Morgunblaðið - 04.03.1970, Blaðsíða 14

14 MOROUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. MARZ 19'ÍO
Egill Guttormsson
stórkaupmaður
EBTIR aMairruótiijn síðbsitiu komia
£naim á srjóruairsviðiS duigmiMiiir
atarkuimientn, gem með fnaimsiý'ni,
viUjafleatu og duigruaði vinnia sig
áfram og uipp útr liitikum, eifniuim
tiil veTlmiegiunair og maonviirsðtliniga.
Trúiiin á máitt ainn og meigin —
og miest sinn e'igin — vair þeiim
í brjóst bonin ásaimit þeim mainn-
kostuim, er niaiuiðlsiy'nliagiir enu til
að meðtfædidiir hsefáleifcar til þess
lífasitairtfls er þeir haifa kosið sér,
fái notið sín.
Egilil hieiit. Guititonmssan var í
hópi þessara manna. Hiainin vair
fæddiur að Ósi við Eyjaifjorð 1.
okt. 1892, sonur sæflndairlhjón-
anna EMnair Guittonmsdóittur og
Guibtorms Binainssonar bónda
þar. Fimimtán ár,a gaimailil fluttist
Egill táil Reykjaivílkur og hótf þá
þegar verziiuinainstöinf hjá föðbr-
bnóðiur síniuim Guirunami Eitmars-
syini, konsúi og kaiupmamni,
þekktuim aitlhafna- og fnaim-
kvæmdaimaon.m í þann tíð, seín
var iaingt á uinidam saimtíð sinind
á mörguim sviðbm aifihiafnatlífis-
ins.
EgiiLl heilt. starfaði við verzd-
uimanatörf fiil ánsdmis 19119, en tók
þá vdð Bókaveraluin Sigurðiar
Knistjánissonar og ralk hana um
Sbeið. Árið 11920 stofnaðíi hainn
sína eigin uimboðs- og heiMsölu-
verzlium, siem han.n nak með frá-
bærri árvetoni, fr’amsýni og dugn
laðd. til dauðadags.
Á ymgri árum tók Egilfl. virk-
lain þátt í ílþróittamálium., enida
Istjálfur ágætur og lipur íþrótita-
maður. Hanm var mjög féiaigs-
tlyindur og saimiviininiuþýður og
Starfaði af ósédhlífmi og einlbedtt
luim vilja ,a'ð öilium þeim félliags-
máium, som hanm haifði áihuiga
'á. Haran var t. d. í stjórn Urng-
mennaféiaigs Reykj'avítour og
iUJM.F.Í. og vann þar ágætt og
þróttmifcið stamf.
En þalð er fyrst og fnamst að
féiagsmálum verziumansitéttarimin
ar, sem bann saimantviinimaðd lífs
Stanfi siíniu. í*ar var hanm bedlll
og óskiptur. Hanm var í sfcjórn
SVerzliunanmannaifólaigsina Mark-
úr í niokkur ár. Möng ár -í stjórn
Verzlu’nianmianinafélags Reykj.a-
Víkur og flormaðlur þess 1935—
'1938 og 11942, og beiðluirsféliagi
®ná 1942. Farmaður Félags ísl.
stónkaiuipmanma 1949—1053 og
heiðuinsfélagi flrá 1962. í stjórm
Verziluniarnáðs Mamdis frá 1961—
19168. Hanm var fynsiti fbrimiaðiur
Verzluiniansparisjóðlsms og í
Isfcjörn harnis þar til Verzluintar-
bainki ísiamds tók táil stairfa 1960,
lað hann var kjöriihin fynslti for-
miaðlur banikaráðsinis. Stairfaði
hanm í bainkaráðinu til dauða-
dags. Árið 1962 var harnn sæmd-
ur RMdanalkinoissi hininar ísl.
'FáHkaonðlu fyrir vél uinmdm og
urmiflaingsmiikil störf í þágiu verzl-
umajnstéttarininar.
