Morgunblaðið - 11.12.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. DESEMBER 1968

Nefndarálit samvinnunefndar samgöngumála:
Framlög til fióabáta og vöru-
flutninga hækki um 3,1 millj.
— flóabáturinn Drangur mun halda
uppi ferðum í vetur
— Akraborgin verður gerð út frá Akranesi
— styrkur til snjóbifreiðar á Vestfjörðum
A ALÞINGI hefur verið lagt
fram nefnðarálit um framlög til
flóabáta og vöruflutninga, frá
samvinnunefnd samgöngumála.
Leggur nefndin til að framlag til
flóabáta og vöruflutninga verði
á árinu 1969 kr. 13.620 þús., en
er 3.155 þúsund krónum hærri
upphæð en var á árinu 1968.
Nefndin segir í áliti sínu að veru
leg hækkun hafi orðið á rekstrar
kostnaði flóabátanna og að hækk
un olíuverðs vegna gengisbreyt-
ingarinnar valdi um það bil 10%
hækkun á heildarrekstrarkostn-
aði þeirra.
í>á segir ennfremur í nefndar-
álitinu að flóabátaferðir séu með
svipuðum hsetti og þær hafi ver-
ið undanfarin ár. Hefur ekki
reynzt mögulegt að fella niður
ferðir einstakra flóabáta, þótt
samgöngur hafi batnað verulega
á landi í flestum landshlutum.
Megin hluti hækkunarinnar
rennur til fjögurra stærstu flóa-
bátanna, en tillögur um styrki til
minni bátanna er fyrst og fremst
tekið tillit til hækkunar olíuverðs
ins. Eru tillögur nefndarinnar við
það miðaðar, að tryggja, að hald-
ið verði uppi hinni nauðsynleg-
ustu þjónustu sem flóabáttamir
annast.
Samvinnunefnd samgöngumáal
er skipuð þingmönnum beggja
þingdeilda. Formaður neðri-
deildair nefndarinnar er Sigurð-
ur Bj.amason, og er hann jafn-
framt framsögumaður nefndar-
áiltsins, en formaður efri-deildar
neifndarinnar er Jón Ármann
Héðinsson.
Norðurlandasamgöngur.
Norðurlandsbáturinn Drangur
hefur haldið uppi ferðum um far
svæði sitt eftir þörfum. Eftir að
ak vegasam band skapaðist við
kaupstaðina Ólafsfjörð og Siglu-
fjörð, þurftu þessir staðir aðeins
á ferðum hans að halda að vetr-
arlagi, þegar vegir voru tepptir
vegna sjónalaga. Hefur þar með
orðið gjörbreyting á aðstöðu báts
1 gær var lagt fram á Alþingi
stjómarfrumvarp um breytingu
á lögum um Bjargráðasjóð Is-
lands. Gerir frumvarpið ráð fyrir
að framlag til sjóðsins verði
hækkað mjög verulega, og verði
framvegis 25. kr. fyrir hvera
ibúa í stað 10 kr. áður. Þá er
lagt til með frumvarpinu, að ef
fé einstakra deilda sjóðsins hrekk
ur eigi til að veita þá aðstoð, sem
nauðsyn krefur samkvæmt lög-
unum, þá sé sjóðstjórainni
heimilt að lána fé frá einnl deild
til annarrar.
Með umræddri hækkun munu
ins. Nokkur óvissa hefur ríkt um
það, hvort útgerðarmaður Drangs
treysti sér til að halda þessari
þjónustu áfram. Niðurstaðan var
þó sú, að hann hefur boðizt til
þess að halda uppi svipuðum
ferðum og áður, í 7 mánuði á
næsta ári gegn nokkurri hækk-
un ríkisstyrks. Taldi nefndin 6-
hjákvæmilegt að taka því tilboði
vegna eindreginna óska þeirra
byggðarlaga, sem notið hafa þjón
ustu bátsins. Leggur nefndin til,
að styrkurinn til Dramgs verði
hækkaður um 400 þús. kr., enda
verði þá haldið opnum mögu-
leikum til þess, að hann víkki
farsvæði sitt, í samráði við Skipa
útgerð ríkisins. Hefur verið rætt
um, að til mála kæmi, að bát-
urinn færi ferðir til Austfjarða-
hafna. Nefndin telur nauðsyn-
legt, að rekstur þess báts verði
á næstunni tekinn til ýtarlegrar
athugunar, og verði þá haft sam
ráð í senn við útgerðarmann hans
og héruðin á farsvæði hans.
