Morgunblaðið - 04.03.1970, Page 13

MOROUNBLAÐIÐ, MIÐYIKUOAOUR 4. MARZ 1970
13
skóla, sjúkrahús, íþróttamann-
virki, leggja götur, holræsi o.s.
frv. Fjármunir til þess koma frá
borgarbúum, en þá fjármuni
hafa þeir fengið frá því at-
vinnufyrirtæki, sem þeir starfa
hjá. Það er því frumskilyrði, að
fyrirtækin í borginni, stór og
smá, eflist og aukist og séu fjár-
hagslega traust, svo að þau geti
greitt hækkandi laun með vax-
andi kröfum. Þau þurfa einnig
að geta tekið við stöðugri fjölg-
un á vinnumarkaðinum.
Borgarstjórn ber því að stuðla
að eflingu atvinnufyrirtækja
borgarinnar. Jafnframt þarf að
vinna að þvl að fá nýjar at-
Viromjgipeitneir og ný fypitntæikii tiif
starfrækslu í borginni til þess
að gera grundvöll atvinnulífs-
ins traustari. Þessi fyrirtæki
eiga að vera í höndum einstakl-
inga. Það er ekki hlutverk borg
arstjórnar að reka önnur fyrir-
tæki en þjónustufyrirtæki, svo
sem rafmagnsveitu, hitaveitu og
vatnsveitu. Þau ber borgar-
stjórn einnig að efla, svo að þau
geti veitt borgarbúum aukna og
ódýrari þjónustu.
Á undanförnum áratug hefur
geysimikið áunnizt í verklegum
framkvæmdum borgarinnar. Með
þróttmiklu atvinnulífi í borginni
og samhentri borgarstjórn verð-
ur hægt að halda þeim áfram.
Pétur J.
Eiríksson
menntaskólanemi,
Álfhcimum 52. 20 ára.
Sem Reykvíkingur hef ég
áhuga á flestum framkvæmdum á
vegum borgarinnar, hvort sem
um er að ræða framkvæmdir á
sviði atvinnu, menningar, félags-
mála eða verklegar framkvæmd-
ir.
Þó tel ég vert, að minnast á
þann áhuga minn, á að Reykja-
vík verði forðað frá þeim vanda-
málum sem hrjá ýmsar erlendar
borgir, en sem hér þekkjast enn-
þá í mjög litlum mæli eða þá að-
eins af afspurn. Á ég þar við
ýmsa félagslega sjúkdóma, eins
og eiturlyfjaneyzlu, atvinnuleysi
eða mengun andrúmslofts og
umhverfis.
Slíkt verður aðeins hindrað
með skipulegum aðgerðum,
Æskan verður að fá athvarf
eða aðstöðu, innan síns heima-
hverfis, til að vinna að sínum
áhugamálum, svo að athafna-
opka henroar bekriist eklki iron á
óheilitiavæn'tegair bpatrtiir.
Tryggja verður öllum vinnu-
færum borgurum atvinnu og tel
ég augljóst að Reykjavíkurborg
verði að beita sér fyrir aukinni
atvihnu á höfuðborgarsvæðinu,
með ýmiss konar fyrirgreiðslu.
Ég vkl þó eirod'Pegiið vaina við op-
inberum atvinnurekstri.
Og með festu verður að fyrir-
byggja að hinn sívaxandi iðnað-
ur sipilli arodnúmslioftii og um-
hverfi, með úpganigsineronisilii og
loftikieninidum óhireiini'irodum,.
Við sem erum I skóla erum
orðin langþreytt á því ófremd-
arástandi sem ríkir i skólamál-
um. Þau mál eru þó ef til vill
méira á ábyrgð rikisins en
sveitarfélaga og því erfitt að
gera sér grein fyrir skyldum
bongam'ironair f þeiim efinium. En
við fögnum heilshugar þvi braut-
ryðjendastarfi, sem Reykjavík-
urborg hefur tekið að sér, með
hinum nýframkomnu tillögum
Sjálfstæðismanna, um skólamál, í
borgarráði.
Pétur
Pétursson
hagfræðingur,
Suðurgötu 20. 39 ára.
Maki: Erla> Trygg-vadóttir.
