Morgunblaðið - 25.10.1969, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. OKTÓBBR 1909
23

tMsggggg's ' M8S88Í xim&mmBasssssssmí
Hákur dýpkar á Homafirði. S veitarstjóri segir reikninginn haf a numið rösklega tveimur og
hálfri milljón króna hærri u pphæð ein verðtilboð Björgunar.
— Ríkisfjárfesting
Framhald af hls. 11
ekki siglt ai eigin rammleik.
Ef hýsa hefði átt áhöfnina
um borð og sigla milli staða,
hefði pmmminn þurft að vera
miklu stæriri og þar af leiðandi
dýrari en ella.
Uti á landi er áhöfninni kom
ið fyrir í vinnuskálum H.st., ef
þar er unnið að öðrum hafnar-
framkvæmdum samtímis. Ef svo
er ekki, er áhöfninni komið fyr
ir á hótelum eða mötuneytum.
* Þjóðhagsleg
hagkvœmni
— Teljið þér kaupin á dýpk
unarprammanum Háki hafa orð
ið þjóðhagslega hagkvæm með
það í huga, að sanddæluskip
var fyrir hendi í landinu?
— Já, ég held því fram, að
kaupin hafi verið þjóðhagslega
hagkvæm. Það var draumur
H.st. að eignast dælu af þeiirri
gerð, sem Hákur er. Sá draum-
ur er miklu eldri en bygging
sanddæluskipsins Sandeyjar.
Verkefnin, þar sem Hákur hent
ar allra tækja bezt, eru næg.
Nú er hægt að dæla miklu ná-
kvæmara en áður, því að
nákvæm dæling etr miklum erf-
iðleikum bundin með Sandey.
Sama er að segja um dýpið.
Hákur getur athafnað sig á
2,5—3 m dýpi, en Sandey þarf
a.m.k. 5 m dýpi.
Þá verður að hafa það í huga
að í dælingarverðinu eru inni-
faldar afsbriftir og vextir af
lánum, er tekin voru vegna
smíði Háks. Upphaflegt verð
hans var um 20 millj. króna, en
stórhækkaði vegna gengisfell-
ingarinnar. Nú er hann færð-
ur upp á 25 millj., þegar tekið
hefur verið tillit til gengisfell-
inga. Lánin, sem tekin voru
vegna smíði hans voru til
skamms tíma þannig, að dæling
arverðið ætti að geta lækkað
verulega, þegar þau hafa verið
greidd. Ætti því að vera tryggt
að hægt verður að halda niðri
dælingarverðinu í framtíðinni.
• Tilboð og verð
Greinarhöfundur bað Krist-
in Guðbrandsson að leyfa birt-
inigu á nokkrum þeirra tilboða,
sem Björgun hefði sent höfnun
um á undanfömum tveimur ár-
um. Síðan var leitað til hafna-
yfirvalda á þessum stöðum og
upplýsinga aflað um það verð,
sem H.st. setti upp, eftir að dæl
ingar höfðu verið framkvæmd-
ar. Hinn 12. maí 1967, sendi
Björgun eftirfarandi tilboð um
dælingu á Höfn í Hornafirði:
Fyrir dælingu á 140 þúsund
rúmmetrum af sandi, krónur
32.00 á rúmmetra fyriir dælingu
u.þ.b. 700 metra vegalengd; kr.
28.00 á rúmmetra fyrir dælingu
innan 300 metra vegalengdar
Meðalverð krónur 30.00.
í samtali við Sigurð Hjalta-
son sveitarstjóra á Höfn stað-
festi hann að ofangreint tilboð
hefði borizt frá Björgun. Til-
boðinu hefði ekki verið tekið,
þar eð H.st. hefði ákveðið að
taka að sór verkið í samræmi
við ákvæði hafnalaganna. Því
hefði verið haldið fram af for-
svairsmönnum stofnunarinnar
að með því að láta Hák vinna
verkið ætti að vera unnt að
halda verðinu í um 30.00 krón
um á fermetrann. Að dælingu
lokinni hefði annað komið á dag
inn: reikningur H.st. hljóðaði
upp á kr. 48.35 fyrir fermetr-
ann (Mismunurnin á endan-
legu verði og tilboði Björgun-
ar varð því í þessu tilviki kr.
2.569.00000 — innskot Mbl.).
Sigurður Hjaltason sagði, að
þessi hækkun frá áætluðu verði
hefði komið sveitarstjórninni á
óvart. Væri ágreiningur ríkj-
andi milli hennar og H.st. um
einstaka liði uppgjörsins.
Hinin 22. desember 1967 sendi
Björgun h.f tilboð til
Akureyrarhafnar um dælingu
á 45 þúsund rúmmetrum af ár-
fraimburði .Hljóðaði verðið upp
á krónur 50.00 fyriir rúmmetr-
anin, en krónur 65.00 fyrir að
koma efninu í uppfyllingu á
höfninni.
Pétur Bjairnason, verkfræð-
ingur og hafnarstjóri á Akur-
eyri staðfesti þetta tilboð Björg
unar. Dýpkunin hefði verið
gerð fyrir framan dráttarbraut
ina. Sá hluti af dælingunni,
sem Björgun bauð í 50.00 kr. á
rúmmetra, væri sambærilegur
við dýpkun, sem Hákur fram-
kvæmdi í sumar. Eftir því, sem
hann kæmist næst yrði verðið
á rúmmetra fyrir þá dælingu
kr. 70.00 á rúmmetrann.
