Morgunblaðið - 03.10.1968, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBBR 196«
15
„Við erum ailtaf að yrkja Sonatorrek"
— spjallað við Ásmund
Sveinsson, myndhöggvara
ASMUNDUR ©r að dytta að
„Tónum hafsins“, þegar mig ber
að garði. Sólin er fyrir nokkru
komin upp, en það var frost í
nótt og hráslaginn liggur enn í
loftinu.,, Mér tekst ekki að ljúka
við þessa mynd fyrir veturinn",
segir listamaðurinn“, og þá er
um að gera að hafa hana nógu
hrjúfa. Hrjúfa eins og vetrar-
veðrin.“ Hann vinnur þegjandi
og cg horfi á. Þá gengur hann
nokkur skref aftur á bak, virðir
fyrir sér árangurinn og bros fær
ist yfir andlit hans. „Tónar hafs-
ins“ er reiðubúin frá meistarans
hendi til að mæta vályndum
veðrum, hrjúf eins og foráttu-
brimið, en með léttum og leik-
andi formum, sem minna á ljós-
heima hafsins. Við heilsumst.
„Ég byrjaði að stækka þessa
mynd 1. júJí“, segir Ásmundur.
„Ég man það svo vel vegna for-
setakosningainna og ég staekkaði
hana átta sinnum. Heldurðu ekiki
að hún taki sig betur út í hvíitu?"
Síðan tekur hann saman verk-
færin og býður mér í skemmu
„Rokkuirinn er simból á fegurð-
arsmekk mæðranna okkai
gömlu. í gegn um rokkinn
streymdi listgleðin inn á ísilenzk
heimili; meira að segja í fáitækt-
inni var alltaf einhver listavið-
lei'tni. Og svo sungu þær undir
súrrinu í rokknum. Þú verður
var við þetta í bíl. Allir vilja
syngja í bíl, og ég man líka, að
þegar skilvindurnar komu; þá
sungu mæðurnar, þegar þær
snéru skilvindunum.
Sjáðu hér er rokkihjólið og sivo
þríhyrningurinn oig ferihyrning-
urinn, undirstöður þess, sem er
mannlegt í okkur. Annars sagði
séra Árelíus mér einu sinni, að
þessi myndi væri simból á kinkj-
una, en ég vil heldur hugsa um
hana sem óð til fegurðansmekks
íslenzku konunnair. Það gerir
rokkurinn".
En hvað með „Bókvitið“?
„Já, það voru ungmennafélög-
in austur í Tungunum, sem
keyptu hana. Við unnum eins og
berserkir við að stækka myndina
og austur fór hún daginn fyirir

Ásmundur útskýrir leyndardóma „Öldurgjálfurs“ fyrir Geir Hallgrímssyni,
Guðmundi Arnlaugssyni, rektor. Frú Ingrid hlustar á. (Ljósmynd. Mbl.: S.
borgarstjóra, og
Þorm.)

