Morgunblaðið - 18.07.1968, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. JÚLÍ 1968
17

Merk sænsk mennta-
kona í heimsókn hér
Bryndís Víglundsdóttir, kennari, Hr. Waterhouse, frá Perkins Institute for the Blind, og Brand-
ur Jónsson, forstöðumaður Heyr nleysingjaskólans í Reykjavík.
Forstöðumaður Perkins-stofnun-
arinnar fyrir blinda í h eimsókn
Forstöðumaður Heyrnleys-
ingjaskólans, Brandur Jónsson,
boðaði í gær blaðamenn til fund
ar, og var tilefnið það, að kynna
herra Waterhouse, forstöðun’.ann
The Perkins School for the Blind
í Washington, D.C.
Skóli þessi var stofnaður árið
1837, og hefur útskrifað mikinn
fjölda nemenda, en meðal þeirra
var Helen Keller. Hefur m.a.
einn kennara Heyrnleysingja-
skólans dvalið við nám í þess-
ari stofnun, Bryndís Víglunds-
dóttir.
Hr. Waterhouse sagði meðal
annars, að þeir hefðu sérstakan
áhuga á velferð þeirra barna,
sem skaddazt hefðu af því að
mæðurnar hefðu fengið rauða
hunda um meðgöngutímann.
Hann sagði að það væri mikl-
um mun erfiðara að mæla greind
arvísitölu þessarra barna, en
annarra barna, sem til dæmis
væru mállaus, heyrnarlaus, eða
blind, og kæmi þetta til af því,
að oftlega hefðu orðið alvarleg-
ar heilaskemmdir á fóstrinu auk
sjón, heyrnar- og máltaps.
Hann sagði, að þessum börn-
um færi yfirleitt lítið fram,
kvaðst meðal annars hafa haft
litla íslenzka stúlku hjá sér, en
lítið hafa getað hjálpað henni.
Talsvert margar tilraunir
hefðu verið gerðar með það, að
setja heyrnarskert börn, eða
öðruvísi tálmuð í skóla með al-
heilbrigðum börnum, til dæmis
hefðu af 300 barna hóp verið
tekin 170 börn í tilraunaskyni,
og hefðu þau öll dregizt aftur
úr, að því er þroska áhrærði.
Væri hægt, að geta sér til um
það, að meðal orsaka kynnu að
vera þær staðreyndir, að börn-
in réðu ekki við félagslegan sam
anburð, og kenndu því einmana
leika um of, og sömuleiðis þess,
að þeim kynni að vera sýnd of-
gæði, eða þá öfugt, að þau yrðu
hreinlega út undan hjá félögun-
um!
Færri dæmi væru um góðan ár
angur af þessum tilraunum, en
vænzt hefði verið í upphafi.
Nú sagði hr. Waterhouse, að
sumir foreldrar blindra barna,
eða öðrufvísi tálmaðra, færu bein
línis fram á það, að börn þeirra
gengju í almenna skóla, og væru
þá oft vandkvæði á því að ú.t-
vega bókmenntir handa þeim á
blindraletri, eða önnur nauðsyn
leg hjálpartæki.
Oftast sagði hann þó,' að ráðg-
ast væji um við sálfræðinga skól
anna, ef senda ætti börn í al-
menna skóla, þar sem þeim væri
íremur kunnugt um hæfni og
þroska viðkomandi barna, en öðr
um.
Hann sagði einnig, að verið
væri að byggja upp almennt
varnarkerfi í sérskólum, til
stuðning þessu tálmaða fólki í
framtíðinni, er út í lífsbaráttuna
stuðnings þessu tálmaða fólki í
almennu skólakerfi. Sagði hann
þetta ekki vera kenningu, held-
ur hefði reynslan sýnt, að þetta
væri algjör nauðsyn.
Hvorki foreldrar né nein kerfi
gætu markað viðhorf annarra til
blindra. Gagnvart heyrnardauf-
um mætti bæta úr með kaupum
á heyrnartækjum, en yfirleitt
yrðu þau börn, sem annaðhvort
væru blind eða heyrnarlaus ein
maná eða út undan í leik og
starfi. Sagðist hann hvetja til
samstarfs milli heilbrigðra og
tálmaðra, svo lengi, sem bilið
væri ekki óbrúanlega breitt.
Kennari var þarna staddur,
Hallgrímur að nafni, sem hefur
veitt heyrnskertum börnum til-
sögn, og sömuleiðis vangefnum.
