Morgunblaðið - 18.05.1969, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. MAÍ 1909
13
UM LAXELDISSTÖÐVAR
í MORGUNRLAÐINU hinn 9.
irnaí sl. var birt viðtal blaða-
manns (á. j.) við SlkúiLa Pálsson,
Laxalóni, <uim fisikeldisstöð hans
tmdir fyrirsögninni: „Laxatón
fuH'komTiasta fidkeldisstöð lands
ins“. í viðtali þes.s<u er gerður
sa<manburður á eldisíitöðinni að
Laxailóni og LaxeMisstöð ríkis-
ins í Kolliafirði, þar seim ha'Jlað
er á siðarnefndu stöðina með
ramgfær<sl>uím, sem ber að leið-
rétta. Óstoar sitjórn Laxeldisstöðv
arinnar í Köllafirði efitir að vekja
athy.gli é þessiuim rangfærsfliuim.
í nefndlu viðtali sfegir: „Hjá
SkRila vinnur aðeins einn mað-
ut og drengur á sumrin, en í
Kollafirði 6—8 menn“. í þessu
sambandi er eklki talbi með sú
vinna, s<em Skúli Fálason letggur
fra<m sjálfur og h<ans nénustu
m.a. með eftirliti é stöðinni á
þeim tímium, sem hinn fasti starfs
maður er ekiki við sbörif þar.
Það er rangt, að í KdBafirði
vinni 6—8 menn. Við fiskeMi
og viðha'M stöðvarinnar hafa itnn
ið 3—5 menn, oftaat 4, og hef-
ur þá einn þeirra unnið við næt-
urvörziUi eingöngu. Au<k þess hef
ur verið hafður maður til þess
að leysa af í sumarfrium. í Lax-
eldisstöðiinni í Kollafirði eru auk
kflaikhúiss 107 eMistoer og kassar
flest undir þaki og 43 tjarnir af
mismiunandi stærðum og gerðum
þar af 12 þeirra steinsteyptar.
Við flest eldisker og toassa eru
sjélfvirtoir fóðrarar. AiJk þess
eru þrjér stórar tjarnir og ión
niðlur við flæðamó'l í Kollafirði
tiil þess að sleppa í gönguiseiðium
og taka é móti laxi á ieið úr
sjó. f viðta'linu er sagt frá um
50 eldiskerjum uitanhúss að Laxa
lóni en aulk þess enu 50 eldis-
rennur úr steinsteypu inni og
nolkkrar útitjarnir útgrafnar, en
útibúnaður er enginn til þess að
talka á móti laxi úr sjó. Við sam-
anburð á stærð uimrædidra stöðva
er auigíjóst að LaxeMisstöðin í
Koillaifirði, sem hefur tjarnarrými
7000 ferm. að flatanmél'i, er mun
stærri og hefur meiri fis'k held-
ur en stöðin á Laxafóni, og er
því eðlilegt, að í Kollafjarðar-
stlöðinni þurfi rneira vinnuafl en
í stöðinni að Laxalóni. Aulk þesis
er Lax'éMisstöðin í Kolflafirði til
raunasitöð, en slífcar stöðvar
þurfa jafnam é meiri vinnukrafti
að hailda en venjulegar fram-
leiðsilusitöðvar.
Þá fer Sikúli Fálsson út í sam-
j'öfniuð á kostnaði við byggingu
fitlkeiMisstöðvarinnar að Laxa-
lÓTii og Laxeldisstöð ríkisins í
Kollafirði. Slikur samjöifnuður
er mijö,g óraunhæfiur af ýmsum
ástæðum m.a. vegna mismjunandi
stærðar 'stöðvanna, ólílkra venk-
efna, misimunandi aðstæðna o.fl.
Þá er enfitt að bera saiman fyrir-
taeki, sam reiist enu é mismunandi
tímum oig hafa elklki sömu að-
stöðu, þó að vissar hliðstæður
séu með þeiim. FiskeMisstöðin að
Laxafóni er að veruflegum hl'u'ta
byglgð é leigufflóð fyrir .rúmiLega
háilfium öðrum ératiuig. í viStal-
inu seigir: „Salgði Stoúli að sín
stöð kos'taði liklega 3 milllijónir“,
og é hann þá væntanlega við
byggingartoostnað stöðvar sinnar.
Þegar Slkiúiii talar svo um Lax-
eMisstöðina í Kollafirði, ræðir
hann um, hvað hafi verið „sett“
í Kollaffjarðarstöðina, eins og
það er orðað, oig er þé viæntan-
'lega íátt við jarðartoaup, bygging
ar- og reksturíitoostnað. Kostnað-
ur við kaup é jörðinni Kolfla-
firði og annarri aðstöðu hef-
ur verið um 3,5 miffljónir króna,
cig byggmgar'kositnaður og sam-
safnaður rekstrarkostnaður á ár
unum 1961—1967 var í ársflok
1967 orðinn 27,3 miilljónir króna,
þar af enu 4,7 milllljónir króna
vextir alf .fiámuim, sem stöðin varð
að bera vegna jarðartoaupa og
bygginga. Auto þessa er tiligan.g.:-
laiust að bera saman þessar tvær
eldis'stöðvar svo ólíkar, sem þær
enu.
