni og nær einróma í
norska Stórþinginu. Stærð
sovézka hersins sem staðsett-
ur er meðfram sameiginlegri
heimskautalínu þeirra og
Norðmanna sýnir fram á að
ákvörðun þessi hafi verið
rétt.
Sænski hershöfðinginn
Torsten Rapp telur að Sovét-
herinn á þessum slóðum telji
um 250 þús. orustufærra
manna og um þúsund flugvél-
ar af öllum ger'ðum. Auk þess
hafa Sovétríkin eflt allar her-
stöðvar sínar í heimskauta-
landinu síðan þeir gerðu inn-
rásina í Finnland áirið 1939.
Þá innlimuðu Sovétríkin
námusvæðið Petsamo og af-
námu þannig hlutlausa beltiS
milli sín og Noregs. Aðrar
innlimanir námu samtals
tólfta hluta finnskra land-
svæða og þar á meðal var
Viippuri, sem áður var aðal
timburútflutningshöfn Finna
og svæðið sem tengir hana
við SA-hluta landsins.
Innlimun Eistlands, Lett-
lands og Litháen gerði Sovét-
rikjunum kleift að byggja
fjarstýrðar eldflaugnastöðvar
með ströndum þeirra og stöðv
arnar í norðurhluta Eistlands
og á Hiumaaeyjum beina
flaugum sínum að helztu hern
aðar- og iðnaðarmiðstöðvum
Norðurlandanna. Noregur
einn má sín lítils gegn þessu,
þar sem herir landsins telja
aðeins 38 þús. menn og þó að
stjórnarskráin veiti heimild
til að fjölga me'ð stutrtum fyr-
ir vara upp í 280 þús. menn
yrðu þeir varnarlausir gegn
sovézku ofurefli án aðstoðar
NATO.
Rússar staðhæfa að land-
vinningar þeirra hafi verið
nauðsynlegir svo og efling
herstöðvanna á heimskauta-
svæðinu, tii þess að þeir geti
varizt sérhverri árás vestur-
velda. Þegar litið er á þess-
ar staðihæfingar sést bezt hve
mikilvægt NATO er öryggi
Noregs. í styrjöld við Banda
ríkin myndu Sovétríkin verða
að hafa stöðvar einhversstað-
ar í V-Evrópu til þess að geta
komizt í veg fyrir skipalestir
milli Bandaríkjamanna og
vestrænna bandamanna
þeirra. Höfnin í Naævík í N-
Noregi væri kjörinn staður fyr
ir slíkar stöðvar. Siglingar-
leiðin þangað er opin allt árið
í kring og hún er mjög mikii-
væg útskipunarhöfn fyrir hrá
járn úr sæniku námunum
umhverfis Kiruna. Án vernd-
NATO
ar NATO myndu sovézkar
hersveitir sem staðsettar eru
í Murmansk auðveldlega geta
náð höfninni á sitt vald.
Ef til styrjaldar kæmi
myndu Rússar einnig þurfa
að ráða yfir suðurhluta
Eystrasalts gengt Danmörku.
Þannig myndu kafbátar
þeirra hafa greiðan aðgang á
hafi þar sem þeir gætu gert
árásir á vestræn skotmörk
meðan birðaiflutningar banda-
manna væru stöðvaðir af
sömu orsökum. Mikilvægi
þessa hefur glöggt komið í
ljós, þar sem eru réttarhöldin
í Danmörku yfir A-Þjóðverj-
um, sem sakaðir eru um að
hafa myndað samtök til að
ná Kaupmannahöfn og höfn-
unum í suðurhluta Svíþjóðar
á sitt vald.
Danmörk er því alls ekki
örugg, þó að hún geti skv.
stjórnarskránni kvatt út 100
þúsund manna herlið með
stuttum fyrirvara. Þó að land
ið styðji NATO ekki að sama
skapi og Norðmenn gera, hlýt
ur það að teljast næsta ör-
ugt að hún muni ekki segja
sig úr bandalaginu svo lengi
sem Varsjárbandalagið er við
líði.