Sagði hann, að vandamál okkar
lægju í því, að lið það, er við
ættum á að skipa til tilsagnar
þess konar nemendum, væri svo
fámennt. Börnin væru bæði mis-
greind, og heyrnardeyfð þeirra
á svo mismunandi stigum, að
rangt væri að flokka þau í sama
hóp. Heyrnardauf börn ættu erf-
iðara með að tjá sig, en blind
börn, eins og gefur að skilja, og
því Væri tilsögn þeirra tímafrek-
ari, en fólk gerði sér grein fyr-
ir.
Perkins stofn-unin er heima-
vistarstofnun fyrir nemendur frá
fimm ára aldri fram að 18 ára
aldri, eða fram að þeim tima, er
nemendur byrja háskólanám.
Sagði hr. Waterhouse, að fyrir
hverja tvo nemendur, sem skadd
azt hefðu vagna rauðra hunda,
þyrfti aðeins eina fóstru eða eft-
irlitsmanneskj u, og einn kennara.
Annars væru fimm til sex nem-
endur í hverjum hóp eða bekk.
Kröfur þær, er gerðar eru til
kennara þeirra, er kenna við
skóla fyrir tálmuð börn, er að
þeir hafi lokið BA prófi, og ein-
hverjum aukagreinum, er lytu að
tilsögn tálmaðs fólks.
Þá senda ríkið og skólarnir fé-
lagsráðgjafa heim á heimili tálm-
áðra barna og sömuleiðis í skól-
ana til þess að skapa samband
og skilning.
Framtíðaráætlunin er, að sögn
hr. Waterhouse, að halda áfram
að mennta kennarana og fjölga
þeim, og sömuleiðis að fá fyrir-
lestrarkennara til tilbre/tingor
og til að víkka sjóndeildarhring-
Treg sildveiði
í fyrrinótt
AÐEINS var vitað um að tvö
skip hefðu fengið afla á síldar-
miðunum í fyrrinótt og gærdag.
Voru það Öm með 100 tonn og
Þórður Jónsson með 190 tonn.
f gærmorgun köstuðu þrjú skip,
og fékk eitt lítilsháttar afla, en
sildin stóð djúpt og var erfið
viðureignar. Ekkert fréttist um
afla skipanna síðari hluta í gær.
Haförninn ög Síldin hafa bæði
fengið fuillfermi og eru nú á Leið
til lands með síld til bræðslu,
og byrjað er að landa í noráka
sMdarflutningaskipið.
MERK sænsk menntakona, frú
Karna Asker Ericson, sem var
skólastýra Slöjdföreningens
Skola, síðar Konst Industriskola
í Gautaborg í 37 ár, er stödd hér
á landi. Er hún ekkja Sigfrid
Ericson, sem var við sömu
stofnun, var hann einnig arki-
tekt að mennt, og hefur reist
margar merkar kirkjur og fieiri
byggingar í Gautaborg og víð-
ar.
Þau hjónin hafa skrifað bók,
sem nefnist Textil Mönster
Komposition og sömuleiðis rit-
aði hr. Ericson hundrað ára sögu
skólans 1948, sem nú hefur verið
gerður að ríkisstofnun.
Þetta er fjögurra ára sköli og
verða nemendur að hafa náð 18
ára aldri, er þeir innritast og
hafa undirstöðuþekkingu í þeim
listgreinum, er þeir hyggjast
leggja stund á næstu fjögur ár-
in. Skóladagurinn er venjulega
8 stundir, og er margt kennt þar
fleira en list, því að þótt fólk
vilji leggja stund á batik, kera-
mik, vefnað, innanhússarkitekt-
úr, myndhögg, grafik eða þvíum
líkt, þá verða þeir að læra hin-
ar hagnýtu hliðar er að námina
snúa um leið, svo sem bókfærslu,
hagfræði og þess háttar til þess
að geta, er fram líða stundir,
gert algerlega fullkomnar áætl-
anir um allan kostnað er lýtur
að verkefnum er þeir kunna að
taka að sér.
Hefur stofnunin fengið sér iil
aðstoðar sérfræðinga frá ýmsum
löndum, er sérhæfðir eru í list-
greinum hvers lands um sig, eins
og til dæmis Hr. Signorini frá
Ravenna, sem er sérfróður um
mósaikgerð, einkennandi fyrir
Ravenna, Hr. Stálhane, sérfróð-
an í postulínsgerð og svo mætti
lengi telja.