Frú Ingrid og
I ■# |
Ásmundur
við nýjustu myndina „Fljúga hvítu
fiðrildin . . . “
sína. Ég spyr fyrst um „Öldu-
gjálfur“; myndi-na, sem vígð var
við Menntaskólann við Hamra-
hlíð á laugardag.
„Já, bærinn er duglegur að
kaupa myndiirnar mín-air“, segir
ha-nin og h'lær við. „Ætli það séu
ekki rúm tíu ár síðan ég gerði
„Öld-ugjáilflu-r“. Ég h-eld miíkið
upp á þá my-nd. Líf mi-tt hefur
skipzt í viss-ar períóðuir, sem
niáðu sínu hám-a-rki og „Öldu-
gjálfur“ tel ég einmitt hám-ark
einnar slíkrar. Þá hugsaði ég
miikið um 1-eikiinn í lífinu og
sjáðu bara, hvað það er mikill
leikur í hen-ni. Annars vegair það
feminína — hins vegar það
masiíúiín-a og sivo ströndin fyrir
framan. Það er leikur í þessu og
lika svolítil ás-t“.
Þesi mynd var á Heimssýninig-
un/ni í Montreal og vakti þa-r
mikl-a aithygli. „Mér er sag-t, að
útlendingarnir hafi mynd-að hana
mikið“, s-egir Ásmundur.
Næs-t spyr ég um tvær mynd-
ir, sem s-ettar voru upp úti á
landi í sumar. „Ljóðið við rokk-
dn-n“, sem var siett upp að Laug-
um og „Bókvitið verður ekki í
askana lá-tið“, sem stendur við
Aratumgu.
„Okkur hættir svo til að
gleyma þætti konunnar í list-
gleðinni". segir Ásmundur.
sumardagin-n fyrsta. Ég ha-fði
mjög gaman af að -þeir skyldu
velja þessa mynd, því hún er
sú eina, sem ég hef -gert í þess-
um s-tíl, enmþá. f hen-ni min-nist
ég þeirra ma-nn-a, s-em auðguðu
menn-i-ng-u okkar með penna sím-
um. Ein-u sin-ni heimsótti mi-g
virðul-egur maður til að segja
mér, að bó-kvitið væri hægt að
lá-ta í askana. Ég hef litla trú á
því. Ef við gerum ekkert nema
fyrir peni-n.gaina, erum við búin
að vera og hvað heldur þú að
menn eins og Ari fróði hafi
-fen-gið í sína as-ka fyrir öll skrif-
i-n? Ari — Aratunga. Þú sérð af
þess-u, að myn-din er á réttum
stað. Næst þegar þið Morgun-
blaðsmenn eigið lei-ð hjá Ara-
tu-n-gu, ættuð þið að taka mynd
af -henni í sín-u rétta umhverfi“.
Og næsta myn-d, sem Ásmund-
ur vonar að verði sett upp er
„Sæmund-ur á s-elnum". Gambr
stúdentar -hafa látið s-teypa hana
í kopar og gefið Háskólanum.
„Ég vil láta hana standa í tjörn“,

"

'I
%

' ',V\ '

fcj. i f * * i
Ásmundur virðir fyrir sér „Ljóðið við rokkinn“.
(Myndirn-ar tók Ól.K.M.)

Ásmundur dyttar að „Tónum hafsins“.
segir Ásmundur. „Engan s-töpul;
vatnið á að leika um selinn.
Þannig verður myndin sönn“. |
En hver er svo nýjas-ta högg-
mynd Ásmundar Sveinsonar?
„Já komd-u góði. Ég skal sýna
þér nýjustu myndina mína. Ég t
setti hana út í vor, því konan ;
heimtaði að geta séð hana út um
gl-ugga-n-n. Ég bjó hana til um j
gömlu vísuna „Fljúga hvítu!
fiðrildin ........“. Já, þú kan-nt!
auðvitað vísuna.
Sjáðu þessi er hreyfa-nleg eins
og fleiri myndir mínar. Ég nota
viindi-n-n til að setja lif í mynd-1
irnar. Karl Milles, mirun gamli
kennari, notaði va-t-nið í sinar j
myndir. Ég er aftur á móti mað-
ur vindsins. Það geri-r fsleindiings-
eðlið“.
„Það er dálítið skrýtið þetta
með íslendingseðlið", segir Ás-
mundur, þegar við erum aftur
komnir í sfcemmun-a. „Það eru
•náttúruöflin, hin blind-a orka,
sem hafa skapað mis-tíska þáttimm
í íslendingseðlin-u. Náttúruöflin
eru óvi-nir okkar, en við getum
hvorki hatað þau né direpið
frekar en Egill Skallagrímsson.
Þess vegna erum við alltaf að
yrkia Sonatorrek“.
Við göngum einu sinn enn um
sfcemmu-na. Hún hefur að geyma
heilt listasafn. Þar eru myndir
frá öllum tím-um meistaira-ns og
þetta safn stendur öllum opið.
Garðurinn líka. „Höggmyndalist-
in er list fólksins", segir Ás-
mundur „og fólkið verður að fá
tækifæri til áð njóta hennar.“
„Ég er dálítill fa-ntasíumaður í
mér“, s-egir h-ann svo. „Gunnair
Bjarnason benti mér á, að á
grísku veggmyndunum eru hest-
arnir á töl-ti. Og Sveinn Kjarval
segir mér, að drekasimbólið sé
hvergi ei-ns al-gengt utan íslamds
og a-us-tur í Asíu. Þórs-m-erkið ec
til í Tíbet vei-t ég. Þú hefur lesið
um víkingana og veizt því hvað
Framli. á bls. 19