Morgunblaðið - 15.05.1969, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 1969
títgerð skipsins og eigendum hafn
arinnar dæmd sýkna af
kröfum stýrimanns
SLYSAMÁL í HÆSTARÉTTI
HÆSTIRÉTTUR hefur nýlega
kveðið upp dóm í athyglisverðu
skaðabótamáii, sem reis út af
slysi er vaið í höfninni í Kefla-
vík þ. 16. maí 1964, er v/b Við-
ey RE 12 var að koma úr róðri
*>g leggjast að bryggju. Stýri-
maður á báti þessum varð fyrir
miklu slysá og höfðaði af því til-
efni mál á hendur útgerðar skips
ins svo og eigendum hafnarinn-
ar til greiðslu skaðabóta. Niður-
staða málsins varð sú, að allir
aðilar voru sýknaðir af kröfum
stýrimannsins.
Málavextir eru þeir, að um
hádegisbil hirm 16 maí 1964 var
v/b Viðey RE 12, sem er stál-
akip, 230 tonn af staerð að koma
úr róðri til Keflavíkur og var með
farm af síld, sein landa átti þar.
Voru akipverjar kvaddir til
starfa til að aðstoða við að koma
bátnum að bryggiu. Var ætlun-
in að leggja v/b Viðey við svo-
nefnda Miðbryggju, en lítið rými
var í höfnirani, er skipið kom þar
að. Þegar verið var að reyna að
koma skipinu að bryggju, var
stýrimaður skipsins ásamt þrem-
ur öðrum skipverjum á hvalbak
v/b Viðeyjar. Stórstraumsflæði
mun hafa verið á og gekk hval-
bakur skipsins inn yfir bryggj-
una, en hæðin frá hvalbak nið-
ur að bryggjubrún mun hafa
verið á þriðja metra. Þegar skip
ið var að komast að bryggjunni
mun stýrimaðurinn hafa beygt
sig niðuir til að koma fyrir „stuð
púða“ milli skips og bryggju, til
að verja skipið skemmdum.
Hann mun hafa tevgt vinstri
handlegg sinn með ..stuðpúðann“
í þeirri hendi út á milli efstu
og næstefstu rimar í handriðinu
niður fyrir hvalbaksbrúnina. Við
þetta klemmdist hönd stýrimanns
inni í Reykjavík, sem var eig-
andi bátsins, og Landshafnar
Keflavíkurkaupstaðar og Njarð
víkurhrepps og ríkissjóðs, sem
eigenda hafnarinnar. Gegn Hrað
frystistöðinni í Reykjavík taldi
stýrimaðurinn að slysið hefði orð
ið vegna vítaverðs gáleysis skip
stjóra v.b. Viðeyjar, sem stjórn-
að hefði siglingu skipsins í um-
rætt sinn. Ennfremur hefðu aðr-
ir skipverjar, sem hefðu betri
sýn við allar aðstæður ekki að-
varað stýrimanninn og mætti
einnig rekja orsök slyssins til
þess, en í báðum tilvikum bæri
eigandi og útgerðarmaður báts-
ins fébóta-ábyrgð á tjóni stýri-
mannsins.
Að því er snertir Landshöfn-
ina og ríkissjóð var bótakrafa
stýrimannsins byggð á því, að
ástand bryggju þeirrar, sem v.b.
Viðey var lagt við í umrætt sinn,
hefði ekki verið forsvaranleg,
enda staðsetning staurs þess,
sem skipið var við, óforsvaran-
leg og staurinn hættulegur.
Hinir stefndu aðilar kröfðust
sýkmi. Hraðfrystistöðin í Reykja
vík hélt því fram að slysið yrði
ekki rakið til neinna þeirra or-
saka, sem gætu leitt til þess, að
fyrirtækið væri talið bera á-
byrgð á tjóni stýrimannsins.
Hér væri um hreina óhappatil-
viljun að ræða, og yrði því stýri
maðurinn að bera tjón sitt sjálf
ur. Landshöfnin og ríkissjóð
ur töldu að umrætt slys yrði
eingöngu rakið til gáleysis stýri
mannsins sjálfs og því yrði hann
að bera ábyrgð á tjóni sínu.
