Morgunblaðið - 24.12.1968, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, í»RIÐJUDAGUR 24. DESEMBER 1968
13
rór að heiman heim
SpjallaÖ við nokkra Ungverja, sem nú hafa búið á íslandi í 12 ár
■■ ■ • ’ '■■. S*í ■ -* ■■ ■ -c
lenzkur nánismaður gefið sig á
fal við okkur fióUaimenniiia.
Hann var að koma frá Búda-
pe_t, þar sem hann hafði verið
við nám og talaði því ung-
versku. Síðar hef ég aldrei get-
að skilið þann mann. Hann
rægði land sitt í hverju orði
— hér vaeri allt í kakia koli,
ekkert ljós og aðeins ístoirnir
og önnur kvikindi. Iæt hann í
það skína, að Rauði krossinn
væri bara að senda okkux hing
að til þess að losna við okkur
úr flóttamannabúðumnm. Þetta
var Ijóti rógurinn — og ekki
skil ég hugsunarhátt og þær
tiifinningar, sem þessi íslend-
ingur ber til íslands, ef unnt
er þé að kalla hann því naáni.
Enda var hann fljóbur að
hverfa er á flugvöllinn kom.
• HEYRÐI EKKERT FRÁ
DÓTTURINNI FYRR EN
í JANtlAR
Við snúum okkur nú að
móður Veroniku, sem einnig er
nafna hennar og spyrjum hana,
hvernig hernni hafi orðið við, er
Lárus Jónasson ásamt eiginkonju sinni, Aðalheiði Erlu Jónsdótt/ur og börnum þeirra.
jafnt eftir persónuleika hvers
og eins, hvort hann samlagast
og ég held bara að ég sé orðinn
anzi mikill ísléndingur —
a.m.k. finnst mér það sjálfrL
— Þér hefur þá strax litizt
vel á þig hér?
— NeL Mér leizt nú varla á
biikuna fyrst. Veðrið var voða-
legt og í flugvélinni hafði ís-
Elísabet Lárusdóttir ásamt bölrnum sínum og kettinum Cila. —
Veronika Johannesdóttir ásam
að heimilinu í Kollafirði.
•t
móður sinni Véroniku Hallaz,

f DAG — aðfangadag jóla —
eru liðin rétt 12 ár frá því, er
ungversku flóttamennirnir úr
nppreisninni 1956 komu til ís-
lands. Þeir voru alls 52, en síð-
ar bættust fleiri i hópinn og
flestir munu þeir hafa orðíð um
56 talsins. Yfirleitt eru Ung-
verjarnir harðduglegt fólk og
margir hverjir eru orðnir ís-
Jósef Rafn Gunnarsson.
lendingar í athöfn og hugsun-
arhætti. Allir hafa þeir feng-
ið íslenzkan ríkisborgararétt,
utan einn, sem ekki mun hafa
sótt um hann.
Unigverjarmr, sam nú eru á
íslandi, eru 27. Til Ungverja-
lands sneru aftur 13 einstakl-
ingar, 4 eru látnir, 4 fóru til
Ástralía 1959, 2 iil Vesitur-
Þýzkalands, 2 til Bandaríkj-
anna og einn til Sviss.
• FYRSTU JÓLIN
Ungverjarnir komu til
landsins í svartasta skammdeg-
inu, í vonzku veðri og hríð. ís-
land skartaði ekki sínu feg-
ursta er flóttamennirnir litu
landið fyrst augum. Ef til vill
hefur það hjálpað fólkinu, er
það sá að úr rættist og fyrstu
kynnin voru í raun réttri ekki
sú sanna mynd hversdagsins.
Þó munu ékki allir hafa sæ<tzt
við landið, svo sem tölumar
hér að ofan sýna, en harðger-
asti meiðurinn býr hér enn, þótt
kannski eigi einhverjir eftir að
heltast úr lestinni er fram í
sækir.
Fyrstu jól þessa fólks á ís-
landi voru ekki margbrotin.
Þeim eyddi fólkið í Hlégarði í
Mosfellssveit þar sem því var
komið fyrir fyrst um sinn. Þó
munu eflaust margir haifa reynt
að gera þeim gleðileg jól og
það hefur kannski ekki verið
svo erfitt, því að það mun hafa
verið ýmsu misjöfnu vant eftir
allianga drvöl í fremur ömur-
legum flóttamannabúðum í
Austiurríki.
: Kr. Ben.
hún frétti af dóttur sinni. Hún
sagði, en dóttirin túlkaði:
— Ég hayrði ekkert frá
henni fyrr en í janúar, en hún
mátti ekki skrifa mér frá Vín.