Bretland og önnur aðildar-
ríki NATO þurfa mjög á að-
ild og stuðningi Danmerkur
að halda einkum vegna þess,
að mjög mikilvægt aðvörunar
kerfi gegn loftárásum frá
Eystrasalti, yfir Bretland, ís-
bafið og til Bandaríkjanna er
á dönskum yfirráðasvæðum
þ.e.a.s. Færeyjum og Græn-
landi.
Svíþjóð nýtur einnig örygg-
is með aðild að NATO. Ef
Svíþjóð nýtur einnig örygg-
hertekin, væri ekki hægt að
verja Noreg og Danmörku án
aðstoðar NATO.
Það hefur stundum verið
sagt, að Svíþjóð borgaði ekk-
ert iðgjald af tryggingu sinni,
en slíkt er fjarri sannleikan-
um. Svíar geta skv. stjórnar-
skrá sinni kvatt út 700 þús.
manna herlið á tveimur sólar
hringum ef nauðsyn krefði og
það herlið er í fullri þjálfun.
Þetta myndi jafngilda 4.5
milljónum hermanna frá Bret
landi og 17 milljónum frá
Bandaríkjunum. Auk þessa
þyrfti Svíþjóð ekki á erlendri
hernaðaraðstoð að halda,
vegna þess að vopn hennar
eru ýmist smíðuð heima eða
keypt frá öðrum vesturveld-
um og hún gæti með stuttum
fyrirvara tekið höndum sam-
an við Noreg og Danmörku
ef á þessi lönd yrði ráðizt.
Núverandi hernaðarkerfi
bandamanna og jafnvægi her
veldis i heimskautalandinu
virðist bezta tryggingin gegn
hugsanlegri innrás. Vestur-
veldin standa óneitanlega í
þakkarskuld við Noreg fyrir
einarðlega og fasta afstöðu til
þessara mála.
Úrskurður kjaradóms:
Ríkisstarfsmenn fá
verðlagsbætur —
— f meginatriðum samkvœmt samningum
ASI og Vinnuveitendasambandsins
DóMUR var kveðinn upp í gæf
í kjaradómsmálinu nr. 1 frá 1968
— Kjararáð fyrir hönd starfs-
manna ríkisins gegn fjármála-
AÐALFUNDUR Nordisk Audio-
logisk Selskap, sem eru samtök
ýmissa félaga á Norðurlöndum
er vinna að málefnum heyrnar-
daufra, stendur yfir í Domus
Medica i Reykjavík. Fundinn
sitja 15 erlendir fulltrúar, frá
fimmtán félögum og einn is-
lenzkur aðalfulltrúi auk nokk-
urra áheyrnarfulltrúa. Forseti
fundarins er dr. Ole Bentzen, yf-
irlæknir við heyrnarstöðina í
Árósum, en hann er einnig for-
maður Nordisk Audiologisk Sel-
skap.
ráðherra fyrir hönd rikissjóðs.
Efnislega er dómsorðið á þá
lund, að ríkisstarfsmenn fá verð
lagsuppbætur á grunnlaun frá 1.
Fyrri hluti aðalfundarins var
helgaður málefnum heyrnar-
daufra á fslandi, m.a. var rætt
um stofnun háls-, nef- og eyrna-
deildar við sjúkrahús í Reykja-
vík. Fulltrúi íslands, Erlingur
Þorsteinsson, form. félags háls-,
nef- og eyrnalækna, setti fund-
inn og bauð erlenda gesti vel-
komna. Erindi fluttu: frú Fríða
Briem, Erlingur Þorsteinsson,
Brandur Jónsson, Gylfi Baldurs-
son, Birgir Guðmundsson og
Stefán Skaftason. Þá var heyrn-
ardeild Heilsuverndarstöðvar-
apríl 1968 samkvæmt nánari
reglum, sem tilgreindar eru í 2.
grein dómsorðsins. Segir þar, að
verðlagsuppbót skuli greiða á
grunnlaun, sem eigi eru hærri
en 10 þúsund ikrónur á mánuði.