Mál þetta var í héraðsdómi
i dæmt af Sjó- og verzlunardómi
Reykjavíkur. Dómarar voru því
þrír. Dómararnir urðu sammála
um þá niðurstöðu að sýkna ætti
Hraðfrystistöðina í Reykjavík, en
einn dómenda vildi fella bótaá-
byrgð á Landshöfnina og ríkis-
sjóð að 1—3. Niðurstaðan varð
þvi sú, að báðir hinir stefndu
aðilar voru sýknaðir af kröfum
stýrimannsins. í forsendum dóms
ins sagði, að stefnandi hefði ver
ið stýrimaður á skipinu og hefði
samkvæmt stöðu sinni verið
frammi á hvalbak, til að segja
fyrir verkum. Hann hefði sjálfur
ætlað að koma fyrir „stuðpúða"
til að verja skipið hnjaski, er
það legðist að bryggjunni. Vegna
menntunar sinnar og reynslu
sem stýrimaður svo og sam-
kvæmt eðli málsins, hefði hann
mátt gera ráð fyrir hreyfingum
skipsins og ennfremur að brún
hvalbaks skipsins næði inn yfir
bryggjubrúnina. Slysið hefði orð
ið um hádegisbil og veður ver
ið heiðskirt og bjart. Stýrimað-
urinn hefði því hlotið að mega
sjá stauriran á bryggjunni
og haran hefði sjálfur haft
beztar aðstæður til að meta
afstöðu sína til hans, og
haga sér í samræmi við það. Þá
sagði ennfremux í forsendum
meirihluta dómsins, að ekki yrði
á það fallizt, að staurinn hefði
haft í för með sér slíka hættu-
eiginleika, að fella bæri á þá,
sem ábyrgð bæru á rekstri hafn
arinnar, hlutlæga ábyrgð á kröf
um stýrimannsins.
Niðurstaða málsins í Hæsta-
rétti varð sú sama og í héraði,
þ.e. að báðir hinir stefndu aðil-
ar voru sýknaðir af kröfum stýri
mannsins og talið m.a. að slys
stýrimannsins hefði verið of fjar
læg afleiðing af staðsetningu
bryggjustaursins. Einn dómari í
Hæstarétti skilaði þó sératkvæði
í málinu og taldi rétt að skipta
fébótaábyrgð í tjóni þessu þann-
ig, að Landshöfnin og ríkissjóð
ur ættu að bæta stýrimanninum
tjón hans að J, þar sem hætta
hefði stafað af umræddum staur.
Málskostnaður í héraði og Hæsta
rétti var felldur niður, en krafa
stýrimannsins í máli þessu var
6,1 millj. kr.
Fraraski togarinn kemur a» bryggju í Vestmannaeyjum. (Ujósm.
Adólf Hansen).
Franskur togori í londhelgi
KLUKKAN sjö í gænmorgun
stóð varðskipið Ægir franska
togarann Emile Avry L-5451 að
óllögllegum vei'ðuim í Meðallands-
bugt. Var togarinn 1.5 sjóimíluT
innan við fiskveiðkraör'kin.
Varðskipið fór mieð togarann
til Ve.itmannaeyja og komiu sikip-
in þangað uim fjmimlieytið i gær.
Héðan úr Reykjavík héldiu full-
trúar saksóknara, túlkar o. fl.
uim sjöieytið i gær og var gert
ráð fyrir að mál skipstjórans
yrði tekið fyrir í Vestimannaeyj-
um í gœrkvöldi.
Skipstjóri á Bmile Avry heitir
Edimond Alleosse. Frianskur tog-
ari hefur ekki verið tekinn að
ótogkguim veiðum hér við liand
síðan fyrir heimi-styrjöldina síð-
ari.