Ég vissi ekkert hvar fsland Var,
svo að ég spurðist fyrir nm það
og fékk þá hálf loðin svör.
Fyrst eftir að dóttir mín hvarf,
var ég yfiiheyrð og spurð,
hivort ég vissi hvar hún væri
niðurkomin. Var mér síðan
sagt, að ég mætti taka hana
inn á Iheimilið ef hún kæmi aft-
ur fyrir 1. marz, annars ekki.
— Hefur þú komið til Ung-
verjalands síðan þú flýðir?
spyrjum við Veroniku Jóihann-
esdóttur.
— Já, ég fór 1966. Það var
afskaplega gaman að koma
þangað, en ég gat ekki hugsað
mér annað en snúa heim aftur,
þrátt fyrir kalda og miyrka vet-
ur ,og Veronika brosir.
— Hvernig lizt móður þinni
á ísland? Ætlar hún kannski að
setjast hér að?
— Henrú finnst landið af-
skaplega fallegt, en fcún fær
ekki ellilaun í Ungverjalandi
fyrr en hún verður 5ð ára og
enn á hún eftir 6 ár í það, svo
að um flutning getur ekki orð-
ið að ræða að svo stöddu. Hún
á lítið, hús þar suður frá og er
nú aðeins í fríi frá vinnu.
— Hvernig jól haldið þið?
Ungversk eða íslenz'k?
— Við höldum aiíslenzk jól,
borðum hangikjöt og svið. Mér
finnst yfirleitt íslenzkur matur
allur ágætur, nema saltfiskur.
Ég borða hann að vísu, en
finnst hann ekkert sérstakur.
Að svo mæ'tu óskí.iðum við
Veroniku og fjölskyldu henhar
gleðilegra jóla.
• FRELSIÐ SKIPTIR
MESTU MÁLI
Á Skúlagötu 62 býr Ung-
verjl, sem heitir því íslenzka
nafni Lárus Jónasson. Hann ek-
ur strætisvagni í Reykjavik, en
þess utan á hann sendiferðabíl
og ekur á sandlbíiastöð. Lárus
er kvæntur húnvetnskri konu,
Aðaliheiði Erlu Jónsdóttur, og
eiga þau 2 börn, Maríu Sigur-
björtu Láruisdóttur og Láxus J.
Lárusson, 5 ára og 4ra ára.
Framhald á bls. 18
• LÆRÐI 390 ORÐ Á
HÁLFUM MÁNUDI
Fyrir nokkrum dögum
heimsóttum við nokkrar fjöl-
skyldur, sem voru að undirfcúa
12. jólin sín á íslandL Fyrst
brugðum við okkur út fyrir
borgina, upp í Kollaíjörð, þar
sem Veronika Jófcannesdóttir
býr í litlu húsi við sandnámu,
ásamt tveimur 'börnum sínum
og eigintnannL Axel Alberts-
syni, verkstjóra. Því miður var
ihúsbóndinn ekki heima, en
fcann var með börnin í borg-
inni þar sem þau voru að
kaupa í jólamatinn, en móðir
frúarinnar var á heimilinu,
Veronika Hallaz. Hún hefur
verið í heimsókn hjá dóttur
sinni síðastliðna fjóra mánuði
og hyggst halda aftur heim Úl
Ungverjalands í janúartoyrjun.
Þegar okkur er boðið til
stofu undrumst við, hve góða
islenzku húsmóðirin talar. Við
spyrjum hana því, hvernig hún
■hafi náð svo góðu valdi á mál-
inu og hún svarar:
— Ætli það sé ekki í og með
vegna þess að ég var aðeins
16 ára, er ég kom. Ég er í eðii
mínu mjög forvitin og spurði
því í þaula um þýðingu þessa
og hins orðsins. Elfitir hálfs
mánaðar veru hér hafði ég líka
náð orðaforða, sem var 300 orð.
Þá var fólkið, setn ég ílentist
hjá á Hlégarði mér einnig eink-
ar hjálpsaanL
— Þér hefur aldrei dottið í
hug að halða atftur heim tH
U ngver j alands?
— Nei. Hins vegar ætlaði ég
í fyrstu aðeins að nota íslands
sem stökkbretti suður til Ástra-
líu, en svo líkaði mér svo vel
hér að ég varð kyrr. Þeir, sem
fóru heim til Ungverjalands
mega ekki, eftir því sem ég hef
heyrt, hreyfa sig neitt um land-
ið. Ef þeir fara út fyrir fæðing-
arborg sína eða hérað, eiga þeir
á hættu að vera teknir fyrir
flóttatilraun. En það er mis-