Lagt er til að styrkurinn til
Strandabáts hækki um 10 þús.
kr., til Haganesvíkurbáts um 5
þús. kr., og til Hríseyjarbáts um
10 þús. kr.
Lagt er til að styrkur til Gríms
eyjar vegna flugferða hækki um
10 þús. kr. Sama hækkun er lögð
til vegna Flateyjarbáts á Skjálf-
anda. Ennfremur leggur nefnd-
in til, að Dalvíkurlæknishéraði
verði veittur 50 þús. kr. vegna
rekstrar snjóbifreiðar.
Austfjarðasamgöngur.
Lagt er til að styrkur til Mjóa-
fjarðarbáts hækki um 20 þús. kr.,
og styrkur til snjóbifreiðar á
Fjarðarheiði um 50 þús. kr. Enn-
fremur leggur nefndin til, að
styrkur til snjóbifreiðar á Fagra
dal hækki um 15 þús. kr.
Suðurlandssamgöngur.
Lagt er til að styrkur til vöru-
flutninga á Suðurlamdi, þ.e.a.s. til
Vestur-Skaftafellssýsiu hækki um
75 þús. kr. og að styrkur til vöru
tekjur sjóðsins aukazt um 6 millj
ónir króna og í greinargerð frum
varpsine segir m.a. svo um for-
sendu hækkunarinnar: Tildrög
þeirrar hækkunar er frumvarpið
gerir ráð fyrir, eru þau m.a., að
framlögin hafa ekki verið hækk-
uð til samræmis við ver'ð og kaup
hækkanir í landinu. Þótt frurn-
varpið yrði að lögum, væri fram-
lagið pr. íbúa lægra en það var
upphaflega, sé miðað við vísi-
tölu framfærsluikostnaðar eða
tímakaup verkamanna.
Hið erfiða árferði í landbúna’ði
hefur orðið Bjargráðasjóði þung-
flutninga til Öræfa haldist ó-
breyttur, þar sem samgöngur
sveitarinnar á landi hafa batn-
að verulega.
Þá er lagt til að styrkur til
vatnadreka við Skeiðará verði
hækkaður um 5 þús. kr., og að
styrkur til Vestmannaeyjabáts
hækki um 40 þús. kr.
Faxaflóasamgöngur.
Verulegur rekstrarhalli hefur
á árinu orðið á rekstri m.s. Akra
borgar, sem annast ferðir milli
Reykjavíkur og Akraness. Er
fjárhagur fyrirtækisins enn sem
fyrr allþröngur Útgerðarstjórn
skipsins mun hafa í hyggju að
gera þá breytingu á ,að heima-
höfn þess verði Akranes, og mun
það því hefja ferðir frá Akra-
nesi að morgni. Er talið að því
mjög aukið hagræði fyrir Akur-
nesinga, sem aðallega nota skip-
ið. Er jafnvel talið, að þessi
breyting geti stuðlað að farþega-
fjölgun og þar með bættri af-
komu fyrirtækisins.
Varð niðurstaða nefndarinn-
ar, að ekki yrði hjá því komizt
að hækka styrk til Akraborgar
um 600 þús. kr.
Þá er lagt til að styrkur til
Mýrabáts hækki um 5 þús. kr.
Breiðafjarðasamgöngur.
Þá er lagt til, að rekstrarstyrk
ur til Flateyjarbáts á Breiðafirði
verði á næsta ári 475 þús. kr., og
að styrkur til vetrarferða yfir
Kleifaheiði verði hækkaður um
125 þús. kr. Er ástæða þeirrar
hækkunar sú, að Mjólkursamlag
Vestur-Barðastrandasýslu hefur
fram á Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um rannsóknir á
málmvinnslu og jarðefnum á
Austurlandi og undirbúning
ur baggi og er sjóðnum fyrir-
sjáanlega ókleift að rísa undir
þeim byrðum, nema að sú hækk
un komi til, er frumvarpið gerir
ráð fyrir. Ennfremur varð báta-
útgerðiin fyrir Nor'ðurlandi fyrir
verulegu veiðarfæratjóni af völd-
um hafíss á sl. vetri, og er nauð-
synlegt að sjóðurinn geti veitt
aðstoð af þeim sökum.