Nemur sú verðlagsuppbót 3% og
verður 300 'krónur á 10 þús. kr.
mánaðarlaun, en þess má geta
að Kjaradómur hefur úrskurðað
ný igrumnlaun, sem er núgild-
andi launastig með 19.16% verð-
lagsuppbót.
Sama verðlagsuppbót að krónu
tölu, þ. e. 300 krónur, er greidd
á öll grunnlaun er nema allt að
16 þúsund krónum á mánuði.
Á hærri laun en verðlagsupp-
bótin skert þannig að krónutölu,
að frá er dregið 4% af grunn-
launum á hverju launastigi,
innar skoðuð.
í gær fóru fram almenn fund-
arstörf og einnig voru rædd
ýmis vandamál á sviði heyrnar-
mála, svo sem aukin þjónusta
fjölmiðlunartækja við heyrnar-
daufa og aukin upplýsingastarf-
semi fyrir almenning.
í dag eru fundarmenn á ferða-
lagi og koma m.a. til Þingvalla
og Hveragerðis.
Þetta er í fyrsta sinn sem að-
alfundur Nordisk Audiologisk
Selskap er haldinn á íslandi.
þannig að maður, sem hefur
hæstu laun 17. flo'kks, fær 300
króna verðlagsuppbót, en sá sem
hefur hámarkslaun í 18. flokki,
fær 218 krónur, þ. e. 300 krónur
að frádregnu 4% af laimum 18.
flokks.
Þessi skerðingarákvæði valda
því, að verðlagsuppbótin í apríl
og maí ná einungis til mámarks-
launa 19. flokks og launa þar
fyrir neðan, en vegna vísitölui-
hækkunar frá 1. þ. m. sem. er
4.38% og gildir næstu 3 mánuði
ná verðlagsuppbætur það tíma-
ibil til hámarkslauna í 20. flokki.
Hækki visitalan enn um t. d.
10% munu verðlagsibætur sam-
kvæmt þessum dómi ná allt1 til
hámarkslauna í 25. launaflokki.
Sérstök ákvæði eru í dóminum
um verðlagsuppbætur á yfir-
vinnu, en þær skulu greiddar
með sömu 'krónutölu og greidd
er á dagvinnutaxta.
Dómur þessi gildir til ársloka
1969.
Sálarsvefn
MIÐVIKUDAGINN 12. júní birt-
ist grein í Morgunblaðinu með
ofanskráðri fyrirsögn. Ætlun
höfundarins mun hafa verið sú
að afsanna eitthva'ð, sem ég hef
skrifað í litlu riti, er nefnist:
Tvö erindi og fjallar í stuttu
máli um kenningu Biblíunnar
um lífið eftir dauðann.
Deilur um trúmál eru mér lítt
að skapi. Hinsvegar hef ég áhuga
á því að verða að liði þeim, er
ég get. Og ég hef orðið þess var
að ljósið, sem Biblían bregður
yfir þetta efni, hefur létt fargi
óvissunnar og kvíðans af mörg-
um.
Þeim, sem kunna að hafa les-
ið nefnda grein í Morgunblað-
inu, og hafa áhuga á því máli,
er hún drepur á, vildi ég benda
á ritið Tvö erindi fæst f Bóka-
forlagi aðventista, og mun það
fúslega verða sent öllum þeim,
er óska eftir að lesa það. Þótt
ritið sé stutt, held ég að það geri
málið ljóst einlægum sannleiks-
leitendum. Þakka ég greinarhöf-
undi fyrir að vekja athygli á
þvL Sími okkar er 13890.