Það þamf álbuiga, þrefc, aitorku
og ósérhlífni til að aftoasta j'afn
Viðaimiikllum og tlímafriefcuim sitiörf
um, jafnhliða rekstri sivaxandi
eigin fynintækis. En manntoostir
Egilis, samvizkiuisiemd og duignað-
ur komiu homium þar tíil aðstoðar
og flansæil æv'iferild er bugflrón-
uim, sem feflur í sér sín eigim
iaium.
Þamn 30. september 1010
kvænitist hann Inigihjöngu Sig-
umðardótbur. bókbindiara og bók-
•sala Jónssonar, miestu miyrMar-
og ágætisikoniu. Bjó bún manmi
sdmium fagiurt og friðteiælit heilm-
íili, sem þær komiur einiar geta,
er búmar enu manmkostum, mynd
arsfcap og hjarbahlýju. Þau eign-
uðiuist 4 bömn: öminiu, heátin efltir
fóstuanmóðtur frú Inigibjangar,
Önmiu Daníel'sson bæjanfó'geta
Halldónssonar, gift Bimgi Eimiars-
syni, apótetoar,a, Si'gurð fram-
kvæmdasitjóna og Eldniu kaup-
konu. Yngsta bammið missflu þau
niokknum dögum eftír fæðingu.
Frú Ingiibj'öng landaðislt 7. sept.
1960 eftir nærfelit 44 ána ásbrík-
am og hamimgjiusamtán hjúskap.
Sá, er þetba ritar sitanflaði með
Aglld heitnium um fjölda ára í
Verzilunannáði ísiands og Verzl-
umanbamka íslands hf. Minnisit
ég skyldutnækini' bamts og duignað
ar og samvinmuþýðni í ölium
störifluan. Hanm var skiapmifcill og
faisitiur fyrir og emgiimm veifisfcati í
Skoðumiuim ,né þeiim málum, sem
verzdiunansitétibinmi horfðd' tid
heillla. Verzlunanstéttm á hér að
sjá á bak e'iouim- af sínium bedil-
steyptustu og duigmestu félög-
m
Mininingannar um beilisiteypfcan
og duigmikiirm aitbaflma- og fram-
kvæmdamann, er sá óbnotgj.ami
dniimmiisviarðii, er hanm læibur eftir
'sdig í huiguim samfélagtsmiamma
sinna og samlbangana. Sldfcra
dnianmia er gotit að minmiasf.
Btessiuð sér mimminig hans.
Magnús J. Brynjólfsson.
ÞEGAR samitök kaupsýslu- og
verzlumianmamna bedtfcu sér fyrir
stofniun Verzluniarspariisjóðisins
árið 1956 var Egill Guttonmsisiom
kjörinn fyrsti fonmaður stjómar
sparisjóðsims og hvíldi þamnig á
hans herðum öðnum fremiur að
mófca sfcefmíu og starfsiemi fyrir-
tækisins. Var hér ekki um til-
viljum að ræðia. Hainn hafði um
ánafcuga sfkeið verið ötull liðs-
maður í hinum ýmsu félögum,
sem starfa imnam verzlumiarstétt-
arinnar, fyrst siem launþegi, en
síðar sjálfstæður kaupsýslumað-
ur. Hafði hamm geignt forystu-
hlutverki í þekn flastum og. með
störfum sínum ájunnið sér traiust
og vinsældiir, sem rekja mátti til
óvemjiulegna hæfiledfca og mamm-
kosta, svo og mjög ríks félaigs-
málaáhuga.
Kynmi oktoar Egils hófust, er
ég réðst til starfa við hinm ný-
sbofniaða sparisjóð. Varð ég þess
fljótleiga áskynja, að Egill bjó
yfir mjög sérstæðum hæfiledk-
um. Hanm var mieð afbrigðum
raunsær oig átti mij'ög auðvelt
með að ,greina þuingamiðju hvers
máls. Hamn var eimiarður í stooð-
umium, en þó samistarfslipur og
tók jafmam tillit til gagnstæðra
stooðaina. Var hamm mjög lagimm
við að miðla málum, ef í odda
skarsit. Hamm var einstakt snyrti-
mienni í allri umigemgmi og neglu-
semi í störfum var honum í blóð
borim. Lagði ban-n ritoa áherzlu
á hvort tveiggja við sinia umdir-
memm. Hanm gierði til þeirra
miklar kröfur, en þó miestar til
'SÍm sjálfs. Slífct prúðmenmi var
hann í allri framgöngiu og um-
gengmi, að ég sá hamrn aldrei
sfcipta sikapi, þótt krinigumstæð-
ur gæfu tilefnd til. Hann hafði
mikla þekikiingu á mömnum og
málefmium sitéttar sinmiar og var
ætíð hófsiamur í dómum. Sem
kaiupsýsilumaður var hiamm traiust
ur og áredðamlegur og prýddu
'bamm þeir kostir sem þeztir eru
í fari góðs og sámatoærs kaiup-
sýslumianms. Átti það sinm ríka
þátt í því að fyrirtæki banis óx
og blómgaðist jafnt og þétt frá
ári til árs.