Efst f huga mínum eru at-
vinnumálin, þegar ég- leita
svars við spurningu yðar. Ræð-
ur því að sjálfsögðu engin til-
viljun, þar eð við stöndum nú
einmitt frammi fyrir stórfelld-
um breytingum í atvinnuháttum
til góðs eða ills, allt eftir því,
hvernig við bregðumst við þeim
breyttu aðstæðum, sem skapast
við þátttöku okkar í samvinnu
og samikepproi EFTA-þjóðarona.
Við þurfum umfram allt að
efla iðnað okkar, ekki aðeins til
þess að standast væntanlega
samkeppni erlendis frá, heldur
einnig til þess að auka fjöl-
breytni og verðmæti útflutnings
okkar á iðnvarningi. Og þessi
boðskapur á sérstakt erindi til
Reykvíkinga. Við höfum á að
skipa fjölmennri og vel mennt-
aðri iðnaðarmannastétt, við höf-
um næga raforku og aðra þá
þjónustu, sem nauðsynleg er
vaxandi iðnaði. Og síðast en
ekki sízt, við höfum búið um
árabil við borgarstjórn, sem haft
hefur fullan skilning á þvf, að
bezta leiðin til umbóta og fram-
fara, er að leyfa einstaklings-
þrekinu að njóta sin.
En þótt sókn sé framundan í
iðnaði, má ekki láta undan reka
í sjávarútvegi, og þarf af alefli
að styðja við þessa atvinnugrein,
sem var, er og mun enn verða
um langan tíma einn af horn-
steinum atvinnulífs okkar Reyk
vikinga.
Ragnheiður
Guðmunds-
dóttir
læknir,
Ránargötu 16. 54 ára.
Ég er fædd og uppailfin í
Reykjavik og hef aldrei verið
heiiimiilliisföist aronams staðar. Mér
thefur því gefizt kostuir á að sjá
Reykjavík vaxa úr bæ í borg,
og borgarmálefni almennt hafa
þvi vissulega vakið og vekja enn
áhuga minn.
Engu að siður hefur starfs-
undirbúningur og síðar störf
meðal annars í ýmsum og ólík-
um áhugamannafélögum leitt til
þess, að ég hef ígrundað og
kynnzt sumum málefnaflokkum
betur en öðrum og þar með
fengið aukinn áhuga á þeim.
Meðal slíkra mála eru heilbrigð-
ismál svo og fræðslu- og félags-
mál ýmiiis 'konam.
Á þessum þáttum borgarmál-
efna hef ég þvi öðru fremur
áhuga.
Enda þótt Grettiistelkii haifli
þegar verið lyft í heilbrigðis- og
fræðslumálum okkar þjóðar, og
við getum kinnroðalaust borið
okkur saman við aðrar menn-
ingarþjóðir, þar sem þessi mál
eru í góðu horfi, þá eru þess
háttar mál að sjálfsögðu aldrei
afgreidd í eitt skipti fyrir öll.
Þau eru í sífelldri mótun
og alltaf þarf að aðlaga þau
þörfum fólks í samræmi við
breytta tíma. Þessi mál verða
því enn sem fyrr meðal þeirra
mikilsverðra mála, sem hyggja
þarf vel að í vaxandi borg.
En enda þótt þessi mál séu
sérstök áhugamál min, verða
þau ekki slitin úr tengslum við
borgarmálefnum almennt — öll
eru þau ein órofa heild og alls
áhuga verð.
Og með því að takast á við
þau sem heild af skynsemi og
dugnaði verður lagður grund-
völlur að þvi, að fæðingarbær
minn vaxi úr borg í stórborg,
þar sem komandi kynslóðir una
vel hag sínum.
Runólfur
Pétursson
iðnverkamaður,
Reynimel 88. 34 ára.
Maki: Ruth Sörensen.
Þair sem ég (hef ferogið að
kynnaist má'lefiniuim bopgair okik-
at á því kjöiPtiimaib'ií, sem senn
er að Ijúka, og þá ökliuim méte-
flokkum, sem þar er fjallað um,
finrost mér eðíi'tegaist að swama
þessaTÍ spunniimgiu á þé teið.
Þar sem ég er fædriur Reyk-
wíkingiuir hef ég áih'uga á ftest-
um málefnum, sem snerta okk-
ar borg.
- Búrfell
Framhald af bls. 5
fellgvirfcjiumiar fuHgterðrar ásaimt
miiðl'UíniarmiaLnnvirkjTjim við Þóris-
valta er 3790 milljóimr króna.