Pétur Bjamason sagði, að
nokkur ágreiningur hefði verið
milli Akureyrarbæjar og H.st.
um hafnarframkvæmdir þar
nyrðra. Bæjarfélagið vildi fá
aukna hlutdeild í þessum fram-
kvæmdum. Hefði sú orðið raun
in á, enda hefðu hafnarfram-
kvæmdir á sl. tveimur árum að
mestu leyti verið unnar af
heimamönnum.
Hjá Hákoni Torfasyni, bæj-
arstjóra á Sauðárkróki, feng-
ust þær upplýsingar, að H.st.
hefði tekið að sér dýpkun þar
á höfninni. Hákur hefði dælt
þar 50 þúsund rúmmetrum af
sandi. Ekki sagðist Hákon geta
gert samanburð á dælingar-
verði Björgunar og því sem nú
lægi fyrir frá H.st. Hann sagð-
ist vilja segja það eitt, að
reikningarnir fyrir dælingu
Háks hljóðuðu upp á mun
hærra verð en stofnunin hefði
áætlað áður en verkið hófst.
• Hafnalög
og samkeppni
Á Ólafsvík varð Alexander
Stefánsson oddviti fyrir svör-
um.
— Við Ólafsvíkingar höfum
ekki viðskipti við H.st. í dýpk
unarframkvæmdum. Það kemur
aðallega til af tvennu: að ecrfitt
er að fá stofnunina til að taka
slík smáverkefni inn á áætlan-
irnar, og að við höfðum góða
reynslu af dýpkunum Sandeyj
ar. Við náðum hagstæðum
samningi við Björgun, hagstæð
ari en við hefðum getað feng-
ið við H.st. og verkið var bæði
fljótt og vel af hendi leyst.
Aðspurður um viðbrögð H.st.
við því að láta Björgun annast
verkið, sagði Alexander.
— Við fengum samþykki H.st.
fyrir því að láta Sandey dýpka
enda ekki nema von, því enginn
áhugi var fyrir hendi hjá stofn
uninni að vinna verkið. Við vor-
um ánægðir með þessi málalok,
því að á minni stöðum úti á
landi erum við ákaflega tor-
tryggnir út í Hák. Hann mun
aldrei hafa náð þeim afköstum,
sem honum var ætlað. Ef dæl-
ing misheppnast af þessum
ástæðum eða öðirum kemur það
beint niður á höfnunum. Ég tel,
að það þurfi að koma á sam-
keppni í hafnargerð og því sem
henni viðkemur eins og á svo
mörgum öðrum sviðum. Ekki er
ég viss um, að hlutur H.st. yrði
beint góður, ef þeir þyrftu að
keppa við aðra á jafnréttis-
grundvelli. Hafnalögin eru
hér þrándur í götu. Reynslan
hefur sýnt, að það er hæpið að
gefa ríkisfyrirtæki eins og
H.st. vald til að útiloka aðra frá
verkum, þótt sannað sé, að aðr-
ir geta unnið verkið ódýrara.
Ríkið tekur sér þarna alræðis-
vald og ráðin eru tekin af þeim,
sem vinna á verkið fyrir. Dæm
ið um Hák sannar það bezt,
hvað þetta þýðir í framkvæmd.
H.st. hefur fengið nægan tíma
til að sanna ágæti Háks. Hag-
ræðið af þessari 40 milljón kr.
fjárfestingu ætti að vera kom-
ið í ljós. Eftir því sem ég gerst
veit, er raunin þó önnur.
Dýpkanirnar hafa orðið miklu
kostnaðarsamari en stofnunin
gerði ráð fyrir, en enginn fær
neitt að gert.
Hafnarmálin hafa verið
rædd í samtökum sveitarfélag-
ann>a. Sú skoðun er þar ríkj-
andi, að það sé vægast sagt
óeðlilegt, að hafnafram-
kvæmdir skuli ekki vera boðn-
ar út. Það mælir í sjálfu sé
ekket með því, að þessi stofn-
un sé látin eiga heljarmikinn
tækjakost, um flest sambærileg
an við þann, sem margir aðil-
ar hafa yfir að ráða. En ef
það er talin nauðsyn, þá er það
að minnsta kosti óeðlilegt, að
stofnunin skuli vera látin sitja
ein að framkvæmdum, hversu
óhagkvæmt sem það er. Á ráð-
stefnu, sem sveitarfélögin
héldu nýlega að Mývatni kom
þetta mál til umræðu. Eftir þá
ráðstefnu tel ég engan vafa
leika á því, að sveitarfélögin
muni beita sér fyriir því, að út-
boðsleiðin verði tekin upp sem
allra fyrst á þessu sviði.
Þ.W.
Framliald á morgun.
Verðbréf óskast
Höfum verið beðnir að útvega ríkistryggð skuldabéf.
Nánari upplýsingar gefur:
Málflutningsskrifstofa
Einars B. Guðmundssonar, Guðlaugs Þorlákssonar,
Guðmundar Péturssonar og Axels Einarssonar.
Sími: 26-200.
Vindill
hinna
vandlát
Rosá Danica vindillinn er vafinn úr úrvals
tóbaksblöðum. Rosa Danica fæst nú í 5 stk.
pökkum. Rosa Danica er framleiddur í
stærstu vindlaverksmiðju Danmerkur og
er 1 sama gæðaflokki og hinn þekkti
vindill Flora Danica.
REYNIÐ ROSA DANICA í DAG.