Þeiga-r uinnið var að uindir-
búningi að stofnum Verzlumiar-
bamikams á árimiu 1960 var Egill
eimm þeirra manmia siam mest og
bezt umm/u að því máli. Kom það
síðan í bans hlut að gegna for-
menmsku í fyrstu stjóm bamk-
amis, em hann átti sæti í benni
til dauðadagls og var stjórnar-
fonmalðtur, er hanm féll frá. Kom
hamm alla jafna dagleiga í bamk-
ann í því skyni að fylgjast sem
bezt með allri starflsiemi hans.
Var ætíð mikill styrkiur að því
-að hafa samráð við bamn um him
margvíslegusfcu málefni, siam upp
komu. Naut sán þá einkar vel
h-in yfingripsmikla þeikfcing bans
á högum verzlumiarstéttarkimiar.
Hamin var mjög virtur af öllu
starfsfóiki bamtoamis, sem nú siaton
ar vimiar í stað. Bar hamn hag
þess ætíð fyrir brjóisti ög um-
gekkst það af vinðuleik og til-
litssemi.
I einkMífi sinu var hann láns-
samiur. Hanm kvæmtiist mikil-
hæfri ag ágætri konu, sem bjó
hionum fagurt og hlýlegt heim-
ili. Hanm átti að fagrnia sérstöku
ba-rmaláni, siem bezt kom í ljós
bim siíðustu ár, eftir að korna
hams féll frá, en þá sýndu þau
homum e-instakia umhyggju og
nærgætni.
Er ég nú að leiðarlobum kveð
Bgil Guttormisisom vil ég færa
fraim þakfeir hluthafa, stjómar
og starfsfóltos Verzlumiarbank-
ans fyrir óvemju glæsilegt, far-
sælt oig óeigimigjamt starf í mál-
efnum banlkams. Lemigi býr að
fyrstu igerð. Er ekiki niotokur
vafi á því, að bankinn á eftir
að njó'ta þeisis um lamiga framtíð,
hve giftudrjúigt starf Egill Guitt-
ormisisiom vamn á fyrstu starfsár-
um bantoamis.
Ég og fjölskyMia miín þökkum
bomum eimlæiga vináittu. Okkur
er sökmuður í bugla við fráfall
bamis. Samstarf mdtt við bamm á
anmiam áraituig var mjög nláið og
þar bar aldred stougga á, Mun
bann ávallt vterða mér buigstæð-
ur og það verður heiðrífcja yfir
þeim miinnimgum, sem ég á um
banm.
Fjölskyldu hamis, bömium,
tenigdabömium og bamiabömium
vo-tta ég iinnilegia sarniúð,
Höskuldur Ólafsson.
VIÐ fráfall Egils Guttormsisom-
ar, sitórtoaupmamms, hefur ísliemzk
verzlumar- og kaiuipsýslumiammia-
stétt misst eimn sámn trauis-tasta
og bæfaista liðismiamm.
Samitímamiemm Egils á verzl-
umiarsviðdmiu, mumu snanina bafa
kom'ið auga á bæfileiba bams í
féiagsmiálasitörfum og séð að
barnn var vel til forusifcu fallinm.