Aæitkið ársfraimleáiðlsla í virkjiuin-
inmii f.ulln'ýttri er 1720 milljónir
kílóvatbastuinidia. Miðiaö við 8,5%
árlegiain rekstrarkostnað verður
kostniaðiarverð raforku á kiló-
vattstumid 18,7 aiuriar. Ef rniðiað
er við 9% árlegian kjostmiað einis
og sérfræðirtgar SÞ gera verður
kostnaðiairverð á kílóvattstund
19,8 aurar. Eru þesisir útreiikn-
inigar í samræmi við það, sem
gleinigið var út frá í saimimngun-
um við ÍSAL 19i66.
1 þetssu saimibamdi er nauðsyn-
legt að taka tii freikiari a/tlhiuigiun-
ar tvö atriðd. Stofnikiostiniaður gais-
aflsstöðivarinmar í Strauansvík er
280 miilljónir krónia. Með aukm-
uim miðiuiniuim miun þörfin fyrir
hamia vegna Búrfellsvirkjunar
sérsbaklega að mieistu hverfa úr
sögiummá. Þesis vegnia er ekki rótt-
síðan 22 aurar. Það er því Ijóst,
að það finnst emgin stoð fyrir
þeirri fullyrðingu, að raforka til
ISAL, sé seld undir kostnaðar-
verði.
Orkusölusamn
ingurinn
við ÍSAL
Fyrstu áu'im verðla mainmivirki
Búrfellsvirkjuniar ekki fullnýtt
og þess vegna hlýtur kostnaðar-
verð raforkuinnar að verða
hærra í byrjun en þagar frá líð-
ur. Þetta hiefur alltaf lagið fyrir
og þarf emigum að klcxmia á óvart.
En þegar á árimu 1973 verðiur
kostaiaðárverð raforfcunmiar kom-
ið niiður fyrir sölu'verðilð til
ÍSAL. Hér fer á eftir tafla, seim
sýnir áætlað kostnaðárverS í
aurum á seida kílóvattstumid frá
Búrfellsvirkjun, bæði mielð saimn-
iirugniuim við ÍSAL oig án hams:
Með sölu til An sölu tii
ÍSAL fSAL
1970 .......... 47.4 224.P
1971 .......... 41.3 143.5
1972 ......... 3(1.9 105.5
1973 ......... 24.7 84.5
1974 .......... 22.7 77.8
1975 .......... 20.9 64.2
1976 .......... 20.2 53.9
1977 .......... 20.1 (fullnýtinig) 52.5
1978 ......... 20.1 45.3
1979 .......... 20.1 39.7
1980 ......... 20.1 34.9
mætt aið teljia kostaaðiarverð
hienmiar að öllu leyti seim viðlþót
við bastnaðlarverð ortou frá Búr-
fellsvirfcjun. Sé þetta emigu að síð
ur gert hæíkikiar kiastaaðarverð
ortounmar um 1,4 aiura á kiló-
vaittstumid eða tipp í 20,1 eyrL
Fraimleiðisliuafiklöist véia Búrfells-
virkjumar hafa neynzt um 15%
meiri en giert var ráð fyrir. Afl-
aufcmimg virkj uinar innar neimuir
af þessuim sökuim 30 MW. Þetta
gerir það kiedft aið aiutoa orítou-
fraimleiðlslu virkjumarimmar, en
tjl þess þarf viðbótarvatn að
vetrarlaigi.
Nú er stefnt að frekari virkjun
uim við Tumigniaá og mietð hliðlsjóm
af þassu tvenmu, þeáim viirítojun-
um og aiukimini orkiufraimledðshi
við BúrfelL er n/ú stefnt að stærri
miðl'uinarimanimnrkjuim við Þóris-
vata en áður. Þessi miamnvirki
geta aufcið árleg afkörgt Búrfells-
virkjumiar úr 1720 milljóniuim
kálóvaittstumdia í 1970 kílóvaitt-
Stumidiir.
Talið er, að kostnaður við þessi
aiufkmu miðlumarimammivirki verði
uim 500 milljániir króna uimfraim
iþáð, sem gert er ráð fyrir í áætl-
uniuim uim Búrfell. Sé Búrfells-
virkjun ætlað að bera 60% þessa
kostaiaðlar en Tungmaáirvirkjun
40%, eykur þetta stofntoostnað
Búrfellsvirtojiumiar uim 300 millj-
órnir krónia.