Tel áreiðonleik Vínlandskorts-
ins hafinn yfir efa, segir korta-
sérfræðingnr British Museam
ÞESSA dagana velta margir
því fyrir sér, hve mikið sé til
í þeirri staðhæfingu Halldórs
Laxness í Vínlandspúnktum,
að Vínlandskortið sé falsað.
Morgunblaðið hefur sraúið sér
til eins af kortasérfræðingum
British Museum, Painters, og
beint til hans þeirri spurn-
ingu, hvort hann telji áð Hall-
dór Laxness hafi rétt fyrir
sér í þessu. Painter svaraði:
„Enda þótt ég beri mikla
virðingu fyrir dr. Laxness, tel
ég áreiðanleik kortsins, sem
Yale-háskólinn gaf út, sann-
aðan, svo að hafið sé yfir all-
an efa. Ég hef ekki séð nein
skynsamleg rök fyrir því að
fölsun kortsins sé sönrauð. Ég
hef mikinn áhuga á því að sjá
það sem dr. Laxness hefur
dregið fram. Á meðan mér er
það ekki ljóst, er erfitt fyrir
mig að láta álit uppi. Vínlands
kortfð miðlar aðeins upplýs-
ingum, sem þegar eru fyrir
hendi í norrænum sögum.“
1770 lest til Flateyrar
ins á milli brúnar hvalbaksins
og Ijósastaurs, er stóð á bryggj-
unni, mjög nálægt horni henn-
ar. Stýrimaðurinn slasaðist svo
mikið, að taka varð af vinstri
handlegg hans um olnboga.
Stýrimaðurinn höfðaði skaða-
bótamál gegn Hraðfrystistöð-
Jón Helgason, prófessor
Heiðursdoktor
við hóskólann
í Lundi
PRÓFESSOR Jón Helgason i
Kaupmannahöfn verður sæmduí
heiðursdoktorsnafnbót við há-
skólann j Lundi hinn 31. maí, að
því er segir í einkaskeyti til Mbl.
frá AP.-fréttastofunni í gær. Jón
Helgason verður sjötugur hinn
30. júní næstkomandi.
Alþjóðaskákmótið í Bíisum:
Larsen efstar eftir 10 umferðir
Rússarnir fylgja fast eftir
DANSKI stórmeietarinn Bent
Larsen hefur tekið foiryeibuna á
afþjóðagkákmótirau í Búsum í
Norður-Þýzkalandi. Larsen hef-
ur 7 vinniraga eftir 10 uimferðir.
í öðru sæti er rússneski stór-
meistarinn Saitsev með 6V2
vinning, og í þriðja sæti landi
hanis, Poktgaáevsky með 6 vinn-
inga og biðskák. Júgóglavinn Iv-
kov er fjórði með 6 vinninga, en
Vestur-Þjóðverjinn Geruisel hef-
ur 5% vinning og 2 biðskákir.
í næstu sætum eru þeir Glrgoric,
Júgóslavíu og Hecht, V-Þýzka-
landi með 5 Mt vinn. hvor. Bilek,
Ungverjalandi og Bobotsov,
Búlgaríu hafa 5 vinninga og eina
biðskák hvor. Mohrlock, Vestur-
Þýzkaliandi er tíundi með 5 vinn-
inga. Keppendur í mótinu eru 16.
Ráðstafanir geröar
eftir að 13 hross drápust af ormalyfi
EINS og frá yar skýrt í Mbl. fyr-
ir nokkru drápust þrettán hross
hrossaræktarbúinu á Kirkju-
bæ á Rangárvöllum eftir orma-
lyfsgjöf. Hræ tveggja hrossanna
voru send tii rannsóknar að
Kelduim og hefur Mbl. féragið
þær upplýsingar hjá Páli A. Páls
syni, yfirdýralækni, að við krufn
ingu hafi komfð í ljós greiníleg
eitrunareinkenni í líffærum. Að
sögn Páls hefur nú verið haft
samband við dýralækna vegna
þessa atburðar og ráðstafanir
gerðar til þess að hann endur-
taki sig ekki.