Bnda hlóðust a@ homium álbymgð-
aristörf hvert af öðru. Fyrst í
Verzlumiarmiammaféliaigimi Merkúr
og sfðam formienmska í Verzium-
armiannaféliaigi Reyfcjiavíkur, Fé-
lagi ísl. stórkaupmianmia, Verzl-
unarsparisjóðmium og Verziumiar-
banka ísiamds. Varaform'aður
Verzlumiarráðls íslamds var Egill
um skeið.
í ölluim þessum störfum reynd
iist Egill ötull og farsæll svo af
bar. Ávann hanm sér stöðugt
vaxamdi trauist stéttarbræðra
simma, sepi miátu mikils hið fóm-
fúsa sfcarf hamis í þágu félaiga-
siaimtaka þeirra.
Að verðleitoum hlaut Bgill
miargháttaða viðurtaemnimigu,
auk trauistsinB, siem homum þótti
vafalaust værnsit um. Hanm var
sæmdur Fálbaorðummi og var
kjörimn beilðursfélagi í Félagi
ísl. stórtoaupmiamma, Verzlunar-
ráðd íslamids og Verzlumianmiannia
féiagi Reykjiavítour. Mumu fáir
betur að slíkum heilðri kommir.
Fyrirfcæki Egils, sam hamn
veittd forlstöðu í rúm 40 ár, naut
verðskuldaðs traustis umdir ör-
uiggri stjórrn hinis reynda verzl-
uniarmiammis, siem lifað bafðd tím-
ama tvenna, hvað aðlstöðu verzl-
unarimmlar snerti. Egill var alla
tíð áhrifarítour talsmiaður bæfctra
verzlumiarhátta og umfram allt
baráttumiaður fyrir alfrjálsri
verzlum í lamdi okkiar.
Stéttarbræður Egils Guittorms-
somar færa honum á kveðju-
sturnd, þakkir fyrir farsæl för-
uistfcustörf er hamrn á lömgum ferli
leysti af hendi með mikilli
prýði.
Björgvin Schram.
EGILL Guttormisson var meðal
þeirra fyrstu, sam gerðust frí-
múrarar eftir að reglam tók til
starfa hér á lanidi. ’Hann hafði
því verið þar félagi í hálfa öld.
Þar eims og annars staðar, sem
(hamn Ikom við sögu, reyndist
hann traustur og ötull starfsmað
ur. Skylduræfkni hans og trú-
mienmsíku var við brugðið, hvar
sam hanm lagði hönd að verki,
og með dagfari sínu og viðmóti
vann hann sér vinsæMir. Ölluim
þótti gott að starfa með honum.
Hann var vinisæll og mikilsmet-
inn félagi í Frímúrarareglunmi.
Síðaista árið fór heilsu Egils
mjög að hnigna og síðuisitu mán-
uðina var auösætt hvert stefndi.
Honum hefur eflaust verið það
l'jóst sjálfuim, en idkapgerð hans
og skylduræfeni buðu honum að
stamda meðan stætt væri, og þvi
lét hamm sjúkdómninm hvorki
hindra sig frá daglegutm störf-
um né iðkun amnarra hugðar-
efna, meðan harnn gat viðnám
veitt.
Við, félagar og samnstarfismenn
Egils Guttormssonar í Frímúr-
arareglunmii, þökfcum homum
einkar ánægjulegt samstarf og
trausta vinátfcu. Við kveðjum
hann mieð sökniuði. Skarð hans
verður vandfyllt, þar sem anm-
ars staðar, en með fordæmi sínu
mætti hann verða öðrum félags-
bræðruim eftirbreytniverð fyrir-
mynd.
V. M.
Prófessor Jón Steffensen;
Það sem er að
í læknadeild
Með fyrirsögninni „Hvað er
að gerast í læknadeild?" koma
prófmenn í upphafsprófi lækna-
deildar í janúar s.l. á framfæri
í fjórum dagblöðum borgarinn-
ar, mjög alvarlegri aðdróttun í
garð þeirra, er að því stóðu. Þar
sem ég er annar þeirra kenn-
ara er hér á hlut að máli og ég
hef „megna andúð á þeim vinnu
brögðum“, sem greinarhöfundar
viðhafa, vil ég gera grein fyrir
mínu viðhorfi til málsins í heild
og því sem sérstaklega er beint
til mín í greininni (tilv. í hana
eru skv. Mbl. 21. febr. s.l.).