Ef stofn'koatnaður Búrfells-
virkjumiar er reátonaðúr að með-
tölduim öllum stofmtoostnaði @as-
aflsstöðvarimmar og þessiuim
auikma miðluniarkasitnáði nemur
hamn saimtals 4370 miilljóniuim
króma. Aftoastageta Búrfellsvirfcj-
umiar fullnýttrar yrði þá 1970
málljónir kílóvattstunda en toostn
aðarverð rafortou á kílóvattsbund
18,9 aurar miðað við 8,5% árleg-
am rekstnartoostmað em 20,0 aurar
roiiðað við aðferð sérfræðinga
SÞ.
Til samanburðar skal þess get-
ið að söluverð raforku tU ÍSAL
er 26,4 aurar fyrstu 6 árin, en
— Kvikmyndir
Framhald af bls. 17
ur að vera ábyrgt fyrir. — Þetta
endurtók sig á timiabili með svo
stuttu mdllibili, að sumir misstu
þdlimmæðina og gengu til dyra,
og það enda þótt þessi mdistök
yrðu gjarnast, þegar spenningur
inm var sem mestur.
Serni betur fer, eru mistök af
þessu tagi fremur fágæt í kvik-
myndahúsuim borgarinnar og því
kamnski allgóð færi á að kveða
þau niður með öllu.
Þessi samamibuirðúr sýnir gredmi
leiga, að orkia frá Búrfellsvirkjium
hefði orðdð nrnm dýrari um
miargra ára staedð, ef eámigömgu
hefði verið virkjað fyrir hinm al-
miemmia marfcað. Hefðd slík virkj-
un orðið íslendimiguim mjöig erfið
fjárhiagslega.
Raforkuverð
til almennings-
veitna
Að því hefur verið fumdið, að
rafortouiverð til almnenmingsveátma
sé hærra en söluverðið til ÍSAL.
Rótt er að benda á, að það sem
raumverulegia skiptir máli fyrir
hiimn almienTiia niotamda er fyrst
og fremst það, hivort sammámigur-
inm vdð ÍSAL stuðli að hærra eða
lægra verði til almienmdmgisiveitaa.
Það leitour emigiinm vafi á Iþví, að
ÍSAL-samningurinn leiðir til
lælktoumar á verði fyrir ahnemm-
inigsrafveáitur miðað við það, sem
ella hefði orðið. En nefna má
tvær ásitæðiur fyrir þvi, að eðli-
legt sé að rafortouverð til al-
mieininiinigsrafveitna sé hærra en
til stóriðju einis og álbræðslu.
Önrniur ástæðam og sú vedigamimmd
er í því fólgin, að raforka tál raf-
vaitna er seld máðiurspenmit og
tetour Laindisvirkjun þamm feositn-
að á sdg. Álbræðlslam. fær hins
vegar rafortouroa ániðurspeminta.
Hin ástæðam og sú veigameiri
felst í bioum lamga nýtimigartkna,
sem álbræðslur hafa. Mjög nærri
liggur, að álbræðslur noti jafna
orkiu mætur oig diaga árið um
kring oig er þessii langi nýtámlg-
artímni mjög haigfcvæmiur fyrir
Búrfellsvirtojun
Almienniinigsveiturnar nioita hims
vegar raforkuna meö mjög mis-
miumiainidi álagi og er nýtimgartíimi
þeirra aðeiins um helmdmigur nýt-
inigairtíimia álbræðlslunmar. Auk
þess er álag ahnemmingsveitn-
aruna miest að vetrimium, þegar
vatnsirenmsli í ám er minnst. Til
þess að mæta álagi almemmiimgts-
veiitna þarf Lanidisvirkjun því að
hafa miuin mieira vélarafl til þess
að framledða sama toílóvattlstumda
fjölda á ári. Meðaltoostnaðarverð
raforkiu til neytendia með lítimn
nýtinigartímia er því hærra en til
meybenidia með langan nýtingar-
tímia. Mum ekiki fjarri laigi að
reitonia framleiðslutoostaað á kíló-
vattstumid til almieniniimigsrafvedtna
á Sutðvesturlanidi um þriðjungi
hærri en til álbræðlslu eingöngu
vegna óhiagstæðari nýtimigartimfl.
S. K.