Sjúkraþjálfarar sóttu lengi
tíma í þessum skóla og nemend-
ur skólans fá inni í Listasafni
Gautaborgar á vori hverju með
sýningar á listmunum sínum.
(Hr. Ericson teiknaði sjálfur
listasafnið).
Nemendur frá skóla þessum
eru mjög eftirsóttir að námi
loknu, bæði í heimalandi s:nu og
erlendis.
Á ári hverju eru farnar kynn-
isferðir á vegum skólans, t.il að
gefa nemendum tækifæri á því
að auðga ímyndunarafl sitt og
hefur þetta gefið góða raun.
Frú Ericson hefur verið á
ferðalagi um ísland undanfarið,
og hefur mjög hrifizt af íslenzkri
náttúrufegurð og móttökum.
Hún var stödd á heimili eins
fyrrverandi nemanda síns í gær,
frú Sigrúnar Jónsdóttur, eiganda
fyrirtækisins Kirkjumunir, og
manns hennar, Ragnars Emils-
sonar, arkitekts. Lét frú Ericson
þau orð falla, að frú Sigrún
hefði sannarlega ekki til einskis
numið hjá sér í Svíþjóð og væri
verðugur fulltrúi þess árangurs
og sönnun þess þroska, sem nem
endur næðu þar ágætustum.
Frú Karna Asker Ericson með
bók þeirra hjóna. Myndin er
tekin á heimili frú Sigrúnar J
ónsdóttur og Ragnars Emilsson-
ar aff Háteigsvegi 36.
Frá árekstrinum viff Elliffaár. Eins og sjá má, getur talizt mildi
skyldi ekki slasast meira en raun bar vitni. (Ljósm. Sv. Þorm.)
aff konan, sem ók jeppanum,
Árekstur við Elliðaár
í GÆRMORGCN varff þaff slys
viff Elliffaárnar, aff jeppabifreiff
var ekiff aftan á vörubifreiff, sem
flutti nokkrar flaggstengur á pall
inum. Gengu nokkrar stengur
inn um framglugga jeppans og
blæjur, en kona, sem ók bifreið-
inni mun ekki hafa slasazt, aff
öðru leyti en því, aff hún hlaut
áverka á höfuð.
Jeppabifreiðin hafði ekið á
eftir vörubifreiðinni austur yfir
Elliðaárbrýrnar. Er yfir kom,
sta'ðnæmdist vörubifreiðin við
gatnamót, er ökumaðurinn ætlaði
að beygja til vinstri. Að sögn
rannsóknarlögreglunnar virðist
konan ekki hafi tekið eftir þessu
og ekið aftan á vörubifreiðina.
Var konan flutt í Slysavarðstof-
una með áverka á höfði, en með
fullri meðvitund.
- LANDSLEIKUR
Framhald af bls. 26
—Ég held aff þetta sé afskap-
lega áriffandi leikur fyrir
norska liffiff, eftir 1-6 tap fyr-
ir Pólverjum og 1-5 tap fyrir
Dönum. Af þeim sökum verða
þeir áreiffanlega erfiffir viff-
fangs. En ef. okkar mönnum
tekst mjög vel upp, þá getur
þetta fariff vel og kannski
okkur i hag.
Norðmenn áttu eitthvað erfitt
með liðskipun sína, því breyt-
ingar á flokknum sem endan-
lega vár valið úr voru fram á
síðustu stund. Þetta er merki
■um að uppstillingin sé eitthvert
vandamál.
Á það skal þó bent, að Norð-
menn eiga mjög góða einstaka
leikmenn. Það höfum við fengið
að sjá m.a. í liði Rosenborgar,
norsku meistaranna nú, en ein-
mitt frá því félagi er annar meg
inhluti norska liðsins, m.a. þeif
tveir sem mest er lagt upp úr
að skori mörk úr snöggum lörag
um sendingum, sem hinir mata þá
á. Það er því varlegt að ætla aff
liðsmenn séu lakir, þó e.t.v.
gangi erfiðlega með uppstilling-
uan þegar vinsa á úr stór-
um hópi.
En sem sagt, allt bendir til aff
um, skemmtilega viðureign geti
verið að ræða og með góðri aff
stoð áhorfena má ná laragt í sig
urátt. — A.St.