Meðal almennings er fyrir
hendi vaxandi skilningur á gildi
sjóðsins fyrir þjóðfélagið. Ef harð
æri verður vegna ísa, kals eða
hamfara náttúrunnar svo sem
snjóflóða, jafðskjálfta, eldgosa,
eða annars, verður að vera hægt
að mæta slíkri óáran með öflugri
aðstoð Bjargráðasjóðs.
hafið rekstur mjólkurstöðvar á
Patreksfirði.
Fjárhagur Stykkishólmsbátsins
Baldurs er enn sem fyrr þröng-
ur. Erlend lán hvíla á honum
með miklum þunga og vaxandi
eftir gengisbreytinguna. Leggur
nefndin til að styrkur til bátsins
verði hækkaður um 1100 þús.
krónur, jafnframt því sem hún
ítrekar fyrri ábendingar sínar
um það, að fjárhagsvandamál
þessa báts verði tekin til ýtar-
legrar athugunar og úrlausnar.
Þá er lagt til, að styrkur til
Langeyjarnesbáts hækki um 15
þús. kr.
V estf jarðasamgöngur.
Djúpbáturinn h.f. á ísafirði hef
ur haldið uppi svipuðum ferð-
um og áður með skipi sínu Fagra
nes. Það heldur uppi ferðum um
ísafjarðardjúp og til kauptún-
anna í Vestur-ísafjarðarsýslu.
Nefndin taldi óhjákvæmilegt að
hækka styrk til bátsins um 400
þús. kr., aðallega vegna áhrifa
gengisbreytingarinnar á erlend
lán fyrirtækisins.
Þá leggur nefndin til að tekin
verði upp nýr styrkur til Suð-
ureyrarhrepps vegna kaupa á
snjóbíl og gerir ennfremur ráð
fyrir því að Flateyringar hafi not
af snjóbílnum. Styrkupphæðin
nemur 150 þús. kr.
Samvinnunefnd samgöngumála
leggur til að heildarfjárhæðin
skiptist þannig:
1. Norðurlandsbáturinn Drang-
ur 2000 þús. kr.
2. Til Strandaferða 110 þús. kr.
3. Haganesvíkurbátur 30 þús. kr.
4. Hríseyjarbátur 90 þús. kr.
5. Grímsey, vegna flugferða
80 þús. kr.
6. Flateyjarbátur á Skjálfanda
90 þús. kr.
7. Til snjóbíls á Dalvíkurlæknis
h. 50 þús. kr.
8. Mjóafjarðarbátur 220 þús. kr.
9. Til snjóbifreiðar á Fjarðar-
heiði 200 þús. kr.
10. Til snjóbifreiðar á Fagradal
90 þús. kr.
11. Til vöruflutninga á Suður-
landi 750 þús. kr.
12. Til vöruflutninga til Öræfa
80 þús. kr.
13. Til vatnadreba við Skeiðará
40 þús. kr.
14. Vestmannaeyjabátur vegna
mjólkurf. 440 þús. kr.
15. H.F. Skallagrímur — Akra-
borg 3100 þús. kr.
16. Mýrabátur 15 þús. kr.
stóriðju á Reyðarfirði.
TiIIaga þingmannsins er svo-
hljóðandi: Alþingi ályktar að
skora á ríkisstjórnina að beita
sér nú þegar fyrir markvissum
rannsóknum á möguleikum kop-
arvinnslu í Svínhólalandi í Lóni
og rannsóknum á járnmagni í
Héraðssöndum við Hornafjarðar-
fljót og á þeim jarðefnum eða
málmum, sem verða mættu
framleiðsluþættir í stærra eða
minna mæli á Austurlandi. Enn-
fremur að hefja nú þegar undir-
búing stóriðju á Reyðarfirði.
í greinargerð til'lögunnar segir
þingmaðurinn m. a. að ýmsar
‘byrjunarrannsókn'ir séu nú í
gangi um jarðefni og málma á
Austurlandi. Um alllangt skeið
hafi verið unnið að rannsóknum
'á biksteini í Loðmundarfirði, og
•nú fyrir skömmu hafi verið tekið
sýnshorn á nýjan leik til rann-
sókna á gæðum efnis'ims. í Svín-
•hólalandi í Lóni hafi fundizt
kopar í jörðu. Segist þingmaður-
inn hafa heyrt Þorleif Einarsson,
jarðfræðing, segja frá því á ný-
afstaðinni vísindaráðstetfnu, að
magnið í einingu grjóts væri
um helmingi meira en talið væri
þurfa til að vinnsla væri gerleg.