Um tilgang sinn með skrifun-
um komast prófmenn svo að
orði: „Markmið þessarar grein-
ar er að vekja athygli á nokkr-
um af þeim staðreyndum sem
renna óneitanlega styrkum stoð-
um undir þann grun okkar nem-
endanna, að þessi próf, eins og
útkoman reyndar sýnir, hafa
verið mjög óréttlát og beinlínis
samin með það markmið fyrir
augum, að sem allra flestir
féllu“. Til frekari áréttingar á
þessum grun segir svo: „En þeir
nemendur, sem gengu undir
fyrrgreint áramótapróf eru
sannfærðir um, að um það gildi
nokkur sérstaða, nefnilega sú,
að aldrei fyrr, og vonandi ekki
síðar, hafi læknanemar orðið
fyrir svo miklu óréttlæti af
hálfu prófessora deildarinnar".
Við þessu samsæri prófessor-
anna er brugðist af karl-
mennsku því „þrátt fyrir það,
að kvisast hafði út sá orðróm-
ur að þessi próf yrðu óeðlilega
þung, ákváðu 24 að gangast
gerast
undir þau“. Það væri fróðlegt
að vita hvort heldur greinarhöf-
undar telji '„orðróm, sem kvis-
a3t út“ staðreyndir, grun eða
sannfæringu. Fyrir mér er það
ótínd gróusaga og þykir mér
miður að læknanemar skuli ger-
ast flytjendur slíkra sagna, sér-
staklega þar sem þeir segja rök
sín vera „að flestra álíti meira
en nægjanleg til að réttlæta þá
skoðun“ að á þeim hafi verið
níðst. Þá er að athuga rökgnótt
prófmanna, þeir segja: „Ef nem-
andi fellur tvisvar á sama prófi,
fær hann ekki að halda áfram
námi í deildinni“. Er hér ekki
fullónákvæmlega að orði komist
— eða hvernig á að útskýra það
að einn nemendanna var nú í
fjórða sinn í þessu prófi? Síðan
heldur áfram. „Er því augljóst,
að þeir nemendur, sem ákváðu
að fara í áramótaprófin hafa tal-
ið sig alveg örugga um að búa
yfir tilskilinni kunnáttu, ellegar
Jón Steffensen.
hefðu þeir beðið til vors“. Til-
skilin kunnátta í alm. líf-
færafræði getur ekki táknað
annað en að nemandinn sé sæmi-
lega að sér í öllum köflum þeirr-
ar bókar sem kennd er, en af
lýsingu prófmanna á verkefninu
er helzt að sjá að þeir geri sér
aðrar hugmyndir um tilskilda
kunnáttu. Um verkefnið segja
þeir: „þeim, sem eru þessi mál
kunnug, vita að annað af tveim-
ur prófverkefnum í vefjafræð-
inni (alm. líffærafræði) var með
slíkum fádæmum, að miklu nær
hefði verið að prófa í efnisyfir-
liti bókarinnar:“
Til þess að gefa ókunnugum
einnig tækifæri á að mynda sér
skoðun á verkefninu skal ég
geta þess hvert það var, en það
hljóðaði svo: 1. Líffærafræðileg-
ar aðferðir til rannsókna
á taugakerfinu. (Anatomical
methods employed in the study
of the nervous system). 2. Hvítar
blóðfrumur (White blood corp-
uisctes. Endku heitin. enu höfð
vegna þeirra erlendu manna er
jafnan eru í þessu prófi og í
þetta sinn ámálguðu stúdentar
það sérstaklega svo ekki færi á
milli mála við hvað væri átt. Af
síðari viðræðum við nemendur
hefur það komið fram, að það er
fyrra verkefnið sem prófmenn
telja með fádæmum. Um það
fjallar sérstakur kafli, sem er 8
bls. af 413 bls. bókarinnar og
eins og sjá má af fyrirsögn hans
fer því fjarri, að hann spanni
yfir allt efni bókar um vefi
líkamans almennt. Það er sýni-
lega skoðun prófmanna að þetta
Framhald á bls. 1S