Um verðia'g é göngMseiðum,
•egir í uimraeddu viðtafli: „Slkúli
sagði að sjógömgulaxar, 10—17
sm lanigir, toostuðu hjiá sér 18
krónur á móti 24—33 kr. hjá
Kt>Hafjarðarstöðin.n;i“. FiskeMis
stöðvum er það að sjáilfsögðiu í
sjé'l&ivalkl sett, á hvað þær selja
framlleiðslu sína. Laxadón sel-ur
gönguseiði á föstu verði én tiillits
ti'l stærðar. Víðast hvar, þar á
meðal í Laxeldisstöðinni í Kolla
firði, er verð é seiðum miðað við
stærð þeirra við sölu, og er það
mjög eðíileg aðfierð, enda eytost
uppeldiskostnaður eftir þvi, sem
seiðin eru höfð liengur í eldi, og
rannsóknir sýná, að vanhöld í
nátitúrainni eru minni i stórum
seiðum en smáum. Seiðin eru
seld efitir ltengd. í vor hafa göngu
seiði, þ.e. 10 sm eða tenigri, ver-
ið seM í KoEafirði é tor. 2,20
hver sm, en miinni seiði é tStötu-
tlega laeigra einingaxverði. Sé
kostur fyllgir m.a. aðferðinni við
að seflja gönigjuiseiði eftir lenigd,
að 'kaupandi geitur sjélfiuir álkveð-
ið, hvaða lengd hann vill hafa
á þeim gangiuiseiðiuim, sem hann
sfleppir í veiðivatn, í stað þess
að táka við seiðuim af ýmsum
stærðum, þegar öll seiði eru seM
á einu verði
Það slkal og tekið fraim, að
þeirri stefnu helfiur verið fyigt í
verðlagningu seiða fré KdKlafjarð
arstöðimni að hafa söl'uverð á
þeim í >hærra iiagi tifl. þeas að rík-
isrekin eldisistöð bjóði etolki seiði
með betri kjöruim en einkaað-
i'lar.
ÓLAFUR SIGURÐSSON SKRIFAR UM
KVIKMYNDIR
(For a Few Dollans More).
ÞESSI mynd er önnur mynd
Sergio Leome, sem sýnid er hér
á landi. Sú fyrri hét Hnefafylli
af dollurum og var sýnd í Tóna-
bíó fyr.ir rrokkru.
Sú var tíðin að „cowboy“
myndir voru 'gerðar eingöngu í
Ameríku. í seinni tíð hefur risið
uipp blómlegur iðnaður á Ítalíu
og Spóni við töku sflíkra mynda.
Hafa þær flestar átt það sam-
eiginlegt að vera mieð aflbrigðum
lélegar, og hafa fáar þeirra
sézt hér á landi. Þe.gar Sergio
Leoni tók sig til urðu þessar
mynldir allt í einu að tízkufyrir-
bæri.
Það sem einkennir þessar
myndir hans er annars vegar
kaldranalegt skopskyn og hins
vegar ógurlegt þlóðfcað. Útkom-
an verður siú að maður gerir sér
ekki fulla grein fyrir því hvort
hann ætlar þetta skopstælingar
eða ekki.
Sagan í þessari mynd fjallar
um memn, sem höfðu það að
starfi, að elta uppi menn, sem
verðlaun voru boðin tii höfuðs
og skjóta þá. Tveir þeirra keppa
fyrst, en taka síðan höndum
saman um að ná bófaforingja
nokkrum að nafni Imdio.
Clint Eastwiood, þekktur sjpn-
varpsleikari frá Bandar'íkjunum,
leikur aðalhlutverkið í myndin.ni,
eins og í þeirri fyrri. Ekki er
mikils af toanum krafizt í leik-
listarlegum ótökum. Hefur hann'
alla myndina í gegn tvenns kon-
ar svip á andlitinu, sem fer eftir
því hvort hann er með vimdil
í margnefndu viðtafli er það
haflt efitir Stoúla Fálssyni, að ein
ástæðan fyrir þvi, að hann verð-
leggi laxaseiði é kr. 18,00 sé, að
gtöðin að Laxalóni hafi „mun
betra vatn“ heldiur en Kolflafjarð
arstöðin. Við rannsótonir á stein
etfnainnihaSdi vatns í ám og lind
um í náimiunda við Reytojavík hef
ur komið í ljós, að steinefnainni-
haldið í þeim er mjög lílkt. Sýru-
stig (pH) vatns heifiur é hinn
bóginn reynzt mismunandi, oft-
ast í kringum 7, en í nolkkrum
tiiviikum aMt upp í um 9, en svo
hóitt sýnustig er talið óheppilliegt
fyrir eðlilegan þroöka seiða í
eMi. Sýrustigið í vatninu í Koflla
firði hefur verið sem næst 7, og
hefiur það reynzt vel. Er því fiufll-
yrðing af uimræddu tagi heMur
léttvæg. Hitt er rétt, að hiitastig
vatns að Laxalóni er éfcjósan-
legra en í KolflafirðL Þetta verð-
ur að telja kost é Kofllafjarðar-
stöðinni sem tilraunaeöidisstöð.