'Hitt aðriðið, sem einniig þyrtfti að
17. Flateyjarbátur á Breiðafirði
475 þús. kr.
18. Til vetrarflutninga yfir Kleif-
aheiði 150 þús. kr.
19. Stykkishólmsbáturinn Bald-
ur 3100 þús. kr.
20. Langeyjarnesbátur 135 þús.
kr.
21. Djúpbátur — Fagranes
2100 þús. kr.
22. Til snjóbifreiðar á Botns-
heiði 150 þús. kr.
23. Dýrafjarðarbátur 60 þús. kr.
24. Batreksfjarðarbátur 35 þús.
kr.
25. Skötufjarðarbátur 30 þús. kr.
Alþingi í gæi
EFRI DEILD:
• Jóhann Hafstein, iðnaðar-
málaráðherra, mælti fyrir frv.
um breytingu á lausaskuldum iðn
aðarins í föst lán.
• Björgvin Salómonsson (K)
mælti fyrir frv. um heilsuvernd.
• Einar Ágústsson (F) mælti
fyrir frv. um Tekjustofna sveitar
félaga.
• Frv. um tollskrá o. fl. var af-
greitt til Nd.
NEÐRI DEILD:
• Magnús Jónsson, fjármálaráð
herra, mælti fyrir frv. um toll-
heiimtiu og tolletftirlit.
• Jóhann Hafstein, heilbrigðis-
málaráðherra, mælti fyrir frv.
um eiturefni og hættuleg efni.
• Eggert G. Þorsteinsson, sjáv-
arútvegsmálaráðherra, mælti fyr-
ir frv. um ráðstafanir vegna flutn
inga síldar af fjarlægum miðum.
• Stefán Valgeirsson (F) hóf
framsöguræ'ðu fyrir frv. um
greiðslufrest á skuldum bænda
en vildi ekki halda ræðunni á-
fram nema viðskiptamálaráð-
herra og landbúnaðarráðherra
hlýddu á mál hans. Þeir voru
hins vegar bundnir við önnur
störf og var því ræðu þingmanns
ins frestað.
NÝ MAL:
• Lagt var fram stjórnarfrv.
um skipan opinberra fram-
kvæmda og er það endurflutt frá
síðasta þingi.
• Benóný Arnórsson lagði fram
frv. um breytingu á lögum um
Húsnæðismálastotfnun ríkisins.
• Bragi Sigurjónsson (A) og
Halldór E. Sigurðsson (F) lögðu
fram þinigsálybtunartiUögu um
endursboðun lagaákvæða um
meðlagsgreiðslur.
heildarmagn á staðnum — út-
'breiðsla kopargrýtis. Á því
•byggðist annar meginþáttur þess
að í vinnsluna sé leggjandi.
Þá hafi farið fram nokknar
rannsóknir á járninnihaldi í
söndunum við Héraðsflóa og
■Hornafjarðarfljót. Öll þessi rann-
sóknarefni þurfi að taka fastari
tökum með það markmið, að
•þarna geti skapazt atvinnurekst-
•ur. Búast megi við því að slíkar
rannsóknir taki e. t. v. árafjöld.
Því þurfi að efla þær strax.
Um stóriðju á Reyðarfirði seg-
'ir Jónas Pétursson m. a. í grein-
argerði sinni:
Þegar stóriðjuákvörðunin í
Straumsvík var tekin, var eins
og glímu'skjálfti í þjóðinni. Þótt
■skammt sé liðið síðan, hetfur
margt breytzt. Mangir, sem þá
voru vantrúiaðir eða jafnvel and-
vígir, eru nú sannfærðir og fylgj-
andi. Dimmviðri augnabliksins á
að nota til að horfa gegnium holt
og hæðir og taka ákvörðun um
•stór atvinnuátök í strjálbýlum
ihlutum landsins. Við skulum
ikasta teningunum strax og byrja
lá AusturlandL Með flutningi
þessarar þingsályktunartillögu
ivi'l ég, að Alþingi marki sporin
lað hefja Austurland fram móti
batnandi öld.
Stjórnarfrumvarp á Alþingi:
Bjargráðasjóður efldur
— framlög hœkki í 25 kr. á íbúa
Rannsóknir á málmvinnslu
og jarðefnum á Austurlandi
Þingsályktunartillaga Jónasar Péturssonar hggja fyrir vitneskja um, væri
JÓNAS PÉTURSSON hefur lagt