Lyfið, sem hrossin drápust aí,
heitir septuron og er púlver,
sem gefið er í fóðri. Því eiga að
fylgja leiðbeiningar eiras og öðr-
um lyf jum og skal það ekki gef-
ið nema í samráði vfð dýrálækni.
í þessu Mlfelli var ormalyfið
hvorki feragið hjá dýralækni, né
gefið í samráði við hann.
Flateyri, 14. maí —
HÉÐAN reru fjórir bátar í vet-
ur. Róðrar hófust hér upp úr
miðjum janúar og um svipað
leyti hófst rekstur hjá nýju al-
menniragshlutafélagi, Hjálrni hf.,
sem tók að sér rekstur frysti-
hússins. Afli bátanna fná byrjun
janúar til 11. maí er u.þ.b. 1770
lestir. Þrír línubátanna lönduðu
1200 lestum í frystihúsið, en einn
bátur var með lírau og net og
fékk um 570 lestir, sem fór í
saltfiskverkun hjá Hjallanesi hf.
Milli 60 og 70 manns hafa urMiáð
við frystihúsið í vetur og hefur
verið þar vinna svo tiij hvern
dag. Átta menn hafa unnið vi‘ð
saltfiskverkun.
Líraubátarnir munu halda
áfram út þennan mánuð og neta
báturinn fram undir 'hvítasunnu.
Handfærabátar fara að byrja
næstu daga, tveir eru þegar byrj-
aðir og hafa fengið upp í 700
kg. á færi. Má búast við að saemi
leg vinna verði í frystiihúsinu
hér í sumar. Fknmtán þúsund
kassar af framieiðslunni eru fyr-
irliggjandi í frystiíhúsinu nú og
þrengsli orðin í geymslum fyrir-
tækisins. Umbúðir munu hins
Sigfús M. Johnsen og irú geln
Byggðosnini Vestmnnnaeyjn gjöi
vegar vera nægjanlegar næstu
vikurnar.
Freyfaxi lestar hér í dag 140
tonn af fisiki.mjöli hjá Hjálrrii hf.
BLIK, ársrit Vestmannaeyja
1969, sem gefið er út af Þorsteini
Þ. Víglundssyni, sparisjóðsstjóra
og fyrrv. skólastjóra, skýrir frá
því, að hjónin Sigfús M. John-
sen, Laufásvegi 79, Reykjavík,
fyrrv. bæjarfógeti, og kiona hans,
Jarðþrúður Pétursdótitr Johnsen,
hafi stofnað í tilefni. gullbrúð-
kaups þeirra hjóna fyrir 4 árum
sjóð til styrktar bygg'ðasafni
Vestmannaeyja. Sjóðurinn er 200
þúsund krónur.
Auk þess hsifa þau hjónin gefið
á byggðasafnið fjölda rouna úr
hinu mikla einkaminjasafni
þeirra.
Sýningu
Tryggvn
lýkur ú
miðvikudng
NK. miðvikudagsfcvöld lýkur
málverkasýningu Tryggva Ólafs-
sonar í Galleri SÚM, Vatnsstíg
3B. Sýningin hefur nú staðið í
rúman hálfan mánuð og hefur
aðsókn verið mjög góð, og um
helmingur myndanna selzt.
Tryggvi sýnir þarna 15 málverk
og eru þau öll máluð á síðustu
tveimur árum. Sýningin er opin
daglega frá kl. 4—10.
(Fréttatilkyning frá SÚM)
Athugosemd
í FRAMHALDI af frétit í Morg-
unblaðiniu nýlega um afchugun á
þeim möguleika að nýta húseign
Kr. Kristjánssonar að Suðurlands
braut 2 fyrir hótel, heimavist,
kennslustofur, ráðstefnuhald o,
fl. skál vegna óljóss orðalags og
af gefnu tilefni, tekið fram, að
Seðlabaraki íslands eða viðkom-
andi ráðuneyti eru ekki. á nokk-
urn hátt eigendur að nefndri húis
eign og er aðild og áhugi þeirra
að athugun málsiras aðeins fil
kominn vegna mikilla þarfa á
húsnæði fyrir nefnda starfsemi.