Það er meira virði fyrix laxefldi
í iandinu að verða vísari um
notkun á heitu vatni tii upphit-
unar é 'köMu eldisvatni eins og
gert er í Koiilafirði heflldur en ná
góðum árangri við ákjósanlegar
aðstæður að þessu ieytL
Laxeldisstöð rílkisins í Kolfla-
firði helfiuT verið reisit með það
fyrir auigum að eflla fistoeldi og
fi.'kirækt í landinu með ýmsu
móti. Stíöðinni er æitlað að vera
tilraunastöð, en jafnframt var
gert náð fyrir að ala upp lax og
siflung til þess að sfleppa í ér og
vötn eða í sjó og tiil þess að láta
öðrium eldisstöðvum í té efitir
þörfum. Stöðin hefur á hinum
stutta slanfutíma sínum umnið á
öJLum þessum sviðuim. Það er
mikið gleðiefni, að einstaMing-
ar og félög hafa ^ftest ó fláeinum
árum, komið upp fisflceMisstöðv-
um og framleiðslu é seiðum til
þe.s að s’eppa í veiðivötn lands
ins, eins og hvatt hefiur verið
til, og miun seiðaframileiðsílan í
vor væntanlega faira fraim úr eft
irspurninni. Lofar érangurinn af
uppe'Minu góðu um framtíðina,
því að vafaiaiust má telja, að
notkun görtigu'seiða af laxi muni
autoast verufl’ega é næstu éruim.
Stjórn Laxeldisstöðvar ríkis-
ins í Kalflafirði gleðst yfir því,
þegar vel érar hjé klak- og eld-
isstöðvum og reksitur þeirra er
éfallaflaus. Hún kann því hins
vegar SHa, þegar kastað er steini
að eldisKtöðinni í Koflilaáirði. Til-
vist þeirrar stöðvar og sá árang-
ur, sem þar hefur néðzt, hefur
vatoið fieiri til vitundar um þá
möguleilka, sem fisikelMi býður
upp á en marigan grunar. Og ó-
víst er, að Laxalón ætti nú sín
120 þús. 'göngiuseiði, ef Kofllafj arð
arstöðin hefði aMrei orðið ti!L
Reýkjavito, 14. maí 1969.
í stjórn LaxeiMisstöðvar
rikisins,
Guðmundur R. Oddsson,
Jón Sigurðsson,
Sigsteinn Pálsson,
Svanbjöm Frímannsson,
Þór Guðjónsson.
eða ekki í munninum. Aðrar
sviipbreytingar eru engar. Lee
van Cleef leikur vel hlutverk
mannaveiðarans og Gian Maria
Volente leikur Indio.
öll gerð myndarinnar er til
fyrirmyndar frá tæknil-egu og
ku'nnáttusjónarmiði. Tónlist er
góð og kvikmyndin ágæt, en þó
er það leikstjórn Leones sem
mestu máli skiptir.
í mynd þessari er að finna
einhverja þá ofboðslegustu 'bar-
daga og mannd'rép, sem ég man
eftir að hafa séð í kvikmynd.
Það fer eftir afstöðu fól'ks til
slíks hvort því er réðleggjandi
að sjé myndina. Þykir mér per-
sónulega þetta ganga nokkuð
langt, en að öðru leyti er mynd-
in skemm.tileg.
Nýja bíó
Slagsmál í Parí'
(D.i Riffifi A Paname)
Ég veit ek'ki almennilega hvað
ég á að segja. Þetta er glæpa-
myni, þar sem maðuir heldur með
»ðalglæpamannir.um allan tímann
Það er ekki venjulegt, enda ekki
allir glæpamenn leiknir af Jean
Gabin.
Sagan segir frá glæpastarf-
semi Jean Gabin sem er yfir-
maður fröneku deildar glæpa-
kerfis. sem fæst við gullsmygl
og aðra hreinlega glæpastarf-
semi. Yfir þýzku deildinni er vin
ut hans leikimn af Gert Frobe.
Frobe hefur gifzt fyirrverandi
Framhald á bls. 20