Júlíus Guðmundsson.
i
Island undir
smásjdnni
í Tímanum í gær birtist eftir-
farandi:
,,island verður meira í sviðs-
ljósinu í heimsfréttunum, en
nokkru sinni fyrr í sögu lýð-
veldisins, er ráðherrafundur Atl-
antshafsbandalagsins stendur hér
yfir í næstu viku. Fleiri erlendir
fréttamenn munu þá samtímis
heimsækja landið en nokkru
sinni fyrr. Þessir blaðamenn ©g
fréttamenn munu ekki einungis
segja umheiminum frá þvi, sem
gerist á ráðherrafundinum sjálf-
um, þeir munu einnig skrifa
fréttir og frásagnir af íslandi,
áslenzkri þjóð og íslenzku þjóð-
félagi. Takist vel til, getur orðið
um að ræða mjög mikilsverða
landkynningu. Fari hins vegar
svo, eins og ýmsir óttast nú, að
óábyrgir aðilar muni nota þetta
tækifæri til að stofna tii óláta
og átaka, verður það íslandi og
íslenzku þjóðinni í heild til van-
virðu og tjóns. Það er út af fyrir
sig skiljanlegt að þeir, sem and-
vígir eru aðild íslands að NATO,
vilji nota þetta tækifæri til að
auglýsa skoðanir sánar. Það er
einnig sjálfsagt, enda eitt af
grundvallaratriðum varðandi rétt
indi manna í frjálsum lýðræðis-
þjóðfélögum, að virða rétt minni
hluta til mótmæla, svo framar-
lega sem þau mótmæli eru gerð
með friðsamlegum hætti og sið-
legum og valda ekki óeðlilegum
óþægindum eða friðspjöllum. —<
Þennan rétt manna til mótmæla
er hins vegar unnt að óvirða, og
sums staðar hefur hann beinlínis
verið skertur eða settur í hættu
með ósiðlegu framferði. Þessl
réttindi eru þó svo mikilsverður
að engum hefur komið til hugar,
að skerða þau á íslandi. Það ættu
þeir að hafa í huga, sem andvigir
eru aðild íslands að NATO og
eiga ekki samleið með þeim
mönnum, sem hafa þá yfirlýstu
stefnu að koma á hér á landi á
þjóðfélagskerfi, sem bannar öll
slík mótmæli, þótt með friðsam-
legum hætti séu gerð. Það værl
sorglegt, ef menn með slíkar
skoðanir verða látnir hafa for-
ustu í mótmælaaðgerðum, sem
yrðu þeim, sem mótmæla vilja
aðild íslands að NATO, til van-
sæmdar og tjóns fyrir virðingu
hins íslenzka lýðveldis í fjöl-
skyldu þjóðanna.“
Vel mælt
Undir þess orð Tímans vill
Morgunblaðið taka. Það eru
vissulega bæði furðulegt og sorg-
legt til þess að vita, að lýðræðis-
sinnaðir menn skuli oft og tíðum
láta kommúnista nota sig í bar-
áttunni fyrir því að efla áhrif
ofbeldis- ©g einræðisafla. Það er
einnig rétt, að undirstrika ræki-
lega, að óspektir og skrílslæti,
sem kommúnistar hafa boðað,
geta ekki orðið til neins annars
en varpa skugga á okkur fslend-
inga í augum umheimsins. Við
höfum státað af því, að við höf-
um unnið sigur okkar í frelsis-
baráttunni með pennanum en
ekki vopnum, og við viljum telj-
ast hámenntuð og þroskuð þjóð.
En kommúnista varðar auðvitað
ekkert um það, hvernig á okkur
fslendinga er litið, ef þeir geta
þjónað hinum erlendu húsbænd-
um sínum, stjómendum heims-
kommúnismans. Þess vegna er
þvi miður hætta á, að þeir grípl
til óyndisúrræða, en vonandi
tekst islenzku lögreglunni að
hindra að til alvarlegra leiðinda
dragi.
Aðolfundur Nordisk Audiologisk Selskup í R-vík